Lupwen Mettoch Mi Efeiengau Epwe Fis
Accra, Ghana, July 4, 1995: Pungun ut mi kon watte seni meinisin lon ekkewe 60 ier ra lo a efisata watte pupuun konik. A pout seni 200,000 mettoch meinisin, 500,000 rese chuen tongeni lo ngeni imwer kewe, me 22 ra malo.
San Angelo, Texas, U.S.A., May 28, 1995: Ekkewe auwiniar me ut fau ra atai chommong mettoch lon ei telinimw, nge ukukun chochoon chon ena telinimw 90,000, iwe, ukukun liwinin pisek mi ta a tori $120 million (U.S).
Kobe, Japan, January 17, 1995: Eu chechchechin fonu mi chok ukukun 20 seken ttaman a nnielo fite ngerou, fitu kit ngerou ra feiengau, me fitepuku ngerou ese chuen wor imwer.
SIA manau lon eu fansoun lupwen a kan fis mettoch mi fokkun efeiengau. Eu repot seni ewe United Nations a apasa pwe lon ekkewe 30 ier lefilen 1963-1992, ekkewe aramas mi malo, feiengau, are towu seni leenier pokiten mettoch mi efeiengau a lapalo iteiten ier won ukukun 6 percent. Apilukulukungauen aramas a fen amwokutu ewe UN pwe epwe eita ngeni ekkewe ier mwirin 1990 ”Ekkewe Engol Ier fan iten Kisikisiloon Mettoch mi Efeiengau won Unusen Fonufan.”
Pwungun pwe sap minne ekkewe manaman mi pukun nom won fonufan, awewe chok ren molumol, volcano, are chechchechin fonu repwe efisata feiengau fansoun meinisin. Fitepuku a kan fis iteiten ier nge esor e feiengau rer. Nge lupwen chommong repwe malo me epwe wor watten taan pisek, iwe, sipwe tongeni apasa pwe ina eu mettoch mi fokkun efeiengau.
A ussun ita nge esor och mettoch epwe tongeni pinei lapaloon ekkewe mettoch mi efeiengau. Iei alon ewe puk itan Natural Disasters—Acts of God or Acts of Man?: “Aramas ra kan siwili lapalapen leenier, iwe mwirin, a lapalo mecheresin an epwe fis mettoch mi efeiengau, me ar kewe foffor a alapalo ar tufichin kuna feiengau seni ekkena mettoch mi efeiengau.” Ewe puk a eani ei kapas awewe: “Eni chommong aramas repwe malo me feiengau ika eu kukkun chechchechin fonu epwe kku eu telinimw mi nom won fonu mi ppaneta, nge ekkewe imw lon a for seni pilok ppwul mi chou. Nge ekkena aramas ra feiengau seni ewe chechch are pokiten ar imweimw ewe sokkun imw repwe tongeni feiengau ren are pokiten ar nonnom won fonu mi lukulukungau?
Ren ir kewe mi kakkaeo Paipel, a wor pwal eu popun rese mairu ren lapaloon ekkewe mettoch mi efeiengau. Arap ngeni 2,000 ier lom, Jises Kraist a oesini pwe lupwen epwe tori “ewe fansoun sopwolon lon ei otot,” epwe wor “lengita me chechchechin fonu lon leeni me leeni.” (Mattu 24:3, 6-8) Ewe Paipel a pwal oesini pwe lon “ekkewe ran le sopwolon,” aramas repwe tongei pwisin ir, repwe tongei moni, resap eani tong, me resap efich minne mi pwung.a (2 Timoti 3:1-5) Fan chommong ekkena lapalap ra kan efisata an aramas angaua leenier, iwe mwirin, a kan lapalo ar tufichin kuna feiengau seni ekkewe mettoch won fonufan. Ekkewe mettoch mi efeiengau mi popu seni aramas ra pwal fis pokiten nafangauen tong lein aramas.
Lupwen chon fonufan repwe chommongolo, me fofforun aramas epwe alapalo ar tufichin kuna feiengau, me lupwen aramas repwe aeamwaalli mettochun fonufan, ekkewe mettoch mi efeiengau repwe chuen chok ekeriaffou aramas. Kaworen alillis a mmen weires, ussun an epwe ffatolo lon ena eu poraus mwirin ei.
[Footnote]
a Ren pwal och poraus ussun esissinen ekkewe ranin le sopwolon, pi ewe puk Knowledge That Leads to Everlasting Life, pekin taropwe 98-107, forien ewe Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Credit Line]
Asan: Information Services Department, Ghana; peniafichin: San Angelo Standard-Times
[Credit Line]
COVER: Maxie Roberts/Courtesy of the STATE