LESEN 35
Sópweló le “Aúfichikemiitá”
“Oupwe sópweló le apéchékkúlafengenikemi me aúfichikemiitá.”—1 TES. 5:11, NW.
KÉL 90 Apéchékkúlafengenikich
MINNE SIPWELE KÁÉa
1. Ifa ewe angang kich meinisin sia kan álillis lón me ren 1 Tesalonika 5:11?
CHÓN óm we mwichefel ra fen piin aú are férisefáli ámi we Leenien Mwich? Ika ewer, iwe ese mwáál ka chemeni óm kerán fiti eú mwich lón ena mineféén Leenien Mwich. Ka fókkun kilisou ngeni Jiowa. Ren enletin, eli ka fókkun pwapwa, iwe chippú kopwe kechiw me kese chúen tongeni eáni ewe kélún lepoputáán. Múrinnéén kaútáán ach kewe Leenien Mwich ra elingaaló Jiowa. Nge epwe fen kon lap ach elinga i atun sia álillis lón pwal eú sókkun angangen kaú. Ena angang a aúchea seni kaúún imw. Ina ach aúfichietá chókkewe mi nóm lón ekkena leeni sia kan fel ngeni Jiowa ie. Ewe aposel Paulus a ekieki ena atun a makkeei masouen 1 Tesalonika 5:11 ewe wokisin ach ei lesen a lóngólóng wóón.—Álleani seni ewe footnote.b
2. Met sipwele káé lón ei lesen?
2 Aposel Paulus a isetiw leenien áppirú mi múrinné ren an angangéch le apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist, me i a chúngúúr. Lón ei lesen, sipwe káé ifa usun a álisi chienan kewe Chón Kraist le (1) likiitú fán ar kewe weires, (2) kinamwefengen lefiler, me (3) apéchékkúla ar lúkú Jiowa. Sipwe ppii ifa usun sia tongeni áppirú i me apéchékkúla chienach kewe lón ei fansoun.—1 Kor. 11:1.
PAULUS A ÁLISI CHIENAN KEWE LE LIKIITÚ FÁN WEIRES
3. Ifa ewe ekiek mi pwúng Paulus a eáni?
3 Paulus a fókkun tongei chienan kewe Chón Kraist. A fen piin nóm fán weires, ina minne, a tongeni pwári an chúngúúr me meefieni meefier atun ra nóm fán weires. Lón eú atun, ese chúen wor néún Paulus moni, me a lamot an epwe kút an angang pwe epwe atufichi pwisin i me chienan kewe. (Föf. 20:34) A kan eáni angangen ffér tento. Atun a wareiti Korint, a akkomw angang ren chienan kewe Akwila me Prisila le ffér tento. Nge “iteiten ränin sapat” a afalafal ngeni ekkewe chón Jus me ekkewe chón Krik. Iwe, atun Silas me Timoty ra war, “Paulus a awora unusen an fansoun le afalafala ewe kapas.” (Föf. 18:2-5) Paulus ese fókkun ménúki met ewe mi kon aúchea lón manawan, ina an angang ngeni Jiowa. Pokiten Paulus a isetiw leenien áppirú ren an achocho lón ewe angangen afalafal, me an pwisin atufichi manawan, iwe a tongeni apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist. A áchchema ngeniir ar resap mut ngeni aúrekin manaw me lamoten ar repwe awora tufichin ar famili, an epwe efisi ar repwe túmúnúngaw ngeni “mine a fokun mürina,” weween meinisin met mi kapachelong lón ar fel ngeni Jiowa.—Fil. 1:10.
4. Ifa usun Paulus me Timoty ra álisi chiener kewe Chón Kraist le likiitú fán ekkewe riáfféú ra kúna?
4 Ekiseló mwirin poputáán ewe mwichefel lón Tesalonika, ekkewe mineféén Chón Kraist ra kúna watteen weires. Atun eú mwichen chón oputer ra kútta Paulus me Silas nge rese chúen tongeni kúner, iwe ra átekinaló “ekoch chon lükü Jesus mwen nöüwisen ewe telinimw,” me púchérútá o apasa: “Ir meinisin ra atai än Sisar allük.” (Föf. 17:6, 7) Anchangei úkúkún máirúún ekkena mineféén Chón Kraist atun ra mirititi pwe aramasen ena telinimw ra ú ngeniir. Ekkena Chón Kraist ra tongeni tinikkopuló lón ar angang ngeni Jiowa, nge Paulus ese mochen epwe fis ena. Inaamwo ika a lamot án iir me Silas repwe ló seni Tesalonika, nge ra nochchei túmúnún chón ena mineféén mwichefel. Iei met Paulus a áchchema ngeniir: “Aipwe tinala Timoty, pwiim we . . . pwe epwe apöchöküla letipemi o alisikemi lon ämi lükülük, pwe esap wor eman me leimi epwe kulsefäl pokiten ekei riaföü mi torikemi.” (1 Tes. 3:2, 3) Ese mwáál, Timoty a kúna riáfféúmwáál seni pwisin chón leenian we Listra. A pwal kúna ifa usun Paulus a apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist ikena ie. Án Timoty kúna minne Jiowa a féri, a álisi an epwe alúkúlúkú ngeni chienan kana mineféén Chón Kraist pwe meinisin met mi fis ngeniir epwe pwal ékkéchúló.—Föf. 14:8, 19-22; Ipru 12:2.
5. Ifa usun Bryant a feiéch seni án emén mwán mi ásimaw álisi?
5 Ifa usun Paulus a pwal apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist? Atun iir me Parnapas ra liwiniti Listra, Ikonium, me Antiokia, “ra filätä souakom fän iten ekewe souläng lon eu me eu kewe mwichefel.” (Föf. 14:21-23) Ese wor tipemwaramwar pwe ekkena mwán ra filiretá ra fókkun eú feiéch ngeni ekkena mwichefel, usun chék ekkewe mwán mi ásimaw lón ach ei fansoun. Iei meefien emén Chón Kraist itan Bryant: “Atun a 15 ieri, semei we a ló senikem, nge inei we a katowu. Ua meefi pwe ua chék ákkáláemén me ua lichippúng.” Met a álisi Bryant le likiitú ngeni ena fansoun mi áweires? A apasa: “Emén mwán mi ásimaw itan Tony, a kan fós ngeniei atun ekkewe mwich me pwal lón ekkóch atun. A apwóróusa ngeniei pwóróusen chókkewe mi nóm lón weires, nge ra pwapwa. A álleanaato Kölfel 27:10 me fósun Hiskia, ewe mi angang ngeni Jiowa fán tuppwél inaamwo ika seman we ese isetiw mwan eú leenien áppirú mi múrinné.” Ifa usun ena mettóch a álisi Bryant? Iei met a apasa, “Ren án Tony kapasen pesepes, mwirin och fansoun ua poputá le angang ngeni Jiowa full-time fán pwapwa.” Ámi kana mwán mi ásimaw oupwe áfánni chókkewe mi usun Bryant, mi lamot ngeniir kapasen apéchékkúl.—SalF. 12:25.
6. Ifa usun Paulus a áeá pwóróusen manawen ekkewe ekkóch le apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist?
6 Paulus a áchchema ngeni chienan kewe Chón Kraist pwe “eu watten mwichen chon pwärätä” ra likiitú fán watteen weires pokiten Jiowa a fang ngeniir péchékkúl. (Ipru 12:1) A weweiti pwe pwóróusen manawen chókkewe lóóm mi sópwéch lón ar likiitú fán sókkopaten weires, a tongeni apéchékkúla chienan kewe Chón Kraist me álisiir le nefótófót wóón “telinimwen ewe Kot mi manau.” (Ipru 12:22) A pwal ina usun lón ei fansoun. Ién leich ese péchékkúletá atun a álleani pwóróusen án Jiowa álisi Kition, Parak, Tafit, Samuel, me pwal ekkewe ekkóch? (Ipru 11:32-35) Nge ifa usun ren pwóróusen chienach kewe lón ei fansoun mi pwári ar lúkú? Fán chómmóng, chienach kewe ra kan tiinaato taropwe ngeni ewe ofesilap lón New York mi fósun ifa usun a péchékkúleló ar lúkú mwirin ar álleani pwóróusen manawen emén mi angang ngeni Jiowa fán tuppwél lón ei fansoun.
PAULUS A ÁITI NGENI CHIENAN KEWE CHÓN KRAIST AR REPWE KINAMWEFENGEN
7. Met ka káé seni án Paulus ei kapasen pesepes lón Rom 14:19-21?
7 Sia apéchékkúla chienach kewe Chón Kraist atun sia apasa are féri met mi álisatá kinamween ewe mwichefel. Sisap mut ngeni sókkofesenin meefiach an epwe etipefesenikich. Me sisap péchéú wóón pwisin meefiach ika ese atai án Paipel kapasen emmwen. Áwewe chék ren ei pwóróus. A wor Chón Kraist iir chón Jus me chón lúkún Israel lón ewe mwichefel lón Rom. Atun a kamwóóló ewe Allúkún Moses, ese chúen lamot ngeni ekkewe chón fel ngeni Jiowa ar repwe álleasochisi ekkewe allúk usun ekkóch mwéngé resap mwéngé. (Mark. 7:19) Seni ena atun, ekkóch ekkena chón Jus ra meefi pwe ra tongeni mwéngé meinisin sókkun mwéngé. Iwe nge, ekkewe ekkóch chón Jus ra meefi pwe ese pwúng ar repwe mwéngé ekkena esin mwéngé. Chón ena mwichefel ra tipefesen wóón ena mettóch. Paulus a menlape ngeniir aúchean ar repwe awora kinamwe, me a erá: “Esap mürina om kopwe ochoch fituk ika ün wain ika föri och sokun föför mine epwe afisätä än pwiüm we epwe chepetek ren.” (Álleani Rom 14:19-21.) Paulus a álisi chienan kana Chón Kraist le kúna ngawen ena esin tipefesen ngeni emén me emén iir me ngeni unusen ewe mwichefel. A pwal mwo nge tipemecheres le siwili pwisin féfférún pwe esap áchepeteki ekkewe ekkóch. (1 Kor. 9:19-22) Sia pwal tongeni apéchékkúla ekkewe ekkóch me awora kinamwe ika sia túmúnú ach sisap péchéú wóón pwisin meefiach wóón och mettóch.
8. Met Paulus a féri atun a ppiitá eú osukosuk mi tongeni atai kinamween ewe mwichefel?
8 Paulus a isetiw leenien áppirú mi múrinné usun ach sipwe efisi kinamwe ngeni chókkewe rese tipeeú ngenikich wóón ekkewe mettóch mi aúchea. Áwewe chék, ekkóch chón ewe mwichefel lón ena atun, ra erá pwe a lamot án ekkewe chón lúkún Israel mi wiliti Chón Kraist repwe sirkumsais pwe rete kúna turunufas me ren ekkewe chón Jus esap iir Chón Kraist. (Kal. 6:12) Paulus ese fókkun tipeeú ngeni ar na ekiek, me ese pwal péchéúló ar repwe fiti an ekiek, nge a fen tipetekison le uwei ena osukosuk ngeni ekkewe aposel me souakom lón Jerusalem. (Föf. 15:1, 2) Pokiten Paulus a ataweei ena osukosuk lón ena esin napanap, iwe a álisi ekkena Chón Kraist ar repwe chék pwapwapwa me kinamwefengen lón ewe mwichefel.—Föf. 15:30, 31.
9. Ifa usun sia tongeni áppirú Paulus?
9 Ika a ppiitá eú watteen tipefesen, sipwe álisatá kinamwe lefilach ren ach kútta emmwen seni chókkewe Jiowa a filiretá ar repwe túmúnú ewe mwichefel. Fán chómmóng, sia tongeni kúna ekkewe kapasen emmwen mi lóngólóng wóón Paipel seni me lón néúch kewe puk me ekkewe minen álillisin Paipel mi kawor me ren ach we mwicheich. Ika sia nefótófót wóón ach fiti ekkena kapasen emmwen, nge esap fen wóón pwisin ach ekiek, iwe sipwe álisatá kinamween ewe mwichefel.
10. Met Paulus a pwal féri ren an epwe álisatá kinamween ewe mwichefel?
10 Paulus a álisatá kinamwe ren an fós usun ekkewe napanap mi múrinné chienan kewe Chón Kraist ra eáni, nge esap fen apwangapwanger kewe. Áwewe chék, lesópwólóón néún we taropwe ngeni ekkewe chón Rom, a féúni iten chómmóng, me lape ngeni a apachaalong och pwóróus mi múrinné usur are och pwóróus a silei usur. Sia tongeni áppirú Paulus ren ach fóffós usun ekkewe napanap mi múrinné chienach kewe ra eáni. Ika sia féri ena, sipwe apéchékkúla ach riri me ach tongfengen lefilach lón ewe mwichefel.
11. Ika a ppiitá osukosuk lefilach me emén, ifa usun sia tongeni kinamwefengen sefál?
11 Fán ekkóch, pwal mwo nge ekkewe Chón Kraist mi ásimaw ra tongeni tipefesen are áninifengen. Ina met a fis ngeni Paulus me chienan we Parnapas. Iir me rúúemén ra tipefesen ika repwe uwei Markus atun ar we ra pwal sái lón ar angangen misineri. A fis “eu watten aninifengen” lefiler me ra káimufesen. (Föf. 15:37-39) Nge Paulus, Parnapas, me Markus ra kinamwefengen sefál, me ra pwári pwe ra akkomwa ar aúcheani kinamween me tipeeúin ewe mwichefel. Mwirin och fansoun, Paulus a eáni kapas mi múrinné usun Parnapas me Markus. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) A lamot ach sipwe pwal ataweei sókkun tipefesen lefilach me ekkewe ekkóch lón ewe mwichefel me sópweló le nefótófót wóón napanaper kewe mi múrinné. Ika sia féri ena, sipwe álisatá kinamwe me tipeeú.—Ef. 4:3.
PAULUS A APÉCHÉKKÚLA ÁN CHIENAN KEWE CHÓN KRAIST LÚKÚ
12. Ikkefa ekkóch weires chienach kewe Chón Kraist ra kúna?
12 Sia aúfichietá chienach kewe Chón Kraist atun sia álisiir le apéchékkúla ar lúkú Jiowa. Ekkóch ra kúna esiit seni chón ar kewe famili esap iir Chón Kraist, are seni chiener kewe chón angang are chón sukul. Ekkóch ra likiitú fán ar kewe semmwen mi chou, are weires ren metekin letiper. Pwal ekkóch chókkewe mi fen papatais ren fite ier, ra fen witiwiti sópwólóón ei ótót ren langattam fansoun. Ekkena mettóch ra tongeni sótuni án ekkewe Chón Kraist lúkú lón ei fansoun. Ikkena met a pwal fis ngeni chón ewe mwichefelin Chón Kraist lón fansoun ekkewe aposel. Met Paulus a féri pwe epwe apéchékkúla chienan kana?
Ifa usun sia tongeni áppirú Paulus le apéchékkúla chienach kewe? (Ppii parakraf 13)c
13. Ifa usun Paulus a álisi chókkewe mi kúna esiit pokiten ar lúkú?
13 Paulus a néúnéú ewe Paipel le aúfichietá án chienan kewe Chón Kraist lúkú. Áwewe chék, eli ekkewe Chón Kraist iir chón Jus rese silei met repwe pélúwen ngeni chón ar kewe famili esap iir Chón Kraist mi erá pwe ewe lamalamen chón Jus a múrinné seni ewe lamalamen Chón Kraist. Ese mwáál néún Paulus we taropwe ngeni ekkewe chón Ipru Chón Kraist a fókkun apéchékkúler. (Ipru 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Án Paulus kewe áwewe mi fataffatéch, a tongeni álisiir le silei met repwe pélúwen ngeni ekkena chón ú ngeniir. Lón ei fansoun, sia tongeni álisi chienach kewe Chón Kraist mi kúna esiit ar repwe alamota néúch kewe puk me minen álillisin Paipel le áweweei popun ar lúkú. Me ika ekkewe kúkkún me sáráfé ra kúna esiit pokiten ar lúkú pwe mi wor emén Chón Fératá, sia tongeni álisiir le kútta ekkewe pwóróus usun ena seni ekkeei brochure, Was Life Created? me The Origin of Life—Five Questions Worth Asking.
Ifa usun sia tongeni áppirú Paulus le apéchékkúla chienach kewe? (Ppii parakraf 14)d
14. Met Paulus a féri inaamwo ika a chómmóng wisan lón ewe angangen afalafal?
14 Paulus a pesei chienan kewe Chón Kraist ar repwe pwári tong ren ar eáni “föför mürina.” (Ipru 10:24) A álisi chienan kana esap chék lón an kapas, nge a pwal álisiir lón an féffér. Áwewe chék, atun a fis eú lengita lón Jutea, Paulus a uwealó ren ekkewe Chón Kraist ekkóch mettóch ra osupwangan. (Föf. 11:27-30) Ren enletin, inaamwo ika a chómmóng met Paulus a féri lón an angangen afalafal, nge a chék kúkkútta alen an epwe álisi chókkewe mi lamot ngeniir álillis lón pekin aion. (Kal. 2:10) An féri ena, a apéchékkúla án chienan kewe Chón Kraist lúkú pwe Jiowa epwe túmúnúúr. Lón ei fansoun, sia pwal tongeni apéchékkúla án chienach kewe lúkú atun sia áeá ach fansoun, péchékkúlach, me sileach le álillis atun a fis feiengaw watte. Sia pwal tongeni féri ena atun sia kan awora ach asor fán iten ach angang wóón unusen fénúfan. Ika sia féri ekkena mettóch me pwal ekkewe ekkóch, sia álisi chienach kewe le lúkúlúk pwe Jiowa esap fókkun likitiireló.
Ifa usun sia tongeni áppirú Paulus le apéchékkúla chienach kewe? (Ppii parakraf 15-16)e
15-16. Epwe ifa féfférúch ngeni chókkewe mi apwangapwangoló ar lúkú?
15 Paulus ese fangetá lón an apéchékkúla chókkewe mi apwangapwangoló ar lúkú. A pwári an tongeer me a fós ngeniir fán kirekiréch. (Ipru 6:9; 10:39) Áwewe chék, lón néún we taropwe ngeni ekkewe chón Ipru, fán chómmóng a néúnéú ekkeei kapas “sipwe” me “sia,” mi pwári pwe a lamot an epwe pwal pwisin apwénúetá ekkewe kapasen emmwen a eáni. (Ipru 2:1, 3) Sipwe áppirú Paulus, sisap fangetá le apéchékkúla chókkewe mi apwangapwangoló ar lúkú, nge sipwe fen aúfichiiretá ren ach pwári ach enletin chúngúúr. Ika sia féri ena, sia alúkúlúkú ngeniir pwe sia tongeer. Pweteteen ngingiich mi fiti kirekiréch, a tongeni apéchékkúla emén usun chék ach apéchékkúla lón ach kapas.
16 Paulus a alúkúlúkú ngeni chienan kewe Chón Kraist pwe Jiowa a kúna ar féffér múrinné. (Ipru 10:32-34) Sia pwal tongeni féri ena atun sia álisi emén chienach mi apwangapwangoló an lúkú. Sia tongeni ereni an epwe apwóróusa ngenikich ifa usun a silei ewe enlet, are pesei an epwe ekiekisefáli ekkewe atun a meefi án Jiowa álisi. Sia tongeni áeá ena fansoun le alúkúlúkú ngeni pwe Jiowa ese ménúkaaló an angang ngeni me lóóm, me I esap fókkun likitaló lón fansoun mwach. (Ipru 6:10; 13:5, 6) Ena esin pwóppwóróusfengen a tongeni apéchékkúla chiechiach kana mi áchengicheng ar repwe sópweló ar angang ngeni Jiowa.
“OUPWE SÓPWELÓ LE APÉCHÉKKÚLAFENGENIKEMI”
17. Ikkefa ekkewe mettóch sia tongeni sópweló le sipeéchúló lón?
17 Ekis me ekis emén chón kaú imw a kan sissipeéchúló. Pwal ina usuch, sia pwal tongeni sipeéchúló lón ach aúfichietá emén me emén kich. Sia tongeni álisi ekkewe ekkóch ar repwe péchékkúl le likiitú fán ar kewe weires ren ach apwóróusa ngeniir pwóróusen chókkewe me lóóm iir mi likiitú. Sia tongeni álisatá kinamwe ren ach fóffós usun ekkewe napanap mi múrinné sia kúna seni ekkewe ekkóch, efisi kinamwefengen atun a wor met epwe atai, me kinamwefengen sefál atun a ppiitá tipefesen. Me sia tongeni sópweló le aúfichietá án chienach kewe lúkú ren ach apwóróusa ngeniir ekkewe pwóróus mi enlet seni Paipel, awora álillis ngeniir, me ren ach álisi ese lifilifil ié a apwangapwangoló lón pekin lúkú.
18. Met sipwe úppós le féri?
18 Chókkewe mi álillis lón angangen kaúún ekkewe imw fán iten ach we mwicheich, ra kan pwapwa me menemenéch. Sia tongeni pwapwa me menemenéch atun sia álillis lón ewe angangen aúfichietá chienach kewe lón ewe mwichefel. Ekkewe imw, aúen aramas ra tongeni ta mwirin och fansoun, nge ach angangen aúfichietá chienach kewe a tongeni álisiir tori feilfeiló. Amwo sipwe úppós lón ach ‘sópweló le apéchékkúlafengenikich me aúfichikichetá.’—1 Tes. 5:11, NW.
KÉL 100 Ousipwe Awasélaéchúúr
a A áweires manawach lón ei ótót. Chienach kewe Chón Kraist ra nóm fán watteen weires. Sia tongeni álisiir ren ach kútta alen ach sipwe tongeni apéchékkúler. Ina popun a álilliséch ach káé pwóróusen ewe aposel Paulus.
b 1 Tesalonika 5:11 (NW): “Ina minne, oupwe sópweló le apéchékkúlafengenikemi me aúfichikemiitá, usun met oua fen féfféri.”
c ÁWEWEEN SASING: Emén sam a áiti ngeni néún we nengngin ifa usun epwe apwénúetá ekkewe kapasen emmwen seni néúch kewe puk me minen álillis seni Paipel le ú ngeni etipetipaen chienan kewe an epwe fiti apwapwaan Krismas.
d ÁWEWEEN SASING: Eú pean pwúpwúlú ra ló ngeni pwal eú leeni lón fénúer we pwe repwe álillis lón eú feiengaw watte.
e ÁWEWEEN SASING: Emén mwán mi ásimaw a chuuri emén chienan mi apwangapwangoló an lúkú. A akkatola ngeni ekkóch sasingiir atun ra fiti eú Sukulen Pioneer fitu ier a ló. Ekkena sasing ra áchchema ngeni apwapwaan ena atun. Ena mwán a poputá le pwosiiti ena pwapwa a meefi atun a angang ngeni Jiowa. Mwirin och fansoun, a liwiniti ewe mwichefel.