Mga Linaing Hitabo sa Bibliya Ester 1:1–10:3

Balaang Kaluwasan Gikan sa Pagkapuo sa Rasa

Maayong pagkaplano ang mangilngig nga pagpamatay: batan-on ug tigulang, gagmayng kabataan ug kababayen-an, ang tanan patyon. Walay usa ang makapangahas sa pagbatok sa daotang laraw, kay ang sugo may timri sa hari. Oo, ang mga Hudiyo mamatay sama sa walay mahimong mga baka!

Mao kini ang nahitabo sa panan-aw ni Haman, nga primiro ministro sa karaang Persia. Iyang gilaraw kining pagpuo sa usa ka kaliwat tungod sa iyang binuta nga pagdumot sa usa ka Hudiyo nga si Mardoqueo. Samtang magarbohong naghulat si Haman sa iyang kadaogan, ang Hudiyohanong nasod nag-ampo alang sa kaluwasan. Ang resulta? Gipadayag kini sa dramatikong basahon sa Bibliya diha sa Ester. Gisulat ni Mardoqueo mismo, kini maoy makapalig-on sa pagtuo nga asoy kon sa unsang paagi ang tabang sa Diyos—ug ang pagtuo sa batan-ong babaye—nakaluwas ug usa ka nasod.

Si Ester Nahimong Reyna

Palihog Basaha ang Ester 1:1–2:23. Sa mga 484 W.K.P., si haring Ahasuero (Xerxes I) naghikay ug dakong kombira. Apan midumili si Reynang Vashti sa pagsunod sa iyang mga sugo sa pag-atubang didto. Gikuha gikan kaniya sa nasukong hari ang iyang pagkareyna ug misugod sa pagpangitag bag-ong reyna. Tapos natigom ang labing maanyag nga mga babaye sa gingharian, iyang napili ang maligdong Hudiyohanong dalagang ginganlag Hadasa, nga giandam niining posisyona sa iyang ig-agawng si Mardoqueo. Gitago sa batan-ong dalaga nga usa siya ka Hudiyo, ug iyang gigamit ang iyang Persianhong ngalang Ester.

◆ 1:3-5—Nganong gisaulog kining mga kapiyestahana?

Sumala sa manalaysayng Herodotus, nagpatawag sa miagi si Xerxes ug tigom aron sa pagplano ug militaryong kampaniya batok sa Gresya. Tingali sama gihapon kini niadtong tigoma. Hayan, gipasigarbo ni Xerxes ang kahimayaan ug kaadunahan sa iyang gingharian sa pagkombinsir sa mga halangdon sa iyang katakos sa pagdaog sa kampaniya batok sa Gresya.

◆ 1:8—Unsay balaod bahin sa pag-inom?

Mopatim-aw nga kustombre sa mga Persianhon ang pag-agda sa usag usa sa pag-inom ug ginahin nga gidaghanon niining mga kombiraha. Apan, wala ilakip kining okasyona sa hari. Kon miresulta ba kini ug mas kasarangan o walay kuto nga pag-inom, ang Bibliya walay gisulti.

◆ 2:19, 20—Nganong si Mardoqueo ‘naglingkod sa ganghaan sa hari’?

Malagmit usa si Mardoqueo sa mga opisyal ni Haring Ahasuero. Ang mga tawo nga may katungdanan sagad molingkod sa ganghaan, nga naghulat kon unsay isugo sa hari. Tingali dako ang katungdanan ni Mardoqueo. Kay kon dili, makapapahawa kaniya si Haman. Busa si Mardoqueo anaa sa situwasyon nga makadiskobre ug makasanta sa daotang laraw sa pagpatay sa hari.

Pagtulon-an Alang Kanato: Gipakita ni Ester ang bili sa pagkamaligdong pinaagi sa dili pagpangayog mga alahas o matahom nga mga besti sa wala pa moatubang sa hari. Iyang gitugotan nga ang pagkatawo nga natago sulod sa iyang kasingkasing, uban ang “maaghop ug sa malinawon nga espiritu,” nga maoy modani sa pagtagad sa hari. (1 Pedro 3:1-5) Maingon man, kadtong dinihogang nanghibilin nga natigom sukad sa 1919 nakadani sa pag-uyon sa Hari si Jesu-Kristo.

Ang Daotang Laraw ni Haman

Basaha ang 3:1–5:14. Gitudlo ni Ahasuero ang usa ka Amalikanhong Haman nga primero ministro. Apan si Mordoqueo, nga madumdomon nga si Jehova “nagpakig-away batok kang Amalek gikan sa kaliwatan ngadto sa laing kaliwatan,” midumili sa pagyukbo atubangan kang Haman. (Exodo 17:8-16) Aron makabalos, gisulsolan sa hambogirong Haman ang hari sa pagpuo sa mga Hudiyo!

Mihangyo si Mardoqueo kang Ester sa pagpangilabot, nagpahinumdom kaniya nga, kon magpakahilom siya, “ang kahupayan ug kaluwasan mobarog alang sa mga Hudiyo gikan sa laing dapit.” Sanglit nahimong isyu ang kahimtang sa katawhan ni Jehova ug ang iyang paghukom batok sa Amalekanhon, masaligon si Mardoqueo nga motagana si Jehova ug kaikyasan. (1 Samuel 12:22) Miatubang si Ester sa hari nga wala dapita—nga usa ka dakong sala nga kamatayon ang silot! Apan, gihatagan siya ni Ahasuero ug kinabuhi ug mitambong sa kombira nga iyang gihikay. Sa pagpauli, si Haman, nga nasuko na usab sa pagdumili ni Mardoqueo sa pagyukbo, nagplano sa pagpatay kaniya.

◆ 3:7—Unsay nalangkit sa Pur?

Mopatim-aw nga usa ka Persianhong pulong ang “Pur” nga nagkahulogang “ripa.” Magripa usahay ang mga astrologo ingong porma sa pagdiwata. Lagmit, gihimo kini aron sa pagtino sa labing maayong panahon alang kang Haman sa pagpakanaog sa iyang laraw sa pagpuo sa kaliwat.

◆ 4:3—Nganong si Mardoqueo ug ang mga Hudiyo nagpuasa?

Tungod kay duol na ang katalagman sa nasod, kadto maoy panahon sa pagpalinaw sa hunahuna, sa pagbaton ug maugdang nga paghunahuna. (Ecclesiastes 3:4) Nanginahanglan gayod sila ug pagtultol sa Diyos. Busa ang pagpuasa nagpasabot sa ilang pagbalik kang Jehova alang sa gikinahanglang kusog ug kaalam. Kon mag-atubang ug mga pagsulay, mainampoon ka ba usab nga modangop sa Diyos?—Hebreohanon 5:7.

◆ 5:6-8—Nganong gipalangan ni Ester ang pagpahibalo sa hari?

Ang kaisog ni Ester sa pagkatinuod wala gayod mopakyas kaniya, sanglit gipameligro niya ang iyang kinabuhi. Tingali, naningkamot siya sa pagdani sa maayong kabubut-on sa hari. Busa, iyang gidapit siya sa ikaduhang kombira. Nalangkit usab ang pagtultol sa Diyos, tungod sa mga hitabo sa sunod nga pag-atubangay.

Pagtulon-an Alang Kanato: Nagpakita si Ester ug pagtuo, kaisog, ug pagkamainandamon sa pagsunod sa pagtambag ni Mardoqueo. Kadtong nahimong bahin sa dinihogang nanghibilin sukad sa 1919 nagpakita ug samang pagtuo, kaisog, ug pagkamainandamon sa pagtrabaho uban sa edad-edarang mga sakop sa pangasaw-onon ni Kristo. Pagkamaayo nga mga panig-ingnan!

Nasanta ang Daotang Plano

Basaha ang 6:1–7:10. Wala makatulog si Ahasuero, sa walay duhaduha kabubut-on kini sa Diyos. Mibati nga napakyas siya sa usa ka paagi, iyang gipabasa ngadto kaniya ang basahon sa mga talaan, tingali ang harianong talaadlawan. Sa nadiskobrehan nga wala mabasli si Mardoqueo sa pagladlad sa plano sa pagpatay, nangayo ang hari kang Haman ug sugyot kon unsay maayong iganti. Gihunahuna ni Haman nga siya ang usa nga pinasidunggan ug misugyot ug maluhong seremonya. Apan sa iyang kakurat gisugo siya sa paghatag sa mga pasidungog ngadto kang Mardoqueo! Gisabot kini sa mga magtatambag ni Haman nga tilimad-on sa iyang pagkapukan.

Nahitabo sa wala madugay kining makauulaw kaayong kasinatian sa gikuyogan si Haman ngadto sa ikaduhang kombira ni Ester. Didto gipangutana sa hari si Ester kon unsay iyang pangayoon. “Ihatag kanako ang akong kalag tungod sa akong hangyo ug ang akong katawhan sa akong hangyo,” maisogong mihangyo ang reyna. Mibutyag nga usa siya ka Hudiyo, iyang giladlad ang daotang plano ni Haman. Ang nalisang nga Haman nangaliyopo sa iyang kinabuhi apan nakadawat, hinuon ug pagbitay—sa mismong bitayan nga giandam alang kang Mardoqueo!

◆ 7:4—Nganong makadaot alang sa hari ang kalaglagan sa mga Hudiyo?

Kon nagplano pa unta si Haman sa pagbaligya sa mga Hudiyo sa pagkaulipon, dakong ganansiya unta kining alang kang Ahasuero. Apan ang kalaglagan sa tibuok nga katawhan moresulta ug pinansiyal nga kapildihan nga mas dako kay sa 10,000 ka talento nga salapi nga gisaad ni Haman nga ihatag. Ang kalamposan sa daotang plano sa pagpuo sa kaliwat moresulta usab ug kamatayon sa iyang reyna—pagkadakong kapildihan sa kaugalingon!

◆ 7:8—Nganong gitabonan man ang nawong ni Haman?

Wala taboni ni Haman ang iyang nawong tungod sa kaulaw ug pagbasol. Hayan gitabonan sa mga opisyal sa hari ang iyang nawong, sa paglarawan sa kaulawan o kalaglagan. Malagmit una kining lakang sa pagpakanaog sa silot sa kamatayon.

Pagtulon-an Alang Kanato: Bisan nameligro ang iyang kinabuhi, maisogong gibutyag ni Ester nga usa siya ka Hudiyo. Sukad sa 1931, giatubang sa katawhan sa Diyos ang kapeligrohan nga malutos pinaagi sa pagpaila sa ilang kaugalingon nga mga Saksi ni Jehova. (Isaias 43:10-12) Ingon ka ba niana ka maisogon?

Giluwas ang Katawhan sa Diyos!

Basaha ang 8:1–10:3. Nahimong primero ministro si Mardoqueo puli ni Haman. Gipameligro na usab ang iyang kinabuhi, miatubang si Ester sa hari nga wala-dapita ug mihangyo sa paghimog mga lakang sa pagbalit-ad sa daotang laraw ni Haman. Miuyon ang hari ug gimandoan si Mardoqueo sa paghimog kontra-sugo sa ngalan ni Ahasuero. Sumala sa kustombre sa Persia dili na nahimong kanselahon ang unang sugo sa pagpatay, ang bag-ong balaod nagtugot sa mga Hudiyo sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon.

Mihugyaw ang mga Hudiyo! Dili na mga walay mahimong mga biktima, may panahon pa sila karon sa pagpangandam sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon. Sa kataposan, miabot ang ika-13 sa Adar (Pebrero-Marso). Ang mga 75,000 nga ‘nagapangita sa ilang kadaot’ gipatay sa mga Hudiyo. Aron dili nila makalimtan nga gikan kang Jehova kining maong kadaogan, mimando si Mardoqueo ug tinuig nga Piyesta sa Purim nga saulogon sa ika-14 ug sa ika-15ng bulan sa Adar.

◆ 8:5—Sa unsang paagi nagpakita ug kaalam si Ester?

Gitimbangtimbang pag-ayo ni Ester ang iyang mga pulong, mihangyo sa hari sa pag-anular sa mga dokumento sa daotag-larawng Haman, “nga iyang gisulat.” Sa mataktikahon, iyang gilikayan ang paghisgot sa kaakohan sa hari niining butanga. Mainampingon usab ang mga Kristohanon kon magpamatuod atubangan sa mga opisyal sa kagamhanan.

◆ 8:17—Sa unsang paagi ‘gipaila [sa katawhan] nga sila mga Hudiyo’?

Ang Septuagint nag-ingon nga kining mga Persianhon “nagpatuli ug nahimong mga magtutuo sa Hudaismo.” Hayan ilang gilantaw ang kontra-sugo ingong timaan nga nagpaluyo ang Diyos sa mga Hudiyo, daghang mga Persiano nahimong Hudiyohanong mga proselita. Maingon man karon, ang “dakong panon” sa “ubang mga karnero” midapig sa kiliran sa dinihogang nanghibilin.—Pinadayag 7:9; Juan 10:16; Zacarias 8:23.

◆ 9:10, 15, 16—Nganong wala hilabti sa mga Hudiyo ang mga inagaw?

Ang sugo sa hari ng-awtorisar kanila sa pagkuha sa inagaw. Apan, ang ilang pagdumili nagpakita nga ang ilang katuyoan maoy sa pagluwas sa kaugalingon, dili sa pagpadato sa kaugalingon.

Pagtulon-an Alang Kanato: Sama sa mga Hudiyo sa mga adlaw ni Ester, ang mga Saksi ni Jehova sa tukmang paagi mohangyo sa mga kagamhanan ug sa mga korte ug panalipod gikan sa mga kaaway. Sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II ilabinang gihimo kini tungod sa dinasig sa klero nga mga pag-atake batok sa katawhan sa Diyos. Uban sa panalangin ni Jehova, daghang dagkong mga sumbong sa korte ang nadaog.

Ang basahon ni Ester nagsilbi ingong tuboran sa paglaom ug pagdasig sa mga Saksi ni Jehova karon. Sila nasayod nga ang mainit nga kasuko ni Satanas kanila matapos na unya sa iyang paghimog bug-os nga pagsulay sa pagpukan kanila. Kon unsaon sila sa pagpanalipod ni Jehova tan-awonon pa. (Ezekiel 38:16-23) Apan sila masaligon nga, sama sa mga adlaw ni Ester, dili talikdan ni Jehova ang iyang katawhan. Sa tukmang panahon, iyang hatagan sila ug “kahupayan ug kaluwasan.”