gig panulbok nga gigamit sa taghubad. Walay panulbok diha sa orihinal Gregong mga manuskrito sa Bibliya. Nag-ingon ang The Encyclopedia Americana (1956, Tomo XXIII, p. 16): “Walay pagsingkamot nga butangan ug tulbok nga nadayag diha sa mas unang mga manuskrito ug mga kinudlit sa mga Grego.” Hangtod na lamang sa ika-9 nga siglo K.P. nga ang maong panulbok gigamit. Kinahanglan bang basahon ang Lucas 23:43, “Sa pagkamatuod, ako nagaingon kanimo, karon ikaw mahauban kanako sa Paraiso” (RS), o kinahanglang ba kanang, ‘Sa pagkamatuod ako nagaingon kanimo karon, Ikaw mahauban kanako sa Paraiso’? Ang mga pagtulon-an ni Kristo ug ang nahibiling bahin sa Bibliya kinahanglang mao ang basihanan sa pagtino, ug dili ang koma (comma) nga gisal-ot diha sa teksto mga siglo human gibungat ni Jesus ang maong mga pulong.

Ang The Emphasised Bible nga gihubad ni J. B. Rotherham nagauyon sa panulbok diha sa New World Translation. Diha sa footnote bahin sa Lucas 23:43, ang Alemang maghuhubad sa Bibliyang si L. Reinhardt nag-ingon: “Ang panulbok nga karon gigamit [sa kadaghanang taghubad] niining bersikuloha maoy sayop ug supak sa bug-os nga panghunahuna ni Kristo ug sa maong mamumuhat sa daotan. . . . Tino nga wala sabta [ni Kristo] ang paraiso nga usa ka subdibisyon sa luna sa mga patay, kondili hinuon ang kapasig-ulian sa usa ka paraiso sa yuta.”

Kanus-a si Jesus ‘moadto sa iyang gingharian’ ug tumanon ang katuyoan sa iyang Amahan sa paghimo sa yuta nga usa ka paraiso? Ang basahon sa Pinadayag, nga gisulat mga 63 ka tuig human gikabungat ang mga pulong nga natala sa Lucas 23:42, 43, nagabutyag nga kining mga hitaboa maoy sa umaabot pa. (Tan-awang mga panid 333-336, ubos sa “Mga Petsa,” usab ang lintunganayng ulohang “Kataposang mga Adlaw.”)

Petsa

Kahubitan: Ang mga petsa nagatimaan sa panahon nga ang mga panghitabo nahitabo. Ang Bibliya nagbutyag ug mga petsa maylabot sa tibuok kinabuhi sa mga indibiduwal, ang yugto sa panahon nga ang tino nga mga magmamando nangatungdanan ug ubang halangdong mga hitabo. Kini nasudlan sa bugtong kompletong kronolohiya nga nagsumikad pa sa panahon sa paglalang kang Adan. Ang kronolohiya sa Bibliya usab nagpunting nga abante sa panahon nga ang pipila hinungdanong mga hitabo diha sa katumanan sa katuyoan sa Diyos mahitabo. Ang Gregorianong kalendaryo, nga karon ilado na sa kadaghanan sa kalibotan, wala gamita hangtod sa 1582. Diha sa kalibotanong mga tinubdan adunay panagsumpaki bahin sa mga