Irangiro: Akatabo k’Omukristo n’omurimo g’okuburira
3-9 OKOKUBANZA
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | ABARAMUZI 15-16
“Okuhemukirana ni ekintu ekiri kushwaza!”
w12 4/15 8 par. 4
Obugambani ni akamanyiso akari kwereka ebiro by’aha muheru!
4 Reka tushwijume ebikwatirine na Delila, owu omuramuzi Samusoni yabire akunzire. Samusoni akaba ari kwenda kurwanisa Abafilisitiya kugira ngu akize abahereza ba Ruhanga. Abagabe batano abakwatanisize n’Abafilisitiya bakamanya ku Delila yabire atari kukunda Samusoni by’amazima, rero bamuha esente nyingi ngu abagambire ahu Samusoni ari kwiha amani, babone oku bamwita. Omunyamururu Delila akakikiriza, konka yagezaho kubuza Samusoni emirundi ishatu ari kubimushereka. Akagumizamu kumugema ngu ahamugambire. Bwanyima, Samusoni ‘akarugaho yaremba.’ Eco kikatuma yamugambira ku kwiha ari kuzarwa batakamwihagaho ishoki, kandi ku bakikozire amani geye gakuhika gari kuhwa. Delila akanyamisa Samusoni aha bibero byeye, yayeta omuntu yamumwa, bwanyima yamuha abangi beye ngu bamukore eki bari kwenda. (Bar 16:4, 5, 15-21) Obwo bukaba buri obugambani! Omururu gukatuma Delila yagambanira omushija owabire ori kumukunda.
w05 1/15 27 par. 5
Enshonga nkuru z’omu kitabo c’Abaramuzi
14:16, 17; 16:16. Okweriza ori kwenda ngu ogeme omuntu kukukorera ekintu nanka, nikibasa kushisha obunywani bwanyu.—Enfumu 19:13; 21:19.
w12 4/15 11-12 par. 15-16
Obugambani ni akamanyiso akari kwereka ebiro by’aha muheru!
15 Ni bata oku buri omwe omu batasine ari kubasa kugumizamu kuba omwesigwa ahari mugenzi weye? Ekigambo ca Ruhanga nikigamba ngu: ‘Oshemerererwe omukazi w’omu busigazi bwawe’ kandi, ‘oyesime n’omukazi [ninga omushija] wawe owu okunda.’ (Enf 5:18; Mub 9:9) Oku abatasine bari kugenda nibakura, bashemerire kuronda ebiri kubasa kugumya obunywani bwabo, omu by’omubiri n’omu by’enyehurira. Eco nikimanyisa kuhurikizana, kumarana obwire, n’okuba abanywani. Bashemerire kurinda obushwere bwabo kandi bakagumya obunywani bwabo na Yehova. Obwe rero, abatasine bashemerire kwegera hamwe Bibuli, bakaburira bari hamwe, kandi bakashabira hamwe Yehova.
GUMIZAMU KUBA OMWESIGWA AHARI YEHOVA
16 Hine benetata na banyanyazi abakozire ebibi by’amani, rero bahebwa ebihano by’‘amani kugira ngu babone kuhamira omu kwikiriza.’ (Tito 1:13) Abamwe bakabingwa omu kibina ahabw’emitwarize mibi. ‘Konka abamanyizibwe okuhanwa,’ kikabakwasa kushuba kuba ge omu by’omwika. (Heb 12:11) Mbwenu shi ku twakuba twine omunyabuzare ninga munywani witu owabingirwe omu kibina? Oku turi kwetwara, nicereka yaba turi abesigwa ahari Ruhanga, ninga ahari ogo muntu. Yehova nareba yaba turije korobera ekiragiro ceye, ekiri kutushaba kwerinda kwekwatanisa n’omuntu wena owabingirwe omu kibina.—Shoma omu 1 Bakorinso 5:11-13.
w05 3/15 27 par. 6
Samusoni akasingura ahabw’amani ga Yehova!
Samusoni akaba yamaririre kuhika aha ntego yeye y’okurwanisa Abafilisitiya. Ecatumire yarara omu nju ya maraya w’omuri Gaza, ni oku yabire ari kwenda kurwanisa abangi ba Ruhanga. Akaba ari kwenda oburaro bw’izoba rimwe omu tawuni y’abangi beye, kandi akaba ari kubasa kubutunga omu nju ya maraya. Akaba atari kwenda kukora ekikorwa c’obushambani. Akaruga omu nju y’ogo mukazi nyekiro omu itumbi, yakwata enyigi z’irembo n’ebiti by’amarembo, yabikurirana n’empimbi zabyo, yabita aha mabega, yabitwara ah’iguru y’omushozi ogwabire guri omu misho ga Heburoni, omuri kilomita nka 60. Ruhanga akikiririza Samusoni kukora eco, kandi yamuha amani.—Abaramuzi 16:1-3.
10-16 OKOKUBANZA
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | ABARAMUZI 17-19
“Okugomera ebiragiro bya Ruhanga nikireta ebizibu”
it-2 390-391
Mika
1. Omushija w’omuri Efurayimu. Akashisha ekiragiro ca munana omu biragiro ikumi bya Musa (Kur 20:15), Mika akiba nyina ebicweka by’efeza 1,100. Ku yayehanire akabigarura, nyina akamugambira ati: ‘Ebi bicweka by’efeza ebindi omu ngaro, nabishororera [Yehova], ngu omwana wange abiheshemu ekishushani ekisharwire; nambwenu ninyija kubikugarurira.’ Nyina akatwara ebicweka 200 by’efeza aha muntu owakozire ‘ekishushani ekibizire ninga ekihesirwe’ ecahindukire enju ya Mika. Mika akaba ayine enju ya ruhanga w’ebishuba, kandi akakora efodi na terafimu kandi yahindura omwe omuri batabani beye omutambi. N’obu eyo ntebekanisa yabire eri ey’okuhisa Yehova ekitinisa ekaba etahikire, ahabw’okuba ekaba eri kushisha ekiragiro c’okutaramya ebishushani, (Kur 20:4-6) n’entebekanisa ya Yehova y’okuramya n’okutaho abatambi. (Bar 17:1-6; Bir 12:1-14) Bwanyima, Mika akatwara omu nju yeye Omulevi ocari muto ori kwetwa Yonatani, mwijukuru wa Musa kandi mutabani wa Gerishomu, yamugira omutambi. (Bar 18:4, 30) Eco kikatuma Mika yahurira amazirwe, rero yagamba ati: ‘Mbwenu nimanya ngu [Yehova] nayija kumpa omugisha.’ (Bar 17:7-13) Konka Yonatani akaba atari ow’omu ruganda rwa Aroni, obwe rero akaba atijwize ebiri kushabwa ngu abe omutambi, kandi eco kikatuma Mika yagwa omu nshobe.—Kub 3:10.
it-2 391 par. 2
Mika
Hahwire obwire buce ebyo bibireho, Mika n’abandi bashija abayekwatanisize na we bakarondesa ab’oruganda rwa Dani. Ku bamazire kubabona kandi bakabuza enshonga eyabire eriho Mika akagamba ati: ‘Ba ruhanga bange abu nakozire, n’omunyamurwa wange, mwayegendera; kandi ekindi nasigarana ki?’ Bwanyima, batabani ba Dani bakehanangiriza Mika ngu atagumizamu kubakuratira n’okugira eki yabahakanisaho. Ku yarebire ngu batabani ba Dani bine amani mingi kukira abu yabire ari na bo, akagaruka omu ka. (Bar 18:22-26) Bwanyima y’ebyo, abatabani ba Dani bakarwana rero bayosya Layishi, bwanyima bayombeka etawuni ya Dani ahu yabire eri. Yonatani na batabani beye bakaba abatambi b’omu muryango gwa Dani, kandi ‘bataho eco kishushani kisharwire, eki Mika yakozire, cagumaho ebiro byona ebi enju ya Ruhanga yamazire omuri Shilo.’—Bar 18:27-31.
w15 12/15 10 par. 6
Obuhinduzi burungi bw’Ekigambo ca Ruhanga
6 Ebihamya ebiri kwereka ku izina rya Ruhanga ritashemerire kwihwa omuri Bibuli nibikizaho kweyongera. Bibuli y’Obuhinduzi bw’ensi ensya eyashohwire omu mwaka gwa 2013 omu Rungereza, erimu eryo zina emirundi 7,216. Wayigereranisa n’eyashohwire omu mwaka gwa 1984, noshanga ryayeyongiremu emirundi 6. Ahantu hatano ahu twashubire kurita ni omuri 1 Samweli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Eco tukakikora ahabw’emizingo y’omu myaka eri kurenga 1,000, eyarugire omu Nyanja y’omwonyo; eyo mizingo ekaba eri kurebekamu eryo izina omuri ezo nyiriri. Ahantu ha mukaga ahu twatire eryo zina ni omu Baramuzi 19:18, ahabw’ebi twabwine omu bihandiko by’omu bwire bwa kare ebihandikisibwe engaro.
17-23 OKOKUBANZA
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | ABARAMUZI 20-21
“Gumizamu okubuza Yehova”
w11 9/15 32 par. 2
Mbehi nobasa kuba nka Finehasi wahika omu bigezo?
Bwanyima y’ebintu bibi ebyakozirwe n’abantu b’omuri Gibeya, b’omu muryango gwa Benyamini, abashambanisize omukazi w’omushija w’Omulevi kandi bakamwita, endijo miryango ekahika eri kuza kubarwanisa. (Bar 20:1-11) Ab’omuri eyo miryango bakashaba Yehova emirundi ibiri kugira ngu abakwase kusinga, konka bakasingwa kandi bafisa n’abantu bingi. (Bar 20:14-25) Mbwenu shi bakatekateka ngu eshara zabo tizahurirwa? Mbehi mazima Yehova akaba ari kwikiriza ebyo bintu bibi ebyabire bikozirwe n’Ababenyamini?
w05 1/15 27 par. 9
Enshonga nkuru z’omu kitabo c’Abaramuzi
20:17-48—Ahabw’enki Yehova yarekire Ababenyamini bakasinga endijo miryango emirundi ebiri, n’obu ogw’Ababenyamini gwabire gushemerire kuhanwa? Ecatumire Yehova yayikiriza ngu emiryango y’abesigwa esingwe, ni oku yabire ari kwenda kureba yaba ecetengo cabo c’okwiha ekibi omuri Isirayeli cabire kibarugire aha mutima.
w11 9/15 32 par. 4
Mbehi nobasa kuba nka Finehasi wahika omu bigezo?
Ni enki eki ebyo biri kutwegesa? Ebizibu bimwe ebiri omu kibina nibbiasa kugumizamu kubaho n’obu abazehe bakuba batiremu amani kandi bakashaba Ruhanga ngu abakwase. Eco kibireho, ni kirungi kwijuka ebigambo bya Yesu ebiri kugira ngu: ‘Mushabe, muryahebwa; musherure, muryazora; mwiguze, muryigurirwaho.’ (Luka 11:9) N’obu eshara eyi abareberezi bashaba yakurebeka nk’etinzire kugarukwamu, nibesiga ku Yehova arije kubagarukamu omu bwire obuhikire.
w14 5/1 11 par. 4-6
Waba nokimanya?
Ni bata oku enjungu y’ibare yabire eri kukoresibwa omu ntaro z’omu bwire bwa kare?
Enjungu ni ekikoreso eki Dawudi yakoresize omu kurwanisa Goliyati. Dawudi nabasa kuba yayegire kukoresa enjungu omu myaka eyi yamazire ari omurisa kandi acari muto.—1 Samweli 17:40-50.
Enjungu eri omu bintu ebyabire nibikoresibwa n’Abanyamisiri n’Abasiriya omu bwire bwa Bibuli. Ekaba erimu akakapu k’oruhu ninga shi k’ekijwaro akabire kariho n’omugoyi. Omuntu owabire nagikoresa akaba nata amabare omuri ako kakapu, agabire nigapima sentimita 5 kuhisya ahari 7.5, kandi kari kupima garama 250. Akaba nata ibare aha mutwe gw’eyo njungo, rero arekura akagoyi kamwe kituma ibare ryarugamu rigenda ryine amani.
Abantu abari kurima omu Burugwizoba bwa rwagati bakabona amabare g’enjungu agabire nigakoresibwa omu ntaro z’omu bwire bwa kare. Abarwani ababire bamanyirire bakaba nibarecera amabare gagenda gari kwiruka kiromita 160 kuhisya ahari 240 omu shaha emwe. Abanyabwenge nibahakanisa ekitekateko ekiri kugamba ku enjungu yabire eyine obushoborozi oburi kwingana n’obw’obuta, konka nitubasa kwikiriza ku yabire eri ekirwaniso ekiri kwita.—Abaramuzi 20:16.
24-30 OKOKUBANZA
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | RUUSI 1-2
“Kuratira rukundo etari kuhemuka”
w16.02 14 par. 5
Toreza banywani ba Ruhanga
5 Ab’omu ka ya Rusi bakaba batwire omuri Mowabu. Akaba ari kubasa kuzayo kugira ngu bamufeho. Akaba ari kumanya omucwe gwabo, orurimi rwabo kandi ari kumanya n’abantu ababire batwireyo. Nawomi akaba atari kubasa kuraganisa Rusi ku yabire arabone ebintu nk’ebyo omuri Betelehemu. Obwe rero, akagambira Rusi ngu ayegumire omuri Mowabu. Nawomi akaba natina ku yabire atarije kutungira Rusi omushija n’enju y’okuturamu. Ni enki eki Rusi yabire arakore? Ebi yakozire nibitana n’ebi Orupa yakozire. Orupa ‘akagaruka omuri bene wabo, n’ahari ruhanga weye.’ (Ruusi 1:9-15) Mbehi Rusi akaba ari kwenda kugaruka omuri ba ruhanga b’ebishuba b’omu ihanga ryeye? Ingaha mazima.
w16.02 14 par. 6
Toreza banywani ba Ruhanga
6 Rusi nabasa kuba yamanyire ebiri kukwata ahari Yehova, abigambirwe n’omushija weye ninga owa Nawomi. Yehova akaba atari nka ba ruhanga b’omuri Mowabu. Rusi akaba ari kumanya ku yabire ashemerire kukunda Yehova n’okumuramya. Konka okumuramya conka kikaba kitari kumara. Akaba ashemerire kukora ensharamu. Mbehi akaba arayikirize ngu Yehova abe Ruhanga weye? Rusi akakora ensharamu ndungi. Akagambira Nawomi ngu: ‘Abantu bawe ni bo bariba abantu bange, kandi Ruhanga wawe ni we oriba Ruhanga wange.’ (Ruusi 1:16) Mazima Rusi akereka ku yabire nakunda Nawomi munonga, konka ekiri kukira ni rukundo eyi yakunzire Yehova. Bowazi na we akatangara ahabw’eyo rukundo, kandi bwanyima akasiima Rusi, ahakuba yahungire omu mu mababa ga Yehova. (Shoma omuri Ruusi 2:12.) Eco nikitwijusya oku ecana c’enyonyi kiri kuhungira omu mababa ga nyina, kugira ngu ekirinde. (Zab 36:7; 91:1-4) Yehova akabera Rusi omuzire. Akamuha emigisha ahabw’okwikiriza kweye, kandi Rusi tarayefurize ahabw’ensharamu eyi yakozire.
w05 3/1 27 par. 1
Enshonga nkuru z’omu kitabo ca Ruusi
1:13, 21—Mbehi Yehova ni we owatumire Nawomi yabugana ebizibu ebiri kusharira? Ingaha. Nawomi taracwerire Ruhanga orubanja ngu amukorire ekibi. Konka ebyamubireho byona bikatuma yatekateka ku Yehova ari kumurwanisa. Akahurira yagira obusaasi bwingi munonga. Kandi orebire omuri obwo bwire, okuzara abana kikaba nikirebwa nk’omugisha kandi okuba engumba kirebwa nk’omuceno. Kuba Nawomi yafisize abana beye babiri kandi atabone akijukuru na kamwe kikatuma yatekateka ngu Yehova akamushwaza.
31 OKOKUBANZA–6 OKWAKABIRI
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | RUUSI 3-4
“Okugira izina rirungi n’okuguma turyine”
w12 10/1 22 par. 5
‘Omukazi w’omutima.’
Bowazi akahumuriza Rusi akoresize ebigambo birungi. Akamugambira ati: ‘Mwana wange, [Yehova] akuhe omugisha! Ebirungi ebi wayoreka hati nibikira ebi wayorekire ira, ahabw’okuba tosherwire basigazi, yaba boro ninga abatungi.’ (Rusi 3:10) ‘Ebirungi’ ebi Rusi yayerekire ira nibimanyisa rukundo etari kuhemuka eyi yayerekire Nawomi, obu babire bari kugaruka omuri Isirayeli n’oku yamufireho. Nambwenu ‘ebirungi ebi yayerekire hati,’ nibimanyisa ekikorwa kirungi eki yakorire Bowazi. Bowazi akaba natekateka ku omukazi ocari muto yabire ari kubasa kwerondera omushija ocari muto, yakuba omworo ninga omugiga. Konka Rusi tarakozire eco, ahakuba yabire ari kwenda kukorera ge Nawomi n’omushija weye owabire afire, kugira ngo izina ryeye rigumizemu kwijukwa. Mazima, Bowazi akashemererwa ahabw’eco kikorwa, ekitarimu okwekunda.
w12 10/1 23 par. 1
‘Omukazi w’omutima.’
Mazima Rusi akashemererwa, obu Bowazi yamugambire ku abantu bona babire bari kumanya ku ari ‘omukazi w’omutima!’ Hatariho okubanganisa, kuba yabire ari kwenda kumanya Yehova n’okumuhereza, ni co ecatumire abantu bamureba basyo. Nambwenu akaba yakorire ge Nawomi kandi yamufaho, ahakuba akikiriza kukuratiza omucwe ogu yabire atamanyirire. Twatoreza okwikiriza kwa Rusi, nitwija kuguma kuha ekitinisa abandi, kandi tuhe ekitinisa omucwe gwabo. Eco ku turikikora, turyagira izina rirungi kandi batwete abantu barungi.
w12 10/1 24 par. 3
‘Omukazi w’omutima.’
Bwanyima Bowazi akatasana na Rusi. Bibuli negamba ngu: ‘[Yehova] yamuha enda, yazara omwana w’omwojo.’ Abakazi b’omuri Betelehemu bakashabira Nawomi omugisha kandi basima Rusi, ahabw’okuba rukundo eyi yayerekire Nawomi yabire eri kumukirira ey’abojo mushanju. Bibuli negamba ku omwana owu Rusi yazire, yabire shwenkuru wa Dawudi, Omugabe ogumire. (Ruth 4:11-22) Bwanyima, Dawudi na we akaba shwenkuru wa Yesu Kristo.—Matayo 1:1.
w05 3/1 29 par. 3
Enshonga nkuru z’omu kitabo ca Ruusi
4:6—Ni bata oku omucunguzi yabire ‘nashisha’ obuhunguzi bweye ari kubuguza? Ec’okubanza, omuntu ku yabire nagira obucene akaba naguza itaka ryeye ry’obuhunguzi, kandi omucunguzi akaba nareta esente zeye agura eryo itaka akuratize emyaka eyabire esigireyo ngu bahike omu mwaka gwa Yubile. (Abaleevi 25:25-27) Eco kikaba nikituma atarigura omu sente nyingi. Konka, omwana owu Rusi yabire arije kuzara, otari omunyabuzare wa hihi w’omucunguzi, ni we owabire arije kugarurirwa eryo itaka.
7-13 OKWAKABIRI
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | 1 SAMUELI 1-2
“Gambira Yehova byona omu kushaba”
ia 55 par. 12
Akagambira Ruhanga byona omu kushaba
12 Hana akateraho abahereza ba Ruhanga bona ecokureberaho aha kushaba. Yehova nayakira abantu bona ngu bamugambise batari kumushereka, kandi bari kumugambira byona ebibari aha mutima nk’oku omwana ari kwesiga omuzire weye akamugambira byona. (Shoma omuri Zaaburi ya 62:8; 1 Abatesalonika 5:17.) Omwika oguri kwera gukakwasa entumwa Petero, yahandika ebigambo ebiri kukwata aha kushaba Yehova, nagira ati: ‘Mumwegecerere okushoberwa kwanyu kona, ahabw’okuba nabataho omutima.’—1 Pet 5:7.
w07 3/15 16 par. 4
Oku Hana yatungire obusinge
Eco nikitwegesa ki? Twashaba Yehova tukamugambira ebiri kutwemereza omutima, tushemerire kumugambira oku turi kwehurira kandi tumushaba obuyambi. Yaba tutari kubasa kutereza ebizibu ebi twine, tushemerire kubirekera omu mikono ya Yehova. Tihariho ekindi eki turi kubasa kubikoraho.—Enfumu 3:5, 6.
w05 3/15 21 par. 5
Enshonga nkuru z’omu kitabo ca Samueli
2:10—Ahabw’enki Hana yashabire Ruhanga ‘kuha omugabe weye amani,’ kandi obwo bwire habire hatariho omugabe w’omuntu omuri Isirayeli? Bikaba byagambirwe omu biragiro bya Musa ku Abisirayeli babire baragire omugabe w’omuntu. (Eky’Ebiragiro 17:14-18) Omu buhanuzi obu Yakobo yagambire yaza kufa akagira ati: ‘Enkoni y’obugabe [akamanyiso k’obukama] teriruga ahari Yuda.’ (Okutandika 49:10) Nambwenu, Yehova akagamba ahari Sara nyinenkuru w’Abisirayeli ari kugira ati: ‘Abagabe b’amahanga ni we barikomokaho.’ (Okutandika 17:16) Obwe rero, Hana akashaba ari kugamba aha mugabe w’omu biro by’omu misho.
14-20 OKWAKABIRI
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | 1 SAMUELI 3-5
“Yehova nayeta omu mwanya gw’abandi”
w18.09 24 par. 3
Yehova nayeta omu mwanya gw’abandi n’obu ari Owobushoborozi bwona
3 Samweli akatandika kuhereza omuri hekalu acari muto munonga. (1 Samweli 3:1) Ekiro kimwe, hine ekintu c’omutano ecamubireho. (Shoma omuri 1 Samueli 3:2-10.) Akahurira omuntu arikweta izina ryeye. Samweli akatekateka ku omutambi mukuru Eli ari we ori kumweta. Ni ahabw’eco akimuka yayiruka yaza ahu Eli yabire ari, yamugira ati: ‘Nija, ahakuba wanyeta.’ Konka Eli akamugira ati: ‘Tinakweta.’ Ebyo ku byamazire kubaho emirundi ishatu, Eli akamanya ku Ruhanga ari we owabire ar ikweta Samweli. Obwe rero, Eli akagambira Samweli eki aragarukemu Yehova yashuba kumweta, kandi ni co eki yakozire. Ahabw’enki Yehova ataramanyisize Samweli ku ni we owabire ari kumweta? Bibuli teri kwereka enshonga. Konka Yehova nabasa kuba yakikozire ahabw’okufa aha nyehurira za Samweli.
w18.09 24 par. 4
‘Ruhanga nafa aha bandi n’obu ari ow’Obushoborozi bwona’
4 Shoma omuri 1 Samueli 3:11-18. Yehova akaba yaragire abato kuha ekitinisa abakuzire, na munonga abine obushoborozi. (Okuruga 22:28; Abaleevi 19:32) Ni ahabw’eco, kikaba kiragumire Samweli owabire acari omwana muto kwimuka omu kasheshe, rero aza kugambira Eli obutumwa bw’orubanja oru Ruhanga yamucwerire. Bibuli neyereka ku Samweli ‘yatinire kugambira Eli ebi ayorekirwe.’ Konka, Ruhanga akamanyisa Eli ku ni we owabire ari kweta Samweli, kandi eco kikatuma Eli yashaba Samweli kutagira eki yamushereka aha bi Ruhanga yamugambira. Samweli akahurikiza Eli ‘yamugambira byona.’
w05 3/15 21 par. 6
Enshonga nkuru z’omu kitabo ca Samueli
3:3—Mbehi Samweli akaba nanyama omu mwanya oguri kwera munonga? Ingaha, tiho yabire ari kunyama. Samweli akaba ari Omulevi w’omu muryango gw’Abakohati ababire batari abatambi. (1 Obusingye 6:33-38) Obwe rero, akaba atikirizibwe kureba ebintu ebiri kwera. (Okubara 4:17-20) Ahantu hamwe ahu yabire ari kubasa kuhika, ni omu rugo rw’ihema. Aho ni ho ari kubasa kuba yabire ari kunyama. Nikirebeka, Eli na we akaba nanyama omu omu rugo rw’ihema. Ebigambo ngu ‘ahu eshanduku ya Ruhanga yabire eri’ nibimanyisa ahu ihema ry’okubuganiramu ryabire riri.
21-27 OKWAKABIRI
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | 1 SAMUELI 6-8
“Omugabe wawe ni oha?”
it-2 163 par. 1
Obukama bwa Ruhanga
Bakashaba omugabe w’omuntu. Hahwire hihi emyaka 400 Abisirayeli barugire omuri Misiri kandi hahwire emyaka eri kukira 800 Ruhanga akozire endagano na Aburahamu, Abisirayeli bakashaba omugabe, nk’oku agandi mahanga gabire gabine. Bakaba bayanga Yehova kandi ari we Mugabe wabo. (1Sam 8:4-8) Ni amazima, abantu bakaba nibamanya ku Ruhanga yabire arije kutaho obugabe, ari kuhikiriza endagano eyi yakozire na Aburahamu na Yakobo. Nambwenu bakaba bine amasiko g’okuhikirizibwa k’obuhanuzi obu Yakobo yagambire ari hihi kufa, oburi kukwata ahari Yuda (Kut 49:8-10), ebigambo ebi Yehova yagambire Abisirayeli bwanyima y’okuruga Misiri (Kut 19:3-6), ebyabire biri omu ndagano y’ebiragiro bya Musa (Bir 17:14, 15), hamwe n’obuhanuzi bumwe obu Ruhanga yatumire Balamu yagamba. (Bir 24:2-7, 17) Ebi Hana nyina wa Samweli yagambire omu shara, nibyereka ku na we yabire ayine ago masiko. (1Sam 2:7-10) Konka, Yehova akaba atakasherekwire omu bwijwire ‘ibanga eriri kwera’ eriri kugamba ahari obwo Bukama, obwire obu burijira n’oku bwabire burije kuba buri: Yaba bwabire burategecere omu nsi ninga shi omu iguru. Obwe rero, kuba abantu bashabire omugabe w’omuntu kikaba nikereka ku bari kwetungura.
w11 1/1 27 par. 1
Akehangana n’obu bamuhemukire
Yetegereze oku Yehova yagarukiremu Samweli yamara kubimugambira omu kushaba. Akagira ngu: ‘Hurira ebi abo bantu bari kukugambira byona; ahakuba ti iwe bangire, kureka ni inye bangire ngu ntaba omugabe wabo.’ Mazima, ebyo bigambo bikahumuriza munonga Samweli, konka nambwenu bikashasha Ruhanga Rukirabona! Yehova akagambira ogo muhanuzi weye ngu arabure Abisirayeli aha ki babire barije kushashura ahabw’okugira omugabe w’omuntu. Samweli ku yabibagambire, bakaguma bari kugira ngu: ‘Ingaha; nitwenda ngu tutegekwe omugabe.’ Ahabw’okuba Samweli yabire ari korobera Ruhanga weye, akagenda yashuka amajuta owu Yehova yatorana.—1 Samweli 8:7-19.
w10 1/15 30 par. 9
Oburyo bwa Yehova bw’okutegeka bukezibwa!
9 Ebyabireho nibyereka ku Yehova yagambire amazima ari kurabura Abisirayeli. Abisirayeli ku bategekirwe n’omugabe bakatunga ebizibu byingi, na munonga ku bategekirwe n’abagabe abatari besigwa. Obwe rero, tikiri kututangaza kureba oku hahwire emyaka myingi obutegeki oburi kutegekwa n’abantu abatari kuramya Yehova bwaremirwe kumaraho ebizibu. Ni amazima, hariho abategeki abari kushaba Ruhanga ngu abahe emigisha ahabw’amani agu bari kutamu ngu bareteho obusinge n’obutebenkana; konka shi ni bata oku Ruhanga ari kubasa kuha emigisha abatari korobera obutegeki bweye?—Zab 2:10-12.
w02 4/1 12 par. 13
Ahabw’enki oshemerire kubatizibwa?
13 Mbere y’okubatizibwa ngu tube Abahamya ba Yehova tushemerire kubanza twahinduka. Okuhinduka ni ekintu eki omuntu owakozire ensharamu y’okukuratira Kristo Yesu ari kukora ayekundire. Abantu nk’abo nibareka ebintu ebi babire nibakora, rero basharamu kukora ebi Ruhanga ari kukunda. Omu Byahandikirwe, ekigambo okuhinduka omu Ruheburayo n’omu Rugurika, nikimanyisa ‘okuhindukira.’ Eco kikorwa nikimanyisa okuhindukirira Ruhanga, okaruga omu muhanda omubi. (1 Abagabe 8:33, 34) Omuntu ohindukire nabyereka ari ‘kukora ebishemerire okwehana kweye.’ (Ebyakozirwe 26:20) Eco nikimanyisa ngu tushemerire kureka okuramya kw’ebishuba, tworobera ebiragiro bya Ruhanga kandi turamya Yehova wenka. (Eky’Ebiragiro 30:2, 8-10; 1 Samweli 7:3) Twahinduka nituhindura emitekatecere, entego, n’emitwarize yitu. (Ezekieli 18:31) ‘Nituhindukira’ twareka kukora ebi Ruhanga ari kwanga, tukajwara omuntu omusya.—Ebyakozirwe 3:19; Abaefeso 4:20-24; Abakolosai 3:5-14.
28 OKWAKABIRI–6 OKWAKASHATU
OBUTUNGI BW’OMU KIGAMBO CA RUHANGA | 1 SAMUELI 9-11
“Sawulo akatandika ari omucurezi”
Guma ogende na Ruhanga wawe omu bucurezi
11 Yetegereze ecahikire aha Mugabe Sawulo. Omu kutandika akaba ari omucurezi. Akaba ari kumanya ahu obushoborozi bweye buri kugarukira nangwa n’okuhisya obwire obu yahirwe endijo mirimo. (1 Sam 9:21; 10:20-22) Konka ku hahwireho obwire, akatandika kwetungura yakora n’emirimo eyi yabire atikirizibwe kukora. Bwanyima y’obwire buce amazire kuba omugabe akatandika kugira emitwarize mibi. Izoba rimwe obu yabire ategerize omuhanuzi Samweli akaremwa kwehangana. Omu mwanya g’okugira ngu Sawulo abe omucurezi kandi ayesige Yehova ari kukora ebi ari kwenda, akahayo ekitambo n’obu yabire atikirizibwe kukikora. Ecarugiremu, Yehova taragumizemu kumwikiriza kandi akaferwa obugabe. (1 Sam 13:8-14) Twayegera ahari eco cokureberaho tukerinda kwetungura nituba twayereka obwenge.
w14 3/15 9 par. 8
Oku turi kubasa kuguma twine omutima g’okweferereza
8 Ecokureberaho ca Sawulo, Omugabe wa Isirayeli, nikiturabura aha ku okwekunda kuri kubasa kutuma tutagumizamu kuba abantu abari kweferereza. Sawulo akatandika kutegeka ari omucurezi. (1 Sam 9:21) Akanga kuhana Abisirayeli abagambire kubi obugabe bweye, kandi yabire ari kubasa kurwanirira omwanya ogu Ruhanga yamuhire. (1 Sam 10:27) Omugabe Sawulo akikiriza obuhabuzi bw’omwika oguri kwera ari kwebembera Abisirayeli omu kurwanisa Abamoni. Bwanyima y’orwo rugamba, akecureza yagamba ku Yehova ari we owasingura.—1 Sam 11:6, 11-13.
w95 12/15 10 par. 1
Abamoni bakakorerwa ge, konka bo bashashura orwango
Nambwenu, Yehova akaba akorire ge Abamoni konka bo bamushashura orwango. Yehova tarabyehugize. ‘Sawulo ku yahurire ebigambo ebyo [bya Nahashi], omwika gwa Ruhanga gwamwijaho n’amani, yagira ekiniga kingi.’ Sawulo akahaburwa n’omwika gwa Ruhanga, yatuma amahe 330,000 gacwecereza Abamoni, ‘abahonokireho batatana, nangwa n’ababiri tibaguma hamwe.’—1 Samweli 11:6, 11.
w05 3/15 22 par. 8
Enshonga nkuru z’omu kitabo c’okubanza ca Samueli
9:9—Ebigambo ebiri kugira ngu ‘ori kwetwa omuhanuzi omu biro ebi, [kare] akaba ayetwa [bwenge]’ nibimanyisa ki? Ebyo bigambo nibibasa kuba biri kwereka ku abahanuzi bagenzire bari kukanya omu bwire bwa Samweli n’omu bwire bwa Isirayeli, rero abantu bakatandika kukoresa ekigambo ‘omuhanuzi’ omu mwanya gwa ‘bwenge.’ Samweli ni we ori kubarwa nk’omuhanuzi ow’okubanza.—Ebyakozirwe 3:24.