SÓPWUN WALU
Túmúnú Ámi Famili Seni Ekkewe Etipetip mi Efeiengaw
1-3. (a) A pop seni ia ekkewe etipetip mi efeiengaw mi tongeni eingawa ewe famili? (b) Met ekkewe sam me in resap féri lón ar túttúmúnú néúr kewe?
SIPWE erá pwe kopwele tiinaaló noum we kúkkún át ngeni sukul nge a pwúngúchou rán. Met kopwe féri? Itá kopwe mut ngeni an epwe chék ló nge ese úféúf úféúfen fán rán? Are kopwe aúféúfa ngeni chómmóng úf pwe esap tongeni mwékút? Saminne kopwe féri ekkena ruu mettóch, nge kopwe chék awora met a lamot ngeni pwe esap chéchchén.
2 Pwal ina usun ren sam me in, a lamot ngeniir ar repwe itepék me rúúepek le kútta alen ar repwe túmúnú ar famili seni ekkewe etipetip mi efeiengaw mi pwúngúiti ar famili mi pop seni chómmóng mettóch. Áwewe chék, TV are kachito, chiechi, reitio, simpung me metakkan me fán ekkóch seni sukul. Ekkóch sam me in ra ekis féri met epwe túmúnú ar famili are ekkóch rese fen féri och. Ekkóch ra ekieki pwe arapakkan meinisin etipetip me lúkún famili ra efeiengaw, ina popun ra kon tichik ngeni néúr kewe, iwe ra meefi pwe rese tongeni ngasetá. Iwe nge, a tufich an epwe wor alen itepék me rúúepek?
3 Ewe al mi ssenúk, ese tongeni sópwéch me epwe minen efeiengaw. Nge a wor ewe alen itepék me rúúepek. (Rom 12:3a) Nge ifa usun sam me in Chón Kraist repwe kútta ewe al mi itepék me rúúepek lón ar túttúmúnú ar famili? Sipwe pwóróus wóón ekkeei úlúngát mettóch: sukul, chiechi me minen apwapwa are kunou.
IÉ EPWE ASUKULA NÉÚMI KEWE?
4. Ifa ekiekin ekkewe sam me in Chón Kraist usun sukul?
4 Sam me in Chón Kraist ra fókkun aúcheani sukul. Ra silei pwe sukul a álisi néúr kewe le állea, mak me pwóppwóróusfengen me pwákini osukosuk. Itá úrúrún epwe pwal álisiir ren ifa usun repwe káé. Ekkewe tufich ekkewe nau ra angei seni sukul a tongeni álisiir le sópwéch lón ei ótót mi áweires. Pwal och, eú asukul mi múrinné neman epwe álisiir le sipeéch le angang.—Än Salomon Fos 22:29.
5, 6. Ifa usun ekkewe nau lón sukul ra angei pwóróus mi mwáál usun lisowu?
5 Iwe nge, sukul a pwal efisi án néúmi kewe nóm lein pwal ekkóch nau chómmóng me leir mi eáni ekiek mi mwáál. Áwewe chék, ekieki usun án ekkena chón sukul ekiek mi mwáál wóón féfférún lisowu me féffér mi pwúng me mwáál. Ekkóch ra apasa pwe a fféú oupun emén nengngin ren an lisowu ngeni ekkewe át. Pwal och, ewe ménún mwán are sperm epwe ngawóló lón inisin emén át ika esaamwo tori fefin. Iwe ekiseló epwe riit. Pokiten ekkena sókkun ekiek mi mwáál me pwal ekkewe ekkóch, chómmóng teenage ra lisowumwáál me kúna sópwongawan, áwewe chék ren semwenin lisowu me pwopwoon lipich.
6 A elichippúng pún ekkóch pwóróus rese pwúng lón sukul usun lisowu, esap seni ekkewe chón sukul nge seni ekkewe sense. Chómmóng sam me in ra fókkun lólilen atun ekkewe sukul ra asukula chón sukul pwóróus usun lisowu nge rese asukuler usun kapasen emmwen usun minne mi pwúng me mwáál, me ekkewe wis mi kapachelong lón. Iei alon emén in mi wor néún nengngin 12 ierin: “Ám aua nónnóm lón eú leeni iir mi achocho lón lamalam me rese kon mochen eáni ekiek mi terú, iwe nge lón high school, ra einet condom ngeni ekkewe chón sukul!” Iir me pwúlúwan we ra lólilen atun ra silei pwe ekkewe át táppin néúr we nengngin, ra ereni néúr na nengngin pwe ra mochen lisowu ngeni. Ifa usun sam me in ra tongeni túmúnú ar famili seni ena sókkun etipetip mi mwáál?
7. Ifa ewe mettóch mi kon múrinné an epwe káwen ekkewe pwóróus mi mwáál usun lisowu?
7 Iwe nge, itá mi kon múrinné án sam me in repwe túmúnú néúr kewe seni meinisin pwóróusen lisowu? Aapw. A fen múrinné án sam me in repwe pwisin asukula néúr kewe usun pwóróusen lisowu. (Än Salomon Fos 5:1) Ewer lón chómmóng fénú, chómmóng sam me in rese sani le fós usun lisowu. Iei alon emén sam seni Afrika: “Esap eérenien chón Afrika ar repwe féri ena.” Ekkóch sam me in ra meefi pwe ar asukula néúr kewe usun pwóróusen lisowu, epwe emmwen ngeniir ar repwe lisowumwáál. Nge ifa ekiekin Kot?
ÁN KOT EKIEK USUN LISOWU
8, 9. Ikkefa ekkewe pwóróus mi pwúng usun lisowu mi mak lón ewe Paipel?
8 Ewe Paipel a affata pwe ese wor sáwen fósun pwóróusen lisowu fán eú napanap mi pwúng. Kot a allúkú ngeni néún kewe aramas lón Israel ar repwe mwichfengen, kapachelong néúr kewe “semirit” pwe repwe aúseling álleaan ewe Allúkún Moses fán léúwommóng. (Tuteronomi 31:10-12; Josua 8:35) Ewe Allúk a tichiki le kapas usun ekkóch mettóch usun lisowu, kapachelong semwenin maram, chénúchénún mwán mi kusu seniir, lisowumwáál, lisowu lúkún pwúpwúlú, lisowu lefilen mwán me mwán are fefin me fefin, kokkongaw me lisowu ngeni man. (Lifitikos 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Tuteronomi 22:22) Mwirin álleaan ekkena allúk, ese mwáál a watte án sam me in áwewe ngeni néúr kewe kúkkún mi kan kakkapas eis ngeniir.
9 Ekkewe wokisin lón puken Än Salomon Fos sópwun nimu, wonu me fisu, ra awora án sam me in kapasen fén mi fiti tong usun feiengawen tipisin lisowumwáál. Ekkena wokisin ra pwári pwe fán ekkóch lisowumwáál a mmen otuputup. (Än Salomon Fos 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Nge ra asukula pwe a ngaw lisowumwáál me a wor sópwongawan, me ra awora kapasen emmwen mi álisi ekkewe teenage le túmúnúúr seni manaw mi limengaw. (Än Salomon Fos 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Pwal lón ekkena wokisin, a asókkofeseni lisowumwáál seni ewe pwapwa mi pop seni lisowu mi fich, weween lón pwúpwúlú. (Än Salomon Fos 5:15-20) A ifa me échún ena minen káit sam me in repwe áppirú!
10. Pwata án sam me in asukula néúr kewe ekiekin Kot usun pwóróusen lisowu esap emmwen ngeniir lisowumwáál?
10 Itá ekkena káit ra emmweni ekkewe nau ar repwe lisowumwáál? A sókkóló met Paipel a apasa: “Ekewe chon pwüng ra ngasala ren ar silelap.” (Än Salomon Fos 11:9) Ka mochen angasaaló noum we seni etipetipaen ei fénúfan? Iei alon emén sam: “Seni chék lekúkkúnún néúm kewe, aua achocho le fókkun wenechar ngeniir usun pwóróusen lisowu. Ren ena, atun néúm kewe ra rongorong án ekkewe ekkóch pwóróus usun lisowu, iwe rese pwal mochen áfánni pún saminne e monomon.”
11. Ifa usun ekkewe nau repwe káit ekis me ekis usun ekkewe mettóch mi monomon lón manawer?
11 Sia káé seni ekkewe sópwun me mwan pwe ewe asukul usun pwóróusen lisowu, a lamot epwe poputá seni lekúkkúnún ekkewe nau. Atun oupwe asukula ekkewe semirit iten kinikinin kifetin inis, oupwe pwal apasa iten pisekin fán meser pwe rete ekieki pwe minen ássáw ena. Áiti ngeniir usun pwúkún iten pisekin fán meser. Ló, ló, ló, epwe lamot ngeniir ewe káit usun monomonen pwisin pisekiir kewe me ekkewe mettóch resap mutatá. A éch ika iir me rúúemén ekkewe sam me in repwe asukula néúr kewe pwe a kkóló aúchean pisekin fán meser, iwe itá esap wor emén epwe attapa are kúna, me resap fókkun fós usun fán napanap mi ngaw. Atun ekkewe nau ra wakkattetá, mi lamot repwe silei ifa usun emén mwán me emén fefin ra chufengen pwe repwe ffér semirit. Me mwen ar repwe tolong lón ierin teenage, itá úrúrún repwe fen fókkun silei ekkewe siwil epwe fis ngeni inisiir. Usun met sia pwóróusfengen wóón lón Sópwun 5, pwe ena sókkun asukul epwe tongeni pwal túmúnú ekkewe nau seni kirikiringaw.—Än Salomon Fos 2:10-14.
ÁN EKKEWE SAM ME IN ANGANG
12. Ikkefa ekkewe ekiek mi mwáál sukul ra kan asukula?
12 A lamot ngeni sam me in ar repwe mmólnetá le ú ngeni ekkewe ekiek mi mwáál sukul ra kan asukula usun ekkewe tipachemen fénúfan ren choweán evolution, echeni en me pwisin fénúan are áitien lamalam mi ú ngeni Paipel. (1 Korint 3:19; apépé ngeni Keneses 1:27; Lifitikos 26:1; Johannes 4:24; 17:17.) Chómmóng meilap lón sukul mi letip wenechar ra kon aúcheani án chón sukul sópweló sukul mwirin high school. Itá epwe pwisin filien emén ika epwe sópweló an sukul mwirin high school, nge ekkóch sense ra ekieki pwe ina chék met epwe asopwéchú manawen emén.a—Kölfel 146:3-6.
13. Ifa usun ekkewe nau mi fiffiti sukul repwe kúna túmún seni asukul mi mwáál?
13 Ren án ekkewe sam me in repwe ú ngeni ekkewe asukul rese pwúng, a lamot repwe silei met sókkun káit néúr kewe ra kan angei. Ina popun ámi sam me in, oupwe chechchemeni pwe a pwal wor ámi angang. Enletin pwári pwe oua mochen silei met sókkun asukul néúmi kewe ra angei. Pwóppwóróus ngeniir mwirin sukul. Eisiniir met ra kan káé, met ra kon sani me met a áweiresiir. Cheki ar kewe assignment, ar kewe taropween lesen, me pwúngúlóón ar kewe test. Sótun sissilei néúr kewe sense. Ereni ekkewe sense pwe oua aúcheani ar angang me oua mochen awora ámi álillis ren úkúkún ámi tufich.
CHIECHIEN NÉÚMI KEWE
14. Pwata a fókkun lamot án ekkewe nau Chón Kraist repwe filiéchú chiechier?
14 “Ia ei ke kakkáétó me ia ei?” Fitemén sam me in ra fen eáni ena esin kapas eis ren ar fókkun lólilen ren met néúr we a apasa are féri, nge a sókko seni pwúkún napanapan? Me fán fite pélúwen ena kapas eis a weneiti án néúmi we chiechi ngeni emén minefé chiechian lón sukul are lón sópwumi we? Ewer, chiechiach a fókkun tongeni siwili manawach, ese lifilifil ika kich kúkkún are watte. Iei met aposel Paulus a éúréúrakich: “Ousap püsin atupukemi: ‘Chiechi ngeni aramas mi ngau a angauala manauach.’” (1 Korint 15:33; Än Salomon Fos 13:20) A ákkáeúin mecheres ngeni ekkewe teenage ar repwe tup ren etipetipaen chiechi. Pokiten lap ngeniir ra tipemwaramwar ren pwisin iir, me fán ekkóch ra fangetá ren ar mochen apwapwaai chiechier kewe, me mochen repwe ingeitiir. A ifa me aúchean ar repwe filiéchú chiechier kewe!
15. Ifa usun sam me in repwe tongeni álisi néúr kewe lón ar filatá chiechier?
15 Sam me in ra silei pwe néúr kewe resap filiéch iteitan, ina popun a lamot ngeniir emmwen. Esap weween pwe sam me in repwe fili chiechien néúr kewe. Nge atun ra mámmááritá, repwe asukuler ewe mettóch mirit me álisiir le esilla met sókkun napanap repwe aúcheani ren chiechier kewe. Ákkáeúin ewe napanap tong fán iten Jiowa me féfféri minne mi pwúng me ren Jiowa. (Markus 12:28-30) Oupwe asukuler le eáni tong me súféliti chókkewe mi eáni ekkewe napanap ren choweán wenechar, kirekiréch, fangafangéch me tinikken. Atun ámi famili fel, oupwe asukuler le mirititi ekkena sókkun napanap ren pwóróusen ekkewe aramas lón Paipel me mwirin repwe kútta ena sókkun napanap seni ekkewe ekkóch lón ewe mwichefel. Oupwe pwal isetiw leenien áppirú ren ámi apwénúetá ena atun oua filatá pwisin chiechiemi.
16. Ifa usun sam me in repwe túttúmúnú án néúr kewe kefil usun chiechier?
16 Oua sissilei chiechien néúmi kewe? Pwata ouse pesei néúmi kewe le etiwa chiechier kewe lón imwemi we pwe oupwe sissileer? Neman oupwe pwal eisini néúmi kewe met ekkóch ra ekieki usun chiechier kewe. Chiechier kewe ra silleló ren ar tuppwél le akkamwéchú minne mi pwúng? Are ra eáni ruu sókkun manaw? Ika ina, iwe oupwe álisi néúmi kewe le ekieki pwata ena sókkun chiechi epwe efeiengawer. (Kölfel 26:4, 5, 9-12) Ika oua kúna pwe néúmi we a eáni napanap ese kon múrinné ren féfférún, úfan, ekiekin, are ren an kapas, neman mi lamot oupwe fós ngeni usun chienan kewe. Neman néúmi we a kon chiechi ngeni emén mi etipetipa i.—Apépé ngeni Keneses 34:1, 2.
17, 18. Met sókkun álillis mi álilliséch sam me in ra tongeni ngeni néúr kewe me lúkún ar éúréúrer usun chiechi mi ngaw?
17 Nge ese kon naf ámi oupwe chék asukula néúmi kewe le túmúnúúr seni chiechi mi ngaw. Oupwe álisiir le kútta chiechi mi múrinné. Iei alon emén sam: “Aua kan achocho le ekkesiwili ewe kókkót. Ina popun atun ewe sukul a mochen án néúm we át epwe fiti football, ám me pwúlúwei we aua mómmót me pwóppwóróus ngeni pwata ese éch ena, pokiten epwe wewe ngeni an epwe wor sókkun minefé chiechi. Iwe, aua apasa pwe aupwe uwei ekkóch ekkewe nau lón ewe mwichefel ngeni park pwe repwe play ball. Iwe a sópwéch ena.”
18 Sam me in mi mirit ra álisi néúr kewe ar repwe kútta chiechi mi múrinné me fitiir le pwapwaiti eú minen apwapwa me kunou mi múrinné. Nge me ren chómmóng sam me in pwe a wor met mi kapachelong lón ewe mettóch minen apwapwa me kunou.
MET SÓKKUN MINEN APWAPWA ME KUNOU?
19. Menni pwóróus lón Paipel a áiti ngenikich pwe ese wor tipisin pwapwa lón famili?
19 Itá Paipel a oput án emén epwe pwapwa? Aapw ese oput! Ewe Paipel a apasa pwe a wor “fansoun takir . . . pwal fansoun pwörük.”b (Än Salomon Afalafal 3:4) Néún Jiowa kewe aramas lón Israel lóóm ra pwapwaiti nikáttik me pwérúk, game me esissil. Jesus Kraist a fiti eú pariin apwúpwúlú mi watte me “eu watten kametip” Mateus Lefi a akkóta fán itan. (Lukas 5:29; Johannes 2:1, 2) A ffat pwe Jesus ese pinei án aramas repwe pwapwa. Amwo itá lón ámi famili ousap fókkun ekieki pwe takir me pwapwa, ina eú tipis!
20. Met sam me in repwe ekieki lón ar filatá met sókkun minen apwapwa me kunou fán iten ar famili?
20 Jiowa i emén “Kot mi pwapwa.” (1 Timoty 1:11, NW) Ina popun, itá úrúrún án emén fel ngeni Jiowa epwe ina popun an pwapwa nge esap och mettóch epwe eletipechowu manawan. (Apépé ngeni Tuteronomi 16:15.) A pwisin nóm ren ekkewe kúkkún me teenage ewe napanap meseik me a wor ar watteen péchékkúl ra tongeni áeá lón fansoun urumwot me kunou. Kunou mi múrinné, esap chék ina eú minen apwapwa. Nge ina alen án emén nau epwe káé me ásimawetá. Wisen ewe mékúren famili an epwe awora ngeni an we famili meinisin met mi lamot ngeniir kapachelong minen apwapwa me kunou. Iwe nge, a lamot itepék me rúúepek.
21. Ikkefa efeiengawen minen apwapwa me kunou lón ekkeei rán?
21 Usun met Paipel a fen oesini lón ekkeei “ränin lesopolan” mi fitikoko, ei fénúfan a ur ren aramas mi “efich pwapwan fanüfan, nge resap echeni Kot.” (2 Timoty 3:1-5) Me ren chómmóng pwe apwapwa me kunou ra kon lamot lón manawer. A kon chómmóng ekkewe minen apwapwa me kunou pwe ese chúen wor fansoun fán iten ekkewe mettóch mi kon lamot. Pwal och, lap ngeni minen apwapwa me kunou iei, ra masou ren lisowumwáál, féfférún akkachofesá, úkkún sáfei mi efeiengaw me ekkewe ekkóch féffér mi kon ssenúk efeiengawer. (Än Salomon Fos 3:31) Met sam me in repwe tongeni féri ren ar repwe túmúnú néúr kewe seni minen apwapwa me kunou mi efeiengaw?
22. Ifa usun sam me in repwe ákkáiti néúr kewe le kefiléch wóón ekkewe minen apwapwa me kunou?
22 A lamot ngeni sam me in ar repwe isetiw kaúkún me pinepinen minne néúr kewe repwe féri. Nge lap seni ena, a lamot ar repwe asukula néúr kewe ar repwe esilla menni minen apwapwa me kunou ra efeiengaw, me silei ineet atun eú minen apwapwa me kunou a kon luló. A lamot fansoun me achocho ren ena sókkun káit. Ekieki mwo ei pwóróus. Emén sam mi wor rúúemén néún át nge a kúna pwe néún we watte a kan aúseling ngeni eú mineféén reitio station. Ina popun eú rán atun ewe sam a wawa waan we tarakú le ló angang, a aúseling ngeni ena reitio station. Fán ekkóch a kaúló lón an ssá me makkeei kúkúún ekkóch ekkewe kél. Mwirin iir me néún kewe át ra mómmót me pwóppwóróusfengen wóón met ewe sam a fen rongorong. A eisiniir ekkóch sókkun kapas eis mi anganga ekiekiir, ren an poputá le eis “Met meefiemi?” me aúseling ngeniir fán mosonottam. Ewe sam a néúnéú ewe Paipel ren a áwewe ngeni néún kewe át ena mettóch me ra tipeeú ar resap chúen aúseling.
23. Ifa usun sam me in repwe tongeni túmúnú néúr kewe seni minen apwapwa me kunou ese múrinné?
23 Ekkewe sam me in Chón Kraist mi mirit, ra cheki ekkewe nikáttik, prokram lón TV, cassette, puken lios, video game me kachito néúr kewe ra pwapwaiti. Ra katol ekkewe sasing wóón péér me katol kúkúún ekkewe kél, ra álleani met simpung a apasa usur me katol ekis kinikinin ekkena prokram. Chómmóng ra kon lólilen ren ekkewe ekkóch minen apwapwa me kunou fán iten ekkewe kúkkún me teenage lón ei fansoun. Sam me in mi mochen túmúnú néúr kewe seni etipetip mi limengaw repwe mómmót me pwóppwóróusfengen usun efeiengawen ekkena mettóch, ren ar néúnéú ewe Paipel me ekkewe puken áweween Paipel.c Lap ngeni, sam me in ra kúna sópwéchún ar awora kaúk mi núkúchar, ese wiliwilikkis me a úkúkéch.—Mateus 5:37; Filipi 4:5.
24, 25. Ikkefa ekkewe minen apwapwa me kunou mi múrinné ekkewe famili ra tongeni pwapwaitifengen?
24 Me lúkún án sam me in pinei seni néúr kewe ar repwe eáni ekkewe minen apwapwa me kunou mi efeiengaw, a pwal wor met a kapachelong lón. Minne mi múrinné epwe okkufu minne mi ngaw, ika ese ina usun, iwe ekkewe nau repwe fetál wóón ewe al ese pwúng. A wor chómmóng atun mi apwapwa me meseik lón án chómmóng familien Chón Kraist kunoufengen, ló piknik, kunou wóón téé, túkken, attau, urumwotfengen, sái me ló chuuri aramaser kewe are chiechier kewe. Ekkóch ra pwapwa me kinamwe ren ar chék álleafengen ekkóch puk fán leúwommóng. Ekkóch ra pwapwaiti ar pwóppwóróus wóón ekkewe pwóróus mi atakirikir. Ekkóch ra férfengenni met mi apwapwaar, áwewe chék, angangen ffal me ekkóch handicraft, ettik pisekin nikáttik, chúnga are káé férien Kot kewe. Ekkewe nau mi káé le pwapwaiti ekkena sókkópaten sókkun minen apwapwa me kunou, ra kúna túmún seni minen apwapwa me kunou mi limengaw. Ra káé pwe apwapwa me kunou, esap weween pwe repwe chék mómmót me pwapwaiti le katol. Ra káé pwe ar fiti, a fen kon apwapwa lap seni ar chék katol.
25 Parifengen ina pwal och minen apwapwa me kunou mi álilliséch. Ika epwe wor chón túmúnúéchú ewe pari me esap kon chómmóng chón fiti me rese áeá watteen fansoun fán iten ena pari, epwe tongeni awora pwal ekkóch mettóch ngeni néúmi kewe me lúkún ar meefi pwapwa. Ena mettóch a tongeni alóllóólaaló ewe tong lón ewe mwichefel.—Apépé ngeni Lukas 14:13, 14; Jutas 12.
ÁMI FAMILI A TONGENI OKKUFU FÉNÚFAN
26. Ifa ewe napanap mi kon lamot seni meinisin usun án sam me in túttúmúnú ar famili seni etipetip mi ngaw?
26 Ese wor tipemwaramwar pwe a lamot angang weires ren túmúnún ámi famili seni án ei fénúfan etipetip mi efeiengaw. Nge a wor eú mettóch mi lap seni meinisin epwe tongeni efisi sópwéch. Ina ewe mettóch tong. Eú famili mi ririéch me tong epwe efisi án ámi famili epwe eú leeni mi ekinamwe me álisatá pwóppwóróusfengen. Ina eú túmún watte seni etipetip mi efeiengaw. Pwal och, a kon lamot ámi ámááraatá pwal ei eú sókkun tong, ewe tong fán iten Jiowa. Ika a wor ena sókkun tong lón ámi we famili, iwe ekkewe nau repwe mámmááritá lón ar resap mwo nge ekiekin álleasolapa Kot ren ar tup ren etipetipaen fénúfan. Me ekkewe sam me in mi tongei Jiowa seni letiper repwe achocho le áppirú án Jiowa tong, tipemirit me itepék me rúúepek. (Efisos 5:1; James 3:17) Ika sam me in ra féri ena, iwe néúr kewe resap ekieki pwe a kon tichik ar fel ngeni Jiowa me ese wor pwapwa me ese wor takir lón, ina pwata ra mochen mwittir sú seni ena sókkun manaw. Nge repwe kúna pwe ar fel ngeni Kot ina ewe alen manaw mi kon apwapwa me alen manaw mi unus lap seni meinisin.
27. Ifa usun famili repwe okkufu fénúfan?
27 Ikeei popun án Jiowa pwapwa ren án ekkewe famili tittipeeú lón ar angang ngeni fán pwapwa, itepék me rúúepek, me akkachocho seni letiper le ‘limöch, pwe esap wor ar mwäl’ seni etipetipaen ei fénúfan. (2 Petrus 3:14; Än Salomon Fos 27:11) Ekkena sókkun famili ra tapweló mwirin ipwen Jesus Kraist, ewe mi úkkú ngeni meinisin angangen án Satan ótót mi mochen elimengawa Jesus. Me mwen án Jesus epwele máló, a tongeni apasa: “Ngang üa akufu fanüfan.” (Johannes 16:33) Amwo itá ámi famili, oupwe pwal okkufu fénúfan me pwapwaiti ewe manaw esemuch!
a Ren pwal och pwóróus usun sukul mwirin high school, ppii ewe Leenien Mas minen March 1, 2006, pekin taropwe 12-17, férien Chón Pwáraatá.
b Ewe kapas “takir” lón fósun Ipru, a pwal wewe ngeni “urumwot,” “atakiri ekkóch,” “féri apwapwa” are pwal mwo nge “eáni pwapwa.”
c Áwewe chék ewe puk Questions Young People Ask—Answers That Work me ekkewe pwóróus lón ewe Leenien Mas me Awake!