Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w98 6/1 p. 10-15
  • Luku A Kan Amwokutukich Pwe Epwe Wor Fofforuch!

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Luku A Kan Amwokutukich Pwe Epwe Wor Fofforuch!
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1998
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Aapaap ese kan Tipeeu ngeni Luku
  • ‘Umoumoch epwe Tongeni Pworacho ngeni Apwung’
  • Luku Epwe Ekkefisata Foffor mi Murinno
  • Nemeni Chonauach!
  • Mwokut fan Mirit Seni Lang
  • A Lamot Lúkú me Féffér ren Ach Sipwe Kúna Pwúng me ren Kot
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2023
  • Anganga Óm Lúkú án Jiowa Kewe Pwon
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2016
  • En Mi Wesewesen Lukuluk Won Ewe Kapas Allim?
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
  • Ifa Pochokkulen Om Luku?
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1998
w98 6/1 p. 10-15

Luku A Kan Amwokutukich Pwe Epwe Wor Fofforuch!

“Iwe, ka tongeni nengeni pwe luku a eti an [Eperiam] kewe foffor le angang, o an luku a unusochulo ren ekkewe foffor.”​—JAMES 2:22.

1, 2. Epwe fet fofforuch ika a wor ach luku?

CHOMMONG ra kan apasa pwe ra luku Kot. Nge luku ese fiti foffor a ussun emon soma. Ewe chon kaeo Jemes a makkei pwe “luku, are a chok alaemon, o esor ekkewe foffor ren, iwe, a malo.” A pwal makkei pwe Eperiam, emon mi niuokkusiti Kot, a eani ewe sokkun luku mi “eti an kewe foffor le angang.” (Jemes 2:17, 22) Ifa lamoten ekkena kapas ngenikich?

2 Ika sia eani luku mi enlet, sap minne sipwe chok luku met sia rongorong lon an chon Kraist kewe mwich. Sipwe pwarata pwe a wor ach luku pokiten kich Chon Pwarata mi akkangang fan iten Jiowa. Ewer, luku epwe amwokutukich pwe sipwe apwonueta ewe Kapasen Kot lon manauach me epwe efisata fofforuch.

Aapaap ese kan Tipeeu ngeni Luku

3, 4. Ifa ussun luku epwe nemeni fofforuch ngeni aramas?

3 Ika sia wesewesen luku Kot me Kraist, sisap lifilifil aramas. (Jemes 2:1-4) Ekkoch lein ir kewe Jemes a mak ngeni ra aapaap, weween, rese eani lapalapen chon Kraist mi enlet. (Rom 2:11) Ina minne, Jemes a eis: “Ami ouse akkamwochu lukuen ach Samol Jises Kraist, nge ina i lingach, ren ami fofforun lifilifil aramas, are met?” Ika emon mi naana kolt me ufouf mangaku mi ling me emon mi “woungau mi ufouf mangaku mi ngau repwe fiti mwich, nge ir me ruuemon, nge ra kon aucheani ir mi wouoch. Ra amottiuer “lon leeni mi murinno,” nge ra ereni chon rese luku mi woungau pwe repwe uta are mottiu le ppwul are ukukkun pechen emon.

4 Jiowa a awora asorun ewe moon kepich ren ir mi wouoch me ir mi woungau ren an tinatiu Jises Kraist. (2 Korint 5:14) Ina popun, ika sipwe asamolu ir mi wouoch, sipwe tokolo seni lukuen Kraist, ewe mi ‘woungauolo fan asengesimi, pwe ami oupwe pisekisekilo ren an we woungau.” (2 Korint 8:9) Amwo sisap aapaap ngeni aramas pokiten och popun mi mwaal, weween, pokiten ach kon asamolu aramas. Kot ese lifilifil, nge ika kich sipwe lifilifil, iwe, sipwe fen “filata minne mi ngau.” (Jop 34:19) Ika sia mochen apwapwai Kot, a enlet pwe sisap lifilifil aramas are ‘apunga aramas fan iten pwisin feiochuch.’​—Juta 4, 16.

5. Io kewe Kot a filiireta pwe repwe “pisekisek lon luku,” me fan chommong, mei fet fofforun ir mi wouoch?

5 Jemes a pwarata ika io kewe ra enletin wouoch me a peseikich pwe sipwe pwarata tong ngeni meinisin. (Jemes 2:5-9) ‘Kot a fen filata ir ekkewe mi woungau lon fonufan pwe repwe pisekisek lon luku o alemwiri ewe muu.’ A ina ussun pun fan chommong ir mi woungau ra kan etiwa ewe poraus allim. (1 Korint 1:26-29) Fan chommong, ir mi pisekisek ra kan eriaffou aramas lon pekin liwinimmang, peioffur, me kapwung. Ra kan esiita Kraist me ra eriaffoukich pokiten ach iteni chon Kraist. Nge amwo epwe ppwosolo letipach pwe sipwe alleasochisi “ewe alluk mi lap,” ewe mi apasa pwe sipwe tongei chon oruch, ese lifilifil ika ir mi wouoch are woungau. (Lifitikos 19:18; Mattu 22:37-40) Pokiten ina eu mettoch Kot a kutta senikich, ach pwarata lifilifil a wewe ngeni ach “fori tipis.”

‘Umoumoch epwe Tongeni Pworacho ngeni Apwung’

6. Pwata sipwe tipis ika sisap pwarata umoumoch ngeni aramas?

6 Ika sipwe pwarata aapaap nge esap umoumoch, sipwe tipis ren. (Jemes 2:10-13) Ika sipwe mwaalilo lon ena mettoch, sipwe u ngeni meinisin allukun Kot kewe. Ekkewe chon Israel mi sola, nge esap ir chon lisowu mwaal, ra ipweri ewe Allukun Moses. Pokiten kich chon Kraist, sia kan kuna apwung ren “allukun eu mwichen aramas mi fen ngaselo,” weween, ina ewe Israel lon pekin ngun mi kapachelong lon ewe pwon sefo, iwe, allukun a nom lon letiper.​—Jeremaia 31:31-33.

7. Pwata ir mi lifilifil aramas resap ekiekin kuna umoumoch seni Kot?

7 Ika sia apasa pwe a wor ach luku, nge sia chuen chok lifilifil aramas, sipwe tongeni sopwongau ren. Ir mi pwarata nafangauen tong me umoumongau repwe kuna apwung mi chou. (Mattu 7:1, 2) Jemes a apasa pwe “Umoumoch epwe tongeni pworacho ngeni apwung.” Ika sipwe etiwa ewe emmwen seni an Jiowa ngun mi fel ren ach pwarata umoumoch lon ach kewe foffor meinisin, sisap kuna kapwungungau lupwen sipwe tolong lon apwung. Iwe nge, sipwe kuna umoumoch, iwe, epwe ina ussun umoumoch epwe tekiata mwen kapwung mi chou are kapwungungau.

Luku Epwe Ekkefisata Foffor mi Murinno

8. Mei fet emon aramas mi apasa pwe a wor an luku, iwe nge, esor foffor ren?

8 Lukun an alapalo ach tong me umoumoch, luku a pwal ekkefisata pwal fitu foffor mi murinno. (Jemes 2:14-26) Pwungun pwe luku esor fofforun esap amanauakich. A enlet pwe sisap tongeni wiliiti aramas mi pwung mwen mesen Kot ren fofforun ewe Alluk. (Rom 4:2-5) Jemes a kapas ussun foffor mi fisita pokiten luku me tong, nge esap pokiten eu tettelin alluk. Ika ekkena lapalap repwe amwokutukich, sap minne sipwe pwarata kirokiroch ngeni chienach kewe chon luku ren kapas chok. Nge sipwe awora alillisin alon ngeni emon pwiich mi osupwang ren uf are mongo. Jemes a eis: ‘Ika ami oupwe apasa ngeni emon pwiich mi osupwang: “Kele kinamwelo, kopwe rareta o motulo” nge ouse ngeni minne a osupwang ren, met lamoten ena sokkun?’ Esor. (Hiop 31:16-22) Ena sokkun “luku” a fen malo!

9. Met a kan pwarata pwe mei wor ach luku?

9 Eli sia fen ekis fiffiti noun Kot kewe aramas, nge foffor mi popu seni unusen letipach chok epwe tongeni anneta ach apasa pwe mi wor ach luku. A murinno ika sise achifoua ewe Trinitas me sia achifoua pwe a wor emon Kot mi enlet. Iwe nge, achifoua esap wewe chok me luku. “Ekkewe timon ra pwal luku (achifoua),” me ra “chechchech” ren ar niuokkus pun repwe nninniilo. Ika a wesewesen wor ach luku, epwe amwokutukich pwe sipwe eani angang mi murinno, awewe chok ren ach afalafala ewe poraus allim me ach akkawora mongo me uf fan iten chienach kewe chon luku mi osupwang. Jemes a eis: “Kese fen silei en mwan mi poon [ese masou ren ewe sile mi enlet ussun Kot], pwe luku mi imu seni foffor a ma?” Ewer, luku epwe ekkefisata foffor.

10. Pwata Eperiam a iteni “semen ir meinisin mi wor ar luku”?

10 Lukuen ewe semelap Eperiam a efisata fofforun. Pokiten i “semen meinisin chon luku,” a “iteni chon pwung ren fofforun mwirin an asoresini noun we Aisek won ewe roong.” (Rom 4:11, 12; Keneses 22:1-14) Epwe ifa ussun ika Eperiam ese luku pwe Kot a tufichin amanauata Aisek me apwonueta an pwon fan iten an epwe wor emon mwirimwirin epwe popu seni i? Neman Eperiam esap sotuni le asoresini noun. (Ipru 11:19) Ren an Eperiam kewe fofforun alleasochis, “an luku a unusochulo.” Ina minne, “a pwonuta kapasen ewe puk [Keneses 15:6] mi fen apasa, ‘Eperiam a luku Kot; iwe, a iteni chon pwung ren.’” An Eperiam kewe foffor lupwen a sotun asoresini Aisek a anneta an Kot apasa mesemwan pwe Eperiam emon mi pwung. Ren an kewe foffor mi popu seni an luku, atewe a pwarata pwe a tongei Kot me a iteni “chiechien Jiowa.”

11. Ifa ussun a pwalo pwe mei wor an Reap luku?

11 Eperiam a anneta “pwe emon epwe iteni aramas pwung ren foffor, nge sap ren an luku chok.” A pwal ina ussun Reap, emon fin lisowu lon Jeriko. Neminnewe a “iteni aramas pwung ren an kewe foffor, lon ewe fansoun a etiwa ekkewe chon kuno o pwal tiniirelo lon efoch aal,” iwe, rese eolo ren ekkewe chon Kenan mi kutter. Mwen an chuuri ekkewe chon kuno seni Israel, neminnewe a weweiti pwe Jiowa, i ewe Kot mi enlet, me alon mwirin me an ukutiu seni an lisowu mwaal a pwarata pwe a wor an luku. (Josua 2:9-11; Ipru 11:31) Mwirin ena oruuen poraus ussun luku mi pwapwalo ren foffor, Jemes a apasa pwe “Enlet, ussun eu inis a malo ika esor ngun ren, iwe, a pwal ina ussun luku a malo ika esor fofforun.” Lupwen emon aramas a malo, esor ewe manamanen manau, are “ngun”, lon i, me esap tongeni fori och mettoch. Luku mi pwalo ren kapas chok a malo me lamot mwaal ussun emon soma. Iwe nge, ika ach luku a enlet, epwe amwokutukich le eani foffor mi apwapwai Kot.

Nemeni Chonauach!

12. Lon ewe mwichefel, met ekkewe elter repwe ita fori?

12 Luku epwe tongeni pwalo ren kapas me afalafal, nge a wor lamoten tumun. (Jemes 3:1-4) Pokiten ir chon kait lon ewe mwichefel, a mmen chou wisen ekkewe elter me a fokkun watte met Kot a kan kutta senir. Ina minne, repwe atittina letiper me ar kewe tufich fan tipetekison. Lukun ar silelap me tufichir, ekkena mwan repwe pwal eani tong mi watte ngeni Kot me chiener kewe chon luku. (Rom 12:3, 16; 1 Korint 13:3, 4) Ekkewe elter repwe nounou Paipel le uwawu ar fon. Ika emon elter epwe mwaallilo lon an angangen kait me fitikoko epwe fisita ren, epwe kuna apwung seni Kot ren Kraist. Ina popun, ekkewe elter repwe tipetekison me repwe achocho le kaeo, iwe, repwe kamwochunnuk won Kapasen Kot.

13. Pwata sia kan mwaallilo lon ach kapas?

13 Ekkewe chon kait mi murinno, me pwal aramas meinisin, ra kan “mwaallilo fan chommong” pun esor emon mi unusoch. An aramas mwaallilo lon ar kapas, iei eu tipis mi fis fan chommong, me a tongeni efisata watte feiengau. Iei alon Jemes: “Are emon esap mwaallilo lon an kapas, iwe, atewe a fen unusochulo; o a pwal tongeni nemeni unusen inisin.” Sise ussun Jises Kraist, pun esap unusoch ach nemeni chonauach. Ika mi unusoch ach nemeni chonauach, iwe, sipwe tongeni pwal nemeni lusun kifetin inisich. Sia kan pacheta mecha me fofo won mokuren oris pwe sipwe tufichin nemenir ren ia repwe ssalo ie, iwe, ren efoch mwirimwir mi kukkun, emon epwe tongeni kasini efoch waa mi watte ika asapwal mi pochokkul epwe fineiti.

14. Ifa ussun Jemes a menlapei lamoten ach sipwe nemeni chonauach?

14 Ika sia wenechar, kich meinisin sipwe apasa pwe mi weires ach sipwe nemeni chonauach. (Jemes 3:5-12) Ewe mecha lon auen oris a kukkun seni inisin ewe oris me ewe mwirimwir a pwal kukkun seni ewe siip. Iwe, lupwen sia nengeni inisin emon aramas, ewe chonau a kukkun “nge a sikasini ekkewe mettoch mi lap.” Pokiten ewe Paipel a affata pwe tunopwasik a anioput ngeni Kot, sipwe kutta an alillis pwe sisap ina ussun. (Kol Fel 12:3, 4; 1 Korint 4:7) Amwo sipwe pwal nemeni chonauach ika emon epwe asongakich, iwe, sipwe chechchemeni pwe efoch chok masis epwe tongeni keni eu watteen woluwol. Ussun Jemes a apasa, “ewe chonau eu ekkei” pwe a tufichin efisata watte feiengau. (Än Salomon Fos 18:21) Efoch chonau mi tunochif “a unusen ngau”! Iteiten lapalap mi ngau lon ei fonufan mi ngau a chu ngeni ewe sokkun chonau mi tunochif. A tongeni efisata kapasen pweni aramas are afalafal mi chofona. (Lifitikos 19:16; 2 Piter 2:1) Iwe, met om ekiek? Ach luku esap ita amwokutukich pwe sipwe achocho le nemeni chonauach?

15. Met sokkun mettoch mi ngau epwe tongeni fis pokiten ewe sokkun chonau mi tunochif?

15 Ika chonauach a tunochif, epwe ‘alimengaua unusen inisich.’ Awewe chok, ika repwe kuna pwe sia mwakel fan chommong, eli repwe eita ngenikich chon kapas chofona. Iwe nge, ifa ussun efoch chonau mi tunochif epwe ‘akku rokopwalin manauen aramas.’ Unusen eu mwichefel epwe tongeni fitikokolo ren efoch chonau mi tunochif. Jemes a kapas usun “Keena,” ewe Lemolun Chuukun Hinnom. Me lom ina eu leenien asoresini semirit, nge a wiliiti eu leenien keni piipiin Jerusalem. (Jeremaia 7:31) Iwe, Keena a liosueta unusen kiteterilo. A ussun ita nge Keena a fen ngeni ewe chonau mi tunochif an manamanen kata. Ika sise nennemeni chonauach, eli pwisin kich sipwe feiengau ren ewe ekkei sia fen akku. (Mattu 5:22) Eli sipwe pwal mwo nge katowu seni ewe mwichefel pokiten ach pweni emon.​—1 Korint 5:11-13.

16. Pokiten epwe tongeni watte ewe feiengau mi fis seni ewe chonau mi tunochif, met sipwe ita fori?

16 Eli ka fen silei seni om alleani ewe Kapasen Kot pwe Jiowa a apasa pwe aramas repwe nemeni ekkewe man. (Keneses 1:28) Aramas ra fen afesira sokkun man meinisin. Awewe chok, ra afesira ewe matchang itan falcon pwe epwe liapeni ekkoch sokkun man. Ekkewe ‘mantotofeil’ Jemes a mak ussun a wewe ngeni ekkewe serepenit mi nom fan nemenien chon ffolenir. (Kol Fel 58:4, 5) Aramas ra pwal tongeni emiriti ekkewe rau, nge pokiten kich chon tipis, sisap tongeni unusen nemeni chonauach. Iwe nge, sisap esiita, akkapii, are pweni aramas. Efoch chonau epwe tongeni an epwe ussun och minen efeiengau mi ur ren poison. (Rom 3:13) A mmen solap pwe chonauen ekkewe sense chofona a okullu ekkoch popun chon Kraist seni Kot. Iwe, sisap mut ngeni kapasen orukoruk mi poison seni chon rikilo ar repwe efeiengauakich, ese lifilifil ika repwe apasa are makkei ekkena kapas.​—1 Timoti 1:18-20; 2 Piter 2:1-3.

17, 18. Jemes 3:9-12 a affata met sokkun lapalap ese pwung, me met sipwe ita fori ussun ena mettoch?

17 Ach luku Kot me ach mochen apwapwai i epwe tongeni tumunukich seni ewe aalen rikilo me ewe aalen aeamwaalli chonauach. Jemes a kapas ussun mwaallin ekkoch ren an apasa pwe ‘ren chonmonguch, sia efeiochu Semach we, Jiowa, o ren chonmonguch sia otteki ekkewe aramas mi fen for lon lapalapen Kot.’ (Keneses 1:26) Jiowa, i Semach pun a “fang ngeni aramas meinisin manauer me ngasangaser, o pwal mettoch meinisin.” (Foffor 17:24, 25) Lon pekin ngun, pwal i Semen chon Kraist mi kepit. Kich meinisin sia eani “lapalapen Kot” ren ekiekin me masouen letipan, pachelong ewe tong, pwung, me mirit mi asokkolo kich seni man. Iwe, epwe fet fofforuch ika sia luku Jiowa?

18 Ika sipwe otteki aramas, epwe ussun ita sipwe anumamauer. Pokiten esap kich soufos mi wisen anumamaua aramas, ena sokkun kapas epwe pwarata pwe sia eani ewe sokkun oput mi alamotengaua ach kapasen efeiochu Kot. Esap pwung an epwe towu seni eu chok au “kapasen efeioch me kapasen ottek.” (Luk 6:27, 28; Rom 12:14, 17-21; Juta 9) Epwe ifa watteen tipisich ach sipwe eani kolun mwareiti Kot lon mwich, iwe nge mwirin, sipwe eani kapas mi ngau ussun chienach kewe chon luku! Esap tufich pwe konik mi anno me konik mi maras epwe pupuwu seni eu chok ito. “Efoch ira fik esap tongeni uwaaesini olif are iraan krep esap tongeni uwaaesini fik,” iwe, pwal ussun chok, konik mi nosesset esap tongeni wiliiti konik mi anno. Sipwe ita eani kapas murinno, nge ika sipwe eani kapas mi maras fan chommong, iwe, a wor och apwangapwangach lon pekin ngun. Ika sia fen foffori ena mettoch, sipwe iotek ren an Jiowa alillis fan iten ach sipwe ukutiu le eani ena sokkun kapas.​—Kol Fel 39:1.

Mwokut fan Mirit Seni Lang

19. Ika sia nom fan nemenien ewe mirit seni won, ifa ussun fofforuch epwe tongeni kku manauen pwal fitemon?

19 A lamot ngenikich meinisin mirit fan iten ach sipwe apasa me fori ekkewe mettoch mi fichiiti ir kewe mi wor ar luku. (Jemes 3:13-18) Ika sia menninniti Kot, epwe ngenikich mirit seni lang, nge iei ewe tufichin ach sipwe aeafichi sileiach. (Än Salomon Foss 9:10; Ipru 5:14) An Kapas a kan aitikich ifa ussun sipwe pwarata “ewe ngunun mosonoson mi popu seni mirit.” Iwe, pokiten sia mosonoson, sia kan alapalo kinamween ewe mwichefel. (1 Korint 8:1, 2) Ika ekkoch repwe tunosik ren ar apasa pwe ir sense mi lapalap ngeni chiener kewe chon luku, iwe, ra ‘chofona ngeni an chon Kraist afalafal mi enlet,’ ewe mi apwungu ar lamalam tekia. (Kalesia 5:26) Ar “mirit” a “popu seni fonufan,” weween a ina ussun aramas mi tipis, nge ir mi towaufesen me Kot. A ussun fofforun man, pwe a popu seni mocheniangau. A pwal ussun ekiekin “timon,” pun ekkewe ngun mi ngau ra lamalam tekia! (1 Timoti 3:6) Ina minne, sipwe mwokut fan mirit me tipetekison pwe site amaaraata ‘mettoch mi ngau,’ awewe chok ren kapasen pweni me aapaap.

20. Ifa ussun kopwe awewei ewe mirit seni lang?

20 “Mirit seni won a akkom limoch,” iwe, a alimochu letipach me manauach lon pekin ngun. (2 Korint 7:11) A “kinamwe,” weween, a amwokutukich pwe sipwe chei ewe aalen kinamwe. (Ipru 12:14) Mirit seni lang a efisata ach “weweoch,” weween, sisap tipeforea me anicho. (Filipai 4:5) Mirit seni won a “muttir alleasochis” ngeni minne lang a aitikich me ach tipeeu ngeni an Jiowa mwicheich. (Rom 6:17) Mirit seni won a pwal alisikich pwe sipwe pwarata umoumoch me tong. (Juta 22, 23) Pokiten mirit a ur ren “uwa murinno,” a achungukich pwe sipwe akkalisi aramas me eani foffor mi tipeeu ngeni minne mi och, pwung, me enlet. (Efisus 5:9) Iwe, pokiten kich chon kutta kinamwe, sia kan pwapwaesini “ewe uwaan pwung” mi mammaar fan lapalap mi kinamwe.

21. Me ren Jemes 2:1​–3:18, ach luku Kot epwe ita amwokutukich pwe sipwe fet?

21 Iwe, a ffat pwe luku a kan amwokutukich pwe epwe wor fofforuch. A awilikich pwe sisap aapaap, nge sipwe umoumoch me eani foffor murinno. Luku a alisikich pwe sipwe nemeni chonauach me mwokut fan ewe mirit seni lang. Nge esap ina muchuloon ekkewe mettoch sipwe tongeni kaeo seni ena taropwe. Jemes a awora pwal chommong fon mi tongeni alisikich pwe sipwe eani ekkewe foffor mi fichiiti ir mi luku Jiowa.

Ifa Ussun Kopwe Polueni?

◻ Met ngauen ach pwarata aapaap?

◻ Ifa ussun luku me foffor ra ririfengen?

◻ Pwata a fokkun lamot ach sipwe nemeni chonauach?

◻ Mei fet ewe mirit seni lang?

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share