Pagkat-on sa Kamasinugtanon Pinaagi sa Pagdawat ug Disiplina
HANDURAWANG nagtindog ka ibabaw sa habog bukid nga bato nga mibating sa literal anaa ka sa ibabaw sa kalibotan. Makapalipay nga talagsaong pagbati sa kagawasan!
Apan limitado gayod kaayo ang imong kagawasan. Higpit nga kutohan sa balaod sa grabidad ang matag lihok nimo; usa ka pagkaligas sa tikang mahimong mosangpot sa kadaotan. Sa laing bahin, makapatagbaw gayod ang pagkahibalong ang samang balaod sa grabidad mopugong kanimo gikan sa pagkapadpad sa kaway-mahimo ngadto sa kawanangan. Busa dayag nga ang balaod maoy alang sa imong kaugalingong kaayohan. Ang pagdawat sa mga limitasyon nga gibutang niini diha sa imong paglihok ibabaw niadtong tuktok sa bukid mapuslanon, nga makaluwas pag kinabuhi.
Oo, usahay ang mga balaod ug kamasinugtanon kanila tingalig maglimite sa atong kagawasan, apan maghimo ba kini sa kamasinugtanon nga dili tilinguhaon?
Kon Unsay Pag-isip sa Diyos sa Kamasinugtanon
Ingong “Dakong Maglalalang,” si Jehova mao “ang tinubdan sa kinabuhi.” Tungod niini tanan niyang mga linalang tukma nga utangan niyag kamasinugtanon. Nga nagpasundayag sa tukmang tinamdan, ang salmista misulat: “Magsimba ug mangyukbo kita; mangluhod kita sa atubangan ni Jehova nga atong Magbubuhat. Kay siya mao ang atong Diyos, ug kita ang katawhan sa iyang sibsibanan ug ang mga karnero sa iyang kamot.”—Ecclesiastes 12:1; Salmo 36:9; 95:6, 7.
Sukad sa sinugdan si Jehova nangayog kamasinugtanon gikan sa iyang mga linalang. Ang mapinadayonong pagkinabuhi ni Adan ug Eva sa Paraiso nag-agad sa kamasinugtanon. (Genesis 2:16, 17) Ang kamasinugtanon samang gidahom gikan sa mga manulonda, bisan pag sila mas taas nga matang sa kinabuhi kay sa mga tawo. Tungod kay pipila nianang espiritung mga linalang “nagmasupilon sa dihang ang pailob sa Diyos nagpaabot sa mga adlaw ni Noe,” gisilotan sila pinaagi sa pagbalhog ngadto sa “mga gahong sa mabagang kangitngitan aron itagana sa paghukom.”—1 Pedro 3:19, 20; 2 Pedro 2:4.
Yanong pagkapahayag, ang Diyos nagaisip sa kamasinugtanon ingong usa ka kinahanglanon sa pag-angkon sa iyang pag-uyon. Atong mabasa: “Si Jehova ba may dakong kalipay sa mga halad-nga-sinunog ug sa mga halad kay sa pagsugot sa tingog ni Jehova? Tan-awa! Ang pagsugot labi pang maayo kay sa usa ka halad, ang pagpatalinghog kay sa tambok sa mga laking karnero.”—1 Samuel 15:22.
Kinahanglang Kini Makat-onan—Ngano ug sa Unsang Paagi
Ang kamasinugtanon motultol sa matarong nga pagbarog uban sa Diyos, busa kinahanglan gayod nga makat-onan nato kini! Sama sa pagkat-on ug usa ka langyawng pinulongan, ang batasan sa kamasinugtanon hikat-onan samtang bata pa kita. Kana ang hinungdang gipasiugda sa Bibliya ang pagbansay sa mga anak sukad sa ilang pagkabata.—Josue 8:35.
Ang pila ka tawong makibag-o mosupak sa hunahuna sa Bibliya, nga moingon nga ang pagpangayog kamasinugtanon gikan sa mga anak katumbas sa mental nga panglugos. Sila mangatarongan nga ang mga anak angay tugotan sa pag-ugmad sa ilang personal nga mga ideya ug mga sukdanan nga pagasundon sa kinabuhi nga dili hilabtan sa hamtong.
Apan sa katuigang 1960 sa dihang gituohan kini sa daghang ginikanan, si Wilhelm Hansen, tiglektura, editor, ug propesor sa sikolohiya, misupak. Siya misulat: “Alang sa usa ka anak nga lapyo pa, sa panahong ginaumol pa ang iyang relasyon uban sa iyang mga ginikanan, ang ‘daotan’ mao ang gidili sa mga ginikanan ug ang ‘maayo’ mao ang ilang gisugyot o gidayeg. Busa, kamasinugtanon lamang ang magagiya sa bata diha sa dalan sa moralidad ug sa pangunang maayong mga gawi nga sa paglungtad niana magadepende ang iyang kalangkitan sa moral nga kahikayan.”—Itandi ang Proverbio 22:15.
Ang Pulong sa Diyos nagpasiugda sa panginahanglan nga kat-onan ang kamasinugtanon. Atong mabasa: “Ako nahibalo, Oh GINOO, nga ang mga dalan sa tawo wala diha sa iyang kaugalingong pagpili; ni alang sa tawo ang pagtino sa iyang dalan sa kinabuhi.” (Jeremias 10:23, The New English Bible) Punog mga panghitabo ang kasaysayan diin mga tawo ang nagplano sa ilang kaugalingong dalan sa kinabuhi nga gipasukad sa personal nga mga sukdanan ug nasugamak sa seryosong mga suliran sa paghimo niana. Nganong subsob kaayo kining mahitabo? Tungod kay ang mga tawo kulang ug kahibalo, kaalam, ug pagsabot aron planohon ang ilang dalan sa kinabuhi nga walay panabang. Daotan pa, nakapanunod sila sa kiling sa paghimog sayop nga mga desisyon. Sa pagkatapos gayod sa Lunop, si Jehova miingon mahitungod sa tawo: “Ang kiling sa kasingkasing sa tawo daotan sukad sa iyang pagkabata.”—Genesis 8:21.
Busa, walay nakapanunod sa kiling sa pagsugot kang Jehova. Kinahanglang kini atong isilsil diha sa atong mga anak ug padayon nga kat-onan kini sa atong tibuok nga mga kinabuhi. Matag usa kanato kinahanglang mag-ugmad sa kondisyon sa kasingkasing ni Haring David, si kinsa misulat: “Pahibaloa ako sa imong mga dalan, Oh Jehova; tudloi ako sa imong mga alagianan. Palakta ako diha sa imong kamatuoran ug tudloi ako, kay ikaw mao ang Diyos sa akong kaluwasan. Kanimo ako naglaom sa tibuok nga adlaw.”—Salmo 25:4, 5.
Itudlo ang Kamasinugtanon Pinaagi sa Pagkahimong Masinugtanon
Ang inahan ug amaama ni Jesus nasayod pag-ayo sa mga kahimtang labot sa pagkatawo ni Jesus. Busa sila nahibalo nga siya may hinungdanong papel sa pagtuman sa mga katuyoan ni Jehova. (Itandi ang Lucas 1:35, 46, 47.) Sa ilang kahimtang ang mga pulong “Tan-awa! ang mga anak maoy panulondon gikan ni Jehova” may linaing kahulogan. (Salmo 127:3) Sila bug-os nakaila sa ilang dako kaayong responsabilidad ug sa ingon nadasig sa pagsugot sa balaang mga direksiyon, sama sa dihang sila gisugo sa pagkalagiw ngadto sa Ehipto o pag-adto sa Galilea sa ulahi.—Mateo 2:1-23.
Ang mga ginikanan ni Jesus nakaila usab sa ilang responsabilidad kon bahin sa disiplina. Tinuod, panahon sa iyang una-tawhanong paglungtad, si Jesus masinugtanon sa tanang panahon. Apan samtang dinhi sa yuta, nakakat-on siya sa kamasinugtanon ubos sa bug-os bag-ong mga kahimtang. Sa usa ka butang, kinahanglang siya makakat-on sa pagsugot sa dili-hingpit nga mga ginikanan kay bisan ang usa ka hingpit nga bata nagkinahanglag disiplina diha sa matang nga instruksiyon ug edukasyon. Gitagana kini sa iyang mga ginikanan. Sa laing bahin, ang disiplina sa matang nga silot wala na kinahanglana. Si Jesus nagmasinugtanon sa tanang panahon; dili kinahanglang kaduha siyang sultihan. Atong mabasa: “Unya siya mipauli kauban nila [iyang mga ginikanan] ngadto sa Nazaret ug nagmasinugtanon kanila.”—Lucas 2:51, Phillips.
Si Jose ug si Maria nahibalo usab kon unsaon pagtudlo kang Jesus pinaagig panig-ingnan. Pananglitan, atong mabasa nga “maoy batasan sa iyang mga ginikanan sa tuigtuig ang pag-adto sa Jerusalem alang sa piyesta sa paskuwa.” (Lucas 2:41) Pinaagi sa paghikay nga madala ang iyang pamilya, gipakita ni Jose nga maikagon siya sa ilang espirituwal nga kaayohan ug giisip nga ugdang ang pagsimba kang Jehova. Sa susamang mga paagi, ang mga ginikanan makatudlo ug kamasinugtanon ngadto sa ilang mga anak karong adlawa pinaagi sa ilang kaugalingong kamasinugtanon diha sa mga butang maylabot sa pagsimba.
Tungod sa maayong pagdisiplina diha sa pagkamatarong sa bahin ni Jose ug Maria, “si Jesus nagpadayon sa pagtubo sa kaalam ug sa lawas ug sa pag-uyon sa Diyos ug sa mga tawo.” Pagkamaayo nga panig-ingnan nga pagasundon sa Kristohanong mga ginikanan karong adlawa!—Lucas 2:52.
“Masinugtanon . . . sa Tanang Butang”
“Kamong mga anak, magmasinugtanon kamo sa inyong mga ginikanan diha sa tanang butang, kay kahimut-anan kini sa Ginoo.” (Colosas 3:20) Si Jesus mahimong masinugtanon sa iyang mga ginikanan diha sa tanang butang tungod kay ang ilang pagkamasinugtanon kang Jehova wala maglakip sa ilang pagbaod kang Jesus—o sa iyang mga igsoon sa inahan—sa bisan unsa nga supak sa kabubut-on ni Jehova.
Daghang ginikanan karong adlawa malamposon usab sa pagtudlo sa ilang mga anak nga magmasinugtanon diha sa tanang butang. Pamati sa tulo ka amahan, si kinsa, tungod kay tapos na ang ilang mga adlaw sa pagmatuto ug anak, sa pagkakaron nagaalagad sa usa ka sangang-buhatan sa Watch Tower Society.
Si Theo naghisgot giunsa niya ug sa iyang asawa ang pagmatuto ug lima ka anak lalaki. Siya miingon: “Hinungdanong ipahibalo sa mga anak sukad sa sinugdan mismo nga kitang mga dagkong tawo mahimong makahimo usab ug mga sayop. Ikasubo, masubli gani nato kana ug kinahanglang mangayo kanunay ug kapasayloan ug tabang sa atong langitnong Amahan. Sa tinuyo among gipasabot ang among mga anak nga maingon nga nakigbisog sila sa mga kabalaka sa batan-on, nakigbisog kami sa mga kabalaka sa mga tawong hamtong.”
Aron makakat-on ang bata ug kamasinugtanon, ang mahigugmaong relasyon tali kaniya ug sa iyang mga ginikanan maoy kinahanglanon. Si Hermann miingon bahin sa iyang asawa: “Siya dili lang inahan sa mga batang lalaki kondili higala usab nila. Kini ilang giapresyar, mao nga dili lisod nga sila magmasinugtanon.” Dayon sa pagdugang ug puslanong tambag kon unsaon pagpauswag ang ginikanan-anak nga relasyon, siya miingon: “Gituyo namo ang dili pagbatog makinang tighugas sa daghang katuigan, mao nga ang mga plato kinahanglang hugasan ug paughon pinaagi sa kamot. Ang among mga anak lalaki gihatagan sa trabaho sa pagpauga, nga nagturnoturno. Walay mas maayo pang panahon alang sa impormal nga estoryahay kay niana.”
Ang mahigugmaong ginikanan-anak nga relasyon magsilbing sulundan alang sa relasyon nga kinahanglang mabatonan sa usa ka Kristohanon uban kang Jehova. Si Rudolf misaysay kon sa unsang paagi gitabangan niya ug sa iyang asawa ang ilang duha ka batang lalaki sa pagtukod sa maong relasyon: “Ang regular nga pagtuon sa pamilya mao ang pasukaranan. Gihatagan namo ang mga bata ug ubay-ubayng haom nga mga topiko alang sa panukiduki. Gihimo usab namo ang among pagbasa sa Bibliya sa tingob ug dayon gihisgotan ang materyal. Nakita sa among mga anak nga si Jehova nagadahom ug kamasinugtanon gikan sa mga ginikanan, dili lang gikan sa mga anak.”
Nakaamgo ang Kristohanong mga ginikanan nga ang dinasig nga tekstong “Ang mga pagbadlong sa disiplina mao ang dalan sa kinabuhi” mapadapat kanila ingon man sa ilang mga anak. Busa bisan tuod ang mga anak may katungdanan nga magmasinugtanon sa ilang mga ginikanan diha sa tanang butang, ang mga ginikanan kinahanglan usab nga magmasinugtanon diha sa tanang butang gibaod ni Jehova kanila. Gawas nga magapalig-on sa ginikanan-anak nga relasyon, buot sa mga ginikanan ug mga anak nga malig-on ang ilang relasyon uban sa Diyos.—Proverbio 6:23.
Isipang Positibo ang Kamasinugtanon
Pagkamapasalamaton nato nga ang Pulong sa Diyos nagatagana sa maong praktikal nga tambag mahitungod sa pagmatutog mga anak! (Tan-awa ang kahon.) Ang mga anak nga nakakat-on ug kamasinugtanon gikan sa mga ginikanan nga nagadisiplina kanila diha sa pagkamatarong maoy usa ka tinuod nga tinubdan sa kalipay alang sa tibuok Kristohanong pag-igsoonay.
Sanglit ang kamasinugtanon sa Diyos nagkahulogan sa kinabuhi, kinahanglang likayan nato bisan ang paghunahuna nga iurong ang mga pagpig-ot nga gibutang sa mga sugo sa Diyos diha sa atong personal nga kagawasan—bisan sa makadiyut lang. Pananglitan, handurawa nga kita makaurong ug makadiyut sa balaod sa grabidad. Pagkamakalipay ang kalalim nga mosulbong gikan sa usa ka tuktok sa bukid ngadto sa kalangitan nga walay makapugong sa atong kagawasan! Apan unsay mahitabo inigbalik sa kahimtang nga normal? Hunahunaa ang pagkahulog nga magpaabot kanato!
Ang pagkakat-on ug kamasinugtanon pinaagi sa pagdawat sa disiplina motabang sa kaugmaran sa usa ka timbang nga pagkatawo ug moabag kanato sa pagkahibalo sa atong mga limitasyon. Motabang kini kanato sa paglikay nga mahimong mapugsanon ug dili mabination sa mga katungod ug mga panginahanglan sa uban. Motabang kini kanato sa paglikay sa mga pakigbisog sa kadili-piho. Sa mubo, kini mosangpot sa kalipay.
Busa kon kaha ikaw usa ka dakong tawo o usa ka bata, kat-oni ang kamasinugtanon pinaagi sa pagdawat sa disiplina aron nga “magmaayo ikaw” ug aron “mataas ang imong kinabuhi sa yuta.” (Efeso 6:1-3) Kinsay buot magdaot sa iyang kalaoman sa pagkinabuhing walay kataposan pinaagi sa pagkapakyas sa pagkat-on sa kamasinugtanon pinaagi sa dili pagdawat sa disiplina?—Juan 11:26.
[Kahon sa panid 29]
MGA GINIKANAN, ITUDLO ANG KAMASINUGTANON PINAAGI SA PAGDISIPLINA DIHA SA PAGKAMATARONG
1. Pagdisiplina pinasukad sa Kasulatanhong mga balaod ug mga prinsipyo.
2. Pagdisiplina dili lamang pinaagi sa pagpugos sa kamasinugtanon kondili pinaagi sa pagsaysay nganong ang kamasinugtanon mao ang dalang maalamon.—Mateo 11:19b.
3. Pagdisiplina nga walay kasuko o pagsinggit.—Efeso 4:31, 32.
4. Pagdisiplina sulod sa kamainiton sa mahigugmaon ug mabinationg relasyon.—Colosas 3:21; 1 Tesalonica 2:7, 8; Hebreohanon 12:5-8.
5. Disiplinaha ang mga anak sukad sa pagkabata.—2 Timoteo 3:14, 15.
6. Pagdisiplina sa sublisubli ug dili-mabalhinong paagi.—Deuteronomio 6:6-9; 1 Tesalonica 2:11, 12.
7. Disiplinaha una ang imong kaugalingon ug sa ingon magtudlo pinaagig panig-ingnan.—Juan 13:15; itandi ang Mateo 23:2, 3.
8. Pagdisiplina uban sa bug-os nga pagsalig kang Jehova, nga mangayo sa iyang tabang diha sa pag-ampo.—Maghuhukom 13:8-10.
[Hulagway sa panid 28]
“Ang mga pagbadlong sa disiplina mao ang dalan sa kinabuhi”