Watchtower ONLINE NGA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE NGA LIBRARYA
Cebuano
  • BIBLIYA
  • PUBLIKASYON
  • MGA TIGOM
  • Ehipto, Ehiptohanon
    Pagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
    • “Yugto sa mga Hyksos.” Daghang komentarista ang nagbutang sa petsa sa pagsulod ni Jose ngadto sa Ehipto ug nianang sa iyang amahan ug sa iyang banay diha sa nailhan pag-ayong Yugto sa mga Hyksos. Apan, sumala sa komento ni Merrill Unger (Archaeology and the Old Testament, 1964, p. 134): “Ikasubo, [kining yugtoa] maoy usa ka dakong tanghaga sa Ehipto, ug ang pagpanakop sa mga Hyksos dili kaayo bug-os masabtan.”

      Ang ubang mga eskolar nagpetsa sa yugto sa mga Hyksos sa “Ikanapulog-tulo hangtod sa Ikanapulog-pito nga mga Dinastiya” nga may 200-ka-tuig nga pagmando; ang uban nagpetsa niini nga yugto sa “Ikanapulog-lima ug Ikanapulog-unom nga mga Dinastiya” sulod sa usa ka siglo ug tunga o sa usa lamang ka siglo. Ang ngalang Hyksos gisabot sa pipila nga nagkahulogang “Magbalantay nga mga Hari,” ug sa uban ingong “Mga Magmamando sa Langyawng Kayutaan.” Ang mga pangagpas bahin sa ilang rasa o nasyonalidad mas nagkadaiya, nga gisugyot lakip niini ang mga Indo-Uropanhon gikan sa Caucasus o bisan sa Sentral Asia, mga Hitihanon, Siryanhon-Palestinianhong mga magmamando (mga Canaanhon o Amorihanon), ug Arabianhong mga tribo.

      Gihulagway sa pipila ka arkeologo ang “pagpanakop sa mga Hyksos” sa Ehipto ingong mga panon sa amihanan nga malukpanong nagapangdaog latas sa Palestina ug Ehipto pinaagi sa matulin nga mga karo, samtang ang uban nagtumong niini ingong hinayhinay nga pagpangdaog, nga mao, usa ka inanay nga pagsulod sa mga tigbalhinbalhin o dili-bug-os nga mga tigbalhinbalhin kinsa hinayhinayng nagkontrolar sa nasod sa matag dapit niini sulod sa usa ka panahon o pinaagi sa usa ka kalit nga kudeta nga naghimo sa ilang kaugalingon nga pangulo sa naglungtad nga kagamhanan. Diha sa basahon nga The World of the Past (Bahin V, 1963, p. 444) si arkeologo Jacquetta Hawkes nagpahayag: “Wala na hunahunaa nga ang Hyksos nga mga magmamando . . . naghawas sa pagsulong sa usa ka nagapangdaog nga panon sa mga taga-Asia. Ang ngalan daw nagkahulogang Mga Magmamando sa Kabukiran, ug sila maoy mga naglatagaw nga mga grupo sa mga Semihanon kinsa dugay nang miabot sa Ehipto aron sa pagnegosyo ug sa uban pang makigdaiton nga mga katuyoan.” Bisan tuod mao kini ang hunahuna sa kadaghanan karong adlawa, malisod gihapon ipatin-aw kon sa unsang paagi ang “naglatagaw nga mga grupo” nakagahom sa yuta sa Ehipto, ilabina nga ang “Ikanapulog-duha nga Dinastiya,” una pa niini nga yugto, giisip nga maoy naghatod sa nasod sa kinatayuktokan nga gahom niini.

  • Ehipto, Ehiptohanon
    Pagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
    • Bahin niining yugtoa sa Ehiptohanong kasaysayan, si C. E. DeVries miingon: “Sa pagsulay sa paglangkit sa sekular nga kasaysayan uban sa biblikanhong impormasyon, gipakasama sa pipila ka eskolar ang pagpalagpot sa mga Hyksos gikan sa Ehipto ngadto sa Pagpanggula sa mga Israelinhon, apan ang kronolohiya wala magpaluyo niini nga ideya, ug ang uban pang mga hinungdan naghimo niini nga pangagpas nga dili makataronganon. . . . Ang gigikanan sa mga Hyksos dili tino; sila naggikan sa usa ka dapit sa Asia ug sa dakong bahin nagbatog Semitikanhong mga ngalan.”​—The International Standard Bible Encyclopedia, giedit ni G. Bromiley, 1982, Tomo 2, p. 787.

Cebuano Publications (1983-2025)
Log Out
Log In
  • Cebuano
  • Ipasa
  • Setting
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Kondisyones sa Paggamit
  • Polisa sa Pribasiya
  • Mga Setting sa Pribasiya
  • JW.ORG
  • Log In
Ipasa