EZEQUIEL

[Ang Diyos Nagpalig-on].

Ang anak nga lalaki ni Buzi nga usa ka saserdote. Usa siya sa mga binihag nga gidala ni Nabucodonosor ngadto sa Babilonya kauban ni Jehoiakin niadtong 617 W.K.P. Ang iyang unang mga panan-awon sa Diyos midangat kaniya niadtong “ikakatloan ka tuig, sa ikaupat ka bulan, sa ikalima ka adlaw sa bulan,” sa “ikalima ka tuig sa pagkadestiyero ni Haring Jehoiakin.” Siya nanagna ngadto sa mga Hudiyo nga nagpuyo daplin sa suba sa Kebar, nga gituohan sa pipila ka modernong eskolar nga maoy usa sa dagkong mga kanal o sapasapa sa Babilonya. ‘Ang ikakatloan ka tuig’ lagmit nagtumong sa pangedaron ni Ezequiel. Siya nagsugod sa iyang mga buluhaton ingong usa ka manalagna nianang panahona.​—Eze 1:1-3.

Kay naggikan sa usa ka saserdotehanong banay, walay duhaduha nga sinati kaayo siya sa templo, sa mga kahikayan niini, ug sa tanang kalihokan nga ginabuhat diha niana ug siya batid kaayo sa Balaod. Lagmit sinati usab kaayo si Ezequiel kang Jeremias ug sa iyang mga tagna, tungod kay si Jeremias usa ka manalagna sa Jerusalem sa dihang batan-on pa si Ezequiel. Dugang pa, si Ezequiel nakapahimulos usab sa kahigayonan sa pagpuyo sa Juda sulod sa usa ka panahon sa paghari sa matarong nga si Haring Josias, kinsa naggun-ob sa mga halaran ni Baal ug sa kinulit nga mga larawan, nagsugod sa pag-ayo sa templo, ug nagpadako sa iyang repormasyon alang sa putling pagsimba diha sa Juda sa dihang ang basahon sa Balaod (dayag ang orihinal nga sinulat ni Moises) nakaplagan sa templo.​—2Cr 34.

Sa wala pa laglaga sa Babilonya ang Jerusalem, unsang estratehikong mga dapit ang gibutangan ni Jehova sa iyang mga manalagna?

Nagkinabuhi si Ezequiel ingong usa ka manalagna sa panahon usab ni Jeremias ug Daniel. Si Jeremias nag-alagad ingong manalagna sa Diyos ngadto sa mga Hudiyo sa Jerusalem ug Juda, nga nakigkita sa daotang mga hari sa Juda. Si Daniel, kinsa didto sa palasyo sa Babilonya ug sa ulahi sa Medo-Persia, gihatagan ug mga tagna mahitungod sa sunodsunod nga mga gahom sa kalibotan ug sa ilang pagkapukan pinaagi sa Gingharian sa Diyos. Nag-alagad si Ezequiel taliwala sa katawhang Hudiyo ug sa ilang mga pangulo didto sa Babilonya ug nagpadayon sa buluhaton sa mga manalagna didto. Busa, samtang ang mga Hudiyo sa Jerusalem nakabenepisyo sa templo uban sa hataas nga saserdote niini ug sa saserdoteng manalagna nga si Jeremias, kadtong didto sa Babilonya wala pasagdi ni Jehova. Si Ezequiel mao ang manalagna sa Diyos alang kanila, ug bisan tuod wala mohimog mga paghalad, siya atua didto ingong usa ka magtatambag ug magtutudlo sa balaod sa Diyos.

Adunay suod usab nga kalabotan tali sa buluhatong pagpanagna ni Jeremias ug Ezequiel, gipanghimakak ug gipaningkamotan nilang duha nga mahanaw gikan sa mga hunahuna sa mga Hudiyo sa Jerusalem ug sa Babilonya ang ideya nga ipadangat sa Diyos ang sayong pagkatapos sa Babilonyanhong pagmando ug nga dili mapukan ang Jerusalem. Si Jeremias aktuwal nga nagpadalag sulat ngadto sa mga binihag sa yuta sa Babilonya, nga nagsulti kanila nga mopuyo ug magmadaiton diha sa Babilonya tungod kay kinahanglan pang molabay ang 70-ka-tuig nga yugto una pa sila ipahigawas. Sa walay duhaduha nakadungog si Ezequiel sa mga pulong niining sulata. Dugang pa, tingali nadunggan niya ang pagbasa sa basahon nga gipadala ni Jeremias sa ulahi nga nagtagna sa pagkapukan sa Babilonya.​—Jer 29; 51:59-64.

Nanagna Ngadto sa Usa ka “Gahian” nga Katawhan. Ang mga binihag sa Babilonya anaa sa mas maayong kahimtang sa atubangan ni Jehova kay sa mga Hudiyo nga nahibilin sa Juda, ingon sa giilustrar sa mga bukag sa maayo ug daot nga mga igos nga nakita ni Jeremias. (Jer 24) Apan bisan pa niana, dili sayon ang tahas nga giatubang ni Ezequiel, tungod kay ang binihag nga mga Israelinhon maoy bahin usab sa balay nga masuklanon. Ingon sa gisulti kang Ezequiel, kadto maoy taliwala sa “mga gahian ug mga butang nga nagatusok kanimo ug ikaw nagapuyo taliwala sa mga tanga.” (Eze 2:6) Ubos sa sugo ni Jehova siya mipuyo uban sa mga destiyero sa Tel-abib daplin sa suba sa Kebar. (Eze 3:​4, 15) Bisag destiyero ang mga Hudiyo, sila nagpuyo sa ilang kaugalingong mga balay. (Jer 29:5) Sa pipila ka paagi, sila nakapadayon gihapon sa pag-organisar alang sa pagsimba. Ang mga ansiyano sa Juda nakaduaw kang Ezequiel sa makadaghan. (Eze 8:1; 14:1; 20:1) Bisag miabot na ang panahon alang sa pagpasig-uli sa pagkatapos sa 70 ka tuig, daghan niini nga mga Hudiyo ang dili buot mobiya sa Babilonya.

Usa sa mga katarongan nganong walay tinguha ang pipila ka Hudiyo didto sa Babilonya nga mobalik maoy tungod tingali sa materyalismo. Ang mga tipiganan sa mga dokumento sa usa ka dakong balay sa negosyo, ang “Murashu ug mga Anak,” nakubkoban sa usa ka Amerikanhong ekspedisyon didto sa dapit sa kanal sa Euprates duol sa Nippur, nga gituohan sa pipila ka eskolar nga duol sa Kebar. Ang mga inskripsiyon nga nakaplagan didto adunay mga ngalan sa daghang Hudiyo, nga nagpakita nga ang mga Israelinhon maayo gayod ang pagkabutang ug ubay-ubay kanila ang nalangkit sa mga pamatigayon sa Babilonya.

Pagkamatay sa Asawa. Giingon ni Ezequiel nga nadawat niya ang iyang buluhaton sa daplin sa suba sa Kebar sa ikalimang tuig sa pagkadestiyero ni Haring Jehoiakin (o sa 613 W.K.P.) Siya nanagna labing menos 22 ka tuig hangtod sa mga 591 W.K.P., kay ang iyang kataposan nga pinetsahang tagna maoy sa ika-27 nga tuig sa pagkadestiyero. (Eze 29:17) Dayag nga si Ezequiel naminyo nga malipayon. Unya si Jehova miingon kaniya: “Anak sa tawo, ania, kuhaon ko ang butang nga tilinguhaon sa imong mga mata gikan kanimo pinaagi sa usa ka hampak.” (Eze 24:16) Ang iyang asawa tingali wala magmaunongon kaniya o kang Jehova, apan bisan unsa pa ang hinungdan sa iyang kamatayon, gisugo si Ezequiel nga dili magbakho, kondili manghupaw nga walay mga pulong. Giingnan si Ezequiel nga magsul-ob sa iyang purong ug dili magpakitag bisan unsang ilhanan o mga ebidensiya sa pagbangotan. Kining tanan sa pagkatinuod maoy ingong usa ka ilhanan alang sa mga Israelinhon nga nabihag didto sa Babilonya, nga si Jehova magpasipala sa iyang sangtuwaryo nga gipasigarbo sa mga Israelinhon, ug nga, sukwahi sa ilang gilaoman, ang Jerusalem pagalaglagon.​—Eze 24:17-27.

Usa ka “Tigbantay.” Sa paagi nga susama nianang kang Isaias, si Ezequiel nakadawat sa iyang buluhaton sa pagpanagna. Gihatagan siyag katingalahan nga panan-awon bahin kang Jehova nga naglingkod sa iyang trono uban sa buhing mga linalang nga may upat ka nawong ug mga pako, inubanan sa mga ligid sulod sa mga ligid, nga monunot uban sa buhing mga linalang. Dayon si Jehova namulong, nga nagtawag kang Ezequiel ingong “anak sa tawo,” aron sa pagpahinumdom sa manalagna nga siya usa lamang ka yutan-ong tawo. (Eze kap 1, 2; itandi ang Isa 6.) Gipadala siya ingong usa ka tigbantay ngadto sa balay sa Israel aron pasidan-an sila bahin sa ilang daotang dalan. Bisan tuod sila matig-a kaayog kasingkasing, ang maong pasidaan gikinahanglan gihapon aron sila masayod nga si Jehova may manalagna sa ilang taliwala. Bisan pag sila dili buot mamati, kon siya mapakyas sa pagpasidaan kanila pinaagi sa mga pulong nga gihatag ni Jehova kaniya, siya ang manubag sa ilang kinabuhi​—siya mahimong sad-an sa dugo.​—Eze 3:​7, 17, 18; 2:​4, 5; 33:2-9.

Mga Paglarawan ug mga Ilustrasyon. Si Ezequiel subsob nanagna pinaagig mga paglarawan, sa paghimog simbolikong mga aksiyon, maingon man pinaagi sa mga panan-awon, simbolikong mga paglarawan, o mga sambingay. Ang usa ka talagsaong simbolismo mao ang 390- ug 40-ka-adlaw nga paglarawan sa paglikos sa Jerusalem, nga naundan ug hinungdanong tagna labot sa panahon. Nagkinahanglan kini ug pagkamasinugtanon, pailob, ug dakong pagtuo aron matuman kining mahulagwayong pasidaan ngadto sa walay-pagtuo, mabiaybiayon nga katawhan. Panahon sa paglikos sa Jerusalem, giliso ni Ezequiel ang iyang pagtagad sa pagpanagna ngadto sa paganong kanasoran nga nagdumot sa Israel ug nakig-ambit ug nagmaya sa pagkapukan sa Israel; iyang gihubit ang silot nga ipadangat ni Jehova kanila. Human sa pagkapukan sa Jerusalem nausab ang tono sa panagna ni Ezequiel. Human sa usa ka kusganong paghukom batok sa dalo nga mga magbalantay sa Israel ug sa Seir, gipunting niya ang iyang mga pagpanagna sa pagpalig-on sa pagtuo sa saad sa Diyos nga ang Israel ipasig-uli, tigomon pag-usab, ug hiusahon, ug nga ang mahimayaong pagkamagbalantay sa “alagad [ni Jehova] nga si David” magpanalangin kanila hangtod sa panahong walay tino ilalom sa usa ka pakigsaad sa pakigdait. (Eze 37) Dayon gihatag ni Ezequiel ang usa ka detalyadong paghubit sa natukod pag-usab nga templo, nga gihatag ni Jehova kaniya nga daw usa ka “hinulad nga plano.” Kining templo nga nakita sa panan-awon maoy matagnaon labot sa usa ka butang sa halayong umaabot, kay wala pay ingon niana nga templo ang natukod sukad.​—Eze 40-48.

Mga Kaamgiran sa Buluhaton ni Jesu-Kristo. Adunay mga kaamgiran sa buluhaton ni Ezequiel ug ni Jesus. Si Ezequiel ug si Jesus kinahanglang moatubang sa usa ka dili-matinagdanon, matig-ag kasingkasing nga katawhan dala ang usa ka mensahe sa paghukom, nga lakip ang usa ka mensahe sa paglaom alang niadtong motalikod gikan sa ilang daotang dalan. Gisultihan si Ezequiel nga ang katawhan moduol ug maminaw sa iyang mga pulong, apan dili mosanong ang ilang kasingkasing. (Eze 33:30-32) Sa samang paagi, daghang katawhan ang miduol aron sa pagpaminaw kang Jesus, apan diyutay lamang ang mapabilhong misanong sa iyang mga pagpanudlo. Si Ezequiel misangyaw ngadto sa mga binihag sa Babilonya. Gipahayag ni Jesus ang iyang buluhaton sa pagwali ug kagawasan ngadto sa mga binihag; (Luc 4:18) tin-aw niyang gipahayag sa mga Hudiyo nga sila anaa sa espirituwal nga pagkabinihag ug nagkinahanglag kagawasan, nga niana siya gipadala aron itagana ang maong kagawasan. (Ju 8:31-36) Sama kang Ezequiel, wala gayod siya molihok ingong usa ka magbabadlong sa mga Hudiyo pinaagi sa iyang kaugalingong mga pulong, apan siya namulong kon unsay giingon ni Jehova nga iyang isulti.​—Ju 5:​19, 30.

Paglaom ni Ezequiel. Si Ezequiel matinumanon sa Diyos, nga nagtuman sa tanang gihatag nga sugo, bisan pag malisod ang iyang buluhaton. Siya maoy usa sa mga manalagna nga nakalahutay pinaagi sa pagtuo ug kinsa “nagtinguha sa usa ka mas maayong dapit, nga mao, usa nga iya sa langit.” (Heb 11:16) Bisan tuod dili sakop sa grupo nga naglangkob sa Gingharian sa langit (Mat 11:11), si Ezequiel nagpaabot sa panahon sa pagkatukod sa Mesiyanikong Gingharian ug sa takdang panahon makadawat, pinaagi sa pagkabanhaw, sa katumanan sa saad sa Diyos ug sa panalangin sa Mesiyanikong pagmando. (Heb 11:​39, 40) Si Ezequiel maoy talagsaon sa kakugi, kaisog, pagkamasinugtanon, ug kasibot alang sa pagsimba sa Diyos.