Ewe Paipel A Ita Pwarata pwe Sisap Tongeni Nemeni Minne Epwe Fis?
PORAUS CHOFONA! KAPASEN PPWEN! Lupwen emon mi itoch lein aramas a luku pwe itan we are ekiekin aramas ussun i a fen ngauolo ren kapas chofona, epwe mefi lamoten an epwe apwungu ena poraus. Eni epwe tongeni pwal mwo nge efisi kapwung mwen mesen emon sou kapwung ngeni ir kewe mi eani ekkena poraus mi chofona.
Iwe, ewe ekiek pwe sisap tongeni nemeni minne epwe fis, ina wesewesen eu fofforun pweni ewe Kot mi Unusen Tekia. Ena sokkun ekiek epwe wewe ngeni ach luku pwe Kot a kan pwisin efisata ekkewe fitikoko me osukosuk meinisin mi fiffis ngeni aramas. Ika en mi luku sisap tongeni nemeni minne epwe fis lon manauach, eni kopwe ekieki pwe ewe mi Unusen Tekia a fen ussun ita nge makkei iei ussun: ‘Ikenai, Jon epwe feiengau ren eu accident won waan we, Fatou epwe uri ewe semmwen malaria, imwen Mamadou we epwe talo ren eu molumol’! Kopwe tongeni wesewesen angang ngeni ena sokkun Kot?
‘Nge ika minne a kan fis ngenikich esap efisien Kot, iwe, epwe tipisin io?’ ekkewe chon luku fate (ewe ekiek pwe sisap tongeni nemeni minne epwe fis) repwe eis. Ousmane, i emon at mi ekieki usun ei mettoch. Nge ese esissin ren an epwe eani ewe enlet. A fen kaeo pwe Kot a fen alimochu itan we seni ei kapasen ppwen ren ekkewe poraus mi nom lon An we Kapas ewe Paipel. (2 Timoti 3:16) Iwe, sipwe kaeo met ewe Paipel a apasa ussun ei poraus.
Epwe Tipisin Io?
Noter, molumol, chechechin fonu—fan chommong aramas repwe apasa pwe ir efisien Kot. Nge ewe Paipel ese apasa pwe Kot epwe efisata ekkena sokkun minen efeiengau are kiteter. Ekieki mwo ussun eu minen kiteter a fis fitepuku ier lom lon ewe Middle East. Ewe Paipel a erenikich pwe ewe chok emon mi ngaselo seni a repotei: “Eu ekkei seni Kot [fan chommong ewe kapasen Ipru a wewe ngeni fiifi] a turutiu me lang o kenalo ekkewe sip me ekkewe chon angang.”—Job 1:16.
Inaamwo ika ena mwan mi fokkun niuokkus a ekieki pwe ewe ekkei a popu seni Kot, nge ewe Paipel a pwarata pwe ese popu seni I. Pwisin alleani mwo Job 1:7-12, me kopwe kuna pwe ewe fiifi a popu seni, sap Kot, pwe ewe chon U Ngeni I—Satan ewe Tefil! Sap minne pwe meinisin ekkewe feiengau are kiteter mi fiffis ir efisien Satan. Nge a ffat pwe ese wor popun ach sipwe tipi ngeni Kot.
Pwungun pwe fan chommong, epwe tipisin aramas lupwen epwe mwaalilo och mettoch. Angangau lon sukul, lon leenien angang, are lefilen aramas repwe tongeni fis seni an aramas chipwang me lipwakingau are nafangauen alillis seni ekkewe ekkoch. Iwe, semmwen, accident, me maloon aramas epwe tongeni fis seni tumunungau. Awewe chok, ika aramas repwe aea ewe penitin sea lon waar we chitosa atun repwe unteng, epwe tumunu aramas pwe resap malo ika epwe fis accident. Nge ewe penitin sea esap siwili met epwe fis ika sisap tongeni nemeni minne epwe fis. Angangochun ekkewe tokter me ewe angangen alimelim epwe pwal ekisikisietiu an aramas malo atun resaamwo chinnap. Pwal mwo nge ekkoch feiengau are kiteter aramas ra kan eita ngeni “fofforun Kot”, ir wesewesen fofforun aramas—an aramas aingaua fonufan.—Alollo ngeni Pwarata 11:18.
“Fansoun me Minne Aramas Repwe Serengau Ren”
Enlet, mei wor chommong fansoun a fis minne mi alolilen nge a ffat ewe popun ra fis. Nge, nengeni met ewe Paipel a apasa lon Än Salomon Afalafal 9:11: “Ua kuna och lapalap won fonufan: Emon mi muttir ssa esap win fansoun meinisin, nge emon mi pwora esap pwal wiwin chok lon maun. Iwe, emon mi mirit epwe tongeni osupwang ren anan mongo, nge emon mi tipatchem esap pwal pisekisek chok. Iwe, sap meinisin mi silelap repwe tolong lon wis tekia, pun fansoun me minne aramas repwe serengau ren epwe fis ngenir meinisin.” Ina minne, ese wor popun ach sipwe luku pwe ewe Chon Forata mettoch meinisin epwe efisata ekkewe accident are ekkewe mi feiengau lon accident ra kuna och pwungungau.
Jises Kraist a pwisin u ngeni ena sokkun ekiek. Lupwen a kapas ussun eu feiengau ekkewe chon auseling ra fen sileifichi ussun, Jises a eis: “Ifa ussun ekkewe engol-me-walumon aramas ewe imwen maunen Sailom a fen turutiu wor o niirelo, oua ekieki pwe ekkewe aramas mi tipis lap seni ekkewe ekkoch meinisin mi nonnom lon Jerusalem? Upwe apasa ngenikemi, Apwi!” (Luk 13:4,5) Jises ese apasa pwe minne a fis a popu seni Kot, nge “fansoun me minne aramas repwe serengau ren.”
Ekkewe Osukosuk Pokiten Sise Unusoch
Nge epwe ifa ussun an aramas malo me semmwen nge ussun ita ese wor popun? Iei ewe mettoch ewe Paipel a apasa ussun lapalapen aramas: “Ren Atam aramas meinisin ra malo.” (1 Korint 15:22) Ewe mettoch malo a fen tori aramas seni fansoun semach we Atam a fetal lon ewe alen alleasolap. Ussun chok Kot a fen ouroura, Atam a ngeni noun kewe ewe mettoch malo. (Keneses 2:17; Rom 5:12) Iwe, ekkewe semmwen meinisin ra kan popu seni semach we Atam. Ekkewe apwangapwang sia fen alemwiri, ina pwal popunlapen ach kewe lichipwung me sopwongau.—Kol Fel 51:5.
Ekieki mwo ussun ewe osukosuk nafangauen tufichin aramas. An aramas luku pwe resap tongeni nemeni minne epwe fis epwe chok efisi pwe manauer epwe weires. Ra luku pwe epwe ‘chok ina ussun manauer.’ Iwe nge, ewe Paipel a pwarata pwe epwe kan fis pokiten aramas rese unusoch, nge esap pokiten aramas resap tongeni nemeni minne epwe fis. Ekkoch ra osupwang pokiten ar ‘kini minne ra fen fotukatiu’ ren ar chipwang le angang are ar nounoumwaalli moni. (Kalesia 6:7; Än Salomon Fos 6:10, 11) Fite million aramas ra osupwang pokiten ar nom fan nemenien ekkewe mwan mi tipemmong. (Alollo ngeni Jemes 2:6) Ewe Paipel a apasa pwe “Aramas ra nemeni aramas o ariaffour.” (Än Salomon Afalafal 8:9) Ese fokkun wor pisekin pwarata pwe an aramas osupwang meinisin ra popu seni Kot are pokiten chok aramas resap tongeni nemeni minne epwe fis.
Efeiengauen Ewe Luku Pwe Sisap Tongeni Nemeni Minne Epwe Fis
Iwe, iei pwal eu poraus mi u ngeni ach sipwe luku fate, a kan ifa ussun ena sokkun ekiek epwe kku manauen aramas. Jises Kraist a apasa: “Iteiten ira och epwe uwani uwa och, nge ekkewe ira ingau repwe uwani uwa ingau.” (Mattu 7:17) Iwe, sipwe ekieki mwo ussun eu “uwan” fate—ifa ussun epwe kan kku ifa ussun an aramas repwe wiseni wiser kewe.
Epwe lamot aramas repwe eani ekiek murinno are pwung ussun pwisin wiser kewe. Ina eu mettoch epwe amwokutu ekkewe sam mi in ar repwe tumunuochu ar famili, ekkewe chon angang ar repwe angangoch, ekkewe chon for pisek ar repwe fori pisek mi murinno. Ewe luku pwe sisap tongeni nemeni minne epwe fis epwe tongeni kku ekiekin emon. Awewe chok, anchangei pwe a ngau ewe mwirimwirin waan emon mwan chitosa. Ika a pwung an ekiek, epwe forisefalli pun epwe lolileniesini pwisin manauan me manauen chon fiti. Iwe nge, eni emon mi luku pwe sisap tongeni nemeni minne epwe fis epwe tunalo pwe feiengau epwe tongeni fis seni, iwe, epwe eani ewe ekiek pwe ika epwe ta, epwe fis pokiten ina ‘letipen Kot’!
Ewer, epwe mecheres pwe ena sokkun luku epwe amwokutu aramas ar repwe tumunungau, chipwang, are resap mefi pwe tipisir ika repwe fori minne ese pwung, me pwal chommong lapalapengau.
Eu Minen Eppet ngeni Ach Chiechioch Ngeni Kot?
Ewe luku pwe sisap tongeni nemeni minne epwe fis epwe tongeni akukkunatiu an emon mefi lamoten wisan kewe ngeni Kot, ina ewe feiengau mi lapalap seni meinisin. (Än Salomon Afalafal 12:13) Ewe sou makkei kol a pesei aramas meinisin ar repwe “neni o nengeni pwe Jiowa mi murinno.” (Kol Fel 34:8) Kot a isetiu och sokkun wis fan iten ir kewe repwe kuna pwapwaiti an kewe foffor murinno.—Kol Fel 15:1-5.
Iei eu mettoch Kot epwe kutta senikich, ach sipwe aier. (Foffor 3:19; 17:30) Epwe wewe ngeni ach sipwe pwarata ach kewe tipis me siwili ach kewe foffor-mwaal. Pokiten sise unusoch, mei wor chommong mettoch epwe lamot pwe oukich meinisin sipwe aier seni. Nge ika emon epwe luku pwe esap tongeni nemeni minne epwe fis lon manauan, epwe weires an epwe mefi lamoten an epwe aier are wisen forisefalli an kewe foffor-mwaal.
Iei alon ewe sou makkei kol ussun Kot: “Om we tong enlet mi murinno lap seni manau.” (Kol Fel 63:3) Nge, ewe lukuen fate a fen alukuluku ngeni fite million aramas pwe ar kewe osukosuk ra popu seni Kot. Enlet, ena ekiek a fen amwokutur ar repwe song ngeni me apungalo asamen ar chiechioch ngeni ewe Chon Forata mettoch meinisin. Enlet, epwe ifa ussun kopwe tongeni tongei emon nge ka mefi pwe i popun om kewe osukosuk me fitikoko meinisin? Ewe lukuen fate a aueta eu minen refiref lefilen Kot me aramas.
Atun om kopwe alapalo om sileien Paipel, kopwe mirititi pwe minne epwe fis lon mwach kkan ese alongolong won minne a fen foretiu me lom, ewe sise tongeni nemeni. Alon Moses ngeni ekkewe chon Israel lom a pwal weneitikich: “Ua anomu mwemi manau me malo, feioch me anumamau. Iei minne oupwe filata manau, pwe ami me mwirimwirimi kana oupwe manau. Oupwe acheni Jiowa ami we Kot, oupwe alleasochisi alon o fitipacheiti.” (Tuteronomi 30:19, 20) Ewer, kopwe tongeni filata met epwe fis ngonuk lon ekkewe fansoun mwom. Esap alongolong won ewe mettoch fate.
[Ekkewe sasing lón pekin taropwe 4, 5]
Sap minne ‘fofforun Kot’ ekkeei kiteter
[Credit Line]
Sasingin ewe U.S. Coast Guard
WHO
UN PHOTO 186208 /M. Grafman