Feffeitä ngeni Äsimaü pun “Ränin Jiowa we A Arapoto”
“Sipwe fefeilo ngeni asimau.”—IPRU 6:1, TF.
1, 2. Lon fansoun ekkewe aposel, pwata ekkewe chon Kraist lon Jerusalem me Jutia ra tongeni ‘sütä woon ekkewe chuk’?
ATUN Jises a nonnom woon fönüfan, nöün kewe chon käeö ra eisini: “Kopwe pwäri ngenikem asisilen fansoun om wareto me ewe fansoun sopolan.” Ren an pölüweni ar we kapas eis, Jises a ngeniir eü oesini a akkomw pwönütä lon fansoun ekkewe aposel. Jises a kapas ussun eü mettoch mi amwarar epwe fis pwe esissillen arapotoon ewe sopwoloon. Atun repwe küna ena esissil, “chokewe mi nom Jutea repwe sütä won ekewe chuk.” (Mt. 24:1-3, 15-22) Iwe, itä nöün Jises kewe chon käeö repwe esilla ewe esissil me älleasochisi an kewe kapasen emmwen?
2 Arapakkan ilik ier mwirin, lon ewe ier 61, ewe aposel Paul a makkeei eü pworaus mi apöchökküla me äwenechara ekiekin ekkewe chon Ipru Chon Kraist lon Jerusalem me ekkewe fönü ünükün. Paul me chienan kewe chon lükü rese silei pwe a chök nimu ier towauen pwäloon esissillen poputään ewe “riaffou lapalap.” (Mt. 24:21) Lon ewe ier 66, Cestius Gallus me nöün kewe sounfiun Rom ra tori Jerusalem pwe itä repwe fiu ngeniir. Iwe nge, ra liwin, me ekkewe chon Kraist ra tongeni sü seni Jerusalem.
3. Ifa peseien Paul ngeni ekkewe chon Ipru Chon Kraist, iwe, pwata?
3 A lamot ekkena chon Kraist repwe mirit fän iten ar repwe esilla pwe ina pwönütään alon Jises we, ina minne, repwe sü. Iwe nge, ekkoch leir ra “wewemang.” Ra ussun chök mönükol mi chüen ükkün “milik.” (Älleani Ipru 5:11-13.) Pwal mwo nge ekkoch mi fen fiffiti ewe alen enlet arapakkan ilik ier ra poputä le “tokola seni ewe Kot mi manau.” (Ipru 3:12) Atun ena “[ränin kitetter] a arapoto,” ekkoch ra ekketiwalo ar fiffiti mwich. (Ipru 10:24, 25, TF) A fokkun fich peseien Paul ngeniir: “Sipwe chok likitalo ekkewe kaeon le popun usun Kraist, o sipwe fefeilo ngeni asimau.”—Ipru 6:1, TF.
4. Pwata a fokkun lamot ach sipwe mirititi pwönüetään än Paipel kewe oesini? Met epwe älisikich le föri ena?
4 Sia nonnom lon ewe fansoun epwele unusen pwönütä än Jises we oesini. “Ewe rän mi lap, ränin [Jiowa] a arapoto,” iwe, epwele amuchalo unusen än Setan otot. (Sef. 1:14) A lamot iei lap seni loom ach sipwe mirititi pwönüetään ekkewe oesini lon Paipel me ämääraatä ach ririöch ngeni Jiowa. (1 Pit. 5:8) A wesewesen ina ussuch? Ika kich Chon Kraist mi äsimaü, sipwe mammasa me mirititi atapwalapwalen ei fansoun.
Weween Än Chon Kraist Äsimaü
5, 6. (a) Repwe fet aramas mi äsimaü? (b) Ikkefa ekkewe ruu mettoch sipwe achocho ngeni pwe sipwe äsimaüetä?
5 Paul ese chök ereni ekkena chon Ipru Chon Kraist ar repwe feffeitä ngeni äsimaü, nge a pwal äweweei ngeniir weween. (Älleani Ipru 5:14, TF.) “Aramas asimau” resap chök mochen ükkün “milik.” Repwe möngö “mongö mi pöchökkül.” Ina popun, ra silefichi “ekkewe kaeon le popun” me pwal “ekewe ekiekin Kot mi alolol.” (1 Kor. 2:10) Ra eöreni ar repwe esilla lefilen minne a öch me ngaü ren ar apwönüetä minne ra silei. Iwe, atun a wor ar kefil, repwe mirititi menni kapasen emmwen lon Paipel epwe älisiir le kefiliöch, me ifa ussun repwe apwönüetä.
6 Paul a makkeei: “Iei mine sipwe fokun kamwöchünük won ekewe kapas mi let sia fen rongorong, pwe sisap tokola seni.” (Ipru 2:1) Sia tongeni tokolo seni ewe lükü nge sise mwo meefi. Nge esap fis ika sipwe fokkun ekipwichi “ekewe kapas mi let” sia käkkäeö lon pwisin imwach are lon ach kewe mwich. Emön me emön leich epwe pwisin eisini: ‘Ua chüen chök käkkäeö ekkewe käeöön le popun? Ua chök tipin pwomweni pwe ua fiti ewe enlet, nge esap seni wesewesen letipei? Ifa ussun upwe wesewesen feffeitä lon ewe enlet?’ Ach feffeitä ngeni äsimaü a wewe ngeni ach sipwe achocho le föri ruu mettoch. Sipwe sissileelo ewe Kapasen Kot me käkkäeö älleasochis.
Sipwe Sissileelo Ewe Kapasen Kot
7. Ifa ussun sipwe küna feiöch seni ach silelo ewe Kapasen Kot?
7 Paul a makkeei: “Emön mi ükkün milik ese silefichi ewe kapasen pwüng, pun i a chüen chök emön mönüköl.” (Ipru 5:13, NW) Ren ach sipwe äsimaüetä, sipwe fokkun silefichi än Kot kewe pworaus lon Paipel. Ina pwata, sipwe soun käeö Paipel me pwal ekkewe puk “ewe chon angang mi allükülük o tipachem” a awora. (Mt. 24:45-47) Epwe älisikich le sissileelo ekiekin Kot pwe sipwe sipeöch le esilla lefilen minne a öch me ngaü. Emön Chon Kraist itan Orchida a apasa: “Ewe kapasen pesepes pwe sipwe äkkälleani nöüch Paipel a wesewesen kküü manauei. Mwirin ruu ier, ua älleani unusen ewe Paipel, iwe, ua meefi pwe ua kerän poputä le silei ewe Chon Föriei. Ua käeö ussun föfförün kewe, minne a efich me oput, ükükün watteen an manaman, me alolloolun an tipatchem. Ai äkkälleani ewe Paipel iteiten rän a apposa letipei lon ekkewe fansoun mi kon weires lon manauei.”
8. Ifa ussun manamanen ewe Kapasen Kot epwe tongeni siwili napanapach?
8 Ach äkkälleani och kinikinin Paipel, ewe “mi manau o manaman,” epwe älisikich le lefareni ekkewe pworaus. (Älleani Ipru 4:12.) Epwe anapanapa letipach pwe epwe lapolo ach apwapwaai Jiowa. Ka tongeni alapalo om fansoun le äkkälleani Paipel me ekilonei met a apasa?
9, 10. Met a kapachelong lon ach silelo ewe Kapasen Kot? Äweweei.
9 Ese naf ach sipwe chök silei met Paipel a apasa. Eli, lon ränin Paul we, ekkoch Chon Kraist ra silei met Paipel a apasa, nge rese äsimaü pun rese apwönüetä met ra silei. Pokiten rese mut ngeni Paipel an epwe ekkemmweniir pwe repwe kefiliöch, rese wesewesen silefichi Paipel.
10 Ach silei ewe Kapasen Kot a wewe ngeni ach sipwe silei met a apasa me apwönüetä minne sia silei. Pworausen emön Chon Kraist itan Kyle a pwäratä ifa ussun sipwe föri ena. Kyle me chienan we chon angang ra änini. Met Kyle a föri pwe epwe äwesalo ar we osukosuk? A äweweei: “Ua chechemeni ewe wokisin lon Rom 12:18, ewe a apasa: ‘Ukukun minne oua tongeni, oupwe kinamwefengen me aramas meinisin.’ Iwe, ua tingorei chienei we pwe aupwe fosfengen mwirin särin angang.” A sopwöch äm pworausfengen, me chienan we a ingeiti napanapen än Kyle äwesi ewe osukosuk. Kyle a apasa: “Iei ewe lesen ua käeö, pwe ach apwönüetä ekkewe kapasen emmwen seni Paipel a pwüng fansoun meinisin.”
Käeö Älleasochis
11. Met a pwäratä pwe esap mecheres ach sipwe älleasochis lon fansoun weires?
11 Esap mecheres ach sipwe apwönüetä minne sia käeö seni ewe Paipel, äkkäeüin, fän weires. Äwewe chök, ekiselo mwirin än Jiowa angaserelo seni Isip, chon Israel ra “anini ngeni Moses” me ra “sotuni ewe Samol mi Lapalap.” Pwata? Pokiten ese naf ünümer konik. (Eks. 17:1-4) Ese pwon ruu maram mwirin ar föri eü pwon lefiler me Kot pwe repwe älleasochisi “meinisin mine [Jiowa] a apasa,” nge ra atai an we allük ren ar fel ngeni ululun. (Eks. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Ra itä niuokkus pokiten mmangetiuen Moses me woon ewe Chuuk Horep atun Kot a fos ngeni? Ra itä ekieki pwe ekkewe chon Amelek repwe maunesefäliir, nge repwe osupwang pun Moses a fen piin awinner ren an eitietä pöün, nge iei ese nom rer? (Eks. 17:8-16) Ese lifilifil ewe popun nge ekkewe chon Israel “resap fokun mochen aleasochisi.” (Fof. 7:39-41) Paul a pesei chon Kraist ar repwe ‘achocho’ pwe resap ussun ekkewe chon Israel loom atun ra niuokkus le tolong lon ewe Fönüen Pwon, iwe, ra ‘ttur pokiten ar aleasolap.’—Ipru 4:3, 11.
12. Ifa ussun Jises a käeö älleasochis, iwe, ifa feiöchün?
12 A lamot sipwe fokkun achocho le älleasochisi Jiowa fän iten sipwe äsimaüetä. Jises Kraist a käeö älleasochis seni an kewe riäfföü. (Älleani Ipru 5:8, 9.) Me mwen an a feitiu fönüfan, Jises a älleasochisi Seman we. Iwe nge, an föfföri letipen Seman we woon fönüfan a wewe ngeni an epwe metek me ekiweires. Jises a “unusöchüla” ren an älleasochis fän riäfföü lapalap pwe epwe fich ngeni wisan kewe mi fö Kot a awisa ngeni, King me Samol-Fel mi Lapalap.
13. Met epwe affata ika sia fen käeö älleasochis?
13 Nge kich? Sia tipeppos pwe sipwe älleasochisi Jiowa pwal mwo nge fän ekkewe sossot mi weires? (Älleani 1 Piter 1:6, 7.) A fataffatöch än Kot kewe kapasen emmwen ussun föfför mi pwüng me mwääl, föfför mi wenechar, kapas mi fich ngeni Chon Kraist, pwisin äkkälleani me käkkäeö ewe Paipel, fiffiti mwich, me akkafalafal. (Jos. 1:8; Mt. 28:19, 20; Ef. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Ipru 10:24, 25) Sia älleasochisi Jiowa lon ekkeei mettoch pwal mwo nge fän riäfföü? Ach älleasochis, ina esissillen pwe sia feffeitä ngeni äsimaü.
Pwata Ach Äsimaüetä Epwe Efeiöchükich?
14. Äweweei ifa ussun ach feffeitä ngeni äsimaü a tongeni tümünükich.
14 Ina eü minen tümün ngeni Chon Kraist ar repwe tongeni esilla lefilen minne mi pwüng me ngaü lein chon fönüfan mi ‘poroingaualo letiper.’ (Ef. 4:19) Äwewe chök, emön pwiich itan Jemes a äkkälleani me aücheani Paipel me nöüch kewe puken äweween Paipel. Lon an we leenien angang, chienan kewe meinisin, iir fefin. Jemes a apasa, “A ffat pwe chommong leir ese mürinnö napanaper, chilon chök emön mi sani pworausen Paipel. Iwe nge, fän eü, lupwen äm aua chök rüüemönülo lon eü ruumw, neminnewe a foropacheei. Tittipei pwe a chök urumwot, nge a weires ai upwe aükalo. Ina atun ua chemeni eü pworaus lon Ewe Leenien Mas ussun emön brother mi pwal tori ena sokkun sossot lon an we leenien angang. Ena lesen a äweweei pworausen Josef me pwülüwen Potifar we. Ua mwittir tiin seniei, iwe, a säwu lükün. (Ken. 39:7-12) Jemes a kilisou pun esor met a fis me mwirin, me a akkamwöchü limelimöchün miritin letipan.—1 Tim. 1:5.
15. Ifa ussun ach feffeitä ngeni äsimaü epwe apöchökkülatä letipach?
15 Ach äsimaüetä epwe pwal apöchökkülatä letipach pwe ‘sokopaten afalafal mi mwäl resap atokakich seni ewe al mi pwüng.’ (Älleani Ipru 13:9.) Lupwen sipwe achocho le feffeitä, ekiekich epwe fot woon “mine a fokun mürina.” (Fil. 1:9, 10) Epwe lallapolo ach kilisou ngeni Kot ren mettoch meinisin a kan akkawora fän iten feiöchüch. (Rom 3:24) Emön Chon Kraist mi eäni ekiekin “ekkewe mi tipemwan” epwe ämääraatä an meefi kilisou me an ririöch ngeni Jiowa.—1 Kor. 14:20, TF.
16. Met a älisi emön sister pwe epwe ‘anüküchara letipan’?
16 Emön sister itan Louise a pwäratä pwe mwirin än we papatais, a äkkäeüin ekiekin apwapwaai aramas. A apasa, “Use föri mettoch mi ngaü, nge letipei ese mwasangasangeiti ai angang ngeni Jiowa. Ua meefi lamoten ai upwe siwil me ngeni Jiowa minne mi fich ngeni. Äkkäeüin, ua poputä le fel ngeni Jiowa ren unusen letipei.” Ren achochoon Louise, a ‘anüküchara letipan,’ iwe, a pwälo lamotan atun a letipechou ren och samau. (Jem. 5:8) A apasa, “Inaamwo ika ua meefi riäfföü ren ai samau, nge a fokkun lapolo ai arap ngeni Jiowa.”
‘Älleasochis Seni ewe Letip’
17. Lon fansoun ekkewe popun Chon Kraist, pwata a fokkun lamot älleasochis?
17 Än Paul peseer pwe repwe “fefeilo ngeni asimau” a tümünü manauen ekkewe popun Chon Kraist mi nonnom lon Jerusalem me Jutia. Chokkewe mi aüselingöch ra äsimaü, ina pwata, ra esilla ewe esissil Jises a ngeniir pwe repwe silei ineet “repwe sütä won ekewe chuk.” Atun ra “küna ewe ‘Mettoch mi Eniweniw’ . . . [a] nom lon ewe leni mi pin,” weween, ewe mwichen sounfiun Rom ra rongeelo me tolong lon Jerusalem, ra silei pwe ina ewe fansoun repwe sü. (Mt. 24:15, 16) Ekkewe Chon Kraist ra älleasochisi än Jises we kapasen öüröür lon an we oesini, iwe, ra sü seni ena telinimw Jerusalem me mwen an epwe talo. Iwe, me ren emön sou uruwo itan Eusebius, ra süüri me nonnom lon eü telinimw itan Pella woon ekkewe chukun Kiliat. A ina ussun ra ngaselo seni ena kitetterin Jerusalem mi lapalap seni meinisin lon uruwoon ena telinimw.
18, 19. (a) Pwata a fokkun lamot älleasochis lon ach ei fansoun? (b) Met sipwe käeö lon ewe lesen mwirin ei?
18 Älleasochis mi pop seni ach äsimaüetä epwe pwal seläni manauach atun pwönüetään än Jises we oesini ussun ewe “riaffou lapalap,” ewe watteen riäfföü esor täppin. (Mt. 24:21, TF) Iwe, kapas eis, sipwe älleasochis ngeni ese lifilifil menni kapasen emmwen “ewe chon angang mi allükülük o tipachem” epwe ngenikich lon mwachkkan? (Luk 12:42) A ifa me watteen lamoten ach sipwe käeö ‘älleasochis seni lon letipach’!—Rom 6:17, TF.
19 A lamot sipwe alapalo ach tufichin esilla lefilen minne a öch me ngaü pwe sipwe äsimaüetä. Sia föri ena ren ach sissileelo än Kot Kapas me käkkäeö älleasochis. A äkkäeüin lamot ngeni ekkewe nau ar repwe achocho le äsimaüetä. Ewe lesen mwirin ei epwe apworausa ifa ussun repwe tongeni sopwöch.
[Footnote]
a Eli esap ina wesewesen itan.
Met Sia Fen Käeö?
• Met weween än Chon Kraist äsimaü, me ifa ussun sipwe äsimaüetä?
• Ifa lamoten ach käkkäeö Kapasen Kot lon ach äsimaüetä?
• Ifa ussun sia tongeni käeö älleasochis?
• Ifa ussun sipwe küna feiöch seni ach äsimaüetä?
[Sasing lon pekin taropwe 10]
Ach akkapwönüetä än Paipel kewe fön epwe älisikich le ataweei osukosuk lon eü napanap mi pwäratä äsimaü
[Sasing lon pekin taropwe 12]
Ar älleasochisi alon Jises a seläni manauen ekkewe popun Chon Kraist