HAR–MAGEDON

[gikan sa Heb., nga nagkahulogang “Bukid sa Megido”].

Kini nga ngalan direktang nalangkit sa “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan.” Kini nga termino espesipikong gipadapat sa kahimtang o situwasyon diin ang “mga hari sa tibuok gipuy-ang yuta” gitigom batok kang Jehova ug sa iyang Gingharian pinaagi kang Jesu-Kristo. Diha sa ubay-ubayng mga bersiyon kini gihubad nga “Armagedon.” (Pin 16:​14, 16, AT; KJ; JB; RS; TEV) Ang ngalang Har–​Magedon, nga gikuha gikan sa Hebreohanon, nagkahulogan lamang nga “Bukid sa Megido.”

Mopatim-awng walay usa ka literal nga dapit nga gitawag ug “Bukid sa Megido,” sa sulod man o sa gawas sa Yutang Saad, sa wala pa o sa panahon sa mga adlaw ni apostol Juan, kinsa mao ang nagtala sa panan-awon. Busa, ang kahulogan sa Har–​Magedon dayag nga naggikan sa mga panghitabo nga nalangkit sa karaang siyudad sa Megido.

Ang Megido nahimutang mga pipila ka milya sa HS sa Bukid sa Carmelo, nga nag-umbaw ug nagbantaaw sa Patag sa Esdraelon (Jezreel) ug mao ang nahimutangan sa pangunang mga ruta sa negosyo ug sa militar sa A-H ug sa S-K. Si Josue mao ang unang nagsakop niining Canaanhong siyudad. (Jos 12:​7, 8, 21) Duol niini nga dapit, ang kasundalohan ni Jabin ubos sa pagmando ni Sisera gilaglag sa ulahi. Gigamit ni Jehova didto ang kinaiyanhong mga puwersa aron tabangan ang Israelinhong kasundalohan ubos ni Barak. Ang asoy mabasa: “Si Barak milugsong gikan sa Bukid sa Tabor uban ang napulo ka libo ka tawo nga nagsunod kaniya. Ug gipahinabo ni Jehova nga magkaguliyang si Sisera ug ang tanan niyang mga karong iggugubat ug ang tibuok kampo pinaagi sa sulab sa espada sa atubangan ni Barak. Sa kataposan si Sisera mikawas sa iyang karo ug midagan sa pagkalagiw. Ug si Barak migukod sa mga karong iggugubat ug sa mga panon hangtod sa Haroset sa kanasoran, mao nga ang tibuok panon ni Sisera napukan pinaagi sa sulab sa espada. Walay bisan usa nga nabilin.”​—Huk 4:14-16.

Human sa kadaogan, si Barak ug ang manalagna nga si Debora miawit, nga sa bahin, miingon: “Ang mga hari miabot, sila nakig-away; niadtong tungora ang mga hari sa Canaan nakig-away didto sa Taanak daplin sa katubigan sa Megido. Sila walay nadalang ganansiya nga plata. Gikan sa langit ang mga bituon nakig-away, gikan sa ilang mga agianan nakig-away sila batok kang Sisera. Ang suba sa Kison mibanlas kanila, ang suba sa karaang mga adlaw, ang suba sa Kison. Giyatakan mo ang kusog, Oh akong kalag. Niadtong tungora ang mga kuko sa kabayo nagpanikad tungod sa sunodsunod nga mga pagdasdas sa iyang mga laking kabayo.”​—Huk 5:19-22.

Didto sa Megido nga si Haring Ahazias sa Juda namatay human siya grabeng nasamdan tungod sa mando ni Jehu. (2Ha 9:27) Didto si Haring Josias sa Juda namatay sa pagpakigsangka kang Paraon Neko. (2Ha 23:​29, 30) Tungod sa maayong puwesto niini, daghang ubang mga nasod, sumala sa sekular nga kasaysayan, ang naggubatay diha sa palibot sa Megido. ‘Ang mga Hudiyo, mga Hentil, mga Saraceno, mga sundalo sa Krusada, mga Ehiptohanon, mga Persianhon, mga Druse, mga Turko, ug mga Arabo tanan nagpatindog sa ilang mga tolda didto sa patag sa Esdraelon.’​—Word Studies in the New Testament, ni M. R. Vincent, 1957, Tomo II, p. 542.

Ang asoy sa Pinadayag naghubit sa nagtingob nga mga puwersa sa mga hari sa yuta ingong gitigom “sa dapit [Gr., porma sa toʹpos] nga gitawag sa Hebreohanon ug Har–Magedon.” (Pin 16:16) Sa Bibliya ang toʹpos mahimong magtumong sa usa ka literal nga dapit (Mat 14:​13, 15, 35); sa oportunidad o “kahigayonan” sa usa ka tawo (Buh 25:16); o sa usa ka mahulagwayong kahimtang o situwasyon (Pin 12:​6, 14). Pinasukad sa konteksto, kini nagtumong sa usa ka “dapit” sumala sa kataposan nga gihisgotang diwa nga ngadto niini ang nagtingob nga mga militaryong gahom sa yuta nagamartsa.

Busa ang Har–Magedon maoy usa ka gubat, dili lamang tali sa mga tawo, kondili usa ka gubat diin makigbahin ang dili-makitang kasundalohan sa Diyos. Tino ang pag-abot niini ug kini mahitabo sa panahon nga gitakda ni Jehova nga Diyos, kinsa “nagabuhat sumala sa iyang kabubut-on taliwala sa mga panon sa kalangitan ug sa mga molupyo sa yuta.”​—Dan 4:35; tan-awa usab ang Mat 24:36.