Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w99 3/1 p. 7-12
  • Jiowa Epwe Ita Ach Leenien Lukuluk

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Jiowa Epwe Ita Ach Leenien Lukuluk
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1999
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Lukuluk mi Longolong won Sile me Chiechioch
  • Pwarata Lukuluk won Met Jiowa epwe Filata
  • Sisap Tipemwaramwar Ussun Met Jiowa epwe Filata
  • Pwapwpwarata Lukuluk won An Jiowa Pwung
  • Akkapochokkula Ach Lukuluk Won An Kot Pwung
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1999
  • “Feffetal Fan Ach Luku, Nge Esap Fan Kunaen Mesach”
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1998
  • Kaeo Le Silei An Jiowa Kewe Aal
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
  • A Kúna Sóssótun An Lúkú
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1999
w99 3/1 p. 7-12

Jiowa Epwe Ita Ach Leenien Lukuluk

“Lap seni mettoch meinisin, Jiowa epwe wiliiti om leenien lukuluk.”​—ÄN SALOMON FOS 3:26.

1. Inaamwo ika chommong ra apasa pwe ra eani lukuluk won Kot, nge met a pwaralo pwe esap ina ussur fansoun meinisin?

EI kapasen achifoua “Sia Eani Lukuluk Won Kot” a mak won monien ewe United States of America. Nge meinisin mi nounou ena moni lon ena fonu are lon fonuen ekis, ra wesewesen eani lukuluk won Kot? Are, a kon watte ar eani lukuluk won ewe moni? Ena sokkun lukuluk won monien ena fonu are won monien fonu meinisin esap tongeni tipeeufengen me lukuluk won emon Kot mi ur ren tong, nge a tekia seni meinisin, iwe, esap fan eu an epwe aeamwaalli an manaman me ese fokkun wor och tipemmong ren. A enlet pwe Kot a affataochu nge mi ngau tipemmong.​—Efisus 5:5.

2. Ifa ekiekin chon Kraist mi enlet ussun manamanen woun fonufan?

2 Chon Kraist mi enlet ra kan eani lukuluk won Kot, nge esap won woun fonufan pwe a eani “manaman mi otuputup.” (Mattu 13:22) Ra miritiiti pwe a wesewesen ukuukungau ewe manamanen moni fan iten an epwe alapalo pwapwa me amanaua aramas. Nge esap ina ussun manamanen ewe Kot mi Tekia seni Meinisin. (Sefanaia 1:18) Ina minne, iei eu poraus mi fokkun mirit: “Pi pwe esap fokkun wor lon manauemi tongen moni, nge oupwe menei minne chok a nom remi. Pun i a fen apasa: ‘Usap fokkun lo senikemi are likitikemilo.’”!​—Ipru 13:5.

3. Ifa ussun ekkewe wokisin wiliorun Tuteronomi 31:6 a affata ewe popun an Paul nounou ena wokisin?

3 Lupwen ewe aposel Paul a makkei ekkena kapas asan ngeni chon Ipru mi wiliiti chon Kraist, a nounou ekkewe kapasen emmwen Moses a ngeni chon Israel ekis chok mwen an epwele malo: “Oupwe pwora me pochokkul. Ousap niuokkus are ruko mwen meser, pun Jiowa ami Kot a kan fiffitikemi le sai. Esap lo senikemi are likitikemi.” (Tuteronomi 31:6) Ewe poraus a pwarata pwe Moses a peser pwe repwe eani ewe sokkun lukuluk won Jiowa mi watte seni ar luku chok pwe Jiowa epwe tongeni awora tufichin aion. Ifa ussun?

4. Ifa ussun Kot a anneta ngeni chon Israel pwe ra tongeni eani lukuluk won i?

4 Lon ekkewe 40 ier chon Israel ra feilfetal lon ewe fonu poon, Kot a tuppwol le awora met repwe manau ren. (Tuteronomi 2:7; 29:5) A pwal awora emmwen. Ina eu mettoch mi pwalo ren eu kuchu le ran me eu ekkei le pwin, iwe, ra emmwen ngeni chon Israel “eu fonu mi uroureta ren milik me chonun pulech.” (Ekistos 3:8; 40:36-38) Lupwen a arap ngeni ewe fansoun ar repwe wesewesen tolong lon ewe Fonu mi Pwonetiu, Jiowa a filata Josua pwe epwe siwili Moses. Repwe ekiekin kuna fitikoko seni chon ewe fonu. Nge Jiowa a fen fiffiti noun kkewe aramas lon ar sai fite ier, ina minne, esor popun repwe niuokkus. A ffat ngeni chon Israel pwe repwe tongeni eani lukuluk won Jiowa!

5. Ifa ussun nonnomun chon Kraist ikenai a ussun nonnomun chon Israel mwen ar tolong lon ewe Fonu mi Pwonetiu?

5 Ikenai chon Kraist ra kan sai lon ewe fonu poon mi wewe ngeni ei fonufan mi ngau pwe repwe tori an Kot we fonufan sefo. Ekkoch leir ra fen fetal won ena aal ren lap seni 40 ier. Iei repwele tolong lon an Kot fonufan sefo. Iwe nge, mi chuen wor chon u ngenir, iwe, ra ekiekin piner seni ar repwe tolong lon ewe ita Fonu mi Pwonetiu, nge lingan a lap seni ewe minen lom mi uroureta ren milik me chonun pulech. Ina minne, a mmen fichiiti chon Kraist ikenai alon Moses, nge iwe alon Paul a enniwili: “Usap fokkun lo senikemi are likitikemilo”! Meinisin mi pochokkul me pwora, iwe, mi unus ar luku me a watte ar eani lukuluk won Jiowa, repwe wesewesen angei liwinir.

Lukuluk mi Longolong won Sile me Chiechioch

6, 7. (a) Met a sotuni an Eperiam lukuluk won Jiowa? (b) Eli mei fet meefien Eperiam lupwen ir me Aisek ra sai ngeni ewe leeni ikewe epwe asoresini Aisek ie?

6 Lon eu fansoun Kot a alluku ngeni Eperiam, semelapen chon Israel, pwe epwe eani asor noun we Aisek. (Keneses 22:2) Met popun ena sam mi tongei noun na a tufichin eani lukuluk mi pochokkul won Jiowa fan iten an epwe muttir alleasochisi? Iei alon Ipru 11:17-19: “Ren luku, Eperiam, lupwen a sossot, a ussun ita eani asor Aisek, iwe, ena mwan mi angei ekkewe pwon fan pwapwa a sotun eani asor noun we alaemon, inaamwo ika a fen rong ei kapas: ‘Emonnewe epwe iteni “mwirimwirum we” epwe war lon tettelin Aisek.’ Nge a ekieki pwe Kot a tufichin amanauata i seni malo; iwe, a pwal angei atewe seni ikewe ie lon kapas awewe.”

7 Chechchemeni mwo pwe Eperiam me Aisek ra sai ulungat ran ren ar repwe tori ikewe ewe asor epwe fis ie. (Keneses 22:4) A watte ewe fansoun fan iten an Eperiam tufichin ekiekisefalli minne Kot a ereni an epwe ffori. Sipwe tongeni anchangei ika mei fet meefian? Uputiuen Aisek a fen efisata watte chengel. Ena mettoch mi pwari an lang emmwen a alapalo an Eperiam me Sera riri ngeni Kot, nge me lom Sera a rit. Iwe mwirin, a enlet pwe ra aneanei ar repwe kuna met epwe fis fan iten Aisek me mwirimwirin kkewe lon fansoun mwer. Minne ra apilukuluku epwe chok muttir morolo pokiten minne Kot a ereni an epwe ffori?

8. Ifa ussun an Eperiam lukuluk won Jiowa a lap seni an luku chok pwe Kot epwe tongeni amanauata Aisek?

8 Iwe nge, a chuen wor an Eperiam lukuluk mi longolong won ewe sokkun pacheoch mi fis lefilen ruuemon mi chiechioch. Pokiten i “chiechien Jiowa,” Eperiam a “luku Jiowa, me a iteni emon mi pwung ren.” (Jemes 2:23) An Eperiam lukuluk won Jiowa a lap seni an luku chok pwe Kot epwe tongeni amanauata Aisek. Eperiam a pwal achifoua pwe a pwung minne Jiowa a ereni an epwe ffori, inaamwo ika ese weweiti mettoch meinisin. Esor popun an epwe tipemwaramwar ika mi pwung an Jiowa tingor ngeni. Iwe mwirin, an Eperiam lukuluk a pochokkuleta lupwen noun Jiowa we chonlang a pinei i seni an epwe nnielo Aisek fan iten ewe asor.​—Keneses 22:9-14.

9, 10. (a) Lon menni fansoun me mwan Eperiam a fen pwarata an eani lukuluk won Jiowa? (b) Ifa ewe lesen mi lamot sipwe tongeni kaeo seni Eperiam?

9 Eperiam a pwarata pwe a eani ewe chok sokkun lukuluk won an Jiowa pwung 25 ier me mwan. Lupwen a rong pwe epwe kiteterilo Sotom me Komora, a aureki manauen chon pwung mi nonnom ikewe ie, pachelong noun pwiin we, Lot. Eperiam a eani ei tingor ngeni Kot: “Esap tufich om kopwe ina ussun le nnielo ewe mwan mi pwung fitifengen me ewe emon mi ngau pwe minne epwe fis ngeni ewe mi ngau epwe pwal fis ngeni ewe mwan mi pwung! Esap fokkun pwak reom. Ewe Sou Kapwung won unusen fonufan esap ita ffori minne mi pwung?”​—Keneses 18:25.

10 Ewe semelap Eperiam a unusen achifoua pwe Jiowa esap ffori och mettoch ese pwung. A iei ussun alon ewe chon makkei kol fel mwirin: “Jiowa a pwung lon ffofforun kkewe meinisin me tuppwol lon an kkewe angang meinisin.” (Kol Fel 145:17) Epwe murinno ach sipwe eis: ‘Ua kan tipeeu ngeni minne Jiowa epwe mutata an epwe toriei, nge esap wor ai tipemwaramwar ussun an pwung? Ua kan unusen achifoua pwe minne epwe mutata epwe efeiochuei me pwal io kkan mwo?’ Ika sia tongeni apasa ewer, iwe, sia fen kaeo eu lesen mi lamot seni Eperiam.

Pwarata Lukuluk won Met Jiowa epwe Filata

11, 12. (a) A fen lamot ngeni noun Kot kkewe chon angang ar repwe eani met sokkun lukuluk? (b) Met sipwe tongeni kuna osukosuk ren fan ekkoch?

11 Ir mi eani lukuluk won Jiowa ra pwal pwarata pwe ra eani lukuluk won ekkewe mwan Jiowa epwe nounou le apwonueta an kkewe kokkot. Ren chon Israel, a wewe ngeni ar eani lukuluk won Moses me siwilin Moses, Josua. Ren ekkewe popun chon Kraist, a wewe ngeni ar eani lukuluk won ekkewe aposel me mwan mi asimau lon ewe mwichefelin Jerusalem. Ren kich ikenai, a wewe ngeni ach eani lukuluk won “ewe chon angang mi tuppwol me tipachchem,” nge ir mi seikita pwe repwe awora “mongo lon fansoun mi fich,” mongoon ngun, me pwal won chokkewe me leir mi seikita pwe repwe chon ewe Mwichen Sou Pwungupwung.​—Mattu 24:45.

12 A enlet pwe ach eani lukuluk won ekkewe sou emmwen lon ewe mwichefelin Kraist a kan efeiochukich. Iei alon Paipel ngenikich: “Oupwe alleasochisi ir mi wisen sou emmwen leimi me oupwe tipemecheres, pun ir mi mammasa ngunumi pokiten repwe atittin ren; pwe repwe ffori ena mettoch ren chengel nge esap ren ngungures, pun ina eu mettoch oupwe sopwongau ren.”​—Ipru 13:17.

Sisap Tipemwaramwar Ussun Met Jiowa epwe Filata

13. Met popun sipwe tongeni eani lukuluk won ir mi seikita ngeni ewe wis chon emmwen?

13 Ewe Paipel a alisikich pwe sipwe eani ekiek mi pwung fan iten ach sipwe eani lukuluk won ir mi wisen sou emmwen lein noun Jiowa kkewe aramas. Sipwe tongeni eis: ‘Moses a mwaallilo fan ekkoch? Ekkewe aposel ra pwarata pwe ra eani ekiekin Kraist fansoun meinisin, nge ina ewe ekiek Jises a mochen repwe eani?’ A ffat poluen ekkena kapas eis. Jiowa a fen filata ekkan mwan mi tuppwol me wenechar pwe repwe wisen emmweni noun kkewe aramas, inaamwo ika rese unusoch. Ina minne, inaamwo ika ekkewe elter ikenai rese unusoch, nge sipwe miritiiti pwe ir mi “[seikita ren] ewe ngun mi fel [ren ar repwe] wisen chon mas, pwe repwe emmweni ewe mwichefelin Kot.” Mi fichiitir ach sipwe alisir me sufoliitir.​—Fofor 20:28.

14. Met a ffatolo seni an Jiowa filata Moses fan iten ewe wis chon emmwen, nge esap Aaron are Miriam?

14 Aaron a kis seni Moses won ulungat ier, nge ir me ruuemon ra kis seni fefiner we, Miriam. (Ekistos 2:3, 4; 7:7) Iwe, pokiten Aaron a angoch le fos mwen Moses, a seikita pwe epwe chon aueni auen pwiin we. (Ekistos 6:29-7:2) Iwe nge, Jiowa ese filata Miriam, ewe mi watte leir, are Aaron, ewe mi kon angoch le kapas, pwe epwe emmweni chon Israel. A filata Moses pokiten an Jiowa unusen weweiti mettoch meinisin me minne mi lamot lon ena fansoun. Lupwen Aaron me Miriam ra miritingau ren och fansoun, a iei ussun ar ngunungun: “Jiowa a fen fos ren an ita nounou Moses chok? Esap pwe a fen fos ren an nounou pwal kich me ruuemon?” Neman Miriam a wisen poputani ar ngunungun, iwe, a kapwung ren an u ngeni filien Jiowa we, nge ita uruurun pwe ir me Aaron repwe miritiiti nge i “ewe mwan mi mosonoson seni meinisin mi nonnom won fonufan.”​—Numperis 12:1-3, 9-15.

15, 16. Ifa ussun Kalep a pwarata pwe a eani lukuluk won Jiowa?

15 Lupwen 12 spai ra titiilo pwe repwe spaini ewe Fonu mi Pwonetiu, 10 ra liwin fan repot mi ngau. Ra efisata niuokkus lon letipen chon Israel ren ar kapas ussun ekkewe re Kenaan mi “wesewesen watte.” Iwe mwirin, chon Israel ra “ngunungunu Moses me Aaron.” Nge sap minne meinisin ekkewe spai ra pwarata nafangauen lukuluk won Moses me Jiowa. Sia alleani ei mettoch: “Iwe, Kalep a sotuni le etipetipa ekkewe aramas pwe repwe peni Moses me iei pwal alon: ‘Sipwe cheweneweneta, iwe, ese mwaal sipwe liapeni, pun sipwe tongeni wesewesen akkufu.’” (Numperis 13:2, 25-33; 14:2) Josua, emon chienen Kalep spai a pwal tipeppos ussun i. Ir me ruuemon ra pwarata pwe ra eani lukuluk won Jiowa pwe iei alor: “Ika Jiowa a fen pwapwaitikich, iwe, epwe wesewesen atolongakich lon ei fonu me liffang ngenikich, eu fonu mi uroureta ren milik me chonun pulech. Ousap chok . . . niueiti chon ewe fonu . . . Jiowa a nonnom rech. Ousap niueitir.” (Numperis 14:6-9) Ar lukuluk won Jiowa a atoto liwinir. Kalep, Josua, me ekkoch chon Lifai chok me lein ekkewe watte mi manau lon ena atun ra kuna feiochun ar repwe tolong lon ewe Fonu mi Pwonetiu.

16 Iei alon Kalep fitu ier mwirin: “Nge ren ngang, ua unusen tapwelo mwirin Jiowa ai Kot. . . . Iwe iei, Jiowa a fen amanauaei, ussun a pwonei, lon ekkeei faik me limu ier mwirin an Jiowa eani ei pwon ngeni Moses lupwen Israel a feilfetal lon ewe fonu poon, me iei a walik me limu ieri. Nge ikenai ai pochokkul a ussun ewe ranin an Moses tinieilo. Ai pochokkul iei a ussun ai pochokkul lon ewe atun.” (Josua 14:6-11) Nengeni mwo an Kalep ekiekoch, an tuppwol, me pochokkulen inisin. Iwe nge, Jiowa ese filata Kalep pwe epwe siwili Moses. Ena wis a suuk ngeni Josua. Sipwe tongeni achifoua pwe a wor eu popun auchea ren an Jiowa filata atewe, me a Numperis eu filian.

17. A ussun ita Piter esap tufichin wiseni och wis pokiten met?

17 Ewe aposel Piter a amam noun we Masta fan ulungat. A pwal lamalam tekia lupwen a akkomwa pwisin meefian, iwe, a pokuelo selingen chon angangen ewe samol fel lapalap. (Mattu 26:47-55, 69-75; Jon 18:10, 11) Eli ekkoch repwe apasa pwe Piter emon mwan mi nisimwa me sokkongau, me ese fichiiti an epwe wiseni wis mi sokkolo aucheaan. Iwe nge, io a angei ekkewe kki fan iten ewe Muu, iwe, a wisen suuki ewe aal ngeni ewe kokkoon lang fan asengesin ulungat sokkun aramas? Iwe i Piter.​—Fofor 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48.

18. Ussun Juta a makkei, menni ffoffor mi mwaal sipwe tumunukich seni?

18 Ekkena poraus ra affata pwe sipwe tumunukich pwe site apwungu aramas me ren lapalaper me lukun. Ika sipwe eani lukuluk won Jiowa, sisap tipemwaramwar ussun minne epwe filata. Inaamwo ika ese unusoch ekkewe aramas mi nom lon an mwichefel won fonufan me ese unusoch ffofforur, nge a kan nounou ir lon eu lapalap mi amwarar. Juta, pwiin Jises we, a ouroura chon Kraist lon ewe aewin senturi ussun chokkewe mi “tunalo nemenem me ra turunufasei ir mi ling.” (Juta 8-10) Sisap fokkun appiru chokkana.

19. Pwata esor popun ach sipwe tipemwaramwareiti minne Jiowa epwe filata?

19 Neman Jiowa a kan seikata ngeni ekkoch wis chokkewe mi eani ekkewe sokkun tufich mi lamot fan iten ar repwe emmweni noun kkewe aramas lon ewe aal a mochen ar repwe aaleni lon eu me eu fansoun. A lamot ach sipwe achocho le miritiiti ena mettoch, iwe, sisap tipemwaramwareiti filien Kot, nge sipwe tipemecheresin angang ngeni Jiowa lon en me wisan. Epwe ina ussun ach sipwe pwarata pwe sia eani lukuluk won Jiowa.​—Efisus 4:11-16; Filipai 2:3.

Pwapwpwarata Lukuluk won An Jiowa Pwung

20, 21. Met sipwe tongeni kaeo seni ffofforun Kot ngeni Moses?

20 Ika pwe fan ekkoch a kon watte ach eani lukuluk won pwisin kich me a kon kisikis ach eani lukuluk won Jiowa, iwe, sipwe kaeo seni porausen Moses. Lupwen a 40 ierin, a pwisin filata an epwe angasalo chon Israel seni fotek lon Isip. Ese mwaal a murinno minne a achocho ngeni, nge sap minne Israel a muttir ngaselo, me pwisin nonnomun ese pwal murinnolo. A enlet pwe a sulo pwe ete nninniilo. A tufichin kefilita fan iten minne a mochen ffori me mwan mwirin chok an likiitu fan eu kokkotun emirit mi weires ren ukuukun 40 ier lon eu fonuen ekis. Iwe, lon ena atun a tongeni luku pwe Jiowa a peni ffofforun pokiten an fiti an Jiowa kokkot lon ewe fansoun Jiowa a filata.​—Ekistos 2:11–​3:10.

21 Emon me emon leich epwe tongeni eis: ‘Fan ekkoch ua akkomwa ai ekiek mwen ekiekin Jiowa me ekkewe elter mi seikita lon ewe mwichefel ren ai sotuni le amuttiri ekkoch angang are ren ai ffori ekkoch mettoch me ren pwisin letipei? Ua kan tipemecheres ngeni ei kokkotun emirit ua nonnom fan iei, nge sanne ua meefi pwe ra tunalo ngang fan iten ekkoch wis?’ Weween, sia fen kaeo eu lesen mi lamot seni Moses?

22. Inaamwo ika a pout seni Moses eu wis mi lapalap, nge met meefian ussun Jiowa?

22 Pwal och, sipwe tongeni kaeo pwal eu lesen seni Moses. Numperis 20:7-13 a erenikich ussun eu fansoun a mwaallilo, iwe, a pout seni eu mettoch mi fokkun auchea. A pout seni ewe feiochun an epwe wisen emmwenalong lon ewe Fonu mi Pwonetiu chon Israel. A ita apasa pwe ese pwung minne Jiowa a apwungalo? A ita letipengauolo pokiten an meefi pwe Kot a kirikiringau ngeni? A ita morolo an Moses eani lukuluk won an Jiowa pwung? Poluen ekkena kapas eis a pwalo lon alon Moses ngeni Israel ekis chok mwen an epwele malo. Iei alon ussun Jiowa: “Mi unusoch an kkewe angang, pun meinisin ffofforun kkewe a pwung. I emon Kot mi tuppwol, nge esor och pwungungau ren; i mi pwung me wenechar.” (Tuteronomi 32:4) Moses a amwochu an lukuluk won Jiowa tori le sopwoloon manauan. Nge kich? Sia kan ffoffori met ach lukuluk won Jiowa me an pwung epwe pochokkuleta ren? Met sokkun mettoch sipwe tongeni ffori? Sipwe pi.

Ifa Poluan me Reom?

◻ Ikkefa ekkewe popun chon Israel ra tongeni eani lukuluk won Jiowa

◻ Met sipwe tongeni kaeo seni Eperiam ussun ewe mettoch lukuluk?

◻ Pwata sisap tipemwaramwareiti minne Jiowa epwe filata?

[Sasing lón pekin taropwe 10]

Ach eani lukuluk won Jiowa a pwal wewe ngeni ach sufoliiti ekkewe chon emmwen lon ewe mwichefel

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share