PWÓRÓUSEN MANAWEN EMÉN
Manaweni Sókkun Manaw Meinisin Ngeni Sókkun Aramas Ese Lifilifil
“Ika kopwe papatais, upwe péútukoló!” Iei met semei we a ereni inei we lón ewe ier 1941 an epwe eniwokkusu. Inaamwo ika ina nge a filatá an epwe papatais. Iwe semei we a péútikemiló. A chék walu ieri lón ena atun.
NGANG ua fen pwapwaiti ewe enlet me mwen an fis ena. Inei we a fen angei ekkóch puk mi áweweei masouen Paipel, me ua fókkun sani le káé. Ua kon sani ekkewe sasing lón. Semei we ese sani án inei we epwe áiti ngeniei met a kákkáé. Iwe nge, ua mochen silei me ua kan kapas eis ngeni, iwe a kan káé ngeniei lupwen semei we a ló seni leim. Pokiten ena, ua pwal filatá ai upwele pwal fangóló manawei ngeni Jiowa. Iwe lón 1943 lupwen a engol ieri, ua papatais lón England, lón ewe sóópw Blackpool.
UA POPUTÁ LE ANGANG NGENI JIOWA
Seni ena atun ngang me inei we aua kan mwin lón ewe angangen afalafal iteitan. Lón na atun aua kan néúnéú ekkewe chikongki le afalafal. Ra watte me chou, úkúkún choun ina epwe 10 paun. Anchangei napanapei, emén kúkkún át mi resin eki eú ekkena chikongki!
Atun a 14 ieri ua fen mochen pioneer. Inei we a ereniei pwe mi lamot upwe akkomw fós ngeni ewe chónemmwen mi wisen sáifetál, (lón ena atun ra iteni chón angang fán iten mwichefel). Ena emén a ereniei ai upwe akkomw káé och sókkun angang epwe tongeni atufichi manawei lón ewe angangen pioneer. Iwe ina met ua féri. Mwirin ai angang úkúkún ruu ier, ua fós ngeni pwal emén chónemmwen mi wisen sáifetál usun ai mochen pioneer. I a erá, “Mi éch, kele pioneer!”
Iwe lón April 1949, ngang me inei we aua améméló me fangóló meinisin pisekin lón imwem we me mwékút ngeni eú leeni arap ngeni Manchester, itan Middleton, iwe aua poputá pioneer me ikena ie. Mwirin rúáánú maram, ua filatá emén chienei le pioneer. Ewe keangen ofesilap a erenikem pwe aupwe mwékút ngeni eú mwichefel mi kerán chék poputá lón Irlam. Inei we me pwal emén chienan ra pioneer lón pwal eú mwichefel.
Inaamwo ika a chék 17 ieri lón ena atun, nge ngang me chienei we pioneer aua wisen emmweni ekkewe mwich pokiten fitemén chék mwán mi fich ngeni ena wis lón ena mineféén mwichefel. Mwirin, ua mwékút ngeni Mwichefelin Buxton, ikewe ia mi chék wor fitemén chón afalafal ie me a osupwangen álillis. Ekkeei mettóch mi fis lón manawei ra ammólnaeitá ngeni ekkewe angang upwe pwal eáni lón ekkewe rán repwe feito.
Lón New York, Rochester, lón 1953 atun ám esilefetálei usun eú afalafal epwe fis
Lón 1951, ua amasoua ewe application fán iten ai upwe fiti ewe Sukulen Gilead. Mwirin, lón December 1952, ewe ofesin soufiu a ereniei ai upwe fiti ewe mwichen soufiu. Ua tingor ai usap fiti ewe mwichen soufiu pún ngang emén chón afalafal full-time. Nge ewe imwen kapwúng ese etiwa ai we tingor, iwe a apwúngaló ai upwe kalapus úkúkún wonu maram. Me ikkena ie a toriei eché taropwe mi erá pwe ua ketiw le fiti ewe rúwe me ruuen class lón ewe Sukulen Gilead. Lón July 1953, ekiseló mwirin ai ua musowu, ua fiti ewe siip itan Georgic le ló New York.
Atun chék ai kerán wareiti New York, ua fiti ewe New World Society Assembly mi fis lón 1953. Mwirin ua fiti train ngeni South Lansing, New York, ikewe epwe fis ewe sukul ie. Pokiten ua kerán chék towu seni kalapus, fókkun ekis chék nei moni. Lupwen ua tétiw seni ewe train, ua pwal fiti efóch bus ngeni South Lansing, nge ua paaro senis 25 seni pwal emén chón fiti ewe bus pwe liiwini.
EÚ WIS LÓN FÉNÚEN EKIS
Lón ewe Sukulen Gilead, aua angei káit mi fókkun múrinné epwe álisikem le “manaueni sokun manau meinisin lein sokun aramas ese lifilifil.” (1 Kor. 9:22) Ngang, Paul Bruun, me Raymond Leach, aupwe titiiló ngeni Philippines, nge aua witiwit fitu maram ren néúm kewe visa. Mwirin aua fiti siip ngeni Rotterdam, lón Netherlands. Mwirin ena, aua sái lón Setin Mediterranean ngeni ewe lóóm Suez Canal, me lón Indian Ocean ngeni Malaysia, mwirin ngeni Hong Kong. Iwe mwirin 47 ránin ám sái leset, aua kerán tikeri Manila lón November 19, 1954.
Ngang me Raymond Leach, chienei we le misineri, aua sái wóón siip ngeni Philippines úkúkún 47 rán
Me ikena ie, a lamot aupwe káé mineféén eérenien aramasen ena fénú me ar fós. Iwe nge, lepoputáán, ám me úlúmén aua fiti ewe mwichefel lón Quezon City, ikewe a chómmóng aramas mi fós lón fósun Merika. Ina popun mwirin wonu maram, fókkun fitu chék kapasen Tagalog aua silei. Nge ewe angang aupwe eáni mwirin epwe ekkesiwili ena.
Eú rán lón May 1955, lupwen aua war me afalafal, ngang me Pwiich Leach aua kúna fitaché taropwe mi erá pwe ám aupwele eáni ewe wis chónemmwen mi wisen sáifetál. A chék 22 ieri lón ena atun, nge lón ei wis upwele káé mineféén alen ai upwe “manaueni sokun manau meinisin lein sokun aramas ese lifilifil.”
Ua eáni afalafal lón fósun Bicol lón eú mwichelap
Áwewe chék, ua eáni ai we áeúin Afalafal fán iten Aramas Meinisin usun emén chónemmwen mi wisen sáifetál me lúkún eú sitowa lón eú sóópw. Lón ena atun lón Philippines, a kan fis ena sókkun afalafal lón ekkewe leeni ikewe aramas ese lifilifil ra kan soun nóm ie! Áwewe chék atun ua chuuri ekkewe mwichefel lón ewe circuit, ua eáni afalafal lón ekkewe ut, leenien amémé, ppen ekkewe ofesin municipal, leenien pásket, lón leenien kunou, nge fán chómmóng lepwókukuun alen ekkewe telinimw. Fán eú me lón San Pablo City use tongeni eáni ai we afalafal ren ekkewe market pún a fókkun púngúchou rán. Iwe ua ereni ekkewe mwán mi wor wiser lón ewe mwichefel ai upwe eáni ai we afalafal lón ewe Leenien Mwich. Sárin ewe mwich, ekkena mwán ra eis ika ra tongeni makkeei lón repot pwe a fis eú Mwich fán Iten Aramas Meinisin inaamwo ika ese fis ewe mwich lón eú leeni ikewe aramas ese lifilifil ra kan soun nóm ie!
Iteitan pwiich kewe ra kan eleeniaei lón imwer. Inaamwo ika ekkena imw rese kon tokorárá, nge ra limeliméch. Fán chómmóng ua annut lón eché kieki mi cháchcháák wóón eú pwóó paap. Pokiten ese wor imwen tútú, ua káé ai upwe tútú lúkún nge ngang mi chék pippisek. Ua sái wóón bus me fán ekkóch ua fiti mwoota le ló ngeni ekkewe kúkkún fénú. Lón unusen manawei lón ai angang ngeni Kot, esap fán eú a wor pwisin wáái tarakú.
Inaamwo ika use fiti eú sukulen káé fósun Tagalog, nge ua káé ena fós ren ai chék akkaúseling ngeni pwiich kewe fansoun aua afalafal are lón ekkewe mwich. Pwiich kewe ra mochen álisiei le káé fósun Tagalog, me ua kilisou ren ar mosonottam ngeniei me ar wenechar le apwúngú ai fós.
Ló, ló, ló, mi lamot ai upwe féri pwal ekkóch ekkesiwil pokiten ua eáni pwal mineféén wis. Lón 1956 a fis eú mwichelap lupwen Pwiich Nathan Knorr a etto Philippines. Ngang ua wisen tupuni ach mwicheich le fós ngeni ekkewe chón ffér news usun ewe mwichelap. Ngang use silei ifa usun upwe féri ena sókkun angang, nge ekkóch ra álisiei ai upwe silei. Esaamwo eú ier mwirin ena nge a pwal fis eú mwichelap, me ua eáni ewe wis chón akkóta mwichelap. Pwiich Frederick Franz seni ewe ofesilap lón New York a etto chuurikem, me a chómmóng mettóch ua káé seni. Lupwen a eáni ewe afalafal fán iten aramas meinisin lón na atun, i a úféúf úfen chón Philippines we itan barong Tagalog. Iwe ekkewe chón Philippines ra fókkun pwapwa. Ena mettóch a áiti ngeniei ai upwe tipemecheres le féri ekkesiwil fán iten eérenien aramas.
Lupwen ua wiliti emén district overseer, mi lamot upwe féri pwal ekkóch ekkesiwil. Lón ekkena fansoun, aua kan fichi ewe kachito itelapan The Happiness of the New World Society. Fán chómmóng a kan fis ena lón ekkewe leeni lúkún ikewe aramas ra kan soun nóm ie, ina popun fán ekkóch aua osukosuk ren ekkewe kúkkúnún man mi ákkas usun nikken. Ekkena kúkkún man ra sani ewe saram mi ttinewu seni ewe projector, iwe ra kan chang ngeni me mwéchúló lón. A mmen watte angangen elimelimen ewe projector mwirin! Ese pwal mecheres akkóten ekkena mwich, nge mi apwapwa ám kúna án aramas kiito me káé usun án Jiowa we mwicheich wóón unusen fénúfan.
Ekkewe patere chón Katolik lón ekkóch leeni ra eriáni ekkewe sou nemenem ikena ie ar resap mut ngenikem ám aupwe féri ekkewe mwichelap. Pwal och, lupwen ám mwich a fis kkan ngeni ar imwenfel, iwe ra kan nechei néúr we bell pwe aramas resap rongorong ewe afalafal. Inaamwo ika a ina usun, nge mi chék sópwósópwóló án aramas káé ewe enlet, iwe iei chómmóng chón ekkena leeni ra wiliti chón fel ngeni Jiowa.
MINEFÉÉN WIS ME PWAL EKKÓCH EKKESIWIL
Lón 1959, ua eáni ewe wis ai upwe angang lón ewe keangen ofesilap. Ua káé chómmóng mettóch seni ai angang ikena ie. Mwirin och fansoun, ra ewisa ngeniei ai upwe chuuri ekkewe keangen ofesilap lón ekkewe pwal ekkóch fénú. Lón eú me lein ai kana sái, ua chuuri Janet Dumond, emén misineri lón Thailand. Aua kan makfengen taropwe ren och fansoun, iwe ló, ló, ló, aua pwúpwúlú. Iei lón úkúkún 51 ier, aua pwapwa me Janet le angangfengen lón ám angang ngeni Jiowa.
Ám me Janet lón eú me lein ekkewe chómmóng fénú lón Philippines
Ua pwapwaiti ai chuuri néún Jiowa kewe aramas lón 33 fénú. Ua fókkun kilisou pwe ekkewe wis ua eáni lóóm ra álisiei le silei ika epwe ifa féfféri ngeni aramas seni sókkopaten fénú me eéreni! Ai chuuri ekkena aramas a álisiei le weweéchúti pwe Jiowa a tongei sókkopaten aramas.—Föf. 10:34, 35.
Aua túmúnúéchú pwe aupwe fiti afalafal iteitan
AUA CHÚEN FÉRI EKKESIWIL
Ám me Janet aua pwapwa le angangfengen me pwiich kewe lón Philippines, me aua chúen angang lón ewe keangen ofesilap lón Quezon City. Iei a wor 200,000 som chón afalafal lón Philippines, ra kon chómmóngóló seni ekkewe 20,000 lón ewe atun ua kerán poputá le angang ikeei 60 ier a ló. Ikaamwo ua fen nóm ikeei ren fite fite ier, nge a chúen lamot ai upwe tipemecheres le féri ekkesiwil pwe upwe féri minne Jiowa a mochen. Áwewe chék, pokiten ekkewe siwil a fen fis lón ewe mwicheich kukkuto chék, a lamot aupwe féri pwal ekkóch ekkesiwil.
Aua fókkun pwapwa pwe chóchóón Chón Pwáraatá Jiowa a chék chóchchómmóngóló
Aua fen féri úkúkún ám tufich le fiti án Jiowa emmwen, me a atoto ngenikem ewe sókkun manaw mi múrinné seni meinisin. Aua pwal achocho le féri ekkewe ekkesiwil mi lamot pwe aupwe angangéchúló lón ám álisi pwiich kewe chón lúkú. Enlet, úkúkún án Jiowa mut ngenikem ám aupwe féri ei angang, aua tipeppós le “manaueni sokun manau meinisin lein sokun aramas ese lifilifil.”
Aua chúen angang lón ewe keangen ofesilap lón Quezon City