Kapitulo 15

Unsaon Nako Pagbuntog ang Pagpamit-os sa Uban?

“Sa eskuylahan daghan kaayog tentasyon​—pagpanigarilyo, pagdroga, pakigsekso. Nahibalo ka nga daotan ang ipabuhat kanimo sa imong mga higala. Apan usahay mahadlok kang mobalibad.”​—Eve.

NATURAL lang nga gusto nimong maangayan ka sa uban ug tungod niini madaog ka sa pagpamit-os. Pananglitan, kon gipadako ka nga Kristohanon, nahibalo ka nga daotan ang pag-inom-inom ug pagpakigsekso nga dili pa minyo. (Galacia 5:19-21) Apan pit-oson ka sa kadaghanan sa imong mga higala sa pagduyog kanila sa pagbuhat ug daotan. Namalandong ba sila ug maayo una pa sila mihimog daotan? Lagmit wala. Sila nagpaimpluwensiya sa uban kay gusto man nila nga maangayan sila sa uban. Ingon ka ba usab niana? O may kaisog ka ba sa pagbarog sa kon unsay matarong?

Dihay higayon nga ang igsoon ni Moises nga si Aaron nagpadaog sa pagpamit-os. Sa dihang gilibotan siya sa mga Israelinhon ug gihangyo nga himoan sila ug diyos, siya napugos sa pagtuman sa ilang gusto! (Exodo 32:1-4) Hunahunaa lang​—kining tawhana ang miatubang kang Paraon ug maisogong misulti kaniya sa mensahe sa Diyos. (Exodo 7:1, 2, 16) Apan sa gipit-os si Aaron sa iyang mga isigka-Israelinhon, siya nagpadaog. Klaro nga wala siya mahadlok sa pag-atubang sa hari sa Ehipto, apan nahadlok siya sa pag-atubang sa iyang mga isigka-Israelinhon!

Ikaw komosta? Naglisod ka ba sa pagbarog sa kon unsay husto? Gusto ka bang makabarog sa pagpamit-os sa mga higala nga dili pod ka morag nahadlok tan-awon? Makahimo ka sa pagbarog sa pagpamit-os! Andama ang imong kaugalingon ug kon unsa unyay imong himoon. Ang upat ka paagi sa ubos makatabang kanimo.

1. Panan-aw daan. (Proverbio 22:3) Kasagaran, mapanan-aw na nimo daan ang problema. Pananglitan, nakita nimo sa unahan ang imong mga klasmet nga nanigarilyo. Posible kaha nga dunolan ka nila ug sigarilyo? Kay nakita na nimo daan ang problema, makapangandam ka sa paglikay o sa pag-atubang niana.

2. Pamalandong. (Hebreohanon 5:14) Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Unsa kahay akong bation kon magpadala ko nila?’ Tinuod, ang imong mga higala malipay nimo nianang higayona. Apan unsa kahay imong bation kon makauban na nimo ang imong ginikanan o mga isigka-Kristohanon? Isakripisyo mo ba ang imong maayong relasyon sa Diyos aron lang mapahimut-an ang imong mga klasmet?

3. Desisyon. (Deuteronomio 30:19) Ang tanang magsisimba sa Diyos kinahanglang mohimog desisyon kon magmatinumanon ba ug mapanalanginan o magpadala sa pagpamit-os ug mag-antos sa dili maayong mga resulta niini. Si Jose, Job, ug Jesus mihimog hustong desisyon, samtang si Cain, Esau, ug Judas mihimog sayop nga desisyon. Karon ikaw na poy kinahanglang mohimog desisyon. Unsay imong himoon?

4. Lihok. Tingali para nimo kini ang kinalisoran sa tanan. Dili baya! Kon napamalandong na nimo ang mga sangpotanan ug nakadesisyon na, dili ka na maglisod sa pagsulti sa imong baroganan​—ug mogaan pa ang imong pamati. (Proverbio 15:23) Ayawg kabalaka—​dili kinahanglang saysayan nimo ang imong mga higala bahin sa Bibliya. Ang simple apan lig-ong pagbalibad igo na. O aron maklaro nga lig-on kag baroganan, mahimong moingon ka:

“Ayaw na lang kog iapil!”

“Dili ko mohimog ingon niana no!”

“Nahibalo na baya ka nga dili ko ingon niana!”

Importante nga isulti dihadiha ang imong baroganan ug ipakita nga seryoso ka niini. Sa ingon matingala ka na lang nga dili na sila mamugos nimo! Apan komosta kon ila kang bugal-bugalan? Komosta kon moingon sila, “Unsa may problema nimo​—talawan ka ba?” Hinumdomi nga pagpamit-os gihapon kini. Unsay imong buhaton? Tulo ang imong kapilian.

● Pahiuyoni sila sa ilang pagpamugal-bugal. (“Bitaw, talawan ko!” Dayon isulti sa mubo ang imong rason.)

● Barahá sila sa ilang pagpamit-os pinaagi sa pagsulti sa imong baroganan, ug ayaw na pakiglalis.

● Balitoki silag pagpamit-os. Isulti kon nganong midumili ka ug dayon paamgoha sila nga sayop ang ilang ipahimo kanimo. (“Abi nakog nahibalo mo nga dili maayong manigarilyo!”)

Kon magpadayon gihapon ang imong mga higala sa pagpamugalbugal, lakaw na lang! Kon magdugay ka pa, pit-oson hinuon kag samot. Kon molakaw ka man galing, hinumdomi: Ikay nagkontrolar sa situwasyon. Wala ka magpaimpluwensiya sa imong mga higala!

Tingali bugal-bugalan ka sa uban nimong mga higala ug sultihan ka nga wala kay kaugalingong desisyon. Apan sa pagkatinuod, ikay midesisyon para sa imong kaugalingon! Gani buot ni Jehova nga imong pamatud-an sa imong kaugalingon nga ang pagtuman sa iyang kabubut-on mao ang labing maayong dalan sa kinabuhi. (Roma 12:2) Busa nganong magpaitoy-itoy ka man sa imong mga higala? (Roma 6:16) Barog sa imong gituohan nga matarong!

Tinuod dili ka makalikay sa pagpamit-os sa mga higala. Apan nahibalo ka kon unsay buhaton, makasulti ka sa imong baroganan, ug makakontrolar ka sa situwasyon. Sa pagkatinuod, ikaw ang modesisyon!​—Josue 24:15.

BASAHA ANG DUGANG PA BAHIN NIINI NGA ULOHAN DIHA SA TOMO 1, KAPITULO 9

TEKSTO

“Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.”​—Proverbio 13:20.

SUGYOT

Aron dili ka mahadlok, pagbasag mga eksperyensiya sa mga alagad ni Jehova sa atong panahon nga nagmalamposon sa pagbarog sa kon unsay matarong.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Inighuman ninyog eskuyla, dili na kamo magkita sa kadaghanan sa imong mga klasmet. Sila tingali dili na gani makahinumdom sa imong ngalan. Apan ang imong pamilya​—ug labaw sa tanan, si Jehova nga Diyos—​kanunay gayod nga interesado sa imong kaayohan.​—Salmo 37:23-25.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Kini ang akong himoon aron makapangandam ako sa pagpamit-os sa akong mga higala ․․․․․

Kini ang akong himoon kon ang akong mga higala mosulay sa pagpit-os nako sa pagbinuang ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Sa unsang mga kahimtang makatabang kanimo ang upat ka paagi nga gihisgotan niining kapituloha?

● Unsa kahay mahitabo kon magpadala ka sa pagpamit-os sa imong mga higala?

● Unsa ang pipila ka paagi aron dili ka madaog sa pagpamit-os sa imong mga higala?

[Blurb sa panid 131]

“Kadaghanan sa akong mga higala nahibalo nga Saksi ako ug gitahod nila ako. Kon hilas gani ang ilang estoryahan, ila akong sultihan, ‘Mike, lain ra bay among estoryahan, kon gusto kang molakaw, lakaw na lang.’”​—Mike

[Chart sa panid 132, 133]

Kon Unsay Himoon kon Pit-oson

1 Panan-aw daan Sampol

Unsang tentasyon? Pagpanigarilyo.

Asa kaha ako lagmit tentalon? Sa pasilyo sa eskuylahan.

↓ ← 2 Pamalandong → ↓

↓ ← 4 Lihok → ↓

Ako

mobalibad ug molakaw.

Pagpamugal-bugal sa mga Higala

Kon may moingon: “O niay sigarilyo. Pero hadlok man ka!”

Kini ang akong himoon

Pahiuyonan sila Barahon sila Balitokon sila

PAHINUMDOM: Lakaw na lang kon mamugos gihapon ang imong mga higala. Kon maglangan-langan ka, posibleng itoy-itoyon ka nila. Sa sunod nga panid isulat kon unsay imong himoon.

Kon unsay himoon kon pit-oson Kopyaha kining panira!

1 Panan-aw daan

Unsang tentasyon? ․․․․․

Asa kaha ako lagmit tentalon? ․․․․․

↓ ↓

↓ ← 3 Desisyon → ↓

↓ ← 4 Lihok → Ako . . .

․․․․․ ․․․․․

pagpamugal-bugal

sa mga higala

Kon may moingon: ․․․․․

Kini ang akong himoon

Pahiuyonan sila barahon sila Balitokon sila

․․․․․ ․․․․․

Sana-sanaha ang imong mga tubag uban sa imong ginikanan o sa usa ka hamtong nga higala.

[Hulagway sa panid 135]

Kon magpadala ka sa pagpamit-os sa imong mga higala, itoy-itoyon ka nila