-
May Paglaom pa ba Ning Kalibotana o Wala na?Pagmata!—2017 | Num. 6
-
-
PANGUNANG TOPIKO | MAY PAGLAOM PA BA NING KALIBOTANA?
May Paglaom pa ba Ning Kalibotana o Wala Na?
ANG tuig 2017 gisugdan ug makapaguol nga proklamasyon sa mga siyentista. Niadtong Enero, usa ka grupo sa mga siyentista miingon nga duol na kaayo ang kataposan sa kalibotan. Gamit ang simbolikong Doomsday Clock aron iilustrar kon unsa na ka duol ang kataposan sa kalibotan, gipaabante sa mga siyentista ug 30 segundos ang orasan. Ang Doomsday Clock naa na karon sa dos minutos ug 30 segundos unâ mag-alas dose sa gabii—mas duol na sa kataposan sa kalibotan kay sa niadtong kapig 60 ka tuig nga milabay!
Sa 2018, ang mga siyentista nagplano sa pagsusi pag-usab kon unsa na ka duol ang kataposan sa kalibotan. Magpakita ba gihapon ang Doomsday Clock ug ilhanan nga hapit na ang kataposan sa kalibotan? Unsay imong hunahuna? May paglaom pa ba ning kalibotana? Tingali mobati ka nga lisod kanang tubagon. Gani, bisan ang mga eksperto lainlain ug opinyon bahin niana. Dili tanan ang nagtuo nga matapos ang kalibotan.
Sa pagkatinuod, milyonmilyong tawo ang nagtuo sa usa ka nindot nga kahimtang sa umaabot. Sila miingon nga dunay ebidensiya nga nagpakita nga ang katawhan ug ang atong planeta dili gayod matapos ug nga mouswag ang kahimtang sa atong kinabuhi. Katuohan ba kana nga ebidensiya? May paglaom pa ba gyod ning kalibotana o wala na?
-
-
Pagpangitag mga TubagPagmata!—2017 | Num. 6
-
-
PANGUNANG TOPIKO | MAY PAGLAOM PA BA NING KALIBOTANA?
Pagpangitag mga Tubag
KON nabalaka ka o nahadlok tungod sa daghang dili maayong mga balita, dili lang ikaw ang mibati ana. Niadtong 2014, ang presidente kaniadto sa United States nga si Barack Obama miingon nga tungod sa tanang dili maayong mga balita, daghan ang nagtuo nga ang kalibotan grabe na kaayo ug nga wala na kiniy paglaom.
Pero human kana masulti, gihisgotan niya ang mga pamaagi karon sa pagsulbad sa daghang problema sa kalibotan. Iyang gitawag ang pipila ka pamaagi sa gobyerno ingong “maayong balita” ug miingon nga siya “punog paglaom” ug “positibog panglantaw sa umaabot.” Sa ato pa, gipasabot niya nga ang paningkamot sa mga tawo mao ang makatabang aron masulbad ang mga problema sa kalibotan ug mapugngan ang kataposan niini.
Daghan ang positibog panglantaw sama niya. Pananglitan, ang uban dakog pagsalig sa siyensiya ug nagtuo nga ang paspas nga pag-uswag sa mga teknolohiya makasulbad sa mga problema sa kalibotan. Usa ka eksperto sa digital technology ug sa bag-ong mga imbensiyon masaligong miingon nga sa tuig 2030, “ang atong teknolohiya mahimong usa ka libo ka pilo nga mas maayo ug sa 2045, mahimo kining usa ka milyon ka pilo nga mas maayo.” Siya midugang: “Wala ra tay angayng kabalak-an. Bisag nagkagrabe ang atong mga problema, mas dali nato kining masulbad karon.”
Unsa na ba ka grabe ang kahimtang sa kalibotan? Duol na ba gyod ta sa kataposan sa kalibotan? Bisag ang ubang siyentista ug mga politiko naghatag ug nindot nga mga saad, daghan gihapon ang nabalaka sa umaabot. Ngano?
MGA HINAGIBAN NGA MAKAPATAYG DAGHANG TAWO. Bisag naningkamot pag-ayo, wala mapahunong sa United Nations ug sa ubang organisasyon ang paghimog nukleyar nga mga hinagiban. Ug ang agresibong mga lider wala mosunod sa mga balaod bahin sa paghimo o pagpondog daghang armas. Ang mga nasod nga naa nay nukleyar nga mga hinagiban naglumba sa pag-upgrade sa ilang daang mga bomba ug sa paghimog bag-ong mga bomba nga makapatayg daghan kaayong tawo. Ang mga nasod nga sa una walay mga hinagiban nga sama ani, makahimo na karon sa pagpatay ug daghan kaayong kinabuhi.
Kay andam na ang daghang nasod alang sa nukleyar nga giyera, ang kalibotan nahimong peligroso kaayong dapit, bisan sa panahon sa “kalinaw.” Ang Bulletin of the Atomic Scientists nagpasidaan: “Ang Lethal autonomous weapons systems nga makahimo sa ‘pagpatay’ bisag walay tawong nagkontrol o nagdumala makapabalaka gayod.”
PAGDAGHAN SA MGA SAKIT. Ang siyensiya limitado rag mahimo sa pagprotektar sa atong panglawas. Ang mga hinungdan sa sakit sama sa high blood pressure, sobrang katambok, polusyon sa hangin, ug pag-abuso sa droga nagkadaghan. Daghan ang nangamatay tungod sa dili makatakod nga mga sakit, sama sa kanser, sakit sa kasingkasing, ug diabetes. Nagkadaghan pod ang nag-antos tungod sa ubang sakit, apil na ang sakit sa pangisip. Ug sa di pa dugayng mga tuig, nanunghag kalit ang peligrosong mga sakit nga gipahinabo sa mga virus sama sa Ebola ug Zika. Ang punto: Dili mapugngan sa mga tawo ang pagdaghan sa mga sakit, ug daw walay paglaom nga mapugngan pa kini!
PAGKADAOT SA KINAIYAHAN. Tungod sa mga pabrika, nadaot ang atmospera sa atong planeta. Kada tuig, milyonmilyon ang mangamatay tungod sa polusyon sa hangin.
Ang mga tawo, komunidad, ug ahensiya sa gobyerno nagsigeg pagawas ug hugawng tubig, naglabayg basura gikan sa ospital, hugaw gikan sa agrikultura, mga plastik, ug ubang basura paingon sa dagat. “Kini nga mga basura makadaot sa mga hayop ug tanom sa dagat, ingon man sa mga tawong makakaon ug kontaminadong pagkaon nga gikan sa dagat,” matod sa Encyclopedia of Marine Science.
Ang suplay sa limpiyong tubig nagkagamay sab. Ang taga-Britain nga awtor sa siyensiya nga si Robin McKie nagpasidaan: “Kita nag-atubang ug krisis sa tubig ug kitang tanan apektado niini.” Ang mga politiko miadmitir nga tawo ra poy hinungdan niini ug makahatag nig dakong problema.
ANG GIPAHINABONG KADAOT SA KINAIYAHAN. Ang mga bagyo, buhawi, ug linog miresultag grabeng mga baha, landslide, ug ubang mga kadaot. Daghan kaayo ang namatay o grabeng naapektohan tungod sa gipahinabong kadaot sa kinaiyahan. Gipakita sa usa ka pagtuon nga gihimo sa U.S. National Aeronautics and Space Administration nga dakog posibilidad nga may mahitabong “kusog kaayong mga bagyo, grabeng kainit sa panahon, ug grabeng mga baha ug hulaw.” Ang kinaiyahan kahay motapos sa kinabuhi sa tanang tawo?
Seguradong may nahunahunaan ka nga uban pang grabeng mga hulga sa atong kinabuhi. Pero dili ka makakitag eksaktong tubag sa mga pangutana bahin sa umaabot pinaagi sa pagsusi sa tanang dili maayong mga panghitabo karon. Lagmit ingon pod niana ang isulti sa uban kon bahin sa pagpamati sa mga politiko ug siyentista. Pero sama sa gihisgotan sa unang artikulo, daghan ang nakakitag makapakombinsir nga mga tubag sa mga pangutana bahin sa kahimtang sa kalibotan ug sa umaabot. Asa man makita ang maong mga tubag?
-
-
Unsay Giingon sa Bibliya?Pagmata!—2017 | Num. 6
-
-
Ang mga prediksiyon sa Doomsday Clock dili mahitabo, kay ang Diyos nagsaad ug nindot nga umaabot para sa mga tawo ug sa atong planeta
PANGUNANG TOPIKO | MAY PAGLAOM PA BA NING KALIBOTANA?
Unsay Giingon sa Bibliya?
ANG dili maayong kahimtang sa kalibotan karon gitagna sa Bibliya daghang siglo na ang milabay. Dugang pa, ang Bibliya espesipikong nagtagna ug usa ka maayong kaugmaon para sa mga tawo. Ang giingon sa Bibliya dili angayng balewalaon kay daghang tagna niini ang detalyadong natuman.
Pananglitan, konsideraha ang mosunod nga mga tagna sa Bibliya:
“Kay ang nasod motindog batok sa nasod ug ang gingharian batok sa gingharian, ug aduna unyay mga kanihit sa pagkaon ug mga linog sa nagkalainlaing mga dapit.”—Mateo 24:7.
“Sa kataposang mga adlaw moabot ang makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon. Kay ang mga tawo unya magmahigugmaon sa ilang kaugalingon, magmahigugmaon sa salapi, mapagawalon, mapahitas-on, mapasipalahon, dili-masinugtanon sa mga ginikanan, dili-mapasalamaton, dili-maunongon, walay kinaiyanhong pagbati, dili-ikasabot, mga tigbutangbutang, walay pagpugong-sa-kaugalingon, mabangis, walay gugma sa pagkamaayo, mga mabudhion, gahig ulo, nangburot sa garbo, mga mahigugmaon sa kalipayan inay nga mga mahigugmaon sa Diyos.”—2 Timoteo 3:1-4.
Ang maong mga tagna nagpakita ug usa ka kalibotan nga matod pa sa uban wala nay paglaom. Ang tinuod, dili gyod masulbad sa tawo ang tanang problema sa kalibotan karon. Sumala sa Bibliya, ang tawo walay katakos sa pagtaganag permanenteng solusyon. Kini ang gipakita sa mosunod nga mga teksto:
“Adunay dalan nga matul-id atubangan sa usa ka tawo, apan ang kataposan niana mao ang mga dalan sa kamatayon.”—Proverbio 14:12.
“Ang tawo nagmando sa tawo alang sa iyang kadaotan.”—Ecclesiastes 8:9.
“Dili iya sa tawo . . . bisan ang pagtultol sa iyang lakang.”—Jeremias 10:23.
Kon ang mga tawo magpadayon sa pagbuhat kon unsay ilang gusto, posible gyong matapos ang kalibotan. Pero dili gyod kana mahitabo! Ngano? Kini ang giingon sa Bibliya:
Ang Diyos ‘nagtukod sa yuta ibabaw sa pihong mga dapit niini; kini dili matarog hangtod sa panahong walay tino, o hangtod sa kahangtoran.’—Salmo 104:5.
“Usa ka kaliwatan moagi, ug usa ka kaliwatan moabot; apan ang yuta magpabilin bisan hangtod sa panahong walay tino.”—Ecclesiastes 1:4.
“Ang mga matarong magapanag-iya sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini hangtod sa kahangtoran.”—Salmo 37:29.
“Aduna unyay dagayang lugas sa ibabaw sa yuta; sa tumoy sa kabukiran adunay pagsugwak.”—Salmo 72:16.
Kini nga mga gitudlo sa Bibliya naghatag ug tin-awng mga tubag. Ang katawhan dili matapos pinaagig polusyon, kakulang sa pagkaon ug tubig, o tibuok kalibotang epidemya. Ang kalibotan dili matapos pinaagig nukleyar nga giyera. Ngano? Kay kontrolado sa Diyos ang umaabot sa atong planeta. Sa pagkatinuod, gitugotan sa Diyos ang mga tawo nga gamiton ang ilang kagawasan sa pagpili. Pero anihon nila ang mga resulta sa ilang desisyon. (Galacia 6:7) Ang kalibotan dili sama sa tren nga nadiskaril, nga dili na makontrol ug nagpaingon na sa pagkabangga. Ang Diyos nagtakdag mga limitasyon sa kadaot nga ipahinabo sa tawo diha sa ilang kaugalingon.—Salmo 83:18; Hebreohanon 4:13.
Dugang pa, magpatungha ang Diyos ug ‘dagayang pakigdait’ o kalinaw. (Salmo 37:11) Ang paglaom nga gihisgotan niining artikuloha maoy usa lang sa nindot nga kahimtang sa umaabot nga nakat-onan sa milyonmilyong Saksi ni Jehova pinaagi sa pagtuon sa Bibliya.
Ang mga Saksi ni Jehova maoy usa ka tibuok kalibotang komunidad sa mga lalaki ug babaye nga lainlaig edad ug kultura. Ilang gisimba ang tinuod nga Diyos, nga ang ngalan mao si Jehova, sumala sa giingon sa Bibliya. Sila wala mahadlok sa umaabot kay ang Bibliya nag-ingon: “Mao kini ang giingon ni Jehova, ang Maglalalang sa mga langit, Siya nga mao ang matuod nga Diyos, ang Mag-uumol sa yuta ug ang Magbubuhat niini, Siya nga mao ang Usa nga lig-ong nagtukod niini, nga wala maglalang niini sa wala lamay kapuslanan, nga nag-umol niini aron pagapuy-an: ‘Ako si Jehova, ug wala nay lain.’”—Isaias 45:18.
Gihisgotan niining artikuloha ang pipila sa gitudlo sa Bibliya bahin sa umaabot sa atong planeta ug sa katawhan. Para sa dugang impormasyon, tan-awa ang leksiyon 5 sa brosyur nga Maayong Balita Gikan sa Diyos! nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova ug anaa sa www.jw.org/ceb
Puwede sab nimong tan-awon ang video nga Nganong Gilalang sa Diyos ang Yuta? nga ma-download sa www.jw.org/ceb. (Tan-awa ang PUBLIKASYON > VIDEO)
-