“Kon ang dili magtutuo mobulag, pabulaga sila; ang usa ka igsoong lalaki o usa ka igsoong babaye wala maulipon nianang kahimtanga, apan gitawag kamo sa Diyos sa pagdinaitay.”​—1 CORINTO 7:15.

4. (a) Sa daklit sumaha kon unsay gisulti ni Pablo sa mga Kristohanong minyo sa 1 Corinto 7:10-16. (b) Kanus-a ba ikaingon: “Gitawag kamo sa Diyos sa pagdinaitay”?

⁴ Sumala sa gipahayag namo sa nag-unang artikulo, giawhag ni apostol Pablo ang minyong mga Kristohanon nga dili mobulag sa ilang mga kapikas. (1 Corinto 7:10-16) Tungod sa mga pulong ni Pablo, kon mopalabi ang kapikas nga dili magtutuo nga makigpuyo sa iyang Kristohanong kapikas sa kaminyoon, angay mosulay ang magtutuo sa pagtabang kaniya sa espirituwal. (1 Pedro 3:1-4) Ang pagkakabig niya dakog mahimo sa paghimo sa balay nga usa ka dapit sa pahulay ug kalinaw. Apan, kon ang dili magtutuo mosupak kaayo sa pagtuo sa iyang magtutuo nga kapikas nga mopalabi siya sa pagbulag, unsay mahimo sa Kristohanon? Kon mosulay ang magtutuo sa pagpugos kaniya sa pagpabilin, ang dili magtutuo basin maghimo sa kahimtang nga maot kaayo nga ang Kristohanon bug-os mawad-an sa kalinaw. Busa alang sa kalinaw, ikatugot sa magtutuo nga ang dili magtutuo mobulag. (Mateo 5:9) Sa panahon lamang nga ang dili-magtutuong kapikas sa kaminyoon mobulag nga ikaingon kini: “Gitawag kamo sa Diyos sa pagdinaitay.” Kining mga pulonga dili tukmang magamit sa pagpakamatarong sa panagbulag sa duha ka Kristohanong kapikas pinasukad sa dili-Kasulatanhon o dili-ugdang nga hinungdan.

5. Unsang mga pangutana ang angay natong tagdon karon?

⁵ Ang matag panagbulag o diborsiyo adunay tinagsa ka hinungdan, ug walay “pormula” ang mokobre sa matag kaso. Apan unsang mga suliran ang tingali atubangon sa usa ka Kristohanong binulagan o diborsiado? Unsay mahimo bahin kanila? Ug sa unsang paagi ang uban makatabang?

Emosyonal o Seksuwal nga mga Panginahanglan

6. Mahitungod sa mga suliran, unsay ikaingon mahitungod sa panagbulag o diborsiyo?

⁶ Ang ikatugot sa Kasulatan nga panagbulag o diborsiyo magsulbad sa pila ka suliran. Apan kanang mga lakanga sa panguna mosangpot nga mabayloan ang usa ka hugpong sa mga suliran sa laing hugpong. Pananglitan, usa ka diborsiadong Kristohanon miingon: “Ako makapasalamat gayod kang Jehova nga karon ako may kalinaw.” Apan siya miangkon: “Dili sayon ang pagmatutog mga anak ingong nag-inusarang ginikanan. Ug usahay ang usa magmamingawon kaayo ug masulob-on. Bisan sa seksuwal nga paagi dili kini sayon. Ang usa kinahanglang mopasibo sa bug-os laing kinabuhi.”a

7. Nganong ang Kristohanon angay magpalandong pag-ayo bahin sa mga sangpotanan sa panagbulag o diborsiyo?

⁷ Busa, kon makapili ang Kristohanon, angay palandongon niya pag-ayo ang posibleng mga resulta sa panagbulag o diborsiyo. Pananglitan, tagda ang emosyonal nga mga panginahanglan, tingali ang tinguha sa usa ka babaye sa pakig-uban sa lalaki. (Itandi ang Genesis 3:16.) Ang usa ka babayeng diborsiado tingali dako pag paglaom nga maminyo pag-usab. Ang pipila gustong mahigawas sa usa ka masulayong kaminyoon, apan andam ba silang modawat sa posibilidad nga basin wala nay higayon sa pagminyo pag-usab?

8. (a) Tungod sa 1 Corinto 7:11, unsay angay palandongon sa mainampoon sa nagbulag Kristohanong mga kapikas? (b) Unsay dili pakamenoson sa dihang magpalandong sa panagbulag o diborsiyo?

⁸ Si Pablo misulat: “Kon siya mobulag man gayod, magpabilin siyang dili minyo o kaha makig-uli pag-usab sa iyang bana.” (1 Corinto 7:11) Uban ang paningkamot, basin posible nga ang usa ka babaye ‘makig-uli’ sa iyang bana o ‘mapasig-uli’ kaniya. Kon magbulag ang Kristohanong magtiayon, nan, angay nilang hatagag ugdang kaayo, mainampoon nga pamalandong ang pag-uliay. Dugang pa, angay dili nila hikalimtan ang seksuwal nga mga agda. Unsay lagmit pag-isip sa Diyos kanila kon ang kapakyasan nila sa pag-uliay mosangpot sa pagkahulog sa imoralidad? Nagailustrat niini nga kapeligrohan mao ang kasinatian sa usa ka bawtismadogn babaye. Tapos sa diborsiyo, misugod siya pagpakigdeyt sa usa ka lalaking kalibotanon, nga sa taudtaod namabdos, ug napalagpot. Bisan pag sa ulahi siya napasig-uli, ang iyang kasinatian nagapasiugda sa panginahanglan sa pagbantay ug mainampoong pagsalig kang Jehova aron malikayan ‘ang pagpakasala batok sa Diyos.’ (Genesis 39:7-12) Dayag usab nga ang emosyonal ug seksuwal nga mga panginahanglan dili pakamenoson sa dihang magsugod sa pagpalandong sa panagbulag o diborsiyo.

Makunhoran ang Kamingaw

9. Sa unsang paagi kita makatabang sa mga Kristohanong binulagan o diborsiado aron sa pagbuntog sa kamingaw?

⁹ Kon dili kalikayan ang panagbulag o diborsiyo, kinahanglang atubangon ang mosangpot nga mga suliran. Pananglitan, ang kamingaw usa ka seryosong suliran alang sa pila ka binulagan o diborsiadong mga Kristohanon. Unsay mahimo sa uban bahin niini? Aw, ang mga ansiano sa kongregasyon ug uban makapakitag espirituwal nga kaikag sa maong mga tawo, nga magtinguha sa pagdasig kanila. (Itandi ang 1 Tesalonica 5:14.) Apil sa ubang mga butang, basin usahay atong madapit ang maong mga tawo ug ilang mga anak sa atong balay alang sa kasarangan nga pagkaon ug makapalig-ong estoryahay uban sa atong pamilya. Dili kinahanglan nga magkombira, kay “labi pang maayo ang pagkaon nga utanon diin may gugma kay sa pinatambok nga baka ug ang pagdumot duyog niana.” (Proverbio 15:17) Ang gabii basin mag-apil sa pagsugid sa mga kasinatian nga napahimuslan sa ministeryo o sa usa ka ginurupong pagtuon sa pag-andam sa usa ka Kristohanong tigom.

10, 11. (a) Sa unsang laing paagi matabangan ang Kristohanong binulagan o diborsiado? (b) Unsay hinungdan nga magbantay?

¹⁰ Ang pagpakuyog sa diborsiado o binulagang ginikanan ug sa iyang mga anak sa inyong pamilya sa pagsangyaw sa kanataran makatabang usab kanila sa pagsagubang sa kamingaw. Hinuon, ang uban dili makapuli sa nawalang ginikanan, apan ang usa ka diborsiadong Kristohaong babaye miingon: “Ang mga suliran sa pagpadako sa akong mga anak nga walay lalaki sa balay namenosan ug dako sa tabang sa mga ansiano ug mga alagad sa kongregasyon nga naningkamot sa pagbawi sa praktikal nga mga paagi.”

¹¹ Bisan pa niana, may hinungdan sa pasidaan. Usa ka igsoong babaye miangkon: “Sanglit ang akong anak lalaki walay amahan, ang usa ka igsoong lalaki maluluton kaayong nagmatinagdanon kaniya. . . . Akong nakita nga maluluton kaayo ug mahinatagon siya sa akong anak lalaki, ug miturok ang daotang mga tinguha sa akong kahiladman. Kadto nahisama kang David nga gitugkan ug daotang tinguha alang sa butang nga dili iyaha.” (2 Samuel 11:1-4) Bisan pag wala mahitabo ang seksuwal nga imoralidad, kining bayhana naulaw sa iyang mga hunahuna ug sa mga pagpaibog, nangayo sa pasaylo ni Jehova, ug mihunong sa pagpakig-uban sa igsoong lalaki. Kini nagailustrar gayod nga kinahanglang isalikway ang daotang mga tinguha ug “likayan ang bisan unsang kasamahan sa kadaotan”!​—1 Tesalonica 5:22, The New American Bible; Galacia 5:24.

12. Pinaagi sa paghimo sa unsang positibong lihok nga makunhoran sa usa ka tawo ang iyang kamingaw?

¹² Ang kamingaw makunhoran pinaagi sa pagbuhat sa mga butang alang sa uban. “Kon puliki ka sa pagkab-ot ug pagtabang sa uban, walay luna ang pagkaluoy-sa-kaugalingon ug ang kamingaw,” matud sa usa ka igsoong babaye kansang kaminyoon nabungkag. Ang maong “pagkab-ot” sa usa ka tawong binulagan o diborsiado tingali mag-apil sa pagdapit sa balay sa usa ka pamilya alang sa usa ka gabii sa pakig-uban nga makapalig-on sa espirituwal. Kon kini posible lamang panagsa tungod sa mga hinungdang pinansiyal o uban pa, makaduaw ka ug makadasig sa masakiton o sa uban. Basin makatabang ka usab sa tigulang sa ilang pagpamalit o lainlaing buluhaton. Ihatag ang imong kaugalingon sa maong mga paagi, ug mabatonan nimo ang mausbawong ebidensiya nga “adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”​—Buhat 20:35.

13. Unsay laing tabang sa pagbuntog sa kamingaw?

¹³ Ang laing tabang sa pagbuntog sa kamingaw mao ang regular nga pagbaton sa inisyatibo nga mokuyog sa isigkamagtutuo sa buluhatong pagwali sa Gingharian. “Usahay, ako mingawon sa usa ka bana,” miangkon ang usa ka igsoong babaye, “apan tungod sa miuswag nakong buluhaton sa pagsangyaw sa kanataran ug sa bag-ong kagawasan sa pagpakig-uban sa mga igsoong lalaki ug mga babaye, kining mga yugtoa talagsa ra kaayo ug kadiyut ra.” Ang regular balay-balay nga pagsangyaw mahimong mosangpot sa mga pagduaw pag-usab ug sa mga pagtuon sa Bibliya sa balay uban sa mga tawong interesado, nga ang pipila kanila tingali mahimong dedikadong mga alagad ni Jehova. Hinuon, ang pagbuntog sa kamingaw dili mao ang atong hinungdan sa paghimo sa pagsangyaw, apan kana mahimong usa ka epekto niiining makalipay ug bulahang kalihokan.​—Proverbio 10:22.

14. Unsang mga kalihokan ang angay may maayong epekto diha sa mga Kristohanong binulagan o diborsiado?

¹⁴ Ang tanang katawhan ni Jehova makabatog kaayohan sa espirituwal gikan sa pag-ambit sa ministeryo, pagpakigbahin sa Kristohanong mga tigom, ug ‘pagpangita pag-una sa Gingharian.’ (Mateo 6:33) Sanglit kining maayong mga kalihokan maayog epekto sa mga alagad ni Jehova sa katibuk-an, ang maong mga buluhaton makapalig-on usab sa binulagan o diborsiadong mga Kristohanon. Dili, kining mga kalihokana dili magsulbad sa tanan nilang suliran, apan kana angay makapauswag sa ilang panglantaw.

Ang Pag-mapo May Bililhong Papel

15. Unsa ang bahin sa pag-ampo diha sa mga kinabuhi niadtong kinahanglang magpasibo na usab sa pagkatagsaanon?

¹⁵ Ang usa ka Kristohanong igsoong babaye nga kinahanglang magpasibo pag-usab sa pagkadili-minyo nabuligan pinaagi sa “pagkapuliki sa pagsangyaw sa kanataran . . . ug pagduaw sa masakiton, tigulang, ug dili-aktibong mga igsoon.” Apan midugang siya: “Kon ako mingawon, himoon ko ang mga pagduaw ug moampo alang sa kusog, kay nahibalo ako nga puliki kaayo si Satanas.” Oo, ang kinasingkasing nga pag-ampo hinungdanon aron mahuptan ang integridad ngadto sa Diyos. Ang mga pag-ampo sa mga Kristohanong binulagan o diborsiado makaapil sa mga paghangyo alang sa espiritu ni Jehova ug sa mga bunga niini nga pagpugong-sa-kaugalingon aron mapugngan ang mga agda sa sekso. (Lucas 11:13; Galacia 5:22, 23; Colosas 3:5, 6) Dugang pa, sanglit ang paghimog mga desisyon nga sa nangagi gihimo sa bana tingali mohatag ug mga suliran alang sa pila ka babayeng binulagan o diborsiado, basin kinahanglan usab nga sila moampo sa tabang sa Diyos sa paghukom sa mga butang sa maalamong paagi ug pagsagubang sa nagkalainlaing mga pagsulay.​—Santiago 1:2-8.

16. May kalabotan sa panagbulag o diborsiyo, unsay ikaingon mahitungod sa mga pagbati sa sala?

¹⁶ Ang mga pagbati sa sala basin mahimong masulayan. Ang usa ka Kristohanon miangkon: “Ang pagbati sa sala nga imong bation panahon sa diborsiyo, bisan pag dili ikaw ang sad-an, mahimong dako kaayo.” Hinuon, ang maong mga pagbati sa sala hisabtan kon mahitabo ang panagbulag o diborsiyo tungod kay ang usa dili-makataronganong nagdumili sa pagtuman sa mga obligasyon sa kaminyoon. (1 Corinto 7:3-5) Apan kon ang panagbulag o diborsiyo nahitabo tungod sa usa ka Kasulatanhong hinungdan tapos sa mainampoong pamalandong, haom ang pag-ampo alang sa tabang ni Jehova sa pagbuntog sa dili-angay nga mga pagbato sa sala. Ikadugang nga ang mga ansiano sa kongregasyon mag-amping sa paghatag ug gipasukad-sa-Bibliya nga tambag ug dili pabug-atan ang ilang tambag sa paagi nga pabation ang Kristohanon nga sad-an mahitugnod sa pagbaton o pagtugot sa ikatugot-sa-Kasulatan nga panagbulag o diborsiyo.

Gipanalipdan sa “Kalinaw sa Diyos”

17. Unsay makatabang sa tanang Kristohanon aron magmalipayon ug magmalig-on niining masamokon nga kalibotan?

¹⁷ Ang binulagan o diborsiadong mga ginikanan kadaghanan may linaing mga suliran. Apan, sa usa ka sukod, “ang samang mga butang sa paagi sa mga pag-antos nahitabo sa tibuok kapunongan sa [atong] mga igsoon sa kalibotan.” (1 Pedro 5:6-11) Pananglitan, ang paglutos nagaapektar sa tanan nga nagaalagad kang Jehova, ug ang kadaghanang Kristohanon nagaatubang sa mga sulirang pinansiyal o panglawas, mga kahiubos, mga tentasyon, ug uban pa. Busa, sama sa ubang saksi ni Jehova, ang binulagan o diborsiadong Kristohanon kinahanglang magtagana sa espirituwal nga mga panginahanglan pinaagig pagtuo sa Bibliya, regular nga pagtambong sa tigom, aktibong pagsangyaw sa kanataran, sa katibuk-ang kinabuhi sa sagradong pag-alagad, ug kanunay nga pag-ampo aron magpabiling suod kang Jehova. (Mateo 5:3) Ang pagkapakyas sa pagbuhat niana makadaot sa espirituwalidad ni bisan kinsang Kristohanon, samtang ‘ang pagpangita pag-una sa Gingharian’ nagahatag sa matag maunongong saksi ni Jehova sa dakong sukod sa kalipay ug kalig-on niining masamokon nga kalibotan.

18. Unsang mga pangutana ug mga lakang ang angay ugdang palandongon sa binulagang Kristohanong mga kapikas?

¹⁸ Ang atong espirituwal nga kalig-on nagadepende sa personal nga pagpadapat sa Pulong sa Diyos. Busa, kon ikaw Kristohanon nga nabulag sa kapikas sa kaminyoon nga dedikado usab sa Diyos, gibutang mo ba sa kasingkasing ang tambag ni Pablo sa 1 Corinto 7:10-16? Ilabina kon ang panagbulag nagpadayon sa taastaas nang panahon, maayong mainiton nimong iampo ang pag-uliay. Makasukna ka usab sa imong kaugalingon: Unsay gidahom ni Jehova gikan kanako ingong minyo? Dili ba angay ipahiuyon sa Kristohanong mga kapikas ang ilang mga kinabuhi sa balaang mga kinahanglanon alang niadtong misulod sa salag sa kaminyoon? Mahimo kaha nga wala nato matagamtam ang panalangin ni Jehova kay napakyas kita sa pagtuman sa atong mga panumpa sa kaminyoon? Hunahunaa lamang ang kaayohan nga mahimo kon kamo maghisgot sa mga butang sa mapaubsanong paagi, mainitong mag-ampo, ug magmakugihon sa pagpadapat sa Pulong sa Diyos sa kinabuhi. Labing maayo gayod sa dihang kamong duha makasulbad sa inyong mga suliran sa kaminyoon ug magkalipay na usab sa kinabuhi nga magkauban diha sa usa ka panimalay nga may pahulay ug kalinaw!

19. Sumala sa Filipos 4:6, 7, unsang bililhong butang ang mapahimuslan sa tanang alagad ni Jehova?

¹⁹ Ang tanang matinumanong alagad ni Jehova kinahanglan ug makapahimulos sa butang bililhon​—“ang kalinaw sa Diyos nga molabaw sa tanang hunahuna.” Ingong mga Kristohanon, maangkon nato kining bililhong kalinaw kon atong pamation ang mga pulong ni Pablo: “Ayaw kamo kabalaka sa bisan unsa, apan sa tanang butang pinaagi sa pag-ampo ug pangamuyo uban ang pagpasalamat ipahibalo ninyo ang inyong mga hangyo sa Diyos; ug ang kalinaw sa Diyos nga molabaw sa tanang hunahuna manalipod sa inyong mga kasingkasing ug inyong mga katakos sa hunahuna pinaagi ni Kristo Jesus.”​—Filipos 4:6, 7.

20. (a) Unsa “ang kalinaw sa Diyos”? (b) Bisan unsa ang kahimtang sa atong kaminyoon, unsay angay natong buhaton?

²⁰ Ang maong kalinaw mao ang hinatag-sa-Diyos nga pagkalinong ug pagkakalmado, bisan taliwala sa labing masulayong mga kahimtang. Kini nagagikan sa suod nga relasyon uban kang Jehova ug sa kahibalo nga kita nagabuhat kon unsay kahimut-anan sa iyang mga mata. Kadtong nagbaton sa “kalinaw sa Diyos” nagatugot sa iyang espiritu sa pagdasig kanila, ug sila dili madaog sa kabalaka. Ngano? Kay sila nahibalo nga walay itugot nga mahitabo kaniya nga walay balaang pagtugot. (Efeso 4:30; itandi ang Buhat 11:26.) Busa kon kaha tagsaanon o minyo, binulagan o diborsiado, mahalon nato “ang kalinaw sa Diyos.” Ug hinaot atong maangkon ang pagsalig nga sama kang David, kinsa mipahayag: “Sa kalinaw ako mohigda ug matulog, kay ikaw lamang mismo, Oh Jehova, nagapapuyo kanako sa kasegurohan.”​—Salmo 4:8.