Kalamposan—Bisan Unsay Modangat?
ANG determinasyon nga molampos nagapasabot nga ang usa may tino nga tumong. Unsa ba ang imong tumong sa kinabuhi? Andam ka sa pagbuhat sa unsa aron makab-ot kana? Sa tinuoray, angay nga unsay labaw nimong pangagpason aron tinuod nga magmatagbawon ug malipayon?
Sa daghang mga nasod sa Ikatulong Kalibotan, ang sukdanan sa pangabuhi sa kadaghanan timawa kaayo. Tungod sa mga sulirang maatubang didto, ang pagpalandong sa nahiangayng tambag gikan sa Pulong sa Diyos motabang nato sa pagtulotimbang pag-ayo sa atong kaugalingong mga tumong ug sa kalamposan, bisan kon diin kita magpuyo.
Tungod kay kaylap ang kakabos, daghang tawo ang nagaagpas sa kalamposan sa panalapi nga ikahiklin ang tanan nga ubang butang. Ang uban manglimbong aron makab-ot kini. Hinuon, sa pagkahimong matuod nga mga Kristohanon, gibiyaan nila kanang tinamdana sa permanente aron magpahiuyon sa matarong nga mga sukdanan sa Bibliya.
Ugaling lamang, bisan ang pila ka Kristohanon hilit-agan na usab sa paghimo nga tumong sa kalibotanong mga tumong. Tingali mahulog sila sa dili-Kristohanong kagawian aron makab-ot ang kalamposan. Pasagdan sa mga ginikanan ang ilang mga pamilya. Pasagdan sa mga indibiduwal ang ilang pag-alagad sa Diyos. Sa imong hunahuna unsa unya ang sangpotanan kon bahin sa katagbawan sa kinabuhi ug sa kalipay?
Sa pagpaigmat kanato sa sangpotanan, ang Bibliya nagapasidaan: “Kadtong matinguhaon nga madato mahulog sa panental ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug daotang mga pangibog . . . ang gugma sa salapi mao ang gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug tungod sa pagpangab-ot niining gugmaha ang pipila nahisalaag gikan sa pagtuo ug nalagbaslagbasan sa ilang kaugalingon sa daghang kasakit.”—1 Timoteo 6:9, 10.
“Tanang matang sa makadaot nga mga butang.” ‘Nalagbaslagbasan sa daghang kasakit.’ Kana dili kabatbatan sa katagbawan ug kalipay nga paminawon, dili ba? Apan, ang kasinatian sa milyonmilyong tawo latas sa kasiglohan, bisan hangtod karong adlawa, nagapamatuod nga tinuod ang maong pahayag sa Bibliya. Nan, unsay ginasugyot niini kon bahin sa mga tumong ug dalan sa kinabuhi sa usa ka Kristohanon?
Napahisalaag—Sa Unsang Paagi?
Sa unsang mga paagi ang mga Kristohanon mapahisalaag gikan sa pagtuo? Ang pipila bug-os nang nagsalikway sa diyosnong mga moral ug mga pagtuo. Sa ubang mga kaso ang mga indibiduwal nahatipas gikan sa dalan sa diyosnong debosyon, nga gipahimuslan pa ang maong debosyon ingong paagi sa pagbatog impluwensiya ibabaw sa uban. Busa ang Bibliya nagahisgot sa “mga tawong hiwi sa kaisipan ug nawad-an sa kamatuoran, kay naghunahuna nga ang diyosnong pagkamahinalaron maoy usa ka paagi sa ganansiya.” (1 Timoteo 6:5) Bisan tuod wala bug-os mobiya sa Kristiyanidad, basin ginalapas nila ang mga prinsipyo sa Bibliya nga maoy hinungdanong mga bahin sa Kristohanong pagtuo.
Giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga dili manig-ingon sa mga tawo sa kalibotan nga magharihari sa uban. Siya miingon: “Kini dili mao sa inyong taliwala; kondili si bisan kinsa nga buot mahimong dako sa inyong taliwala kinahanglang mahimong inyong ministro.” Sa pagsaway sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo, si Jesus dugang nagpahayag. Gipaila niya nga ang dakong gugma sa kalibotanong dungog dili kauyonan sa Diyos. (Mateo 20:26; 23:6-9, 33) Busa, ang mga Kristohanon angay magtinguha sa pag-alagad sa usag usa inay sa paglupig o pagdominar sa uban. Ang mahigugmaon sa salapi nga matinguhaon sa kalamposan bisan unsay madangat daling mapatipas gikan sa maong dalan.
Unsay imong kahimtang kon itandi niining bahina? Imo bang nakaplagan nga nagasukod ka sa imong kalamposan pinaagi sa gidak-on sa imong paggamit ug awtoridad ibabaw sa uban? Gimaneobra mo ba o gituis ang Kristohanong mga prinsipyo ug mga doktrina aron makapatuman sa awtoridad o makabaton niana? Gibati mo ba nga kinahanglang makab-ot mo ang labaw kay sa imong mga isigkaingon bisan unsay madangat? Gusto ba kaayo nimong hisgotan ang imong bahandi o mga natapos nga karera? Kon mao, nan kinahanglang analisahon mo kon kaha nahatipas ka na gikan sa pagtuo.
Ang mga Kasakit sa “Kalamposan”
Si Jesus miingon usab: “Hunong na kamo sa pagtipig ug bahandi sa yuta . . . Kay kon diin ang inyong bahandi, atua usab didto ang inyong kasingkasing . . . Dili kamo makapaulipon sa Diyos ug sa Bahandi.” (Mateo 6:19-24) Ang mga ginikanan ba nga nagaagak sa ilang mga anak sa panguna padulong sa materyal nga mga tumong ug kalibotanong mga karera nagasunod niining tambaga? Ang pasiugda sa kalibotanong kalamposan takos ba sa bili kon ang mga anak mobiya sa kamatuoran ug mosagop sa dili-Kristohanong mga uso sa kinabuhi? Takos ba nga isakripisyo, o, labing menos, ipameligro ang ilang espirituwal nga mga kinabuhi tungod sa “mga bahandi sa yuta”? Ang mga ginikanan nga nagabuhat niini kadaghanan makadiskobre nga bisan sila ‘nalagbaslagbasan sa daghang kasakit’ tungod sa pagkabalaka bahin sa ilang mga anak ug pagbasol tungod sa espirituwal—ug usahay lawasnon—nilang kapildihan.
Ang gugma sa bahandi maoy mapugsanong agalon. Kini nagkinahanglan sa panahon, kusog, ug mga katakos sa mga tawo; ug kini nagapukgo sa diyosnong pagkamahinalaron. Kini kasagarang mohaylo sa mga tawo sa pagpangitag mas dakong bahandi ug kalibotanong dungog, sa ingon magpahilayo kanila sa dugang gikan sa pagtuo. Ang Bibliya tukmang nagaingon: “Ang mahigugmaon sa salapi dili matagbaw sa salapi, ni ang mahigugmaon sa bahandi sa kinitaan.”—Ecclesiastes 5:10.
Bisan sa pagkahimong Kristohanon, ang gugma sa usa ka Aprikanong negosyante sa kalamposan sa panalapi nagpadayon sa pagbatog unang dapit sa iyang kinabuhi. Gipasagdan niya ang Kristohanong mga kalihokan sa pagpalabi sa sosyal nga mga pagduaw uban sa kalibotanong mga kauban sa negosyo. Wala siya mouswag sa espirituwal, bisan pa sa paningkamot sa mga ansiano sa iyang kongregasyon sa pagtatabang kaniya. Sa ingon iyang nadiskobrehan nga siya diha espiritual nga kalibog—diha sa walay-tag-iya nga yuta diin siya dili Kristohanon apan buot ilhong ingon. Kitang tanan makapabili nga ang iyang kahimtang dili makatabang sa lalom nga katagbawan sa kinabuhi o malungtarong kalipay.
Ang maong mga tawo lagmit moatubang sa espirituwal nga mga kasakit. Ang pakighugoy sa pamatigayon ug sosyal nga paagi uban sa mga tawo nga diyutay rag pagtagad sa kamatinud-anon o seksuwal nga moralidad mopaladlad sa usa sa dili-maayong mga impluwensiya. Ang mga Kristohanon nga sa ingon maladlad kinahanglang makigbisog batok sa maong mga impluwensiya ug kasagarang makigbisog sa ilang konsensiya. Ang pipila sa kadugayan mahisama sa ilang mga kauban ug sa bug-os mapahisalaag gikan sa pagtuo. (1 Corinto 15:33) Unsay kapuslanan ang kalamposan sa panalapi nga mosangpot sa maong espirituwal ug moral nga kapakyasan? Sumala sa giingon ni Jesus: “Unsa ang kapuslanan alang sa usa ka tawo kon maangkon niya ang tibuok nga kalibotan apan mawad-an sa iyang kalag?”—Mateo 16:26.
Mas Maayong Matang sa Kalamposan
Gipamatud-an sa kasinatian nga maalamon ang pagsunod niining tambag sa Bibliya: “Hunong na kamo sa pagpahiuyon niining sistema sa mga butang, apan . . . pamatud-i sa inyong kaugalingon ang maayo ug dalawaton ug hingpit nga kabubut-on sa Diyos.” “Ayaw ninyo higugmaa ang kalibotan o ang mga butang sa kalibotan. Kon may nahigugma sa kalibotan, ang gugma sa Amahan wala kaniya.” Oo, kita maalamon kon dili nato sundogon ang kalibotan o mangandoy kon unsay ginatanyag niini. Ang atong pangunang kabalaka angay maoy alang sa pag-uyon sa Diyos, nga dili mabatonan pinaagi sa pagtinguha sa mga butang sa kalibotan.—Roma 12:2; 1 Juan 2:15, 16.
Giilustrar kini ni Jesus pinaagi sa usa ka mag-uuma nga nagsalig sa iyang bahandi apan si kinsa gisultihan sa Diyos: “Buangbuang nga tawo, karong gabhiona ilang pagakuhaon ang imong kinabuhi gikan kanimo. Nan, kinsa man ang makaangkon sa mga butang imong gitipigan?” Sa pagsumaryo sa iyang ilustrasyon, si Jesus miingon: “Kana ang mahitabo sa tawo nga nagatigom ug bahandi alang sa iyang kaugalingon apan dili bahandianon ngadto sa Diyos.” Gipakita ni Jesus nga “bisan kon ang usa ka tawo may kadagaya ang iyang kinabuhi dili mosangpot gikan sa mga butang iyang nabatonan.”—Lucas 12:15-21.
Gigamit ni Jesus ang buhing panig-ingnan sa usa ka datong batan-ong magmamando sa pagpakita sa samang butang. Kadtong tawhana malamposon sa kalibotanong diwa, ug lagmit buot niyang mahimong matul-id sa moral. Bisan pa niana, wala siya isipa ni Jesus ingong simbolo sa kalamposan. Hinunoa, si Jesus miingon nga alang nianang mga tawhana lisod “ang pagsulod sa gingharian sa Diyos.” Ang kadaghanang tawo nianang kahimtanga dili andam mosakripisyo sa materyalistikong mga intereses ug mangita sa Gingharian sa Diyos ingon nga pangunang tumong sa ilang mga kinabuhi.—Lucas 18:18-30.
Dugang nagpasiugda sa pagkalabaw sa espirituwal nga intereses, si Jesus miingon: “Ayaw kamo kabalaka ug pag-ingon, ‘Unsay atong pagakan-on?’ o, ‘Unsay atong pagaimnon?’ o, Unsay atong igasul-ob?’ Kay kining tanan mao ang mga butang maikagong gipangagpas sa kanasoran. Kay ang inyong langitnong Amahan nahibalo nga gikinahanglan ninyo kining tanang mga butanga. Nan, ipadayon ninyo ang pagpangita pag-una sa gingharian ug sa iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang butang igadugang ra kaninyo.” Busa, bisan bahin sa kinahanglanong mga butang, ang hustong mga butang maoy atong pagaunahon. Aron kita tinuod magmalamposon—aron makab-ot ang kalipay ug makaplagan ang tinuod nga katagbawan—ang espirituwal kinahanglang mauna sa materyal.—Mateo 6:31-33.
Ipadayon ang Pagpangita sa Espirituwal nga Kalamposan
Busa ang maalamong dalan dayag mao ang pagpangitag kalamposan pinaagi sa pagtinguha sa Gingharian sa Diyos ug sa iyang pagkamatarong. Nalangkit niini ang pagtuon sa Bibliya aron “inyong mapamatud-an ang maayo ug dalawaton ug hingpit nga kabubut-on sa Diyos.” Ang iyang kabubut-on nagaapil nga imong ibutang ang iyang pag-alagad nga una sa imong kinabuhi, sa imong pagbatog bug-os nga bahin sa Kristohanong ministeryo, sa dili nimo pagpasagad sa Kristohanong mga tigom, ug sa imong pagkinabuhig tul-id sa moral nga kinabuhi nga nahiuyon sa pagkamatarong sa Diyos. Kining mga butanga angay dili ipadaplin, o hilandongan sa materyalistikong intereses. Kini ang gipasabot sa tambag ni Jesus ngadto sa dato batan-ong magmamando: “Ibaligya ang tanang butang imong nabatonan ug ipanghatag sa mga kabos, ug ikaw makabatog bahandi sa mga langit; ug umari ka ug sumunod kanako.”—Roma 12:2; Lucas 18:22.
Sa pagbuhat niini, malig-on mo ang imong kaugalingong espirituwalidad ug ang iya sa imong pamilya. Inay mahimong mapahitas-on ug hunahuna o isandig ang imong paglaom sa walay-tinong bahandi, mahiapil ka niadtong “dato sa maayong mga buhat, . . . nga luwas magatipig alang sa ilang kaugalingon sa maayong patukoranan alang sa umaabot, aron sila makakupot nga hugot sa tinuod nga kinabuhi.” Oo, ang imong tumong mao ang kinabuhing walay kataposan sa napasig-uling yutan-ong Paraiso tungod kay “ang kalibotan umalagi ug mao usab ang pangibog niini, apan ang nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos magapabilin sa walay kataposan.” Walay labaw nga kalamposan ang imong makab-ot kay niini.—1 Timoteo 6:17-19; 1 Juan 2:17.
[Hulagway sa panid 5]
Ang salapi mao ba ang yawi?
[Hulagway sa panid 7]
Itugot ba sa mga ginikanan nga pangagpason sa ilang mga anak ang kalamposan pinaagi sa edukasyon sa kolehiyo?