Jiowa ‘Ewe Chon Angasakichelo’
Jiowa “epwe alisi ir o angasalo ir.”—KÖLF. 37:40, TF.
1, 2. Menni pworaus mi enlet ussun Jiowa a kan aururukich me apöchökkülakich?
A KAN sissiwil nürün ekkan mettoch mi nom fän ttinen akkar atun fönüfan a pwelli ewe akkar. Iwe nge, ewe Chon Föratä fönüfan me akkar ese fokkun siwil. (Mal. 3:6) Ewe Paipel a apasa, “Semen ekkewe saram, ewe esap wililo, o esor nurun an kul.” (Jem. 1:17) Ei pworaus mi enlet ussun Jiowa a wesewesen aururukich me apöchökkülakich, äkkäeüin, lupwen epwe torikich sossot mi weires me osukosuk. Pwata?
2 Ussun sia fen käeö lon ewe lesen me mwan, Jiowa i ewe “Chon Angasalo” nöün kewe aramas me loom. (Kölf. 70:5) Ese sissiwil me fansoun meinisin a föfföri minne chök a apasa epwe föri. Ina minne, ikenäi, mei wor popun ekkewe mi fel ngeni repwe lükülükü pwe I “epwe alisi ir o angasalo ir.” (Kölf. 37:40) Ifa ussun Jiowa a angasalo nöün kewe chon angang lon ach ei fansoun? Ifa ussun epwe älisi emön me emön leich?
Ngaselo Seni Chon Ü Ngenikich
3. Pwata sipwe lükü pwe chon koput resap pinei nöün Jiowa kewe aramas ar repwe afalafala ewe kapas allim?
3 Ese lifilifil met chon oput repwe föri fän nemenien Setan, nge resap eppeti are aükatiu än Chon Pwäratä Jiowa fel ngeni I chök pun mi fich ngeni I. Kapasen Kot a anükünükü ngenikich: “Esap wor och pisekin maun epwe tongeni afeiengauok. Iwe, kopwe tongeni pälüeni chokewe meinisin mi atipisuk lon kapwüng.” (Ais. 54:17) Chon ü ngeniir ra resin achocho le eppeti nöün Kot kewe aramas ar resap apwönüetä wiser le afalafal. Ekieki ekkeei ruu pworaus.
4, 5. Met sokkun riäfföü a tori nöün Jiowa kewe aramas lon 1918? Iwe, met mwiriloon?
4 Lon 1918, ekkewe nouwisen lamalam ra efisi an aramas eriäfföüü nöün Jiowa kewe chon angang pwe repwe aükalo ar angangen afalafal. Lon May 7, chon tupuni mwuun Merika ra aresini J. F. Rutherford, ewe a wisen tümünü ewe angangen afalafal woon unusen fönüfan, me ekkoch chienan kewe. Mwirin ruu chök maram, ra etipisiir me apwüngalo pwe repwe kalapus ren langattam fansoun. Itä ekkewe chon ü ngeniir ra tongeni nöünöü ekkewe sou kapwüng pwe repwe aükalo ewe angangen afalafal? Aapwi!
5 Chechchemeni än Jiowa we pwon: “Esap wor och pisekin maun epwe tongeni afeiengauok.” A fis eü watteen siwil pun lon March 26, 1919, tiu maram mwirin ar ra ares me kalapus, Brother Rutherford me chienan kewe ra towu pun ra mönatiu och moni fän iten ar resap sü seni ar kapwüng. Lon May 5, 1920, ese chüen wor a etipisiir. Ra wesewesen ngaselo, me a sopwosopwolo ar afalafal. Met mwiriloon? A fokkun chommongolo chochoon chon afalafal! Ling meinisin a fich ngeni “ewe Chon Angasalo” nöün kewe aramas.”—1 Kor. 3:7.
6, 7. (a) Met a fis ngeni Chon Pwäratä Jiowa lon Tois? Iwe, met mwiriloon? (b) Met uruwoon nöün Jiowa kewe aramas lon ach ei fansoun a ännetatä?
6 Iei pwal eü pworaus. Lon 1934, Hitler, ewe sou nemenemen Tois, a pwon pwe epwe arosalo Chon Pwäratä Jiowa meinisin lon Tois. A wesewesen achocho le apwönüetä an na pwon. Chommong Chon Pwäratä Jiowa ra ares me kalapus. Lap seni 10,000 Chon Pwäratä Jiowa ra küna riäfföü me lap seni 250 ra ninniilo lon ekkewe leenien fötek. Itä Hitler a tongeni arosalo ekkewe Chon Pwäratä Jiowa meinisin? A tongeni aükatiu ar föfföri ewe angangen afalafal lon Tois? Aapwi! Fän riäfföü, pwiich kewe ra afalafal le monomon. Mwirin taloon än Hitler nemenem, Chon Pwäratä Jiowa mi ngaselo ra sopwelo ar angangen afalafal. Ikenäi, mei wor lap seni 165,000 chon afalafala ewe Mwu lon Tois. “Ewe Chon Angasalo” aramas a föri minne a pwonetiu: “Esap wor och pisekin maun epwe tongeni afeiengauok.”
7 Uruwoon Chon Pwäratä Jiowa lon ach ei fansoun a ännetatä pwe Jiowa esap fokkun mutatä rosoloon an we mwicheich. (Kölf. 116:15) Iwe nge, Jiowa epwe wesewesen tüttümünü emön me emön leich? Ifa ussun epwe angasalo emön me emön leich?
Epwe Tümünükich seni Feiengaü?
8, 9. (a) Ifa ussun sia silei pwe sisap küna tümün seni feiengaü lon pekin aion fansoun meinisin? (b) Met sipwe esilla?
8 Sia silei pwe Jiowa ese pwonei pwe epwe tümünü emön me emön leich seni feiengaü lon pekin aion lon ei fansoun. Sia tipeeü ngeni alon ekkewe ülümön ätin Ipru mi tuppwöl, ekkewe rese chapetiu ngeni än King Neputkanesar we ülülün mi för seni kolt. Ekkena alüwöl mi niuokkusiti Kot rese ekieki pwe Jiowa epwe föri och manaman le tümünüür seni feiengaü lon pekin aion. (Älleani Taniel 3:17, 18.) Pwüngün pwe Jiowa a angaserelo seni “ewe lenien ekkei mi fokun sarara.” (Tan. 3:21-27) Iwe nge, pwal mwo nge loom loom, fän ekkoch chök, Jiowa a angasalo nöün kewe aramas ren och manaman. Chommong chon angang ngeni Jiowa mi tuppwöl ra mälo fän pöün chon koputer.—Ipru 11:35-37.
9 Met pworausen ach ei fansoun? “Ewe Chon Angasalo,” Jiowa, a tongeni angasalo aramas seni feiengaü. Iwe nge, itä sia tongeni apasa pwe lon eü fansoun, Jiowa a wesewesen tümünü aramas pwe resap feiengaü, nge pwal lon eü fansoun ese tümünüür? Aapw. Iwe nge, eli emön mi ngaselo seni feiengaü watte epwe meefi pwe Jiowa a angasalo i. Ese öch ika ekkoch repwe esiita an na memmeef. Iwe nge, sia mirititi pwe chommong Chon Kraist mi tuppwöl ra mälo fän pöün chon koputer, ussun chök an a fis lon Tois. A pwal fokkun alolilen än ekkoch serengaü le mälo. (SalAf. 9:11) Eli, sipwe eis: ‘Itä Jiowa ese apwönüetä wisan we, wisen “Chon Angasalo” aramas mi tuppwöl pun ra mälo ren aksiten, semwen, kawet, taifun, me metakkan? Iwe, esap ina weween.
10, 11. Pwata aramas rese tongeni akkufu mälo? Nge met Jiowa epwe tongeni föri?
10 Ekieki mwo: Aramas resap tongeni pinei ar repwe mälo, pun ese fokkun wor emön “a tongeni angasa manauan seni manamanen ewe lenien sotup,” are Eitis, peiasen aramas meinisin. (Kölf. 89:48) Nge Jiowa epwe tongeni? Emön chienach ese mälo fän eriäfföün än Hitler nemenem. Iwe, a chechchemeni ifa ussun inan we, emön Chon Pwäratä Jiowa, a aururu letipan atun attonger kewe ra mälo lon ekkewe leenien fötek. A ereni: “Ika mälo epwe fötekini aramas meinisin tori feilfeilo chök, weween, mälo epwe pöchökkül lap seni Kot, ika met?” Enlet, mälo ese pöchökkül lap seni ewe Popun manau mi unusen manaman! (Kölf. 36:9) Jiowa a chechchemeni chokkewe mi nonnom lon Seol, are Eitis, iwe, i epwe angasalo emön me emön leir.—Luk 20:37, 38; Pwar. 20:11-14.
11 Iwe ikenäi, Jiowa a wesewesen älisi nöün kewe chon fel mi tuppwöl. Iei sipwele käeö ifa ussun Jiowa a föri ülüngät mettoch mi ännetatä pwe I ach “Chon Angasalo.”
Jiowa A Tümünü Ach Riri ngeni I
12, 13. Pwata a fokkun lamot ach sipwe tümünüfichi ach ririöch ngeni Kot? Ifa ussun Jiowa a kan awora minen älillis ngenikich?
12 Jiowa a tüttümünü ach ririöch ngeni I, nge ina ewe tümün mi lamot seni meinisin. Kich Chon Kraist mi enlet sia weweiti pwe mei wor och mettoch mi aüchea lap seni manauach iei. Ach chiechiöch me pacheöch ngeni Jiowa, ina met mi aüchea lap seni meinisin. (Kölf. 25:14; 63:3) Ika esor ena riri, esap wor aücheaan manauach ikenäi me esap wor ach äpilükülükün manau lon fansoun epwe feito.
13 Sia kilisou pun Jiowa a awora ngenikich mettoch meinisin mi lamot pwe sipwe pacheöch ngeni I. Sia küna älillis seni an we Kapas, an we ngün mi fel, me an we mwichefel woon unusen fönüfan. Ifa ussun sipwe äeäfichi ekkena minen älillis? Ren ach tinikken le käkkäeö an we Kapas, sipwe apöchökkülatä ach lükü me ach äpilükülük allim. (Rom 15:4) Ren ach letip-wenechar le tingorei älillisin an we ngün mi fel, sipwe küna älillis pwe sisap föfföri met epwe aingaüa ach pacheöch ngeni I. (Luk 11:13) Ren ach sipwe älleasochisi ekkewe kapasen emmwen ewe chon angang mi tuppwöl me tipatchem a awora lon nöüch kewe puk, ach kewe mwich me mwichelap, sipwe pöchökkületä ren anach “mongo lon fansoun fich.” (Mt. 24:45) Ekkeei mettoch Kot a awora ra kan tüttümünü ach chiechiöch me pacheöch ngeni Kot.—Jem. 4:8.
14. Apworausa eü pworaus mi menlapei än Kot tümünü ach ririöch ngeni I.
14 Awewe chök, pworausen ewe sam me in lon ewe lesen me mwan a affata ifa ussun Jiowa a kan tümünü ach ririöch ngeni I. Ekkoch chök rän mwirin ar ra silei pwe nöür we föpwül itan Theresa a morukolo, a wor pworaus ämäirü. Emön a nielo.a Seman we a apasa: “Üa fen iotek pwe Jiowa epwe tüttümünü. Lupwen a mälo, enlet, üa mwittir ekieki ika pwata ese pölü ai kewe iotek. Pwüngün, üa silei pwe Jiowa ese pwonei pwe epwe föri manaman an epwe tüttümünü manauen emön me emön leich. Üa ikkiotek pwe upwe tongeni weweiti. A aururu letipei ai chechchemeni pwe Jiowa a kan awora minne a lamot pwe sipwe tüttümünü ach pacheöch ngeni I. Ena sokkun tümün a lamot seni meinisin, pun a kküü ach äpilükülük fän iten mwachkkan. A ina ussun a pwal tümünü Theresa pun a tuppwöl le angang ngeni Jiowa tori an we a mälo. Üa meefi kinamwe le silei pwe an we äpilükülük allim lon mwachkkan a nom le pöün Jiowa.”
Jiowa A Kan Tüttümünü Chon Samau
15. Ifa ussun Jiowa epwe älisikich atun sipwe fokkun samau?
15 Jiowa a tongeni älikiitükich lon ach “kiekien samau,” ussun chök a föri fän iten Tafit. (Kölf. 41:3) Inaamwo ika Jiowa ese kan föri manaman le achikarata chon semmwen lon ach ei fansoun, nge a chüen älisikich. Ifa ussun? Ekkewe kapasen emmwen lon an we Kapas ra tongeni älisikich le filiöchü met sokkun älillis sipwe eäni. (SalF. 2:6) Sipwe tongeni angei älillis me emmwen seni pworausen ach samau mi mak lon The Watchtower me Awake! Ren an we ngün mi fel, Jiowa a tongeni awora “tufich mi somwola” pwe sipwe tongeni mokurochou fän ach samau me amwochu ach tuppwol ese lifilifil met epwe fis. (2 Kor. 4:7) Ren an älillis, sisap kon ekilapei ach semmwen lap seni ach pacheoch ngeni Jiowa.
16. Ifa ussun emon pwiich a likiitü fän an samau?
16 Ekieki pworausen ewe Chon Kraist alüwöl sia kapas ussun le poputaan ewe lesen mwen ei. Lon 1998, emön tokter a ereni pwe a üri ewe semmwen itan amyotrophic lateral sclerosis, are ALS, iwe, unusen inisin a pelo ren.b A fet? A aweweei: “Fan ekkoch, a mmen watte metekin inisi, iwe, ua fokkun letipechou. Üa ekieki pwe upwe chök ngaselo ika upwe mälo. Lupwen ese chüen ki rei, üa iotek pwe Jiowa epwe awora ngeniei ülüngät mettoch: eü letip mi kinamwe, mosonottam, me likiitü. Üa meefi pwe Jiowa a pölüweni ai kana iotek. Ika letipei a kinamwe, üa tongeni ekilapei ekkewe mettoch mi aururu letipei, awewe chök, ewe otot sefö ikewe ie upwe tongeni feffetäl, pwapwaesini mongo mi annö, me kapasfengen me chon ai famili. Mosonottam a kan älisiei ai upwe mokurochou fän weiresin inisi mi pelo. Likiitü a atufichi ai upwe amwochu ai lükü me akkomwa ai ririöch ngeni Jiowa. Üa tipeeü ngeni alon Tafit, pun üa pwal meefi pwe Jiowa a tümünüei lon ai “kiekien samau.”—Ais. 35:5, 6.
Jiowa A Awora Tufichin Manau
17. Met Jiowa a pwonetiu pwe epwe föri fän äsengesich? Iwe, met weween an na pwon?
17 Jiowa a pwonetiu pwe epwe awora tufichin manauach. (Älleani Mattu 6:33, 34 me Ipru 13:5, 6.) Nge sisap ekieki pwe epwe föri ekkoch manaman le awora anach, unumach, are pisekich. Sisap chipwang le angang. (2 Tes. 3:10) Iei weween an na pwon: Ika sipwe kütta akkomw än Kot we Mwu lon manauach me angang fän iten tufichin manauach, sipwe tongeni lükülük woon Jiowa pwe epwe awora ekkewe mettoch mi lamot. (1 Tes. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8) Eli epwe amwökütü emön chienach chon fel an epwe awora anach möngö are üfach, are epwe älisikich le küt ach angang.
18. Aweweei eü pworaus mi pwäratä ifa ussun sipwe küna älillis lon fansoun osupwang.
18 Chechchemeni pworausen ewe in esor pwülüwan a mak lepoputään ewe lesen me mwan. Lupwen iir me nöün we nengngin ra mwöküt ngeni pwal eü leeni, a weires an epwe künökün an angang. A aweweei: “Üa feilo afalafal lesossor, me iteiten mwirin leolowas, üa küt ai angang. Eü rän üa feilo kamö milik lon eü sitowa. Üa nengeni ekkewe iasai, nge ese naf nei senis, iwe, üa fokkun letipechou. Lupwen üa liwiniti imwei we, a wor chommong chotä mi ur ren sokkopaten iasai me möngö lükün sökürün imwei we. A naföch anem möngö fän iten fitu maram. Üa chök kechiu me apasa ai kilisou ngeni Jiowa.” Mwirin, a silei pwe ina uwaan fotän emön chienan lon ewe mwichefel. Neminnan a makkei echö taropwe ngeni ena brother, iwe, a ereni: “Inaamwo ika üa apasa ai kilisou chapur ngonuk lon chök ena rän, nge üa pwal kilisou ngeni Jiowa pun om kirekiröch a ächchema ngeniei ussun än Kot tong.”—SalF. 19:17.
19. Lon ewe riäfföü mi lapalap, met nöün Jiowa kewe chon angang repwe tongeni eäni lükülük woon? Met sipwe tipeppos le föri lon ach ei fansoun?
19 A ffat pwe minne Jiowa a föfföri me loom me pwal lon ach ei fansoun a awora popun ach sipwe lükülükü pwe I ach Chon Älillis. Arapakkan chök, lupwen epwe fis ewe riäfföü mi lapalap, epwe fokkun lamot ngenikich än Jiowa älillis lap seni me loom. Iwe nge, nöün Jiowa kewe chon angang repwe tongeni unusen lükülük woon I. Repwe tongeni netä me sachetä, pun ra silei pwe ar amanau a chök arapoto. (Luk 21:28) Tori ena fansoun, ese lifilifil met sokkun sossot epwe torikich, nge sipwe tipeppos le lükülükü Jiowa, pwe ach Kot ese sissiwil, I wesewesen ach “Chon Angasalo.”
[Footnote]
a Nengeni ewe pworaus, itelapan “Likiitü fän Pworaus Ämäirü” (Coping With an Unspeakable Tragedy) lon Awake! minen July 22, 2001, pekin taropwe 19-23.
b Nengeni ewe pworaus itan “Ren ai Lükü, Üa Tongeni Likiitü fän ai Samau” (“Sustained by My Faith—Living With ALS)” lon Awake! minen January 2006, pekin taropwe 25-29.
Ka Chechchemeni?
• Ifa ussun Jiowa epwe tongeni angasalo iir kewe ra serengaü me mälo lon aksiten, samau, are metakkan?
• Pwata a wesewesen lamot älillis fän iten sipwe küna tümün lon ach ririöch ngeni Jiowa?
• Met weween än Jiowa pwon pwe epwe awora tufichin manauach?
[Sasing lón pekin taropwe 12]
Brother Rutherford me chienan kewe ra ares lon 1918, iwe nge, mwirin, ra ngaselo, me ese chüen wor a etipisiir
[Sasing lón pekin taropwe 14]
Jiowa a tongeni tümünükich woon ach “kiekien samau”