Katawhan sa Galilea. Ingong usa ka grupo, ang mga Hudiyo sa Galilea lahi kay sa mga Hudiyo sa Judea. Sumala sa testimonya sa mga rabbi sa karaang panahon, ang mga Galileanhon dakog pagtamod sa reputasyon, samtang ang mga Judeanhon naghatag ug dakong pagtagad sa salapi kay sa usa ka maayong ngalan. Sa katibuk-an ang mga Galileanhon dili kaayo estrikto sa pagsunod sa mga tradisyon ingon sa mga Judeanhon. Diha sa Talmud (Megillah 75a), ang mga Galileanhon gisumbong ingong wala magasunod sa tradisyon. Niining bahina angayng matikdan nga ang mga Pariseo ug mga eskriba nga gikan sa Jerusalem, dili gikan sa Galilea, ang naghimog isyu tungod kay wala sunda sa mga tinun-an ni Jesus ang tradisyon sa pagpanghunaw.​—Mar 7:​1, 5.

Sanglit ang Sanhedrin ug ang templo atua sa Jerusalem, walay duhaduha nga daghang magtutudlo sa Balaod ang makaplagan didto; busa may Hudiyohanong panultihon nga nag-ingon: “Adto sa amihanan [sa Galilea] alang sa bahandi, adto sa habagatan [sa Judea] alang sa kaalam.” Apan kini wala magpasabot nga ang mga Galileanhon wala gayoy hibangkaagan. Sa mga siyudad ug mga balangay sa Galilea dihay mga magtutudlo sa Balaod ug mga sinagoga. Ang mga sinagoga maoy mga sentro sa edukasyon. (Luc 5:17) Apan lagmit nga giisip sa pangulong mga saserdote ug mga Pariseo sa Jerusalem ang ilang kaugalingon nga labaw kay sa ordinaryong mga Galileanhon ug giisip sila nga walay hibangkaagan sa Balaod. Pananglitan, sa dihang si Nicodemo nangatarongan agig pagdepensa kang Jesu-Kristo, ang mga Pariseo mitubag: “Gikan ka ba usab sa Galilea? Susiha ug makita mo nga walay manalagna nga pagabangonon gikan sa Galilea.” (Ju 7:45-52) Busa sila wala manumbaling sa katumanan sa tagna ni Isaias labot sa pagsangyaw sa Mesiyas.​—Isa 9:​1, 2; Mat 4:13-17.

Ang pipila nag-ingon nga tungod sa langyawng impluwensiya lahi ug linitokan ang mga Galileanhon. Dili gayod ikahibulong nga daling mailhan ang mga Galileanhon tungod sa ilang sinultihan (Mat 26:73), ilabina nga ang rehiyon sa Samaria nagbulag sa Galilea gikan sa Judea. Bisan karong adlawa, sa daghang dapit sa yuta, ang mga tawo daling mailhan tungod sa ilang linitokan sa ilang rehiyon. Lain pa, taliwala sa mga tribo sa Israel ang lahing linitokan naglungtad na sa kasiglohan nga miagi. Ang talagsaong pananglitan niini mao ang mga Epraimnon sa adlaw ni Jepte nga dili tukmang makalitok sa kontrasenyas nga “Shibboleth.”​—Huk 12:​5, 6.

Bisan tuod ang sinoptiko o unang tulo ka Ebanghelyo naghisgot ilabina sa ministeryo ni Jesus sa Galilea, sayop ang giisip sa uban nga ang Anak sa Diyos wala magtagad sa Judea. Angayng matikdan nga napukaw ang unang interes sa mga Galileanhon kang Jesus tungod kay ilang nakita ang iyang gibuhat didto sa Jerusalem. (Ju 4:45) Apan lagmit nga dakong bahin sa buluhaton ni Jesus ang gideboto didto sa Galilea tungod kay ang mga Galileanhon mas daling misanong kay sa mga Judeanhon. Gipamatud-an kini sa kamatuoran nga ang unang mga tinun-an nga nakadawat sa balaang espiritu sa Diyos maoy mga Galileanhon, nga miabot ug mga 120 ang gidaghanon. (Buh 1:15; 2:1-7) Ang pagkontrolar ug impluwensiya sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo dili ingon ka dako taliwala sa mga Galileanhon kay sa taliwala sa mga Judeanhon. (Itandi ang Luc 11:52; Ju 7:47-52; 12:​42, 43.) Ang uban nag-ingon nga ang dakong bahin sa panon sa katawhan nga naninggit sa pagpatay kang Jesus maoy mga Judeanhon (Mat 27:20-23), samtang ang dakong bahin niadtong sa miagi miabiba kang Jesus ingong hari lagmit maoy mga Galileanhon. (Mat 21:6-11) Ang presensiya sa daghang Galileanhon ug sa ubang dili mga Judeanhon sa panahon sa Paskuwa nakaamot usab sa kahadlok sa mga lider sa Jerusalem nga dakpon si Jesus sa adlawng dako basin ‘mahitabo ang kaguliyang.’​—Mat 26:3-5.