-
LangitPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Ang kalangitan sa atmospera sa yuta. Ang “langit (o kalangitan)” mahimong magtumong sa tibuok atmospera sa yuta diin ang yamog ug ang nanibuok nga tun-og maporma (Gen 27:28; Job 38:29), ang mga langgam molupad (Deu 4:17; Pr 30:19; Mat 6:26), ang hangin mohuros (Sal 78:26), ang mga kilat mokidlap (Luc 17:24), ug diin ang mga panganod mag-utaw-utaw ug magpatulo sa ilang ulan, niyebe, o mga ulan nga yelo (Jos 10:11; 1Ha 18:45; Isa 55:10; Buh 14:17). Usahay ang gipasabot niini mao ang makitang samag simboryo o arko nga nagkurba ibabaw sa yuta nga gitawag usab nga “langit” diha sa Cebuano.—Mat 16:1-3; Buh 1:10, 11.
Kining dapita sa atmospera sa katibuk-an nagtumong sa “hawan o kawanangan [Heb., ra·qiʹaʽ]” nga gibuhat panahon sa ikaduhang yugto sa paglalang, nga gihubit diha sa Genesis 1:6-8. Dayag nga kini nga “langit” ang gitumong sa Genesis 2:4; Exodo 20:11; 31:17 sa dihang naghisgot sa paglalang sa “mga langit ug sa yuta.”—Tan-awa ang HAWAN, KAWANANGAN.
Sa dihang gibuhat ang hawan sa atmospera, ang katubigan sa yuta maoy bulag sa katubigan ibabaw sa hawan. Kini nagpatin-aw sa ekspresyong gigamit bahin sa tibuok-yutang Lunop sa adlaw ni Noe, nga “ang tanang tuboran sa dakong halawom nga katubigan nangabuswang ug ang mga ganghaan sa tubig sa kalangitan nangabuksan.” (Gen 7:11; itandi ang Pr 8:27, 28.) Panahon sa Lunop, ang katubigan nga anaa sa ibabaw sa hawan dayag nga mibuhos nga daw pinaagig mga agosanan, maingon man usab mibundak ingong ulan. Sa dihang nahurot na ang tubig niining dako kaayong pondohanan, kini nga “mga ganghaan sa tubig sa kalangitan,” sa ingon, “nangatak-op.”—Gen 8:2.
-
-
LangitPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
“Kinatung-an sa langit” ug ‘mga kinatumyan sa kalangitan.’ Ang ekspresyong “kinatung-an sa langit” mapadapat sa dapit sulod sa hawan sa atmospera sa yuta diin molupad ang mga langgam, sama sa agila. (Pin 8:13; 14:6; 19:17; Deu 4:11 [Heb., “kasingkasing sa mga langit”]) Medyo kaamgid niini mao ang ekspresyong “taliwala sa yuta ug sa mga langit.” (1Cr 21:16; 2Sa 18:9) Ang pag-asdang sa mga manunulong batok sa Babilonya gikan sa “kinatumyan sa mga langit” dayag nga nagpasabot sa ilang pagsulong kaniya gikan sa halayong kapunawpunawan (diin ang yuta ug langit morag nag-abot tan-awon ug ang adlaw makitang mosubang ug mosalop). (Isa 13:5; itandi ang Sal 19:4-6.) Sa susama ang ekspresyong “gikan sa upat ka tumoy sa langit” dayag nga nagtumong sa upat ka direksiyon sa kompas, busa nagpasabot nga lukop sa upat ka suok sa yuta. (Jer 49:36; itandi ang Dan 8:8; 11:4; Mat 24:31; Mar 13:27.)
-
-
LangitPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Ang panganorong kalangitan. Ang laing termino, ang Hebreohanong shaʹchaq, gigamit usab sa pagtumong sa “kalangitan” o sa mga panganod niini. (Deu 33:26; Pr 3:20; Isa 45:8) Kini mahimong magkahulogan sa makitang arko o simboryo sa ibabaw sa yuta nga asul sa maadlaw ug puno sa mga bituon sa magabii. (Sal 89:37) Sa kadaghanang mga kaso ang magsusulat lagmit naghisgot lamang kon unsay anaa sa itaas sa tawo nga wala sa espesipiko magpunting kon unsang bahina sa “langit” ang nalangkit. (Sal 57:10; 108:4) Ang Hebreohanong pulong may lintunganayng kahulogan nga usa ka butang nga pinong gidugmok o gipulbos (2Sa 22:43), sama sa “manipis nga abog” (shaʹchaq) diha sa Isaias 40:15. Kini nga kahulogan haom kaayo, sanglit ang mga panganod maporma sa dihang ang init nga hangin, nga mopaibabaw gikan sa yuta, mobugnaw ug mahimong yamog ug ang alisngaw nga anaa niini manibuok ingong gagming nga mga partikulo sa tubig nga usahay gitawag nga water dust. (Itandi ang Job 36:27, 28; tan-awa ang PANGANOD.) Lain pang hinungdan nga ang kahulogan niini haom kaayo tungod kay ang asul tan-awon nga simboryo sa kalangitan namugna gumikan sa pagkasabwag sa mga bidlisiw sa adlaw tungod sa pinong mga partikulo sa abog nga anaa sa atmospera, sa mga molekula sa alisngaw sa tubig, ug lakip usab sa mga molekula sa ubang mga gas diha sa atmospera, sama sa oksiheno, nitroheno, ug carbon dioxide. Tungod sa pagbuhat sa Diyos niini nga atmospera, maorag siya ‘nagsalsal sa kalangitan nga magahi sama sa salamin nga inumol,’ nga naglatid ug tinong kinutoban, o pihong utlanan, sa asul nga arko sa atmospera ibabaw sa tawo.—Job 37:18.
-
-
LangitPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Ang Hebreohanong pulong may lintunganayng kahulogan nga usa ka butang nga pinong gidugmok o gipulbos (2Sa 22:43), sama sa “manipis nga abog” (shaʹchaq) diha sa Isaias 40:15. Kini nga kahulogan haom kaayo, sanglit ang mga panganod maporma sa dihang ang init nga hangin, nga mopaibabaw gikan sa yuta, mobugnaw ug mahimong yamog ug ang alisngaw nga anaa niini manibuok ingong gagming nga mga partikulo sa tubig nga usahay gitawag nga water dust. (Itandi ang Job 36:27, 28; tan-awa ang PANGANOD.) Lain pang hinungdan nga ang kahulogan niini haom kaayo tungod kay ang asul tan-awon nga simboryo sa kalangitan namugna gumikan sa pagkasabwag sa mga bidlisiw sa adlaw tungod sa pinong mga partikulo sa abog nga anaa sa atmospera, sa mga molekula sa alisngaw sa tubig, ug lakip usab sa mga molekula sa ubang mga gas diha sa atmospera, sama sa oksiheno, nitroheno, ug carbon dioxide. Tungod sa pagbuhat sa Diyos niini nga atmospera, maorag siya ‘nagsalsal sa kalangitan nga magahi sama sa salamin nga inumol,’ nga naglatid ug tinong kinutoban, o pihong utlanan, sa asul nga arko sa atmospera ibabaw sa tawo.—Job 37:18.
Ang mga partikulo nga naglangkob sa atmospera nadasok pag-ayo tungod sa pagbutad sa grabidad, ug ang ilang mga panggawas nga mga utlanan anaa sa tinakdang mga kinutoban, ug ang grabidad maoy nagpugong kanila nga dili makagawas gikan sa yuta. (Gen 1:6-8) Kini magpabanda sa kahayag sa adlaw nga susama sa usa ka salamin. Tungod niini, hayag tan-awon ang langit, apan kon walay atmospera ang usa ka tawo nga motan-aw gikan sa yuta makakita lamang ug kadagtom sa langit, nga ang langitnong mga butang masanagong nagadan-ag diha sa usa ka dagtom nga palibot, sama sa kahimtang sa usa ka walay-atmospera nga bulan. Gikan sa gawas sa wanang, ang mga astronot makakita sa atmospera sa yuta ingong nabanwagan, masanag nga halo o masilaw nga payongpayong sa kahayag.
-