Ang Labing Maayong Tabang Mabatonan!
ALANG sa Kristohanon ang pagpili ug kinutoban sa pag-atiman sa may sakit nga ikamatay basin mopatunghag laglom nga mga pangutana. Pananglitan:
Dili ba kaha di-kasulatanhon nga dili buhaton ang tanan nga posible sa pagpreserbar sa kinabuhi? Ug kon uyon sa maayong pamatasan ang pagtugot nga ang usa mamatay nga kinaiyanhon, nga walay mapamasinong pagtabang sa paglugway sa kinabuhi, unsay ikasulti bahin sa euthanasia—tinuyo, positibong lihok sa pagtapos sa pag-antos sa usa ka pasyente pinaagi sa aktuwal nga pagputol o pagtapos sa iyang kinabuhi?
Karong adlawa ug panahon, kini sila hinungdanong mga pangutana. Bisan pa niana, kita dili ingon nga walay tabang aron sila matubag.
Usa ka inspiradong manunulat tukma nga miingon: “Alang kanato ang Diyos mao ang dalangpanan ug kusog, usa ka katabang nga madaling hikaplagan panahon sa mga kalisdanan.” (Salmo 46:1) Kana usab tinuod alang kanato sa paghisgot sa presenteng ulohan. Si Jehova nga Diyos mao ang tinubdan sa labing maalamon, labing hanas nga tabang. Siya nakapaniid sa mga kinabuhi sa kaliboan ka milyon nga katawhan. Siya nahibalo—nga labaw pa kay ni bisan kinsang doktor, sa espesyalista sa moralidad, o abogado—kon unsay labing maayo. Busa tan-awon nato kon unsang tabang ang iyang gitagana alang kanato.—Salmo 25:4, 5; Hebreohanon 4:16.
Usa ka Matarong nga Panghunahuna sa Kinabuhi
Maayo nga makaamgo kita nga ang pilosopiya sa pagpatunhay sa kinabuhi bisan unsay madangat dili ra iyaha sa medikal nga mga teknologo. Kini kinaiyanhon nga sangpotanan sa modernong sekular nga pilosopiya. Nganong matuod kana? Aw, kon kini karon mao lamang ang kinabuhi, nan basin mopatim-aw nga ang kinabuhi nato karon angay preserbahon ubos sa tanang sirkumstansiya ug bisan unsay madangat. Apan kining sekular nga pilosopiya sa pila ka kaso misangpot sa teknikal nga mga kabalaka—mga tawo nga wala nay panimuot nga gipapadayong “buhi” pinaagig mga makina sa daghan nga katuigan.
Sa usa ka bahin, anaa kadtong nagtuo sa pagkadili-mamatay sa tawhanong kalag. Sumala sa ilang pilosopiya, kining kinabuhia mao lamay usa ka estasyon sa dalan padulong sa butang labi pang maayo. Si Plato, usa sa mga tagmugna niining pilosopiyaha, mipahayag sa iyang pagtuo:
“Mahimong ang kamatayon maoy usa ka kahimtang sa pagkawala ug bug-os nga kawalay-kahibalo, o, sumala sa giingon sa mga tawo, adunay kausaban ug pagbalhin sa kalag gikan niining kalibotana ngadto sa lain. . . . Kon ang kamatayon maoy usa ka pagpanaw paingon sa laing dapit, . . . unsa pa nga kaayohan, Oh akong mga higala ug mga maghuhukom, ang molabaw pa niini?”
Ang usa ka tawong may ingon nga pagtuo basin mag-isip sa kamatayon ingong higala, nga kahinangpan ug tingali mahimo pang dalion. Bisan pa niana, ang Bibliya nagatudlo nga ang kinabuhi balaan alang kang Jehova. “Ikaw mao ang tinubdan sa kinabuhi,” misulat ang inspiradong salmista. (Salmo 36:9) Nan, ang matuod nga Kristohanon angay bang mouyon nga moapil sa euthanasia?
Mibati ang pipila nga adunay Kasulatanhong paghisgot sa ulohan sa dihang si Haring Saul, kay grabeng nasamdan, nangaliyupo sa iyang magdadalag-hinagiban sa pagpatay kaniya. Naisip nila kini ingong usa ka matang sa euthanasia, usa ka tinuyong buhat sa pagpadali sa kamatayon alang sa usa nga himalatyon na. Ang usa ka Amalekahanon sa ulahi miangkon nga mituman sa gihangyo ni Saul nga siya patyon. Apan kadto bang Amalekahanon gihunahunang nakahimog maayo sa pagtapos sa pag-antos ni Saul? Wala. Si David, ang dinihogan ni Jehova, mimando nga ang maong Amalekahanon pagapatyon tungod sa iyang pagkasad-an sa dugo. (1 Samuel 31:3, 4; 2 Samuel 1:2-16) Nan, kining Biblikanhong hitabo dili gayod magpakamatarong sa pag-apil sa usa ka Kristohanon sa euthanasia.a
Nan, nagpasabot ba kini nga buhaton sa usa ka Kristohanon ang tanang butang posible sa teknolohiya sa pagpalugway sa kinabuhi nga talitapos na? Kinahanglan bang patas-an sa usa ang palakaw sa pagkamatay kutob sa mahimo? Ang Kasulatan nagtudlo nga ang kamatayon maoy, dili usa ka higala sa tawo, kondili usa ka kaaway. (1 Corinto 15:26) Dugang pa, ang mga patay wala magaantos ni anaa sa kahimayaan, apan anaa sila sa kahimtang nga samag natulog. (Job 3:11, 13; Ecclesiastes 9:5, 10; Juan 11:11-14; Buhat 7:60) Ang umaabot nga kalaoman sa kinabuhi alang sa mga namatay bug-os nag-agad sa gahom sa Diyos sa pagbanhaw kanila pinaagi ni Jesu-Kristo. (Juan 6:39, 40) Busa atong nasayran nga ang Diyos nagatagana kanato niining makatabang nga kahibalo: Ang kamatayon dili butang nga pangandoyon, apan walay obligasyon usab sa pagdangop ngadto sa desperadong paningkamot sa pagpalugway sa palakaw sa pagkamatay.
Kristohanong mga Lagda
Unsang mga lagda ang ikapadapat sa Kristohanon diha sa usa ka kahimtang diin ang usa ka minahal may sakit nga ikamatay?
Nahauna, atong pagailhon nga ang matag kahimtang nga nalangkit ang sakit nga ikamatay maoy lahi, lahi kaayo, ug walay katibuk-ang mga lagda. Dugang pa, ang Kristohanon angay magbantay sa pagpalandong sa mga balaod sa nasod sa maong mga kaso. (Mateo 22:21) Hinumdomi, usab, nga walay mahigugmaong Kristohanon ang magpasiugda sa medikal nga pagpasagad.
Sa diha nga tinong may sakit nga ikamatay (nga ang kahimtang natino nga walay paglaom) angay palandongon ang paghangyo sa dili pagpadayon sa nagsustento-sa-kinabuhi nga teknolohiya. Sa maong mga kaso walay Kasulatanhong katarongan nga ipugos ang medikal nga teknolohiya nga magpalugway lamang sa palakaw sa pagkamatay nga duol nang matapos.
Kini sila kasagaran maoy lisod kaayong mga kahimtang ug tingali naglangkit sa makapasakit nga mga desisyon. Pananglitan, sa unsang paagi masayran sa usa kon kanus-a wala nay paglaom ang usa ka kahimtang? Bisan pag walay mausa ang bug-os makatino, ang pagpangatarongan kinahanglanon uban ang mabinantayong tambag. Usa ka medikal nga mantalaan nga nagtambag sa mga doktor mikomento:
“Kon may di-panag-uyon mahitungod sa pagrekonosir o pagtagna sa sakit o sa duruha, ang pagsuportar sa kinabuhi pinaagig makina angay ipadayon hangtod makab-ot ang makataronganong panag-uyon. Hinuon, ang pagkamapugsanon bahin sa pagkatino nga way pagduhaduha makapalisod sa doktor nga nagagamit ug kapaingnang mga pagtambal sa mga kaso nga daw wala nay paglaom. Ang talagsaong taho bahin sa usa ka pasyente nga may susamang kahimtang nga naluwas dili usa ka mopatigbabawng katarongan sa pagpadayon sa mapamasinong pagtambal. Ang maong gamay kaayong posibilidad sumala sa estadistika dili labaw kay sa makataronganon gidahom nga sangpotanan nga magagiya sa mga desisyon bahin sa pagtambal.”
Sa maong kalisdanan, ang Kristohanon, kon kaha pasyente o paryente, tukmang makadahom ug diyutayng tabang gikan sa iyang doktor. Kining medikal nga mantalaan mihinapos: “Sa bisan unsang kaso, dili makataronganon ang pagtagana lang sa daghan kaayong medikal nga kasayoran ug mga kapaingnan ug pasagdan ang pasyente nga walay dugang giya bahin sa kapiliang mga paagi sa paglihok ug kawalay-lihok.”
Ang lokal Kristohanong mga ansiano, kay hamtong nga mga ministro, mahimong bililhon usab kaayo. Siyempre, ang pasyente ug ang iyang pamilya kinahanglang mohimo sa ilang timbang nga desisyon niining emosyonal kaayong kahimtang.
Sa kataposan, palandonga kining mga puntoha. Ang mga Kristohanon gusto kaayong magpabiling buhi aron sila magkalipay sa pag-alagad sa Diyos. Hinuon, sila nahibalo nga sa sistema karon, kitang tanan himalatyon; niining diwaa kitang tanan may sakit nga ikamatay. Pinaagi lamang sa nagalukat nga dugo ni Jesu-Kristo nga kita makabatog paglaom sa pagbalit-ad sa maong kahimtang.—Efeso 1:7.
Kon modangat ang kamatayon sa usa ka minahal, bisan pag kini mapait, kita wala pasagdi nga magkaguol ug magbangotan “sama sa uban usab nga walay paglaom.” (1 Tesalonica 4:13) Hinuon, kita makabatog kalipay nga gibuhat nato ang labing maarangan nato alang sa atong masakiton nga minahal ug ang bisan unsang medikal nga tabang nga atong gigamit ubos sa labing maayong kahimtang maoy temporaryo lang nga tabang. Apan atong nabatonan ang makapalipay nga saad sa Usa nga magpagawas kanato gikan nianang tanang suliran sa dihang ‘ang kataposang kaaway, ang kamatayon, pagalaglagon.’—1 Corinto 15:26.
Oo, sa kaulahian ang labing maayong tabang alang sa himalatyon moabot gikan sa Diyos nga mihatag ug kinabuhi ngadto sa unang mga tawo ug si kinsa nagasaad sa usa ka pagkabanhaw alang niadtong motuo kaniya ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo.—Juan 3:16; 5:28, 29.
[Footnote]
a Alang sa dugang mga komento mahitungod sa gitawag nga pagpatay tungod sa kaluoy, tan-awa ang Pagmata! sa Agosto 8, 1978, mga panid 4-7, ug Septiyembre 22, 1974, mga panid 27-8.
[Hulagway sa panid 8]
Ang pagkamatay ba ni Saul nagapaluyo sa euthanasia?