1. Sa unsang paagi gihubit sa manulonda ang sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap, ug unsang matanga sa kaalam ang gikinahanglan aron masabtan ang mga simbolo sa Pinadayag?

SA DUGANG nga paghubit sa sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap sa Pinadayag 17:3, ang manulonda misulti kang Juan: “Dinhi niini gikinahanglan ang kinaadman nga may kaalam: Ang pito ka ulo mao ang pito ka bukid, nga niini nagalingkod ang babaye. Ug adunay pito ka hari: ang lima nangapukan na, ang usa mao siya karon, apan ang lain wala pa moabot, apan sa mahiabot na siya magpabilin siya sulod sa mubo nga panahon.” (Pinadayag 17:9, 10) Ang manulonda dinhi nagpahayag sa kaalam gikan sa itaas, ang bugtong kaalam nga makahatag ug katin-awan sa mga simbolo sa Pinadayag. (Santiago 3:17) Kini nga kaalam naglamdag sa Juan nga matang ug sa mga kauban niini mahitungod sa pagkaseryoso sa panahon nga atong gikinabuhian. Kini makaugmad diha sa debotadong mga kasingkasing sa pagpabili sa mga paghukom ni Jehova, nga karon hapit nang ipatuman, ug makapasilsil kini sa tukmang pagkahadlok kang Jehova. Ingon sa gipahayag sa Proverbio 9:10: “Ang pagkahadlok kang Jehova maoy sinugdanan sa kaalam, ug ang kahibalo bahin sa Labing Balaang Usa mao ang pagsabot.” Unsay gibutyag kanato sa langitnong kaalam mahitungod sa mapintas nga mananap?

2. Unsay kahulogan sa pito ka ulo sa sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap, ug sa unsang paagi nga “ang lima nangapukan na, ang usa mao siya karon”?

² Ang pito ka ulo nianang mabangis nga mananap naghawas sa pito ka “bukid,” o sa pito ka “hari.” Kining duha ka termino gigamit sa Kasulatan sa pagtumong sa mga gahom nga nalangkit sa kagamhanan. (Jeremias 51:24, 25; Daniel 2:34, 35, 44, 45) Unom ka gahom sa kalibotan ang gihisgotan sa Bibliya nga nakaapekto sa mga kalihokan sa katawhan sa Diyos: Ehipto, Asirya, Babilonya, Medo-Persia, Gresya, ug Roma. Lima na kanila ang mitungha ug nahanaw sa pagkadawat ni Juan sa Pinadayag, samtang ang Roma gamhanan pa kaayo sa kalibotan. Takdo kaayo kini sa mga pulong, “ang lima nangapukan na, ang usa mao siya karon.” Apan unsa na man “ang lain” nga moabot pa?

6. Unsang bag-ong mga imperyo ang natukod, ug unsa ang nahimong labing malamposon?

⁶ Hinuon, sa ika-15ng siglo, ang pipila ka nasod nagtukod ug bag-ong mga imperyo. Bisan pag ang pipila nianang bag-ong mga imperyo gitukod didto sa teritoryo sa kanhing mga kolonya sa Roma, ang ilang mga imperyo dili lamang gipasig-uli nga Imperyo sa Roma. Ang Portugal, Espanya, Pransiya, ug Olandia pulos nahimong mga sentro sa lagyo kaayong mga dominyo. Apan ang Britanya mao ang labing malamposon, nga nagmando ug dako kaayong imperyo diin ‘ang adlaw dili gayod mosalop.’ Mikaylap kining imperyoha sa nagkalainlaing panahon sa dakong bahin sa Amerika del Norte, sa Aprika, sa India, ug sa Habagatan-sidlakang Asia, ingon man sa dakong bahin sa Habagatang Pasipiko.

7. Sa unsang paagi mitungha ang usa ka matang sa duhag-nasod nga gahom sa kalibotan, ug sumala kang Juan hangtod kanus-a magpabilin ang ikapitong “ulo,” o gahom sa kalibotan?

⁷ Pag-abot sa ika-19 nga siglo, ang pipila ka kolonya sa Amerika del Norte mibulag na sa Britanya ug giporma niana ang independente nga Tinipong Bansa sa Amerika. Ang politikanhong panagbangi nagpadayon tali sa bag-ong nasod ug sa kanhing nasod. Bisan pa niana, gumikan sa unang gubat sa kalibotan, ang duha ka nasod napugos sa pag-ila nga sila may samang intereses ug nakabaton silag espesyal nga relasyon. Busa ang usa ka matang sa duhag-nasod nga gahom sa kalibotan mitungha, nga gilangkoban sa Tinipong Bansa sa Amerika, nga mao karon ang labing datong nasod sa kalibotan, ug ang Gran Britanya, ang sentro sa labing dakong imperyo sa kalibotan. Busa, kini ang ikapitong “ulo,” o gahom sa kalibotan, nga nagpadayon pagmando sa panahon sa kataposan ug diha sa mga teritoryo nga unang naorganisar ang modernong-adlawng mga Saksi ni Jehova. Kon itandi sa taas nga pagmando sa ikaunom nga ulo, ang ikapito magpabilin lamang “sa mubo nga panahon,” hangtod nga ang Gingharian sa Diyos maglaglag sa tanang nasod.