“Dili iya sa tawo nga nagalakaw ang pagtultol sa iyang lakang. Tul-ira ako, Oh Jehova.”​—Jeremias 10:23, 24.

KANANG mga pulonga gisulat kaliboan ka mga tuig tapos malalang ang mga tawo. Nakaamgo si Jeremias nga hangtod sa iyang adlaw, ang kasaysayan sa tawo maoy trahedya kon itandi sa maayong sinugdanan nga gihatag sa Diyos sa una natong mga ginikanan.

Ang pahayag ni Jeremias gilig-on sa rekord sa kapig 2,500 pang katuigan sa kasaysayan sukad sa iyang panahon. Migrabe pa ang trahedya sa tawo. Unsay deperensiya?

Ang paglabay sa panahon nagpadayag usab unsa ka ngil-ad ang punog-salang mga tawo nagagawi sa usag usa. May mapintasong mga gubat nga daghan kaayo nga dili maihap, etniko ug relihiyosong mga dinumtanay, mga inkisisyon, ngilngig nga mga krimen sa tanang matang, ug mga buhat sa kahakog ug kadalo. Dugang pa, ang kakabos ug kagutmanan nagbiktima sa dili-maihap minilyon nga tawo.

Sa miaging kaliboan ka tuig, gisulayan sa mga tawo ang tanang mahunahunaan nga matang sa gobyerno. Bisan pa niana, ang sunodsunod nga matang wala makatagana sa mga panginahanglan sa tawo. Karong bag-o, ang Komunistang mga gobyerno gisalikway diha sa daghang kayutaan. Sa demokratikong mga nasod anaa ang kaylap nga krimen, kakabos, ekonomikanhong kahuyang, ug kahiwian. Sa pagkamatuod, ang tanang matang sa tawhanong kagamhanan napamatud-an nga kulang.

Dugang pa, gitugot sa Diyos ang panahon aron ang mga tawo mahidangat sa ilang kinalabwan siyentipikanhon ug materyal nga kalamposan. Apan tinuod ba nga kauswagan kini sa dihang ang pana ug gapasan gipulihan ug nukleyar nga mga missile? sa dihang ang mga tawo makabiyahe paingon sa wanang apan dili makapuyo nga magkahiusa sa yuta? sa dihang ang milyonmilyong tawo mahadlok mogawas sa magabii tungod sa krimen?

Ang ginapakita sa tigi sa panahon mao nga dili posible nga ang mga tawo ‘magatultol sa ilang mga lakang’ nga malamposon sama ra nga sila dili mabuhi kon walay pagkaon, tubig, ug hangin. Kita gilaraw nga magdepende sa giya sa atong Magbubuhat sama ka tino nga kita gilalang aron magdepende sa pagkaon, tubig, ug hangin.​—Mateo 4:4.

Pinaagi sa pagtugot sa pagkadaotan ug sa pag-antos, ang Diyos sa makausa ug sa tanang panahon nagpakita sa makapasubong sangpotanan sa sayop nga paggamit sa kagawasan sa pagpili. Kini bililhon kaayong gasa nga inay kuhaon ang kagawasan sa pagpili gikan sa mga tawo, gitugotan sa Diyos nga ilang makita kon unsay kahulogan sa sayop nga paggamit niini.

Mahitungod sa kagawasan sa pagpili, ang basahong “Statement of Principles of Conservative Judaism” nagaingon: “Kon wala ang tinuod nga posibilidad sa pagpili nga sayop sa tawo sa dihang moatubang sa maayo ug daotan, ang tibuok nga ideya sa pagpili mawalay kahulogan. . . . Ang kadaghanan sa pag-antos sa kalibotan laktud maoy sangpotanan sa sayop natong paggamit sa kagawasan sa pagpili nga gihatag kanato.”

Sa tinuoray, si Jeremias husto sa miingon siya: “Dili iya sa tawo nga nagalakat ang pagtultol sa iyang lakang.” Ug si Solomon usab husto sa miingon siya: “Ang tawo nagagahom sa tawo sa iyang kadaotan.”​—Ecclesiastes 8:9.