Unsay Kahulogan sa Pagkahimong Matinud-anon?
ANG pagkamahimong matinud-anon nagkahulogang matinuoron ug libre sa panglimbong. Aron mahimo kang matinud-anon kinahanglang timbang ka sa pakigsabot sa uban—prangka, dungganon, dili tikasan o limbongan. Ang tawong matinud-anon maoy tawong may integridad. Kasaligan sa tanang panahon, dili gayod niya tikasan ang iyang isigkatawo. Kitang tanan gustong tagdon nga ingon niana, dili ba? Busa mahitabo ba nga ang pagkamatinud-anon mahimong karaan?
Makita gilayon sa Kristohanon diha sa ibabaw nga kahubitan nganong ang tanang nagaangkong tinuod nga magsisimba kinahanglang maoy usa ka tawong matinud-anon. (Juan 4:24) Siya nagasimba kang “Jehova nga Diyos sa kamatuoran.” (Salmo 31:5; Tito 1:2) Sa makataronganon, ang “ang mga tawong matinuoron” lamang ang takos nga magahawas kaniya.—Exodo 18:21, New World Translation Reference Bible, potnot.
Naapektohan sa pagkamatinud-anon ang daghang bahin sa atong mga kinabuhi, busa masabot nga si apostol Pablo miingon: “Kami nagatinguha sa pagkinabuhi nga matinud-anon sa tanang butang.” Lakip niana ang sinultihan, diha sa trabahoan, bahin sa mga butang may kalabotan sa pamilya, sa mga kasabotan sa negosyo, ug sa pagsunod sa bisan unsang legal nga mga kinahanglanon sa kagamhanan nga ipakanaog diha kanato.—Hebreohanon 13:18.
Sa Atong Pagpanulti
Dunay daghang paagi—bisan giisip nga dili-makadaot ug madawat—nga nagapamakak ang tawo. Dili nila ireport ang tukmang oras sa pagtrabaho, tudloan ang bata sa pagpamakak sa mga tumatawag, dili motug-an sa tinuod sa mga ahente sa seguro, ug mamakak nga nagkasakit aron dili makatrabaho, sa paghisgot lamang sa pipila.
May mga panahon nga ang atong isulti sa uban kinahanglang isulat. Sa pila ka katarongan, ang mga indibiduwal nga dili gayod mamakak sa binaba nagtuo nga lahi nga butang dihang magreport sa buhis alang sa kinitaan o dihang magsulat ug talaan sa mga butang nga igadeklarar alang sa mga ahente sa aduwana diha sa internasyonal nga utlanan. May kabayaran kining pagpanikas sa tanang tigbayad ug buhis. Tinuod ba kana nga gugma sa silingan? Gawas pa, dili ba may obligasyon ang mga Kristohanon sa “pagbayad kang Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar”?—Lucas 20:25; 10:27; tan-awa usab ang Roma 13:1, 2, 7, 8.
Sa atong pagpanulti, gusto natong sundon “ang Diyos sa kamatuoran,” dili “ang amahan sa bakak.” (Salmo 31:5; Juan 8:44) Ang mga tawong daotan tingali mogamit ug duha ka pulong aron sa paglimbong ug paglingla. Apan ang pagpamakak sa atong silingan dili paghigugma kaniya. Gawas pa, ang mga bakakon walay tinuod nga umaabot.—Efeso 4:25; Pinadayag 21:27; 22:15.
Diha sa Trabahoan
Ang matinud-anong pagbuhat sa trabaho sa adlaw alang sa suweldong dawaton makataronganon ug Kasulatanhong kinahanglanon. (Colosas 3:22-24) Apan, dunay libolibong mga kawatan ug panahon nga nagausik-usik sa panahon sa kompaniya diha sa dugay nga paghunong sa trabaho, ulahing moabot sa trabaho ug mopaulig sayo, nagagugol ug daghang oras sa pagpamostura human sa pag-abot sa trabahoan, nagagamit sa telepono sa kompaniya nga mohimog taas dili-awtorisadong personal nga tawag sa telepono, nagapalakaw ug ilang kaugalingong negosyo sa oras sa kompaniya, ug matulog pa gani. Ang ilang pagpangawat nagadugang sa kapildihan sa tanan.
Ang ubang porma sa pagpangawat diha sa trabahoan mao ang pagpanguhag mga gamit ug mga kasangkapan aron gamiton sa personal. Ang uban miingon nga kini maoy pagbawi lamang sa gamayng suweldo ingon nga daw ilang gibaslan lang ang tihik nga amo! Apan kon ang pagkuhag mga butang nga wala masayod ug walay permiso sa tag-iya kun amo, kini sa tinuod maoy usa ka porma sa pagpangawat.
Niining tanang mga kahimtang, ipadapat sa tinuod nga Kristohanon ang dinasig nga tambag: “Ang kawatan kinahanglang dili na magpangawat, apan magabudlay hinoon siya . . . nga magbuhat sa maayong mga butang sa iyang kamot, aron may ikahatag siya ngadto sa nagkinahanglan.”—Efeso 4:28; Buhat 20:35.
Apan, komosta kon hangyoon ka sa imong amo sa paglimbong o sa paghimog ilegal nga buhat ug manghulga nga palagpoton ka sa trabaho kon dili ka mosunod? Pila ka pananglitan: Sa pagpaningil sa kustomer alang sa gipuling mga piyesa sa kotse nga wala gayod mataod diha sa sakyanan; sa pagbutang ug barato, dili maayong klase nga baligya diha sa mga kahon aron masuktan ang mga kustomer ug mas taas nga prisyo; sa pagsulat ug bag-o, “gipaus-osan” nga mga prisyo sa baligya, samtang ang orihinal nga prisyo parehas ra o mas barato pa. Giisip kini sa daghang mga empliyado nga responsibilidad kini sa mga amo, dili sa trabahante. Unsay gihimo sa mga Saksi ni Jehova dihang nakaatubang niining situwasyona? Si Daryl J miasoy:
“Samtang nagtrabaho ingong manedyer sa seksiyon sa mga abot sa uma diha sa usa ka groseriya, giduol ako sa tagdumala ug gihangyo sa pagpadako sa ganansiya nga walay pagtaas sa prisyo. Ang mga sugyot aron mahimo kini mao: Sobrang pagpasiugda sa gibug-aton sa pila ka produkto, ug sa paghatag ‘ditinuod’ nga credit note sa usa ka suplayer. Komung mga batasan apan panglimbong.”
Midumili si Daryl sa paglimbong ug sa pagpanikas. (Proverbio 20:23) Sa pila ka semana sa ulahi gipapahawa siya. Maalamon ba siya sa pagpaantos sa iyang pamilya sa mga epekto sa iyang pagkawalay trabaho? Nagbasol ba siya sa iyang pagkamatinud-anon? Wala, tungod kay sa dihang nadunggan sa isigka-Saksi ang nahitabo, gihatagan siyag trabaho. Si Daryl miingon: “Sa tulo ngadto sa upat ka semana, nakabalik ako sa pagsustento sa akong kaugalingon ug sa akong pamilya pinaagi sa matinud-anong paagi. Giisip kong usa ka pribilehiyo nga mapanalanginan ni Jehova pinaagi sa akong pagpabiling maunongon kaniya.”
Sa laing bahin, tingali nakasulod kag trabaho tungod kay matinud-anon ka. Gitambagan sa usa ka ahente sa iladong internasyonal nga kompaniya sa seguro ang tag-iya sa usa ka himalitang tindahan sa siyudad sa Toronto, Canada, sa pagtapos sa iyang mga problema bahin sa pagpangawat sa empliyado pinaagi sa pagkuhag mga trabahanteng mga Saksi ni Jehova. Ang ahente miingon: ‘Samtang didto pa ako sa laing siyudad nga nagdawat sa akong pagbansay sa seguro, akong nahibaloan nga ang usa sa ilang mga kliyente maoy usa ka dakong kutay sa supermarket nga nagpatrabahog mga Saksi lamang sa pagbutang ug dugang mga baligya diha sa mga estante sa groseriya magabii. Sila nakaagig dili maayong eksperyensiya sa ubang mga trabahante apan wala gayod mawad-i bisan usa ka butang sukad nga ilang gihatag ang mga yawi sa mga Saksi nga moabot human sa mga oras sa pagbutang ug dugang mga baligya.’
Ubang mga Paagi sa Pagkamatinud-anon
Sa panahon nga mangutang ug kuwarta, ang mangungutang magpakitag pagkamapaubsanon ug pagtahod, ug mopahayag usab siyag masaligong mga pulong bahin sa pagbayad ug sa pagpasalamat sa pagtabang. Apan dihang moabot na ang panahon sa pagbayad sa utang, ang katingalahang kausaban sa paggawi ang mangibabaw sa mga mangungutang. Komun nga makakita kag kasuko, pagbatok, mga reklamo nga gihasol sila sa pagpabayad, ug moingon nga ang nagpautang walay kaluoy. Sa mga mata sa nangutang, ang mahinatagong nagpautang nahimong mangtas! Apan, ang Bibliya, nag-ingon nga ‘daotan ang mangutang nga dili mobayad.’ (Salmo 37:21; Roma 13:8) Ilabinang tinuod kini kon ang mangungutang walay paningkamot sa pagbayad bisan gagmay nga mga kantidad aron sa pagpakita sa maayong disposisyon, tingali dili gani maningkamot sa pagpakigsulti sa nagpautang.
Diha sa panimalaynong kinabuhi, gikinahanglan ang pagkamatinud-anon sa daghang butang: Ang ulo sa panimalay angay nga magmatinud-anon sa iyang asawa bahin sa kinitaan ug sa pinansiyal nga mga butang; ang asawa kinahanglang matinud-anon kaniya bahin sa iyang paggasto sa salapi sa pamilya; ang duha kinahanglang mga tawo sa integridad, lakip sa paglimiti sa ilang interes sa sekso sa usag usa; maayo nga ang mga anak magmatinuoron ug masinudanon may kalabotan sa ilang mga higala ug sa mga porma sa kalingawan, masubayon sa gipahayag nga kagustohan sa ilang mga ginikanan.—Efeso 5:33; 6:1-3.
Sumala sa tanan nga gipahayag na, angay nga matin-aw nga ang tinuod nga mga Kristohanon kinahanglang “magsalikway sa pagkadili-matarong”—ang daotang mga buhat ug daotang bunga nga nagauban sa pakadili-matinud-anon, pagpamakak, paglimbong, panikas, ug moral nga pagkadunot.—2 Timoteo 2:19; Roma 2:21-24.
Mga Ganti ug mga Kaayohan
Ang pagkamakataronganon ug pagkaprangka, matinuorong pakigsabot sa uban, nagapadasig sa pagkamatinud-anon. Sa ingon maugmad ang atmospera sa pagtuo ug pagsalig, nga motultol ug maayong mga tinamdan ug mga relasyon. Ang pagkamatinud-anon mohatag usab ug usa ka atmospera sa masaligong pagkinabuhi, nga libre gikan sa makahurot sa panahon ug kusog nga pagpanalipod nga gimugna tungod sa mga katahap, mga pagduhaduha, ug kahadlok bahin sa uban.—Itandi sa Isaias 35:8-10.
Ang pagkamatinud-anon makahatag kanato ug mahinlong konsensiya, nga hinungdanon aron madawat ang atong “paghatag balaang pag-alagad sa buhi nga Diyos.” (Hebreohanon 9:14; 1 Timoteo 1:19) Kini mohatag kalinaw sa hunahuna, nga moresultag maayong pagkatulog sa gabii. Ikaw makaatubang sa uban nga walay kaulaw. Ang pagkahimong matinud-anon makakuha sa dili-mohawang kahadlok nga masakpang nagabuhat ug daotan. Niining paagiha atong mahuptan ang tawhanong dignidad ug pagtahod sa kaugalingon. Sa unsang paagi kana mahimong kinaraan o dili-praktikal?
Busa, dunay daghang presenteng mga ganti ug mga kaayohan nga moagos kanato ug sa uban kon kita maoy mga tawong matinud-anon. Apan labaw sa tanang butang, buot nato nga kita magmatinud-anon dili lamang tungod kay kini mao ang labing maayong lagda o tungod kay gisugo kita nga magmatinud-anon kondili kay atong gihigugma ang atong Amahan si Jehova. Buot nato nga magpabilin ang atong bililhong relasyon kaniya ug makadawat sa iyang pag-uyon. Buot usab nato nga magmatinud-anon tungod kay pinaagi niini atong ikapakita ang gugma sa atong silingan. Busa, sa yanong pagkasulti, ang pagkahimong tinuod nga Kristohanon nagkahulogang pagkahimong matinud-anon.—Mateo 22:36-39.
Ang salmista nag-ingon: “Oh Jehova, kinsa man ang magapuyo sa imong tabernakulo? Kinsa man ang magapuyo sa imong bukid nga balaan? Siya nga nagalakaw sa matul-id ug nagabuhat sa pagkamatarong ug nagasulti sa kamatuoran diha sa iyang kasingkasing. . . . Wala magabuhat ug daotan sa iyang higala.” (Salmo 15:1-3) Kon mosubay kitag matinud-anong mga kinabuhi ingong mga magsisimba ni Jehova, nan dihang taposon niya sa makataronganon ang presente daotang sistema ug dihang “ang tabernakulo sa Diyos magauban sa katawhan,” kita malakip niadtong magapahimulos sa walay kataposang mga panalangin ingong iyang “dinapit.” Nianang paagiha kita dili mahimong karaan!—Pinadayag 21:1-5.
[Kahon sa panid 5]
Makaatubang Ka ba sa Hagit sa Imong Pagkamatinud-anon?
Ang kalibotan nga atong gipuy-an nagahagit sa atong mga pagtuo ug sa atong determinasyon sa pagbuhat sa matarong. Kini gitukod aron sa pagpasiugda sa pagbutang pag-una sa atong kaugalingon, bisan sa kadaot sa uban.
Sa pagkasinsero nagtuo ka ba nga ang pagkamatinud-anon mao gihapon ang labing maayong lagda? Malig-on ba ang imong pagtuo nga igong makapabilin kang matinud-anon dihang masulayan ka sa mga kalisdanan? Pananglitan, unsay imong buhaton kon:
◻ Human sa imong pagkawalay trabaho sa daghang bulan, nakakita kag dakong kantidad nga kuwarta nga makatapal sa mga balayranan ug mabinlan ka pag ikagasto?
◻ Ang pagpangopya sa importanteng eksamin sa imong tunghaan mao lamang ang paagi nga imong makuha ang grado nga maoy motino sa imong pangabuhi sa umaabot?
◻ Ang pagkahimong inila ingong siyentipiko nagkinahanglan sa “pagretoki” sa impormasyon gikan sa imong mga pagdukiduki aron ipatik ang imong taho?
◻ Sa imong pagbakasyon sa laing nasod, mopalit kag mahal nga butang sa maayong prisyo apan ang pagdeklarar niini diha sa utlanan nagkahulogan sa pagbayad ug taas nga buhis?
[Kahon sa panid 6]
Ang mga Buhat sa Pagkamatinud-anon Dili Kinaraan
May pagtagad ba gihapon ang mga tawo sa ilang isigkatawo? Oo, bisag ginataho sa mga mantalaan ang mga buhat sa pagkamatinud-anon ingon nga daw sila tagsaon ug busa takos nga ibalita.
Ang kapolisan sa Fort Wayne, Indiana, T.B.A., misulay sa pagbitik sa mga kawatan pinaagi sa pagbutang ug mahalong mga TV diha sa wala kandadohing kotse. Ilang gipanid-an sa daghang semana aron masuta kon unsay mahitabo. “Among nakita nga ang mga tawo miagi sa kotse, milili sa sulod ug nakakita sa TV, mibukas sa pultahan, giduot ang buton sa pagpasira sa kotse, gisira ang pultahan ug milakaw.” Sa paghimo niini nagpakita silag pagkamatinud-anon.
Naghinugilon ang mga ulohan sa mantalaan sa Canada bahin sa pag-uli sa nawalang kuwarta tungod sa maayong epekto sa pagtulon-an
sa Bibliya.
“Nahinayon ang Bakasyon Tungod sa Maayong mga Samaritano.”—The Windsor Star
“Giuli sa matinud-anong Polis ang $421.”—The Spectator
“Ang pag-uli sa nawalang $983 nakapabalik sa pagtuo sa negosyante.”—The Toronto Star
Niining mga kasoha, kadtong miuli sa nangawalang kuwarta maoy mga Saksi ni Jehova. Ang una, duha ka batan-ong mga Saksi nga nakigbahin sa pamalaybalay nga ministeryo nakakita ug giuli ang pitaka ngadto sa usa ka babaye. Siya miingon: “Nagtuo ako nga kadtong mga batan-ong lalaki maoy usa sa minilyon. . . . Abi ninyo, kana makapabalik gayod sa imong pagtuo diha sa tawhanong kinaiyahan.” Sanglit dili siya tagalungsod, sayon lang unta sa mga batan-on sa pagtago sa kuwarta, apan sila miingon: “Di bali. Gihimo lang namo ang usa ka butang alang sa uban.”
Ang ikaduhang taho may kalabotan sa usa ka magpapanaw. “Apan ang tintasyon wala mosantop sa hunahuna sa [nakakita],” mitaho ang mantalaan. Ang nakakita misaysay nga usa siya sa mga Saksi ni Jehova, “ug kami kusganong nagtuo sa pagkamatinud-anon.”
Sa ikatulong kaso, ang tawo nga nawad-ag kuwarta “miingon nga nawad-an na unta siyag pagtuo sa pagkatawhanon.” Ang bana sa Saksi nga nakakita sa kapeg kolor nga bag sa kuwarta miingon sa reporter nga ang pagkaginiyahan sa Bibliya mao ang sekreto: “Kana ang nakapasayon sa akong asawa” sa pag-uli niana.
Sa laing kaso, duha ka mga Saksi nga nagpamalaybalay nakakitag sobre nga nasudlan sa suweldo. Dihang ilang gidala kini sa estasyonan sa kapolisan, ang sarhento nga nagbantay miingon nga walay mireport nga nawad-ag kuwarta. Misugyot ang Saksi sa pagpaanunsiyo sa nakita diha sa lokal nga estasyon sa radyo. Naglibog ang polis. Siya miingon: “Naningkamot ka gayod sa pag-uli niining kuwartaha. Unsa bay imong relihiyon?” Dihang mitubag ang Saksi, ang sarhento miingon: “Daan pa lagi ako, tungod kay kamo lamang ang matinud-anon sa paghago ug sama niini.”
Ang namalaybalayng Saksi nga si W. K , nakaatubang ug labing tagsaong hangyo. Ang ulo sa panimalay ug ang iyang asawa grabeng nagkasakit apan may importanteng transaksiyon sa bangko niadtong adlawa. Sila mihangyo sa Saksi sa paghimo niini. Dihang misugot, gihatagan siyag kuwarta nga $2,000 nga dalhon ngadto sa bangko. Mibalik gikan sa bangko, dili siya makapugong sa pagpangutana: “Nganong misalig ka kanako nga wala man gani ikaw makaila kanako?” Ang tubag: “Nahibalo kami, ug ang tanan nahibalo, nga ang mga Saksi ni Jehova lamang ang matinud-anong mga tawo nga kasaligan.”
Bisan pa nga sa tinuod dunay matinud-anong mga tawong makita sa tibuok nga yuta, gawas pa sa mga Saksi ni Jehova, daw tagsaon na kaayo sila nga takos hatagag espesyal nga pagtagad. Pagkamapasalamaton nato nga ang pagtulon-an sa Bibliya bahin sa pagkamatinud-anon nagapatunghag makaayo ug praktikal nga mga resulta!