Unsay Angay Nakong Mahibaloan Bahin sa Seksuwal nga Pagpang-atake?​—Bahin 1: Mga Pahimangno

Unsa ang seksuwal nga pagpang-atake?

Bisan pag ang balaod bahin sa seksuwal nga pagpang-atake magkalahi sa matag nasod, kini mahimong magtumong sa seksuwal nga mga buhat nga supak sa kabubut-on sa biktima nga usahay gamitan ug kusog. Lakip niini ang pag-among-among ug bata o tin-edyer, pag-unay sa membro sa pamilya, paglugos, ug seksuwal nga pagpang-abuso sa mga tawo nga gituohang kasaligan​—tingali usa ka doktor, titser, o lider sa relihiyon. Ang ubang biktima nga nakaagom ug berbal o pisikal nga pag-abuso gibaharan aron dili sila mosumbong.

Sumala sa usa ka surbi, tuigtuig sa United States pa lang, kapin sa 125,000 ka kaso sa seksuwal nga pagpang-atake ang nareport. Halos katunga kanila nag-edad ug 12 ngadto sa 18.

Ang angay nimong mahibaloan

• Gihukman sa Bibliya ang seksuwal nga pagpang-atake. Ang Bibliya naghisgot ug mga tawo nga naghigwaos sa pagpakigsekso sa duha ka lalaki nga mibisita sa Sodoma mga 4,000 ka tuig kanhi​—usa ka hitabo nga maoy hinungdan kon nganong gilaglag ni Jehova ang maong siyudad. (Genesis 19:4-13) Dugang pa, ang Moisesnong Balaod mga 3,500 ka tuig kanhi nagdili sa pag-unay sa membro sa pamilya, lakip ang seksuwal nga pagpang-atake sa usa ka membro sa pamilya.​—Levitico 18:6.

• Kasagaran kaila sa biktima ang tig-atake. “Duha sa tulo ka kaso sa panglugos, ang biktima nakaila sa naglugos,” nag-ingon ang librong Talking Sex With Your Kids. “Dili siya estranghero nga basta mibutho lang.”

• Lalaki man o babaye parehong mabiktima sa seksuwal nga pagpang-atake. Sa United States, mga 10% sa biktima maoy mga lalaki. Matod sa Rape, Abuse & Incest National Network (RAINN), ang mga biktimang lalaki “mahadlok nga mabayot sila tungod sa ilang naagoman” o “mapakaulawan ang ilang pagkalalaki.”

• Komon na ang seksuwal nga pagpang-abuso. Kini dili ikatingala kay ang Bibliya nagtagna nga “sa kataposang mga adlaw” daghan ang “walay kinaiyanhong pagbati” ug “mabangis” ug “walay pagpugong-sa-kaugalingon.” (2 Timoteo 3:1-3) Kini nga mga kinaiya klarong makita sa mga tawo nga mapahimudsanon sa seksuwal nga paagi.

• Ang seksuwal nga pagpang-atake dili sala sa biktima. Walay bisan usa ang angayng abusohan. Ang tig-atake maoy sad-an sa iyang gihimo. Pero duna kay mahimo aron malikayan ang posibilidad nga atakehon.

Ang imong mahimo

• Magmaandam. Hunahunaa daan kon unsay imong buhaton kon dunay usa​—imong kadeyt, paryente o pamilya—​nga mamugos nimo sa paghimog seksuwal nga buhat. Ang dalaga nga si Erin misugyot nga aron makapangandam sa bisan unsang pagpamit-os, puwede nimong iaksiyon ang posibleng mahitabo ug mangandam kon unsay buhaton. “Kini daw kataw-anan,” siya miingon, “pero sa tinuod nga situwasyon, kini makatabang aron dili ka mabiktima.”

  Ang giingon sa Bibliya: “Busa pagbantay pag-ayo nga ang inyong paglakaw dili ingon sa dili-maalamon kondili ingon sa maalamon nga mga tawo, . . . kay ang mga adlaw daotan.”​—Efeso 5:15, 16.

  Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Unsay akong himoon kon dunay manghikap nako?’

• Pagplano kon unsaon pag-ikyas. Ang RAINN nagrekomendar sa “pag-andam daan ug pulong nga imong isulti sa imong higala o pamilya nga kon dili na ka komportable sa situwasyon, matawgan nimo sila ug masulti ang situwasyon nga dili mahibaloan sa tawo nga kauban nimo nianang higayona.” Dayon ang imong higala o pamilya mokuha nimo o maghimog pasumangil aron ka makabiya.” Imong malikayan ang kadaot kon sa sinugdanan pa lang, imo nang likayan ang peligrosong mga situwasyon.

  Ang giingon sa Bibliya: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay kasinatian moagi ug magaantos sa silot.”​—Proverbio 22:3.

  Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Unsay akong gihimong plano aron ako makaikyas?’

  

• Pagtakdag limitasyon​—ug sunda kana. Pananglitan, kon makigdeyt ka, hisgoti sa imong trato kon unsa ang husto o sayop nga panggawi. Kon para niya binuang ang limitasyon nga imong gitakda, pangitag lain​—usa nga morespeto sa imong mga prinsipyo.

  Ang giingon sa Bibliya: “Ang gugma . . . dili bastos, dili mangita sa kaugalingong kaayohan niini.”​—1 Corinto 13:4, 5.

  Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Unsa ang akong mga sukdanan sa maayong pamatasan? Unsang mga panggawi nga dili na husto?’