Mmolnetä Fansoun Meinisin!
“Iei mine pwal ämi, oupwe molotä fansoun meinisin, pun Nöün Aramas epwe war lon eu otun ousap ekieki ngeni.”—MAT. 24:44.
1, 2. (a) Ikkefa ekkewe mettoch epwe fis mi fen oesini lon Paipel a löllö ngeni än emön taiker efeiengawa emön? (b) Ifa usun ena feiengaw epwele war epwe kküü manauom?
LON fite ier, emön mwän mi iteföülo a apwapwaai aramas ren ar katol i le efesira ekkewe taiker. A erä: “Ika emön man a fen eäni lükülük woom, ka meefi pwe ka fen angei och liffang mi fokkun aüchea seni meinisin.” Nge lon October 3, 2003, a ta ena lükülük, pun emön me lein nöün kewe taiker, 380 choun a efeiengawa nge ese ffat met popun. Ena chon efesir taiker ese mmolnetä pun ese fen ekieki pwe epwe fis ena.
2 Nge Paipel a oesini pwe epwe wor eü feiengaw ren ewe “manmwacho,” ina popun a lamot sipwe mmolnetä. (Älleani Pwarata 17:15-18.) Iö ena manmwacho? Iö epwe efeiengawa? Ewe manmwacho a liosuetä ewe United Nations, me mwuun fönüfan meinisin. Epwe efeiengawa me unusen atatakkisi Papilon mi Lapalap, meinisin lamalam chofona. Chommong aramas repwe mäirü pokiten ewe manmwacho me Papilon mi Lapalap usun iir pwipwi. Iir kinikinin än Setan we otot. Ineet epwe fis ei mettoch? Sise silei ränin me kulokun. (Mt. 24:36) Nge, epwe fis lon ewe kulok sisap fen ekieki me a mochomocholo ewe lusun fansoun mwen ei feiengaw. (Mt. 24:44; 1 Kor. 7:29) Ina minne, a fokkun lamot ach sipwe mmolnetä pwe ika ena feiengaw a fis, iwe, Kraist epwe war me wisen nielo ekkewe mi ngaw me pwal amanauakich! (Luk 21:28) Ren ach sipwe mmolnetä, sia tongeni käeö seni pworausen nöün Kot kewe chon angang mi tuppwöl, iir kewe ra mmolnetä fansoun meinisin me pwisin küna pwönüetään än Kot kewe pwon. Sipwe lefareni pworausen ekkeei aramas?
Mmolnetä Fansoun Meinisin Usun Noa
3. Met a fiffis lon fansoun Noa we mi äweiresi an angang ngeni Kot ren tuppwöl?
3 Inaamwo ika a fokkun ngaw ewe fönüfan lon fansoun Noa we, nge i a mmolnetä fansoun meinisin pwe epwe küna pwönüetään än Kot pwon. Ekieki mwo weiresin än Noa küna ekkewe chonläng mi ü ngeni Kot mi ewiliirelo ngeni inisin aramas me pwülüweni ekkewe fin fönüfan mi liöch! Ar pwüpwülü ese fich, ra nöünatiw ekkewe sokkun aramas mi “mwänämong,” me pokiten iir mi pöchökkül, ra kirikiringaw ngeni ekkoch. (Ken. 6:4) Ekieki usun ewe föfförün mwänesol ekkeei mwänemmong ra efisatä ese lifilifil ia chök ra nom ie. Ina minne, a chöüfetäl föfföringaw me pworoingaweloon ekiekin me föfförün aramas. Iwe, lon ena fansoun, ewe Kot mi Lapalap Jiowa a akkota eü ränin an epwe ataielo ena fönüfan mi ngaw.—Älleani Keneses 6:3, 5, 11, 12.a
4, 5. Ifa usun napanapen ach ei fansoun a usun ränin Noa we?
4 Jises a oesini pwe napanapen ach ei fansoun epwe löllö ngeni ränin Noa we. (Mt. 24:37) Äwewe chök, sia pwal küna osukosuk seni ekkewe chonläng mi ngaw. (Pwar. 12:7-9, 12) Ekkena chonläng mi ngaw ra ewiliirelo ngeni inisin aramas lon ränin Noa we. Inaamwo ika iei ese chüen mumu ngeniir ar repwe föri ena, nge ra achocho le etipetipa aramas meinisin. Le monomon, ra pwapwaiti le katol pworoingawen ekkewe aramas ra fen aingawerelo woon fönüfan.—Ef. 6:11, 12.
5 Än Kot Kapas a äweweei pwe ewe Tefil emön “chon niela aramas” me a apasa pwe a “nemenem won mäla.” (Jon 8:44; Ipru 2:14) Esap weween pwe Kot a mut ngeni ena Tefil an epwe nielo iö chök a mochen nielo. Iwe nge, a kan apöchökküla ewe angangen otuputup me emichimich. A fotukalong lon letipen aramas ewe ekiekin koput me ni manau. Ren chök äwewe lon Merika, emön lein iteiten 142 semirit mi uputiw epwe ninniilo. Iwe, Jiowa esap pwal äfänni föfförün mwänesol mi chöüfetäl ikenäi usun chök an äfänni lon fansoun Noa we? Itä esap pwal pwäkini?
6, 7. Ifa usun Noa me an famili ra pwäratä ar lükü me niuokkusiti Kot?
6 Lo, lo, lo Kot a ereni Noa pwe epwe aworato eü noter ngeni fönüfan pwe epwe nielo ekkewe mi ngaw. (Ken. 6:13, 17) Jiowa a ewisa Noa le föri eü waimw usun chök eü watteen pwor. Iwe, Noa me an famili ra poputä le angang woon. Met a älisiir le älleasochisi me ammolneeretä ngeni warotoon ränin än Kot kapwüng?
7 Noa me an famili ra älleasochisi än Kot allük pokiten alolloolun ar lükü me niuokkusiti Kot. (Ken. 6:22; Ipru 11:7) Noa, möküren an we famili, a tümünü an riri ngeni Kot iteitan me sü seni föfföringawen aramas lon na fansoun. (Ken. 6:9) A silei pwe mi lamot ngeni an famili ar resap nikäppirü än ekkewe aramas föfförün ü ngeni me mwänesol. A lamot resap osukosuk ren mwökütükütün manauer iteiten rän. Mei wor ar angang me ren Kot, me a lamot pwe unusen ewe famili repwe akkomwa ena angang lon manauer.—Älleani Keneses 6:14, 18.
Noa me an Famili Ra Mmolnetä Fansoun Meinisin
8. Met a pwäratä pwe chon än Noa famili ra tongei Kot?
8 Ewe pworaus lon Paipel a menlapei usun ewe möküren famili Noa, nge pwülüwan we me nöün kewe me pwülüwer kewe iir pwal chon fel ngeni Jiowa. Ewe soufos Isikiel a affata ena ren an erä pwe ika Noa a nonnom lon fansoun we, nöün Noa kewe resap tongeni küna manau me ren chök pwüngüöchün manauen semer we. Nöün kana ra watte ra tongeni filatä ar repwe älleasochis are resap. Ina minne, ra fen pwisin änneta ar tong ngeni Kot me an kewe emmwen. (Is. 14:19, 20) Än Noa famili a älleasochisi an kewe öüröür, eäni an lükü me rese mut ngeni än ekkewe aramas etipetip epwe eppeti ar we angang.
9. Ikenäi iö kewe ra kan äppirü än Noa we lükü?
9 A fokkun öch pwe ikenäi sia küna lon ach we mwicheichen pwipwi woon unusen fönüfan, ekkewe möküren famili ra äppirüöchü Noa! Ra mirititi pwe ese naf ar repwe awora möngö, üf, imw me asukul ngeni chon ar famili. Mi lamot repwe pwal tümünü osupwanger lon pekin lükü. Ren ar föri ena, ra ännetatä pwe ra fen mmolnetä ngeni met Jiowa epwele föri.
10, 11. (a) Atun Noa me an famili ra nom lon ewe waimw, ese mwääl met ra ekieki? (b) Ifa ewe kapas eis sipwe pwisin eisinikich?
10 Eli Noa, pwülüwan, nöün kewe me pwülüwer kewe ra angang woon ewe waimw ükükün 50 som ier. Lupwen ra föri ewe waimw, neman a fen fän fitepükü ar tolong, towu lon ewe waimw. Ra apacha ngeni appach lon me lükün, amasoua ren möngö me atolonga ekkewe man. Mwirin ar föri ekkeei mettoch, iwe, a war ewe rän mi lap. Iei ewe engol me efisuen rän lon oruuen maramen ewe ier 2370 B.C.E. (atun a wonopükü ierin Noa). Kachitoni mwo. Ra tolong lon ewe waimw. Jiowa a apwüngalo ewe asam me a poputä le püng rän. Esap usun ewe püngümmongun rän sia kükküna. Nge a suukulo asammwachoon läng, me püngüchoutiw rän woon ewe waimw. (Ken. 7:11, 16) Ekkewe aramas lükün ra mämmälo, nge ekkewe ra nonnom lon ra manau. A ifa meefien Noa me an we famili? Ra fokkun meefi kilisou ngeni Kot. Ese mwääl ra ekieki, ‘A ifa me pwapwaach pwe sia älleasochisi ewe Kot mi enlet me sia mmolnetä fansoun meinisin!’ (Ken. 6:9) Ka tongeni anchangei pwe ka fen küna manau mwirin Armaketon me letipom a ur ren ena esin kilisou?
11 Esor och mettoch epwe tongeni eppeti ewe Samol mi Lapalap le apwönüetä an kewe pwon pwe epwe amoielo än Setan ei otot. Pwisin eisinuk, ‘Ua unusen lükülük pwe eü me eü titchikin än Kot kewe pwon meinisin, repwe pwönüetä lon ewe fansoun a filatä?’ Ika ina, ammoloketä fansoun meinisin ren om ekkekieki “Ränin Kot” we a mwittirito.—2 Pit. 3:12.
Moses a Mammasaöchü Iteitan
12. Met epwe itä erikalo Moses seni Jiowa?
12 Sipwe nengeni pwal eü leenien äppirü. Me ren ekiekin aramas, Moses a mmen feiöch lon Isip. Nöün Farao we föpwül a muti, ese mwääl aramas ra ingeiti me a pwapwaiti möngö mi mürinnö, fout mi ling seni meinisin me wöün leenian. A fen angei sokkopaten pekin sukul. (Älleani Fofor 7:20-22.) Eli epwe pwal watte älemwirian.
13. Ifa usun Moses a nefotofot woon än Kot kewe pwon iteitan?
13 Ese mwääl, än semen me inen Moses emiriti me le kükkünün a atufichi i an epwe mirititi mwäällin än chon Isip fel ngeni ululun. (Eks. 32:8) Ewe sukul lon Isip me lingemwararen leenien ewe king rese erikalo Moses seni ewe fel mi enlet. Ese mwääl a fen ekiekifichi än Kot kewe pwon ngeni semelapan kewe me a fokkun mochen epwe mmolnetä fansoun meinisin le föri letipen Kot. Iwe, Moses a fen ereni chon Israel: “Ewe Samol mi Lapalap, än ämi kewe lewo Apraham, Isaak me Jakop we Kot a tinieito remi.”—Älleani Ekistos 3:15-17.
14. Ifa usun Moses a küna sossotun an epwe pwäratä an lükü Kot me an pwora?
14 Me ren Moses, Jiowa ewe Kot mi enlet, i wesewesen emön, esap usun chök ekkewe ululun rese manau chon Isip ra fel ngeni. A manaueni manauan usun itä a fen küna “ewe Kot sisap tongeni küna.” Moses a lükü pwe Jiowa epwe angasalo nöün kewe aramas, nge ese chök silei ineet epwe fis. (Ipru 11:24, 25, 27) An fokkun mochen küna ngaseloon chon Israel a letelo ren an peni emön chon Israel, ewe re Isip a wichi. (Eks. 2:11, 12) Iwe nge, esap ina ewe fansoun Jiowa a filatä Israel epwe ngaselo, iwe Moses a sü me a nonnom lon eü fönü towau. Pokiten a pin nonnom lon imwen king mi wöü me kinamwe ese mwääl a weires ngeni an epwe nonnom lon ewe fönüpöön. Nge, Moses a änneta pwe i a mmolnetä ren an äkkäfänni meinisin än Jiowa kapasen emmwen ngeni. Ina popun, Kot a tongeni nöünöü i le angasalo pwiin kewe mwirin an nonnom lon Mitian 40 ier. Fän än Kot emmwen, Moses a älleasochis le liwiniti Isip. Iwe, iei a tori ewe fansoun Moses epwele föri wisan le apwönüetä än Kot angang me ren än Kot kokkot. (Eks. 3:2, 7, 8, 10) Lupwen a liwiniti Isip, a lamot ngeni Moses, ewe mi “fokun tipetekison seni aramasen fanüfan meinisin,” an epwe wor an lükü me pwora le chuuri Farao. (Num. 12:3) Nge Moses esap chök chuuri Farao fän eü, iteiten Kot a efisi eü me eü ekkewe riäfföü a chuuri. Ese pwal silei fän fite epwe chüen chuuri Farao.
15. Inaamwo ika Moses a lichippüng met a älisi i an epwe chök kükkütta fansoun le asamolu Jiowa?
15 Lon ekkewe 40 ier, atun chon Israel ra nomofetäl lon ewe fönüpöön, Moses a lichippüng fän chommong. Nge, a chök kükkütta fansoun epwe tongeni asamolu Jiowa me pesei chon Israel ar repwe pwal ina usun. (Tut. 31:1-8) Pwata? Pun a tongei iten Jiowa me an nemenem lap seni pwisin itan. (Eks. 32:10-13; Num. 14:11-16) Pwal ina chök usun, inaamwo ika sia lichippüng fän chommong, a lamot sipwe sopwelo le älisatä än Kot nemenem, lükülük pwe än Kot we al ina ewe alen tipatchem, pwüng me mürinnö seni meinisin. (Ais. 55:8-11; Jer. 10:23) A pwal ina usun meefiom?
Oupwe Mammasa!
16, 17. Pwata ewe wokisin lon Mark 13:35-37 a fokkun lamot ngonuk?
16 “Oupwe mamasa o afälikemi, pun ousap silei inet ewe fansoun epwe war lon.” (Mark 13:33) Jises a eäni ei kapasen öüröür lupwen a pworaus usun esissillen sopwoloon ei otot mi ngaw. Nengeni ifa usun Jises a amuchalo ei oesini mi fokkun lamot a mak lon puken Mark: “Oupwe mamasa, pun ousap silei inet samolun ewe imw epwe war, are epwe war lekuniol, are lukenipwin, are wünümweerän, are lesosor. Are epwe müttir feito, esap öch an epwe künok lon om möür. Mine üa ürenikemi, üa ureni aramas meinisin: Oupwe mamasa.”—Mark 13:35-37.
17 Än Jises öüröür a chüngü ach sipwe ekieki met a apasa. A fos usun rüänü fansoun mas le pwiin. Ewe säingoon fansoun mas seni kulok ülüngät wilingach tori tötään ewe akkar epwe kon weires ngeni ewe chon mas an epwe nennelo. Ekkewe meilapen sounfiu ra silei pun ina ewe kulok mi öch seni meinisin ar repwe maunei chon koputer kewe, pun eli lon na atun ra “möür.” Pwal ina usun ikenäi, lap ngeni aramas ra möür kinamwe are rese kon äfänni pworausen Kot, iwe, eli epwe pwal kon weires ach sipwe mammasa. Sia tipemwaramwareiti lamoten ach ‘sipwe mamasa o afäli’ sopwoloon ei otot me ach amanau?
18. Ifa ewe wis mi fokkun aüchea a nom ren kich Chon Pwäratä Jiowa?
18 Ewe chon efesira taiker sia pworausan le poputään ese mälo ren än ewe taiker efeiengawa. Nge me ren än Paipel oesini, lamalam chofona me ei otot mi ngaw resap tongeni sü seni efeiengawen ewe kapwüng a arapoto. (Pwar. 18:4-8) Amwo meinisin chon angang ngeni Kot repwe küna lamoten ar repwe mmolnetä fansoun meinisin ngeni ränin Jiowa we usun chök Noa me an famili. Lon ei otot mi turunufasa Kot, ekkewe nöüwisin lamalam chofona, pwal chon tipemwaramwar me chon rese lükü woren Kot, ra esiita ewe Chon Föratä. Nge sipwe tümünü pwe sisap tup rer. Sipwe lefareni ekkewe leenien äppirü lon ei lesen me kükkütta ewe atun sia tongeni penatä me asamolu Jiowa, ewe ‘mi tekia seni ekewe kot meinisin, eman Kot mi manaman pwal eniwokus.’—Tut. 10:17.
[Pwóróus fan]
a Ren ewe “ipükü rüe ier” mi mak lon Keneses 6:3, nengeni Ewe Leenien Mas, minen January 1, 2004, pekin taropwe 4, parakraf 6.
Ka Chechchemeni?
• Pwata a lamot ngeni Noa an epwe akkomw älisi an famili lon ar riri ngeni Kot?
• Ifa usun ach ei fansoun a usun chök fansoun Noa we?
• Inaamwo ika Moses a lichippüng fän chommong, pwata a nefotofot woon än Jiowa kewe pwon?
• Ikkefa än Paipel kewe oesini ra amwökütuk le mammasa?
[Sasing lon pekin taropwe 24]
Noa me an famili ra akkakkomwa än Jiowa angang
[Sasing lon pekin taropwe 25]
Än Jiowa kewe pwon mi lükülük a älisi Moses le mammasafichi