“Ämi Nau kana, Oupwe Älleäsochisi Sememi me Inemi”

“Ami nau kana, oupwe aleasochisi sememi me inemi lon ach Samol, pun iei met mi pwüng pwe oupwe föri.”—EFISUS 6:1.

ELI sia manau ikenäi pokiten ach älleäsochis, nge ekkoch ra mälo pokiten ar älleäsolap. Älleäsochis ngeni met? Awewe chök, ren ach älleäsochisi ekkewe öüröür seni kifetin inisich “mi fokkun amwarar.” (Kölfel 139:14) Mesach a küna ekkewe kuchuchol, me selingach a rongorong üngüngün ekkewe chopulap. Ewe fiifin inefi a fiino, iwe, meten mökürach a wenetä. Ren chokkewe mi fen silei ussun efeiengaüen ekkena mettoch, ikkena esissilen än emön epwe kütta eü leenien op mi lükülüköch seni ewe taifun fengen me ekkewe inefi me ut faü mi tongeni efeiengaüa are nielo aramas.

² Ämi kana kükkün, a lamot ngenikemi öüröür ussun ekkewe minen feiengaü, iwe, ina wisen sememi me inemi ar repwe awora. Neman ka chemeni än emön erenuk: “Kesap attapa ena sitoof mi pwichikkar.” “Kesap kinewu lon ewe alolloon pwe kete mwalum.” “Kopwe nengeni ir me rüüepek ewe al me mwen om kopwe feilo ngeni ewe epek.” A alolilen pun ekkoch semirit ra feiengaü are fen mälo pun rese älleäsochis. Om kopwe älleäsochisi semom me inom, “ina eü al mi pwüng”—mei pwüng me mürinnö. Ina pwal eü alen tipatchem. (Än Salomon Fos 8:33) Pwal eü wokisin a apasa pwe ach Samol Jises Kraist a “pwapwa” ren ei sokkun föfför. Enlet, Kot a allük ngonuk pwe kopwe älleäsochisi semom me inom.—Kolose 3:20; 1 Korint 8:6.

Älleäsochis A Atoto Feiöch Mi Nomofoch

³ Om älleäsochisi semom me inom a tümünü “manauom iei,” nge epwe pwal atufichuk om kopwe pwapwaesini ewe “manau epwe feito,” ewe a iteni “manau mi enlet.” (1 Timoti 4:8; 6:19) Ren lape ngenikich, ewe manau mi enlet sia äpilükülükü, ina ewe manau esemuch woon fönüfan lon än Kot we fönüfan sefö, ewe a pwon ngeni nöün kewe mi tuppwöl mi älleäsochisi an kewe allük. Iei ewe äkkäeüin me lein ekkewe allük, a apasa: “‘Kopwe asamolu semom kewe me inom’ iei aeuin alluk mi fiti pwon, ‘pwe kopwe sopoch, o manauettam won fonufan.’” Ina minne, ika ka älleäsochisi semom me inom, kopwe pwapwa. Manauom lon fansoun mwach epwe lükülüköch, me kopwe tongeni pwapwaesini manau esemuch lon eü paratis woon fönüfan!—Efisus 6:2, 3.

⁴ Atun ka kan asamolu semom me inom ren om älleäsochis, ka pwal asamolu Kot pun I ewe emön a allükü ngonuk pwe kopwe älleäsochis ngeniir. Kopwe pwal pwisin feiöch ren. Ewe Paipel a apasa: “Ngang ewe Samol mi Lapalap om we Kot. Ua aiti ngonuk mine kopwe feioch ren.” (Aisea 48:17; 1 Jon 5:3) Ifa ussun om äkkälleäsochis a efeiöchük? Epwe fokkun apwapwai semom kewe me inom, iwe mwirin, repwe fokkun apwapwaok. (Än Salomon Fos 23:22-25) Nge lap seni ena, om älleäsochis a kan apwapwai Semom we lon läng me I epwe pwal efeiöchük lon sokkopaten napanap mi amwarar! Sipwe nengeni ifa ussun Jiowa a efeiöchü me tümünü Jises pun a apasa ussun pwisin i: “Ua chok fori minne epwe pwapwa ren.”—Jon 8:29.

Jises—Emön Chon Angang Mi Mürinnö

⁵ Jises, nöün Meri mwänichi. Seman we Josef, emön taikü. Jises a pwal wiliti emön taikü, a käeö seni Josef. (Mattu 13:55; Mark 6:3; Luk 1:26-31) Met sokkun taikü Jises? Lupwen a nonnom läng, me mwen an a wiliti aramas, Jises a liosuetä tipatchem, iwe, a aweweei: “Ua nom ren Kot usun eman sousile angang, ngang popun an pwapwa iteiten ran. Ua meseik me fan mesan fansoun meinisin.” Kot a pwapwaiti Jises pun i emön chon angang mi mürinnö lon läng. Om ekieki pwe lupwen a chüen kükkün me woon fönüfan, i mi pwal achocho pwe epwe emön chon angang mi mürinnö, emön taikü mi angangöch?—Än Salomon Fos 8:30; Kolose 1:15, 16.

⁶ Esor tipemwaramwar pwe lupwen Jises a chüen emön mi kükkün, a pwal eäni sokkun urumot fän ekkoch, ussun met ewe Paipel a apasa ekkewe semiritin loom ra föfföri. (Sekaraia 8:5; Mattu 11:16, 17) Iwe nge, ka tongeni lükü pwe pokiten i ewe watte lon ena famili ese wöüöch, a chommong wisan pachelong an käit seni Josef an epwe emön taikü. Iwe, lupwen Jises a wiliti chon afalafal, a äeä unusen manauan lon ewe angangen afalafal me pennüküolo kinamween pwisin manauan. (Luk 9:58; Jon 5:17) Ka tongeni küna ifa ussun kopwe tongeni äppirü Jises? Semom me inom ra tingoreok pwe kopwe limeti ruumwom are föri pwal ekkoch angang? Ra kan peseok pwe kopwe fel ngeni Kot ren om fiffiti mwich me akkafalafal ngeni ekkoch ussun om lükü? Met meefiom ussun ewe ät Jises, epwe fet ika seman me inan ra ereni an epwe föri ekkena mettoch?

Emön Chon Käeö Paipel

me Sense Mi Tinikken

⁷ A wor allük pwe meinisin ekkewe ät me mwän lon ekkewe familien Israel repwe feitä lon ewe imwen fel pwe repwe fel ngeni Jiowa lon ekkewe ülüngät fetellapen chon Jus. (Tuteronomi 16:16) Lupwen Jises a 12 ierin, unusen an famili a säi ngeni Jerusalem fän iten ewe Pasofer. Ese mwääl mi kapachelong nöün Josef me Meri kewe ät me nengngin. Eli Salome, pwiin Meri we, me Sepeti, pwülüwan we, me nöür kewe, Jemes me Jon, ir kewe ra wiliti nöün Jises kewe aposel, ra pwal fiti än Jises we famili le säi.a (Mattu 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Mark 15:40; Jon 19:25) Lupwen ra liwin, Josef me Meri ra ekieki pwe Jises a nom lein aramaser kewe, ina popun, rese fen tümünüöchü ia Jises a nom ie. Nge, ülüngät rän mwirin, Meri me Josef ra kerän küna pwe a nonnom lon ewe imwen fel, iwe, “a mommot lein ekkewe sense me aüseling ngeniir me pwal kapas eis ngeniir.”—Luk 2:44-46.

⁸ A ifa esin än Jises “kapas eis ngeni” ekkewe sense? Eli, esap chök ewe sokkun kapas eis mi pwäri an mochen silei och mettoch are silelo ekkoch pworaus. Ewe kapasen Krik a mak ikeei ie a tongeni weneiti ewe esin kapas eis ra nöünöü atun kapwüng me mi tongeni pachelong kapas eis lefilen ruu pekin pwe repwe apwüngalo och pworaus. Pwüngün, inaamwo ika i emön chök kükkün, nge Jises a wiliti emön chon käeö Paipel ekkewe senseen lamalam ra ingeiti, nge ir mi fiti sukul tekia! Ewe Paipel a apasa: “Ir meinisin mi auselinga i ra weitifengennir ren an tipatchem o ren an kapas.”—Luk 2:47.

⁹ Met om ekiek, pwata ekkewe sense mi silelap lon Paipel ra ingelo ren ewe kükkünün ät Jises? Pwüngün, a feiöch pokiten seman me inan mi niuokkusiti Kot ra awora ngeni emmwen seni Kot seni chök le mönükolun. (Ekistos 12:24-27; Tuteronomi 6:6-9; Mattu 1:18-20) Sia tongeni lükü pwe Josef a uwei Jises me le ätin ngeni ewe sinakok pwe epwe aüseling ngeni älleään me aweween Paipel. Kese kan pwal feiöch pun mei wor semom me inom mi käkkäeö ngonuk Paipel me ukkuweiuk ngeni ekkewe mwich? Ka kan aücheani än semom me inom achocho ussun chök än Jises aücheani met seman me inan ra föri ngeni? Ka pwal äiti ngeni aramas minne ka fen käeö ussun chök Jises a föri?

Jises a Tipemecheres

¹⁰ Met om ekiek ussun meefien Meri me Josef lupwen ra küna Jises me lon ewe imwen fel mwirin ülüngät rän? Esor tipemwaramwar pwe ra fokkun ngaselo seni ar aürek. Iwe nge, Jises a mäirü pwe seman me inan rese silei ia Jises a nonnom ie. Ir me rüüemön ra silei ussun än Jises we uputiu pwe a fis ren manamanen Kot. Pwal och, inaamwo ika rese silei titchikin pworausen manauan we, nge itä ürürün repwe silei epwe ifa nonnomun me wisan lon mwachkkan pwe i epwe Chon Amanau me Kingen än Kot we Mwu. (Mattu 1:21; Luk 1:32-35; 2:11) Ina minne, Jises a eisiniir: “Pwata oua kuttaei? Ouse mo meefi pwe upwe fakkun nonnom lon imwen Semei?” Iwe nge, ren an älleäsochis, Jises a fiti seman me inan le liwinlo Nasaret. Ewe Paipel a apasa: “A chök älleäsochisi ir.” Iwe, a pwal erä, “Inan we a iseis ekkei mettoch meinisin lon letipan.”—Luk 2:48-51.

¹¹ Mei mecheres ngonuk om kopwe äppirü Jises ren om äkkälleäsochisi semom me inom? Ka kan meefi pwe fän chommong rese fen weweiti ussun mwökütükütün fönüfan ikenäi me ka ekieki pwe ka silelap seniir? Pwüngün pwe en ka kon silei ekkoch mettoch, ussun chök nöünöün cell fon, computer, me ekkoch pisekin ikenäi. Nge kopwe ekieki mwo ussun Jises, ekkewe sense mi tipatchem ra ingelo ren “an weweiti me ren pölüen ar kewe kapas eis.” Eli kopwe tipeeü ngeni pwe ika kopwe alöllöfengenni sileom me sileien Jises, mi chök kükkün sileom. Nge, Jises mi chök tipemecheres ngeni seman me inan. Esap weween pwe fansoun meinisin a tipeeü ngeni met ra filatä fän itan. Iwe nge, “a chök älleäsochisi ir”—tori an ese chüen emön säräfö. Ifa ewe lesen kopwe tongeni käeö seni an we leenien äppirü?—Tuteronomi 5:16, 29.

Älleäsochis—Eü Mettoch Mi Aweires

¹² Ese mecheres ach sipwe älleäsochis fansoun meinisin, ussun chök met a fen fis lupwen rüüemön nengngin ra ssälo epek ewe alelap nge rese mochen fetäl woon ewe piriis asan. Ra pesei ewe ät itan Jon, “Sa lo, Jon. Kese fitikem?” Lupwen Jon a fanafanelo, emön ekkewe nengngin a esiita, “En emön mi nissimwa!” Jon ese niuokkus, a apasa: “Ngang ua chök aüseling ngeni alon mama.” Atun an a fetäl woon ewe piriis ekiselo chök mwirin, a rong terekkikin taia me a nennetiu fan, a küna efoch chitosa an a purei ekkewe nengngin. Emön a mälo, ewe emön a watte feiengaüan, iwe a tüttün pechen. Mwirin och fansoun, inen ekkewe nengngin a ereni inen Jon pwe i a fen pwal ereni nöün kewe ar repwe fetäl woon ewe piriis asen ewe al. Iei alon we, a erä, “Amwo itä nei kewe ra älleäsochisiei ussun chök noum we ä älleäsochisuk.”—Efisus 6:1.

¹³ Met popun Kot a apasa: “Ami semirit kena, oupwe alleasochisi sememi kewe me inemi”? Ren ämi älleäsochisiir, ina ussun ämi oua älleäsochisi Kot. Lükün ena, a watte ar sile lap seni sileemi. Awewe chök, nimu chök ier me mwen ewe aksiten sia kapas ussun me mwan, emön nöün chiechien inen Jon a pwal mälo atun a pwerelo epek pwal ewe chök alelap! Pwüngün, esap mecheres om kopwe älleäsochisi semom me inom iteiten fansoun meinisin, nge Kot a fen apasa pwe kopwe föri. Iwe nge ika inom me semom are pwal ekkoch ra erenuk pwe kopwe kapas chofona, solä, ika föri och mettoch Kot ese tipeeü ngeni, iwe, kopwe “älleäsochisi Kot lap seni aramas.” Ina popun mwirin an apasa “oupwe alleasochisi sememi me inemi,” iwe a pwal apachalong “lon ewe Samol.” Weween, ämi älleäsochisi sememi me inemi lon mettoch meinisin mi tipeeü ngeni än Kot allük.—Fofor 5:29.

¹⁴ Ka ekieki pwe ika en emön mi unusöch ussun chök Jises, weween, “esor an limengau, emon mi aimu seni chon tipis,” epwe itä mecheres om kopwe älleäsochisi semom me inom fansoun meinisin? (Ipru 7:26) Pwüngün pwe ika en mi unusöch, esap kon mecheres om kopwe föri minne mi ngaü, ussun chök iei. (Keneses 8: 21; Kölfel 51:5) Iwe nge, a pwal lamot ngeni Jises an epwe käeö älleäsochis. Ewe Paipel a apasa: “Inaamo ika i Noun Kot, nge a kaeo alleasochis ren an kewe riaffou.” (Ipru 5:8) Ifa ussun an küna riäfföü a fen älisi Jises le käeö älleäsochis, nge ina eü lesen ese lamot an epwe käeö lon läng?

¹⁵ Fän emmwenien Jiowa, Josef me Meri ra tümünü Jises seni mettoch mi efeiengaü lupwen mi chüen kükkün. (Mattu 2:7-23) Iwe nge, lo, lo, lo, Kot a ükütiu le tüttümünü Jises ren manamanan. A fokkun watte riäfföün Jises lon pekin ekiek me inis pwe ewe Paipel a apasa pwe i a “iseta an kewe iotek o a tingormau . . . le pupuchor chapur, eti chonun mesan.” (Ipru 5:7) Inet a fis ena?

¹⁶ A wesewesen fis lon ekkewe säingoon kulokun manauen Jises woon ei fönüfan lupwen Setan a unusen achocho le atai an tuppwöl. A kon lien watte an riäfföü lupwen a ekieki pwe an mälo epwe aitengaüa Seman pun ussun itä nge i emön chon tipis, ina minne, “a alapalo an iotek, [lon mälämälen Ketsemeni] o pwichin a suputiu won pwul, usun chok supusupun cha mi lap.” Fitu awa mwirin, napanapen an mälo woon efoch irään ninni a fokkun ämmetek pwe Jises a “pupuchor chapur, eti chonun mesan.” (Luk 22:42-44; Mark 15:34) A pwal “käeö älleäsochis seni ekkewe mettoch a riäfföü ren” me a apwapwai letipen Seman we. Iei a nonnom lon läng, iwe, Jises a meefi ach letipweires atun sia akkachocho ngeni ach sipwe älleäsochis.—Än Salomon Fos 27:11; Ipru 2:18; 4:15.

Käkkäeö ewe Lesenin Älleäsochis

¹⁷ Lupwen semom me inom ra apwüngük, a pwäratä pwe ra mochen kopwe feiöch pun ra tongeök. Ewe Paipel a eis: “Io emon at mi seman we esap amiriti?” Esap eü mettoch mi alolilen ika ese naf an semom me inom tongeök pwe ina rese awora fansoun le emirituk? Pwal ina chök ussun, pokiten Jiowa a tongeök, a emirituk. “Lupwen sia nonnom fan amirit, sokkun amirit meinisin usun pwe esor minen apwapwa, pwe minen aletipengau chok, nge mwirin, a pwarata uwan pung mi kinamwe, ngeni ir mi fen kuna mirit ren.”—Ipru 12:7-11.

¹⁸ Emön king lon Israel loom, ewe Jises a erä pwe a watte an mirit, a mak ussun aüchean än ekkewe sam me in emiriti nöür kewe. Solomon a makkei, “Eman esap apwüngü nöün a oput nöün, nge eman mi tongei nöün a achocho le emiriti.” Solomon a pwal apasa pwe emön mi etiwa emirit mi fiti tong epwe tongeni amanaua pwisin i seni mälo. (Än Salomon Fos 13:24; 23:13, 14; Mattu 12:42) Emön fin Kraist a chechchemeni pwe le kükkünün we, ika a meseppat atun mwich, seman we a ereni pwe epwe apwüngü i lupwen repwe liwiniti imwer we. Iei, neminewe a chechchemeni ussun än seman tongei ren an awora emirit mi fiti tong me ina met a anapanapa manauan ngeni manau mi mürinnö.

¹⁹ Kopwe meefi kilisou ika mei wor semom me inom mi tongeök me awora ar fansoun me achocho le emirituk fän tong. Älleäsochisiir ussun chök ach Samol Jises a fen älleäsochisi seman me inan, Josef me Meri. Nge iei ewe äkkäeüin popun kopwe älleäsochisiir pun ina met Semom woon läng, Jiowa Kot, a apasa pwe kopwe föri. Seni ena kopwe pwisin feiöch “pwe kopwe sopoch, o manauettam won fonufan.”—Efisus 6:2, 3.

[Footnote]

Ifa Ussun Kopwe Pölüeni?

• Ikkefa ekkewe feiöch epwe tori ekkewe nau seni ar älleäsochisi semer me iner kewe?

• Le kükkünün Jises, ifa ussun a awora eü leenien äppirü lon an älleäsochisi seman me inan?

• Ifa ussun Jises a käeö älleäsochis?

[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]

1. Ifa ussun om älleäsochis epwe tongeni tümünuk?

2. Met popun a lamot öüröür ngeni ekkewe kükkün, me pwata a lamot ar repwe älleäsochisi semer me iner?

3. Ifa ewe “manau mi enlet” fän iten lap ngenikich, me ifa ussun semirit ra tongeni angei ena?

4. Ifa ussun semirit ra tongeni asamolu Kot me pwal küna feiöch?

5. Ikkefa ekkewe popun ach sipwe lükü pwe Jises emön chon angang mi fokkun angangöch?

6. (a) Pwata ka meefi pwe le kükkünün Jises, a pwal föri angangen leimw? (b) Lon menni napanap semirit repwe tongeni äppirü Jises?

7. (a) Jises a fiti iö le säi ngeni ewe Pasofer? (b) Ia Jises a nonnom ie lupwen an famili ra poputä ar säisefäl ngeni pukun leenier, me met popun a nonnom ikewe ie?

8. Met Jises a föri lon ewe imwen fel, me pwata ekkewe aramas ra ingeiti?

9. Ifa ussun om kopwe äppirü än Jises we leenien äppirü le käkkäeö Paipel?

10. (a) Pwata seman me inan repwe itä silei ia Jises a fen nonnom ia? (b) Ifa ewe leenien äppirü mi mürinnö Jises a isetiu fän iten ekkewe semirit?

11. Ifa ewe lesen ussun älleäsochis ka tongeni käeö seni Jises?

12. Epwe ifa ussun älleäsochis epwe tümünü manauom?

13. (a) Pwata kopwe älleäsochisi semom me inom? (b) Ineet epwe fich ngeni emön semirit an esap föri met seman me inan ra ereni?

14. Pwata älleäsochis a mecheres ngeni emön mi unusöch, lap seni emön ese unusöch, nge pwata a chüen lamot an epwe käeö ussun?

15, 16. Ifa ussun Jises a käeö älleäsochis?

17. Epwe fet meefiach ussun ach küna emirit?

18. (a) Met ewe angangen emirit mi fiti tong a ännetatä? (b) Lon künaen manauom, ifa feiöchün aramas pokiten ra etiwa ewe angangen emirit?

19. Pwata a äkkäeüin aüchea om kopwe älleäsochisi semom me inom?

[Lios lon pekin taropwe 28]

Lupwen Jises a 12 ierin, a fokkun angöch lon Paipel

[Lios lon pekin taropwe 31]

Ifa ussun Jises a käeö älleäsochis seni an kewe riäfföü?