-
Ehipto, EhiptohanonPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
ang Napulo ka Hampak ug ang kadaot nga ilang nahiagoman dili lamang sa ekonomiya sa Ehipto kondili ilabina gayod sa ilang relihiyosong mga tinuohan ug sa kadungganan sa ilang mga saserdote (Ex 10:7; 11:1-3; 12:12, 13); ang Pagpanggula sa Israel human mamatay ang tanang panganay sa Ehipto ug dayon ang kalaglagan sa hamiling Ehiptohanong kasundalohan didto sa Pulang Dagat (Ex 12:2-38; 14:1-28)—kining tanan nagkinahanglan gayod ug minamaomao nga pagpatin-aw sa Ehiptohanong mga opisyal.
Angayng hinumdoman nga ang pagrekord sa kasaysayan sa Ehipto, maingon man sa daghang kayutaan sa Tungang Sidlakan, nalangkit gayod sa mga saserdote, nga ilalom sa ilang pagtudlo nabansay ang mga eskriba. Posible gayod nga ang pipila ka pahayag sa tigpropaganda inimbento aron ipatin-aw ang kapakyasan sa mga diyos sa Ehipto sa pagpugong sa katalagman nga gipahinabo ni Jehova nga Diyos batok sa Ehipto ug sa katawhan niini. Ang kasaysayan, bisan ang dili pa dugayng kasaysayan, nagtala ug daghang panghitabo diin gituis pag-ayo sa maong mga propaganda ang mga kamatuoran mao nga ang mga gilupigan gihulagway ingong mao ang mga manlulupig, ug ang inosenteng mga biktima gihulagway ingong mao ang peligroso ug mabangis nga mga manghahasi. Ang asoy ni Manetho (kapin sa usa ka libo ka tuig human sa Pagpanggula), kon natipigan ni Josephus nga may pagkatukma, lagmit nag-asoy sa tinuis nga tradisyon nga gipasa sa misunod nga mga kaliwatan sa mga Ehiptohanon aron ipatin-aw ang paninugdang mga panghitabo sa tinuod nga asoy sa Bibliya mahitungod sa Israel didto sa Ehipto.—Tan-awa ang PAGPANGGULA (Ang Pagkatinuod sa Asoy sa Pagpanggula).
-
-
Ehipto, EhiptohanonPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ang pag-estar sa Israel didto sa Ehipto nasilsil pag-ayo sa handomanan sa nasod, ug ang ilang milagrosong kagawasan gikan sa maong yuta kanunayng ginahandom ingong talagsaong pamatuod sa pagka-Diyos ni Jehova. (Ex 19:4; Lev 22:32, 33; Deu 4:32-36; 2Ha 17:36; Heb 11:23-29) Busa may gipamulong nga “Ako mao si Jehova nga imong Diyos sukad pa sa yuta sa Ehipto.” (Os 13:4; itandi ang Lev 11:45.) Walay usa ka kahimtang o panghitabo nga nakalabaw niini hangtod nga ang ilang pagkagawas gikan sa Babilonya naghatag kanila ug dugang pamatuod sa gahom ni Jehova sa pagluwas. (Jer 16:14, 15) Ang ilang kasinatian didto sa Ehipto gisulat diha sa Balaod nga gihatag kanila (Ex 20:2, 3; Deu 5:12-15); kini maoy pasukaranan sa pista sa Paskuwa (Ex 12:1-27; Deu 16:1-3); nahimo nilang giya sa ilang mga pakiglabot sa langyawng mga pumoluyo (Ex 22:21; Lev 19:33, 34) ug sa kabos nga mga tawo nga nagbaligya sa ilang kaugalingon sa pagkaulipon (Lev 25:39-43, 55; Deu 15:12-15); nagtaganag legal nga pasukaranan sa pagpili ug pagbalaan sa tribo ni Levi alang sa pag-alagad sa sangtuwaryo (Num 3:11-13). Tungod sa langyawng pagpuyo sa Israel didto sa Ehipto, ang mga Ehiptohanon nga nakakab-ot sa partikular nga mga kinahanglanon mahimong dawaton sa kongregasyon sa Israel. (Deu 23:7, 8) Ang mga gingharian sa Canaan ug ang katawhan sa kasikbit nga kayutaan mibatig kalisang ug kahadlok tungod sa mga taho nga ilang nadungog bahin sa gahom sa Diyos nga gipasundayag batok sa Ehipto, nga naghatag ug kahigayonan sa pagpanakop sa Israel (Ex 18:1, 10, 11; Deu 7:17-20; Jos 2:10, 11; 9:9) ug kini ginahandom sulod sa daghang kasiglohan human niadto. (1Sa 4:7, 8) Sa tibuok nilang kasaysayan, ang tibuok nasod sa Israel miawit bahin niining mga hitaboa diha sa ilang mga awit.—Sal 78:43-51; Sal 105 ug 106; 136:10-15.
-