Kingdom News No. 35
Aramas Meinisin Repwe Tongeni Tongeifengennir?
Tongen Chon Oruch A Fen Patapatelo
FITE MILLION ARAMAS ra meefi osukosuk me riaffou, nge esor chon alisir. Emon fin business mi retire a apasa: ‘Lon eu pwinin emon fefin, mi fen malo puluwan, mi nonnom won ewe sassar ua nom ie, a fichifich won asamei we me a apasa pwe a meefi pos pun a chok alaemon. Ua apasa ngeni ren kapas pwotete me wenechar pwe ngang mi osukosuk. A omusamus ren an osukosukaei me a feilo.’
Lon ena pwinin, ewe fefin mi malo puluwan a pwisin nnielo. Mwirin, ewe fin business a apasa pwe a fen kaeo eu “lesen mi lamot pokiten an ese alisi chon orun we.”
Fan chommong nafangauen tongen chon oruch a efisata osukosuk watte. Atun ewe maun lefilen aramas mi sokkolo ar lewo lon Bosnia me Herzegovina, me lom kinikinin Yugoslavia, lap seni eu million ra su seni imwer kewe me fitu kit aramas ra nninnilo. Ren io? “Ren chon orum,” alon emon nengngin mi su seni sopwun we. “Sia silei ir.”
Lon Rwanda fite puku ngerou ra nninnilo, fan chommong ren chon orur. “Hutu me Tutsi ra nonnomfengen lon eu chok leeni, ra pupulufengen, nge rese ekieki ika io emon Hutu are Tutsi,” alon The New York Times. “Iwe, a muttir siwil,” me “a poputa ewe nni manau.”
Ussun we chok, ekkewe chon Jus me chon Arab lon Israel ra nonnom lon ewe eu chok leeni, nge chommong ra oputafengennir. A pwal ina ussun ren chommong chon Katolik me Pirostan lon Ireland, chon Hindu me Muslim lon India, me a chochchommongelo chochoon ekkewe aramas mi ina ussun won unusen fonufan. Esap wor lon uruwoon fonufan eu fansoun lupwen a kon watte ewe nafangauen tong.
Pwata a Patapatelo Tongen Chon Oruch?
Ewe Chon Forikich a polueni. An we Kapas, ewe Paipel, a eiten ngeni ach ei fansoun “ekkewe ran le sopwoloon.” Iei eu fansoun atun, alon an ewe Paipel oesini, aramas “esap wor ar tong.” Ussun ekkeei “fansoun mi kkolo ngauer me weires,” a pwal eita ngeni “sopwoloon ei otot” lon ewe Paipel, Jises Kraist a oesini pwe “chommong aramas epwe patapatelo ar tong.”—2 Timoti 3:1-5; Mattu 24:3, 12.
Ewe nafangauen tong sia kukkuna lon ei fansoun a wewe ngeni eu kinikinin ewe pisekin annet pwe sia manau atun ekkewe ranin le sopwoloon ei otot won fonufan. Sia pwapwa pwe a pwal wewe ngeni kanotoon eu fonufan sefo mi pwung fan nemenien tong an epwe siwili ei fonufanen aramas mi oput Kot.—Mattu 24:3-14; 2 Piter 2:5; 3:7, 13.
Nge mei wor eu longolongun ach luku pwe ena siwil a tufich—pwe aramas meinisin mi tongeni kaeo ifa ussun repwe tongeifengennir me nonnomfengen lon kinamwe?
TONGEN CHON ORUCH—A FIFFIS
“IO mi chon ori?” emon sou alluk lon ewe aewin senturi a eisini Jises. Ese mwaal a eani ekiek pwe Jises epwe apasa, ‘Chienom kewe Chon Jus.’ Nge lon eu poraus ussun emon chon Sameria, Jises a pwarata pwe aramas seni ekkewe ekkoch fonu ir pwal chon oruch.—Luk 10:29-37; Jon 4:7-9.
Jises a menlapei pwe, mwirin ewe tongen Kot, tongen chon oruch epwe nemeni manauach. (Mattu 22:34-40) Iwe nge, mei wor eu mwichen aramas mi wesewesen tongei chon orur? A ina ussun ekkewe Chon Kraist lom! Ra fen sinnelo ren ewe tong ra pwarata ngeni ekkewe ekkoch.—Jon 13:34, 35.
Mei fet ach ei fansoun? Mei wor aramas mi pwapwpwarata tong ussun Kraist? Ewe Encyclopedia Canadiana a apasa: “Angangen Chon Pwarata Jiowa a ussun amanauen me forsefalin ewe lamalamen Kraist lom lom, lamalamen Jises me noun kewe chon kaeo . . . Ir meinisin pwipwi.”
Met weween? Weween pwe Chon Pwarata Jiowa resap mut ngeni och mettoch—met sokkun ewe aramas, fonuer, are ar lewo—an epwe efisi ar repwe oput chon orur. Resap nnielo ese lifilifil io, pun lon kapas awewe ra fen siwili nour ketilas pwe repwe wiliiti pisekin ttu ppwul me wokur siles ngeni fichin ira. (Aisea 2:4) Chon Pwarata ra sinnelo ren ar achocho le alisi chon orur.—Kalesia 6:10.
Ina popun eu poraus lon ewe Sacramento Union seni California a era: “Ika aramas meinisin repwe manaueni manauer me ren an Chon Pwarata Jiowa we luku esap chuen wor nni manau me oput, me tong epwe nemenem ussun king.” Emon sou mak lon eu chassi seni Hungary, itan Ring a apasa: “Me ren ai we ekiek, ika Chon Pwarata Jiowa chok ra nonnom won fonufan, esap chuen wor maun, me polis repwe wisen chok emmweni ekkewe chitosa me ngeni aramas ar passport.”
Pwungun pwe eu siwil mi lap won unusen fonufan epwe fis ika aramas meinisin repwe tongeifengennir. Ifa ussun epwe fis ena siwil? (Kose mochen nennengeni lukunuppen ei taropwe.)
LUPWEN ARAMAS MEINISIN REPWE TONGEIFENGENNIR
EU IOTEK Jises Kraist a aiti ngenikich a pwarata pwe epwele fis eu siwil mi lapalap. Lon an we Afalafal won ewe Chuuk, Jises a aiti ngenikich le iotek: “Muum epwe feito. Letipom epwe pwonueta won fonufan, ussun chok lon lang.”—Mattu 6:10, King James Version.
Met ena Muun Kot? A wewe ngeni wesewesen eu muu, eu muu mi nemenem seni lang. Ina popun a iteni “ewe muun lang.” Jises, ewe “Samolun Kinamwe,” a fen seikita me ren Seman we ren an epwe wisen nemeni.—Mattu 10:7; Aisea 9:6, 7; Kol Fel 72:1-8.
Lupwen a war an Kot we Muu, met epwe fis ngeni ei fonufan mi ur ren oput? “Ewe Muu,” epwe “arosalo me awesalo” ekkewe muun fonufan mi ppwor meinisin. (Taniel 2:44) Ewe Paipel a awewei: “Iwe, fonufan epwe morelo . . . , nge i mi fori letipen Kot epwe nonnom feilfeilo chok.”—1 Jon 2:17.
Ussun an Kot we fonufan sefo, ewe Paipel a apasa: “Ekkewe mi pwung repwe fonueni ewe fonufan, me repwe nonnom won tori feilfeilo chok.” (Kol Fel 37:9-11, 29; An Salomon Fos 2:21, 22) Mwa met ren ena fansoun mi amwarar! “Esap chuen wor malo, esap pwal chuen wor kechiu, are akurang, are metek.” (Pwarata 21:4) Pwal mwo nge ekkewe mi fen malo repwe manausefal, me unusen ei fonufan epwe wiliiti eu paratis.—Aisea 11:6-9; 35:1, 2; Luk 23:43; Fofor 24:15.
Ren ach sipwe nonnom lon an Kot we fonufan sefo, sia wisen tongeifengennikich, ussun Kot a aiti ngenikich. (1 Tesalonika 4:9) Emon chon Asia mi kaeo Paipel a apasa: “Ua anchangei ewe fansoun lupwen, alon an ewe Paipel pwon, aramas meinisin repwe fen kaeo ifa ussun repwe tongeifengennir.” Sipwe tongeni luku pwe Kot epwe apwonueta an kewe pwon! “Ngang ua apasata,” iei alon we, “Upwe pwal efisata.”—Aisea 46:11.
Ren om kopwe pwapwaeisini ekkewe feioch fan nemenemen Muun Kot, kopwe angei ewe sile seni lon ewe Paipel, ussun fite million aramas mi letip wenechar ra foffori won unusen fonufan. (Jon 17:3) Ewe kukkun puk, mei wor 32 pekin taropwe, itan Met Kot Epwe Kutta Senikich? epwe alisuk. Ren om kopwe nouni echo, kopwe amasoua ewe coupon won ewe pekin taropwe mwen ei, me tiinalo ngeni ewe address mi kan ngeni leeniom we.
LUPWEN ARAMAS MEINISIN REPWE TONGEIFENGENNIR
EU IOTEK Jises Kraist a aiti ngenikich a pwarata pwe epwele fis eu siwil mi lapalap. Lon an we Afalafal won ewe Chuuk, Jises a aiti ngenikich le iotek: “Muum epwe feito. Letipom epwe pwonueta won fonufan, ussun chok lon lang.”—Mattu 6:10, King James Version.
Met ena Muun Kot? A wewe ngeni wesewesen eu muu, eu muu mi nemenem seni lang. Ina popun a iteni “ewe muun lang.” Jises, ewe “Samolun Kinamwe,” a fen seikita me ren Seman we ren an epwe wisen nemeni.—Mattu 10:7; Aisea 9:6, 7; Kol Fel 72:1-8.
Lupwen a war an Kot we Muu, met epwe fis ngeni ei fonufan mi ur ren oput? “Ewe Muu,” epwe “arosalo me awesalo” ekkewe muun fonufan mi ppwor meinisin. (Taniel 2:44) Ewe Paipel a awewei: “Iwe, fonufan epwe morelo . . . , nge i mi fori letipen Kot epwe nonnom feilfeilo chok.”—1 Jon 2:17.
Ussun an Kot we fonufan sefo, ewe Paipel a apasa: “Ekkewe mi pwung repwe fonueni ewe fonufan, me repwe nonnom won tori feilfeilo chok.” (Kol Fel 37:9-11, 29; An Salomon Fos 2:21, 22) Mwa met ren ena fansoun mi amwarar! “Esap chuen wor malo, esap pwal chuen wor kechiu, are akurang, are metek.” (Pwarata 21:4) Pwal mwo nge ekkewe mi fen malo repwe manausefal, me unusen ei fonufan epwe wiliiti eu paratis.—Aisea 11:6-9; 35:1, 2; Luk 23:43; Fofor 24:15.
Ren ach sipwe nonnom lon an Kot we fonufan sefo, sia wisen tongeifengennikich, ussun Kot a aiti ngenikich. (1 Tesalonika 4:9) Emon chon Asia mi kaeo Paipel a apasa: “Ua anchangei ewe fansoun lupwen, alon an ewe Paipel pwon, aramas meinisin repwe fen kaeo ifa ussun repwe tongeifengennir.” Sipwe tongeni luku pwe Kot epwe apwonueta an kewe pwon! “Ngang ua apasata,” iei alon we, “Upwe pwal efisata.”—Aisea 46:11.
Ren om kopwe pwapwaeisini ekkewe feioch fan nemenemen Muun Kot, kopwe angei ewe sile seni lon ewe Paipel, ussun fite million aramas mi letip wenechar ra foffori won unusen fonufan. (Jon 17:3) Ewe kukkun puk, mei wor 32 pekin taropwe, itan Met Kot Epwe Kutta Senikich? epwe alisuk. Ren om kopwe nouni echo, kopwe amasoua ewe coupon won ewe pekin taropwe mwen ei, me tiinalo ngeni ewe address mi kan ngeni leeniom we.
[Picture Credit Line on page 2]
Sounfiu me felin mi ma lon Bosnia: Reuters/Corbis-Bettmann