-
JerusalemPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Sa pagpahat sa tribonhong mga teritoryo, ang Jerusalem nahimutang sa utlanan tali sa Juda ug Benjamin, ang tinong utlanan ubay sa Walog sa Hinnom. Lagmit kini nahimutang sa dapit nga sa ulahi nahimong “Siyudad ni David,” nga gitukod ibabaw sa tagaytay taliwala sa mga walog sa Kidron ug Tyropoeon, sa sulod sa teritoryo sa Benjamin.
-
-
JerusalemPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Mopatim-aw nga ang siyudad sa mga Jebusihanon nianang tungora nahimutang sa habagatang tumoy sa sidlakang tagaytay. Kompiyansa sila sa pagkadili-mapukan sa ilang kuta nga siyudad, nga may kinaiyanhong mga depensa nga mga paril sa titip nga mga walog diha sa tulo ka kiliran niini ug, lagmit, gipalig-on pag-ayong mga kuta dapit sa amihanan. Nailhan kadto ingong “dapit nga lisod duolon” (1Cr 11:7), ug ang mga Jebusihanon nagtamay kang David nga bisan gani ‘ang mga buta ug mga bakol sa siyudad’ makababag sa iyang mga pag-atake. Apan nabuntog ni David ang siyudad, kay ang iyang pag-atake gipangunahan ni Joab, kinsa nakasulod sa siyudad agi sa “tunel sa tubig.” (2Sa 5:6-9; 1Cr 11:4-8) Ang mga eskolar wala sa bug-os makatino bahin sa kahulogan sa Hebreohanong termino nga gihubad dinhi nga “tunel sa tubig,” apan sa katibuk-an midawat niini o sa susamang mga termino (“agianan sa tubig,” RS, AT; “sandayong,” JP) nga lagmit mao gayod ang kahulogan. Ang mubong asoy wala maghisgot kon sa unsang paagi nagawangan ang mga depensa sa siyudad. Sukad sa pagkadiskobre sa tunel ug sa agianan nga paingon sa tubod sa Gihon, ang pagtuo sa kadaghanan mao nga si Joab nanguna sa iyang mga tawo agi niining patindog nga agianan, unya miagi sa pahandag nga tunel ug milusot pasulod sa siyudad aron sa paghimog kalit nga pag-atake. (HULAGWAY, Tomo 2, p. 951) Bisan unsa man ang paagi nga gigamit, ang siyudad nailog ug gibalhin ni David ang iyang kaulohan didto (1070 W.K.P.). Ang Jebusihanong salipdanan karon nailhan na ingong “ang Siyudad ni David,” nga gitawag usab ug “Zion.”—2Sa 5:7.
Gisugdan ni David ang usa ka programa sa pagpanukod sulod sa maong dapit, ug lagmit gipauswag usab ang mga depensa sa siyudad. (2Sa 5:9-11; 1Cr 11:8) Ang “Bungdo” (Heb., ham·Mil·lohʼʹ) nga gihisgotan dinhi (2Sa 5:9) ug sa ulahing mga asoy (1Ha 9:15, 24; 11:27) maoy usa ka bahin sa geograpiya o estruktura sa siyudad, nga ilado kanhi apan dili na mailhan karong adlawa.
-