Ang Silindro ni Ciro, usa ka dokumento nga sinulatag cuneiform nga giisip sa mga historyador nga gisulat aron imantala sa Babilonya, natugob sa mga sinulat may kalabotan sa relihiyon, ug diha niana si Ciro gihulagway ingong nagpasidungog sa iyang kadaogan ngadto kang Marduk, ang pangunang diyos sa Babilonya, nga nag-ingon: “Siya [si Marduk] nagsusi ug naglantaw (latas) sa tanang nasod, nangitag usa ka matarong nga magmamando nga andam sa pagdala kaniya . . . (diha sa tinuig nga parada). (Dayon) siya naglitok sa ngalan ni Ciro (Ku-ra-as), hari sa Anshan, nagdeklarar kaniya (lit.: naglitok [sa iyang] ngalan) aron (mahimong) magmamando sa tibuok kalibotan. . . . Si Marduk, ang bantogang ginoo, ang tigpanalipod sa iyang katawhan/mga magsisimba, naglantaw nga may kahimuot sa iyang (nga mao, kang Ciro) maayong mga buhat ug sa iyang matarong nga hunahuna (lit.: kasingkasing) (ug busa) nagmando kaniya sa pagsulong batok sa iyang siyudad sa Babilonya (Ká.dingir.ra). Siya nagpagikan kaniya diha sa dalan paingon sa Babilonya (DIN.TIR^ki) nga nag-abay sa iyang kiliran sama sa usa ka tinuod nga higala. Ang iyang nagkatag nga kasundalohan​—ang ilang gidaghanon, sama nianang tubig sa usa ka suba, dili matino​—nanglakaw, nga dala ang ilang mga hinagiban. Siya nagpasulod kaniya sa iyang lungsod sa Babilonya (Su.an.na) nga walay gubat, nagpalingkawas sa Babilonya (Ká.dingir.ra^ki) gikan sa bisan unsang katalagman.”​—Ancient Near Eastern Texts, p. 315.

Nganong ang Silindro ni Ciro nag-asoy sa pagkapukan sa Babilonya sa paagi nga lahi sa Bibliya?

Bisan pa niining paganong interpretasyon sa mga hitabo, ang Bibliya nagpakita nga, sa iyang proklamasyon nga nag-awtorisar sa gidestiyerong mga Hudiyo nga mobalik sa Jerusalem ug tukoron pag-usab ang templo didto, si Ciro miila: “Ang tanang gingharian sa yuta gihatag kanako ni Jehova nga Diyos sa mga langit, ug siya nagsugo kanako sa pagtukod kaniya ug usa ka balay sa Jerusalem, nga anaa sa Juda.” (Esd 1:​1, 2) Siyempre, kini wala magpasabot nga si Ciro nahimong usa ka Hudiyong kinabig apan siya nahibalo lamang sa mga kamatuoran sa Bibliya bahin sa iyang kadaogan. Tungod sa hataas nga posisyon nga gihatag kang Daniel ingong tagdumala, sa wala pa ug human sa pagkapukan sa Babilonya (Dan 5:29; 6:1-3, 28), imposible gayod kon si Ciro wala pahibaloa sa mga tagna nga girekord ug gipahayag sa mga manalagna ni Jehova, lakip ang tagna ni Isaias nga naghisgot sa ngalan mismo ni Ciro. Mahitungod sa Silindro ni Ciro, nga gikutlo na, giila nga ang uban gawas sa hari mahimong nalangkit sa pag-andam niining dokumento nga sinulatag cuneiform. Ang basahon nga Biblical Archaeology ni G. Ernest Wright (1962, p. 203) naghisgot bahin “sa hari, o sa mga opisyal nga nagsulat sa dokumento” (itandi ang samang kaso ni Dario sa Dan 6:6-9), samtang si Dr. Emil G. Kraeling (Rand McNally Bible Atlas, 1966, p. 328) nagtawag sa Silindro ni Ciro nga “usa ka propaganda nga dokumento nga gisulat sa mga saserdote sa Babilonya.” Sa pagkatinuod, kini mahimong gisulat ubos sa impluwensiya sa klero sa Babilonya (Ancient Near Eastern Texts, p. 315, ftn. 1), sa ingon nag-alagad sa ilang katuyoan sa pagpatin-aw sa bug-os nga kapakyasan ni Marduk (nailhan usab ingong Bel) ug sa ubang mga diyos sa Babilonya sa pagluwas sa siyudad, nga nagpasidungog pa gani kang Marduk sa mismong mga butang nga gibuhat ni Jehova.​—Itandi ang Isa 46:​1, 2; 47:11-15.

Sumala sa Silindro ni Ciro (HULAGWAY, Tomo 2, p. 332), ang Persianhong magmamando nagsunod sa katibuk-ang polisa sa pagkamakitawhanon ug pagkamatugoton ngadto sa nasakop nga mga katawhan diha sa iyang dominyo. Ang inskripsiyon nagkutlo kaniya nga nag-ingon: “Akong gibalik ang [pipila nga gitawag kaniadto nga] sagradong mga siyudad sa pikas kiliran sa Tigris, ang mga sangtuwaryo nga nahimong mga kagun-oban sa dugayng panahon, ang mga larawan nga didto (niadto) sa sulod niini ug nagtukod alang niini ug permanenteng mga sangtuwaryo. Akong gitigom (usab) ang tanan nilang mga molupyo (kanhi) ug gibalik (ngadto kanila) ang ilang mga puloy-anan.”​—Ancient Near Eastern Texts, p. 316.