Responsableng Pagpanganak Niining Panahon sa Kataposan
“Nga nagadumala sa maayong paagi sa mga anak.”—1 TIMOTEO 3:12.
1. Unsa ang kinaiyanhong tinguha sa kadaghanang babaye, ug sa unsang paagi kini madayag sayo sa kinabuhi?
ANG kalipay sa pagkaginikanan dili ikalimod. Ang hilig sa pagkainahan kinaiyanhon, bisan pag diha sa pila ka babaye kini mas kusog kay sa diha sa uban. Sa daghang kanasoran sa Kasadpan, ang mga batang lalaki mas interesadong modula sa demakinang mga dulaan, samtang ang mga batang babaye kadaghanan mopalabi sa mga monyeka, nga gisingkamotang gam-on nga tinuod kutob sa mahimo sa mga tiggamag dulaan. Daghang batang babaye nagalantaw lamang sa adlaw nga makakugos sila dili sa usa ka monyeka, apan sa kaugalingon nilang buhi, bibo, nagbahikhik nga masuso.
Mga Kalipay ug mga Responsabilidad
2. Unsaon pag-isip sa mga ginikanan ang bag-ong nahimugsong bata, ug kinahanglang andam silang mohimo sa unsa?
2 Ang responsableng pagpanganak nagkahulogan nga kinahanglang isipon sa mga ginikanan ang bag-ong nahimugsong bata dili ingong dulaan kondili usa ka linalang kansang kinabuhi ug kaugmaon maoy ilang tulubagon sa Maglalalang. Sa dihang ipatungha nila ang usa ka anak sa kalibotan, kinahanglang maandam ang mga ginikanan sa pagdawat sa usa ka dakong responsabilidad ug magpasibo uyon niana. Ilang ginasugdan ang 20-anyos nga programa sa pagpakaon, pagpabiste, pag-atiman sa panglawas, ug edukasyon, uban ang sangpotanang dili matagna.
3. Nganong ang Proverbio 23:24, 25 ikapadapat sa daghang Kristohanong mga ginikanan?
3 Ikalipay, daghan kaayong Kristohanong mga ginikanan nagamatutog mga anak nga nahimong matinumanon, dedikadong mga alagad ni Jehova. Nakita sa pipila nga ang ilang mga anak nanagko ug nanulod sa bug-os-panahong pag-alagad ingong mga payunir, mga misyonaryo, o mga membro sa pamilyang Bethel. Kini tinuod ikasulti bahin sa maong mga ginikanan: “Ang amahan sa usa ka matarong sa tino magmalipayon; ang usang mahimong amahan sa usa nga maalamon magmaya usab uban kaniya. Ang imong amahan ug imong inahan magmaya, ug siya nga nanganak kanimo magmalipayon.”—Proverbio 23:24, 25.
Mga Kagul-anan sa mga Ginikanan
4, 5. (a) Unsay Kasulatanhong gikinahanglan sa mga ansiano ug ministeryal nga mga alagad nga may mga anak? (b) Sa unsang paagi ang pila ka anak nagkahulogan sa “mga kagul-anan” alang sa ilang amahan?
4 Apan dili kini matuod sa kanunay, bisan alang sa mga ansiano nga may mga anak. Si apostol Pablo misulat: “Busa ang magtatan-aw angay dili salawayon, usa ka bana sa usa ka asawa . . . usa ka lalaking nagadumala sa maayong paagi sa iyang panimalay, nga may mga anak nga nagapasakop uban ang bug-os nga kaugdang; (kon sa pagkamatuod ang usa ka lalaki dili mahibalong magdumala sa iyang panimalay, unsaon niya pag-atiman sa kongregasyon sa Diyos?)” Si Pablo midugang: “Ang ministeryal nga mga alagad mahimong mga bana sa usa ka asawa, nga magadumala sa maayong paagi sa mga anak ug sa ilang mga panimalay.”—1 Timoteo 3:2-5, 12.
5 Hinuon, ang Kristohanong mga ansiano ug ministeryal nga mga alagad dili isipong may tulubagon kon ang ilang mga anak, sa dihang maedaran, dili mopadayon sa pag-alagad kang Jehova. Apan sila mao ang responsable sa ilang bata pang mga anak ug sa edarang mga anak nga nagapuyo pa sa ilang balay. Ang mga ansiano ug ministeryal nga mga alagad nawad-ag bililhong mga pribilehiyo sa pag-alagad kay sila nagdanghag o seryosong napakyas sa pagkab-ot sa Kasulatanhong kinahanglanon nga “nagadumala sa maayong paagi sa mga anak ug sa ilang mga panimalay.” Alang kanila, ug sa daghan pang uban, ang ilang mga anak naghatag kanilag labawng kasakit kay sa kalipay. Pagkasubsob nga nagmatuod ang proverbio: “Ang usa ka anak nga buangbuang nagkahulogan sa mga kagul-anan sa iyang amahan”!—Proverbio 19:13.
Responsableng Pagkaamahan
6. Unsang pangutana ang angay isukna sa Kristohanong mga bana sa ilang kaugalingon?
6 Ang tanang Kristohanong mga bana, kon kana sila may mga responsabilidad sa kongregasyon o wala, angay magaisip usab sa epekto sa pag-atiman sa mga bata diha sa espirituwalidad sa ilang asawa. Kon ang usa ka asawa dili lig-on sa espirituwal, unsay epekto sa usa ka masuso, o daghang masuso, diha sa iyang personal nga pagtuon ug kahigayonan sa pag-ambit sa pagsangyaw?
7. Unsay nahitabo sa pila ka Kristohanong asawa, ug kasagaran unsa ang hinungdan niining kahimtanga?
7 Nakaamgo ba sa kanunay ang mga bana nga ang pag-atimag usa ka masuso o gamayng bata kadaghanan mopugong sa ilang mga asawa sa pagpahimulos sa bug-os sa Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon, mga tigom sa Kingdom Hall, mga asembliya sirkito, ug distritong mga kombensiyon? Ang maong kahimtang mahimong molungtad sa mga bulan, ug bisan mga tuig, kon magsunod ang pagpanganak. Kinaiyanhon nga ang palas-anon, niining bahina, mahipatong ilabina sa inahan, inay diha sa amahan. Napanid-an usahay nga samtang ang pila ka Kristohanong lalaki nagauswag sa espirituwal, bisan sa puntong gihatagag mga pribilehiyo sa kongregasyon, ang ilang mga asawa mahimong luya sa espirituwal. Ngano? Kadaghanan kini tungod kay ang ilang mga gagmayng bata nagapugong sa mga asawa sa paghatag ug bug-os nga pagtagad sa mga tigom, paghimog lalom nga pagtuon sa Bibliya, o pagpakig-ambit sa dakodakong paagi sa buluhatong pagsangyaw. Ang pagkaamahan matawag bang responsable kon kini motugot nga maugmad ang maong mga kahimtang?
8. Sa unsang paagi daghang amahan nagaambit sa palas-anon sa pag-atiman sa mga anak, uban ang unsang kaayohan alang sa ilang mga asawa?
8 Maayo na lang, dili kini matuod sa kanunay. Daghang Kristohanong mga amahan nagabuhat sa ilang maarangan sa pag-ambit sa palas-anon sa pag-atiman sa ilang mga anak. Ginahimo nila sa bug-os ang ilang bahin sa pagtinong ang ilang mga anak magpabiling hilom panahon sa mga tigom sa kongregasyon. Kon mosugod sa paghilak ang ilang masuso, o maglangas ang ilang anak, sila magturnoturno sa pagdala niini sa gawas alang sa tukmang pagdisiplina. Nganong inahan man ang kanunayng mawad-ag mga bahin sa mga tigom? Sa balay, ang mahunahunaong mga bana motabang sa ilang mga asawa sa mga buluhaton ug sa pagpakatulog sa mga bata aron ang bana ug asawa makalingkod aron malinawong mahatagag bug-os nga pagtagad ang espirituwal nga mga butang.
9. Unsay nagapamatuod nga ang mga anak dili kanunay nga sagabal?
9 Kon ang mga butang tukmang pagkaorganisar diha sa usa ka kongregasyon, ang batan-ong mga inahan nga may mga masuso makaambit sa auxiliary payunir nga buluhaton. Ang pipila gani mga regular payunir. Busa ang mga anak dili kanunayng sagabal. Daghang Kristohanong ginikanan nagapakitag maayong espiritu sa pagpayunir.
Walay Anak Apan Malipayon
10. Unsay gihukom sa pila ka magtiayon, ug sa unsang paagi sila gipanalanginan?
10 Ang pila ka bag-ong magtiayon nagahukom nga dili magbatog anak. Bisan pag ang mga asawa dunay hilig sa pagkainahan nga sama ka kusganon sa iya sa ubang mga babaye, sila mihukom, nga may pag-uyon sa ilang mga bana, nga dili magbatog mga anak aron ideboto ang ilang kaugalingon nganha sa pag-alagad sa bug-os panahon kang Jehova. Daghan kanila ang nag-alagad ingong mga payunir o mga misyonaryo. Sila karon makalingi sa nangaging katuigan nga mapasalamaton. Tinuod, sila wala makapatunghag unodnong mga anak. Apan sila nakapatunghag bag-ong mga tinun-an nga nagpadayong matinumanon sa pag-alagad kang Jehova. Kining ‘tinuod nga mga anak sa pagtuo’ dili gayod mahikalimot kon kinsay gigamit sa pagdala kanila sa “pulong sa kamatuoran.”—1 Timoteo 1:2; Efeso 1:13; itandi ang 1 Corinto 4:14, 17; 1 Juan 2:1.
11. (a) Hain man nagaalagad kang Jehova ang daghang walay-anak nga magtiayon, ug nganong sila walay pagbasol? (b) Unsang kasulatan ang mapadapat sa tanang magtiayon nga nagpabiling walay anak “tungod sa gingharian”?
11 Daghang magtiayon sa tibuok kalibotan nga nagbiya sa mga kalipay sa pagkaginikanan nakaalagad kang Jehova sa sirkitong buluhaton, distritong buluhaton, o sa Bethel. Kini sila nagalingi usab sa nangagi nga may katagbawan sa ilang mga kinabuhi nga gigugol sa pag-alagad kang Jehova ug sa ilang mga igsoon sa maong espesyal nga mga pribilehiyo. Sila wala magbasol. Bisan pag sila wala makabaton sa kalipay sa pagpatunghag mga anak sa kalibotan, sila may bililhong bahin sa pagpauswag sa intereses sa Gingharian diha sa ilang nagkadaiyang mga natad sa buluhaton. Sa tanan niining mga magtiayon nga nagpabiling walay anak “tungod sa gingharian,” ang kasulatan tinong mapadapat kanila nga nagaingon: “Ang Diyos dili kay hiwi nga hikalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan, sa pagkaaging kamo nag-alagad sa mga balaan ug nagapadayon sa pag-alagad.”—Mateo 19:12; Hebreohanon 6:10.
Usa ka Personal nga Butang
12. (a) Nganong ang pagpanganak usa ka talagsaong pribilehiyo? (b) Sa unsang mga yugto nga ang pagpanganak usa ka hinatag-sa-Diyos nga asaynment o buluhaton?
12 Sumala sa atong nasabtan sa sinugdan niining panaghisgota, ang pagpanganak maoy usa ka gasa sa Diyos. (Salmo 127:3) Kini talagsaong pribilehiyo nga wala maambiti sa espiritung mga linalang ni Jehova. (Mateo 22:30) May mga panahong ang pagpanganak maoy bahin sa buluhatong gihatag ni Jehova sa iyang mga alagad sa yuta. Kini matuod sa kaso ni Adan ug Eva. (Genesis 1:28) Kini matuod sa mga naluwas sa Lunop. (Genesis 9:1) Gimbut-an ni Jehova nga ang mga anak sa Israel magdaghan pinaagi sa pagpanganak.—Genesis 46:1-3; Exodo 1:7, 20; Deuteronomio 1:10.
13, 14. (a) Unsay ikaingon bahin sa pagpanganak karong adlawa, ug unsang pagsaway ang dili angay? (b) Bisan tuod ang pagpanganak niining panahon sa kataposan maoy butang nga personal, unsang tambag ang gihatag?
13 Karong adlawa, ang pagpanganak dili usa ka bahin sa buluhatong gihatag ni Jehova sa iyang katawhan. Bisan pa niana, kini usa gihapon ka pribilehiyo nga iyang gitugot sa minyong mga tawo kon buot ugaling nila kini. Busa ang Kristohanong mga magtiayon nga mohukom sa pagsugod sa usa ka pamilya dili angay sawayon, ni sawayon ang mga magtiayon nga dili magbatog mga anak.
14 Busa ang pagpanganak niining panahon sa kataposan maoy personal nga butang nga pagahukman sa matag magtiayon mismo. Bisan pa niana, sanglit “ang panahong nahibilin hamubo na lamang,” ang mga magtiayon maayong magtulotimbang pag-ayo ug mainampoon bahin sa mga pabor ug kontra sa pagpanganak niining panahona. (1 Corinto 7:29) Kadtong nagapalabi sa pagbatog mga anak angay makaamgo sa bug-os dili lamang sa mga kalipay nga ipatungha sa pagpanganak kondili sa mga responsabilidad usab nga nalangkit ug ang mga sulirang mahimong motungha kanila ug sa mga anak nga ilang ipatungha sa kalibotan.
Sa Dihang Wala Maplano
15, 16. (a) Unsang tinamdan ang pagalikayan dihang mahitabo ang wala-dahoma nga pagmabdos, ug ngano? (b) Unsaon pag-isip ang usa ka anak, nga maglangkit sa unsang mga responsabilidad?
15 Ang pipila tingali moingon: ‘Maayo kaayo kana, apan unsa man kon moabot nga wala dahoma ang usa ka anak?’ Kini nahitabo sa daghang magtiayon nga bug-os nakaamgo sa kamatuorang karon dili maayong panahon sa pagpatunghag mga anak sa kalibotan. Ang pila kanila diha na sa bug-os-panahong pag-alagad sa daghang katuigan. Unsaon nila pag-isip ang pag-abot sa wala-dahomang bag-ong abot?
16 Dinhi mosulod sa panaghisgot ang responsableng pagkaginikanan. Matuod, ang pagmabdos tingali wala dahoma, apan ang batang moabot dili maisip nga wala magustohi sa Kristohanong mga ginikanan. Bisan unsa tingaling kausaban sa ilang mga kinabuhi ang ipatungha sa pag-abot niini, angay gayod nga sila dili mayugot niini. Kon buot sabton, sila mao ang responsable sa pagkasamkon niini. Karon nga kini anaa na, angay nga dawaton nila ang nausab nilang kahimtang, kay nahibalo nga, sa usa o laing paagi, “ang panahon ug wala mahibaloi daang hitabo mahitabo” sa tanang tawo. (Ecclesiastes 9:11) Kinabubut-on man o dili, sila nakaambit sa buhat sa paglalang nga si Jehova nga Diyos mao ang Awtor. Angay nilang dawaton ang ilang anak ingong sagradong pagsalig ug mahigugmaong dawaton ang ilang mga responsabilidad ingong “mga ginikanan nga nahiusa sa Ginoo.”—Efeso 6:1.
“Buhata ang Tanang Butang sa Ngalan sa Ginoo”
17. Unsang tambag ang gihatag ni apostol Pablo ngadto sa mga taga-Colosas, ug sa unsang paagi kining tambaga masunod karong adlawa?
17 Una pa siya mohatag sa tambag bahin sa pamilyahanong mga butang, si apostol Pablo misulat: “Bisan unsa ang inyong ginabuhat sa pulong o sa buhat, buhata ang tanang butang sa ngalan sa Ginoong Jesus, nga magpasalamat sa Diyos ang Amahan pinaagi niya.” (Colosas 3:17-21) Bisan unsa tingali ang kahimtang sa usa ka Kristohanon, siya angay magpasalamat kang Jehova ug magpahimulos sa iyang kahimtang sa “pagbuhat sa tanang butang sa ngalan sa Ginoo.”
18, 19. (a) Sa unsang paagi ang dili-minyong mga Kristohanon ug walay-anak nga mga magtiayon “nagabuhat sa tanang butang sa ngalan sa Ginoo”? (b) Unsaon pag-isip sa Kristohanong mga ginikanan ang ilang mga anak, ug unsang tumong ang angay nilang ibutang sa ilang kaugalingon?
18 Ang Kristohanon nga mopalabi sa pagpabiling dili minyo mogamit sa iyang kagawasan, dili sa pagpatuyang-sa-kaugalingon, kondili sa pagbuhat “nga tibuok kalag ingon nga ngadto kang Jehova,” kon mahimo sa usa ka matang sa bug-os-panahong pag-alagad. (Colosas 3:23; 1 Corinto 7:32) Sa samang paagi, ang magtiayon nga mohukom sa dili pagpanganak dili sa kahakog ‘magpahimulos sa kalibotan sa bug-os’ kondili mohatag sa pag-alagad sa Gingharian sa posibleng kinadak-ang dapit sa ilang mga kinabuhi.—1 Corinto 7:29-31.
19 Bahin sa mga Kristohanon nga may mga anak, angay nilang dawaton ang ilang pagkaginikanan sa responsableng paagi. Halayo sa pag-isip sa ilang mga anak nga sagabal sa pag-alagad kang Jehova, angay nilang isipon nga sila espesyal nga asaynment. Unsay malangkit niini? Aw, kon ang usa ka dedikadong Kristohanon makahibalag ug tawo nga magpakitag interes sa kamatuoran, siya mosugod sa usa ka pagtuon sa Bibliya uban nianang tawhana. Kay nasugdan na ang pagtuon, ang Saksi makugihon kaayo, nga mobalik sa sunodsunod nga semana aron tabangan ang interesado nga mouswag sa espirituwal. Ang susama gayod gikinahanglan sa kaso sa mga anak sa usa ka Kristohanon. Ang regular, gitun-an-daang pagtuon sa Bibliya, nga sugdan sa labing sayo ug himoon sa regular nga paagi, gikinahanglan aron tabangan ang bata nga motubo sa espirituwal ug makakat-on sa paghigugma sa iyang Maglalalang. (2 Timoteo 3:14, 15) Dugang pa, magmaampingon ang mga ginikanan sa paghatag ug maayong sulundan sa Kristohanong kagawian sa balay, ingon nga ginabuhat nila kana sa Kingdom Hall. Ug kon posible ilang abagahon ang responsabilidad sa pagbansay sa ilang mga anak sa pagsangyaw sa kanataran. Niining paagiha, dugang sa pagsangyaw ngadto sa ubang mga hamtong, ang mga ginikanan magtinguha, sa tabang ni Jehova, sa “paghimog mga tinun-an” sa ilang kaugalingong mga anak.—Mateo 28:19.
Mga Anak Panahon sa “Dakong Kasakitan”
20. (a) Unsay anaa sa atong unahan, ug unsang mga kalisdanan ang gipasidaan ni Jesus? (b) Unsay kalabotan sa mga pulong ni Jesus diha sa pagmatutog mga anak sa panahon sa kataposan?
20 Anaa sa atong unahan ang “dakong kasakitan nga wala pa sukad mahitabo sukad sa sinugdanan sa kalibotan hangtod karon, wala, ni mahitabo pa kini pag-usab.” (Mateo 24:21) Kana lisod unyang panahon alang sa managsamang mga hamtong ug mga bata. Sa iyang tagna bahin sa konklusyon sa presenteng sistema sa mga butang, gitagna ni Jesus nga tungod sa Kristohanong kamatuoran ang mga pamilya mabahin. Siya miingon: “Dugang pa, ang igsoon magtugyan sa igsoon sa kamatayon, ug ang usa ka amahan sa usa ka anak, ug ang mga anak motindog batok sa mga ginikanan ug magpapatay kanila.” (Marcos 13:12) Dayag, ang pagmatutog mga anak sa panahon sa kataposan dili kanunay lunlon nga kalipay. Kini mahimong magdalag kagul-anan, kahiubos, ug bisan kapeligrohan, sumala sa gipakita sa mga pulong ni Jesus nga gikutlo sa ibabaw.
21. (a) Samtang nagapalandong sa umaabot nga matinud-anon, nganong ang mga ginikanan dili hinobrang mabalaka? (b) Unsa ang mahimong ilang paglaom, alang sa ilang kaugalingon ug sa ilang mga anak?
21 Apan bisan pag magmatinud-anon bahin sa mga kalisod sa unahan, kadtong may gagmayng mga bata angay dili hinobrang mabalaka sa umaabot. Kon magpabilin silang matinumanon ug buhaton ang ilang maarangan sa pagmatuto sa ilang mga anak “diha sa disiplina ug pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova,” sila makasalig nga ang ilang masinugtanong mga anak hatagag paborableng konsiderasyon. (Efeso 6:4; itandi ang 1 Corinto 7:14.) Ingong bahin sa “dakong panon,” sila ug ang ilang mga gagmayng bata makalaom nga maluwas sa “dakong kasakitan.” Kon ang maong mga anak modagko nga mahimong matinumanong mga alagad ni Jehova, sila magmapasalamatong dayon kaniya nga sila may responsableng mga ginikanan.—Pinadayag 7:9, 14; Proverbio 4:1, 3, 10.
Mga Pangutana Alang sa Pagsubli
◻ Unsang dugay nga programa ang nalangkit sa pagkatawo sa usa ka anak?
◻ Nganong ang pila ka ansiano ug ministeryal nga mga alagad nawad-an sa ilang mga pribilehiyo?
◻ Unsang mga butang ang pagatagdon sa usa ka Kristohanong bana kon bahin sa pagkamabdos sa iyang asawa?
◻ Unsay nagapamatuod nga ang usa ka Kristohanong magtiayon mahimong walay anak apan malipayon gihapon?
◻ Unsay angay isipon sa mga ginikanan sa pagkatawo sa usa ka anak, ug nganong sila dili angay nga hinobrang mabalaka sa umaabot?
[Hulagway sa panid 24]
Ang mga amahan makaambit sa responsabilidad sa pagpahilom sa mga bata panahon sa mga tigom