-
LinawPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Mga Linaw sa Jerusalem. Ang gituohang nahimutangan sa linaw ni Haring Ezequias nga sumpay sa agianan sa tubig nga iyang gihimo aron makaabot sa Jerusalem ang tubig sa tubod sa Gihon mao ang Linaw sa Siloam, nga karon mao ang Birket Silwan, nga HK sa Siyudad ni David. (2Ha 20:20; 2Cr 32:30) Ang Linaw sa Siloam sa unang siglo (Ju 9:7) posible nga mao ang nakaplagan sa duol, nga mga 100 m (330 p) HHS sa Birket Silwan.
Ang mga paghisgot sa Bibliya sa “daan nga linaw” (Isa 22:11), “ibabaw nga linaw” (2Ha 18:17; Isa 7:3; 36:2), ug sa “ubos nga linaw” (Isa 22:9) wala magpaila sa tukmang nahimutangan niini diha sa siyudad sa Jerusalem. Sagad nga gituohan sa mga eskolar nga ang “ubos nga linaw” (tingali mao ra ang “Linaw sa Kanal” nga gihisgotan sa Neh 3:15) lagmit mao ang Birket el-Hamra sa habagatang tumoy sa Walog sa Tyropoeon. Apan nagkalainlain ang mga opinyon bahin sa nahimutangan sa “ibabaw nga linaw.”—Tan-awa ang LINAW SA KANAL.
Ang “Linaw sa Hari” dayag nga nahimutang tali sa Ganghaan sa mga Tapok sa Abo ug sa Ganghaan sa Linaw. (Neh 2:13-15) Lagmit nga mao ra usab kini nga linaw ang gihisgotan sa Nehemias 3:16.
Bahin sa Linaw sa Bethzatha, tan-awa ang BETHZATHA.
-
-
Linaw sa KanalPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
LINAW SA KANAL
Usa ka linaw o pondohanan ug tubig, lagmit nga anaa sa H sa Siyudad ni David diin nag-abot ang Walog sa Hinnom ug ang Sentral (Tyropoeon) nga Walog. (Neh 3:15) Mopatim-aw nga kini nga linaw gitawag usab ug “ubos nga linaw.”—Isa 22:9.
Ang Masoretikong teksto sa Nehemias 3:15 nagtawag niini ingong “Linaw ni Sela.” Gituohan sa pipila ka eskolar nga ang “Sela” angayng usbon nga “Siloa,” nga nagkahulogang “Tigdala” ug nagtumong sa usa ka kanal, o agianan sa tubig, nga nagdalag tubig ngadto sa usa ka linaw. (Isa 8:6) Busa, bisan tuod ang pipila ka bersiyon sa Bibliya wala maghubad sa “Sela,” ang The Jerusalem Bible naghubad sa ekspresyon ingong “biawan nga agianan sa tubig,” ug ang Bag-ong Kalibotang Hubad naghubad niini ingong “Linaw sa Kanal.”
Dihay nakaplagang mga guba sa usa ka agianan sa tubig, o kanal, nga padulong sa H gikan sa tubod sa Gihon, nga misubay sa tampi sa Kidron ug misangko sa usa ka karaang pondohanag tubig nga gitawag karon ug Birket el-Hamra. Ang mga bahin sa kanal gitabonan ug mga tinabas nga bato, apan mopatim-aw nga adunay mga lungag nga makalosan aron ikapatubig sa mga bahin sa walog. Ang inanay nga pagdulhog niini nga kanal lagmit mao ang gitumong sa mga pulong nga “ang katubigan sa Siloa nga hinayng nagaagay.” (Isa 8:6) Ang nahimutangan sa Birket el-Hamra mohaom sa paghisgot ni Nehemias sa Linaw sa Kanal, nga nahimutang duol sa Tanaman sa Hari ug sa Hagdanan nga midulhog gikan sa H nga tumoy sa Siyudad ni David.
-