LESEN 12
KÉL 119 Epwe Nóm Rech ewe Lúkú
Lúkúlúk Wóón án Kot Emmwen, nge Esap Wóón Óm Sile
“Kich sia manaweni manawach ren lúkú, nge esap ren minne sia kúna.”—2 KOR. 5:7.
MENLAPAN
Ussun ach sipwe lúkúlúk wóón án Jiowa emmwen atun sia féri kefil mi chou.
1. Pwata Paul a pwapwa atun a nesékúriti met a féri lón manawan?
EWE aposel Paul a silei pwe ekiseló chék epwele ninniiló. Iwe nge, lupwen a nesékúriti met a féri lón manawan, a meefi pwapwa ren ekkewe kefil a féri. Iei met a erá: “Úa fen fiti ewe kitir tori wesilóón, úa apwénúetá ekkewe mettóch sia lúkú.” (2 Tim. 4:6-8) Án Paul filaatá le áeá manawan le angang ngeni Jiowa, ina eú kefil mi múrinné a eáni. Iwe, a lúkúlúk pwe Jiowa a pwapwa ren. Kich sia pwal mochen féri kefil mi múrinné me kúna chen me ren Jiowa. Ifa ussun sipwe féri ena?
2. Met weween alon Paul we lón 2 Korint 5:7?
2 Iei met Paul a apasa ussun pwisin i me ekkewe pwal ekkóch Chón Kraist mi túppwél: “Kich sia manaweni manawach ren lúkú, nge esap ren minne sia kúna.” (2 Kor. 5:7) Met weween alon Paul na? Ekkewe aramas rese lúkú Jiowa, ra chék alónga ar kefil wóón ekkewe mettóch ra tongeni kúna, rong, me meefi. Nge chókkewe mi manaweni manawer ren lúkú, ra alónga ar kefil wóón met Jiowa a mochen ar repwe féri. Ar féffér a pwáári ar lúkúlúk pwe Kot epwe efeiéchúúr, weween repwe kúna feiéchún ar álleasochisi án Jiowa emmwen mi mak lón an we Kapas.—Kölf. 119:66; Ipru 11:6.
3. Met feiéchún ach féri kefil mi lóngólóng wóón lúkú? (2 Korint 4:18)
3 Kich meinisin sia kan féri ekkóch ach kefil mi lóngólóng wóón met sia kúna, rong, me meefi. Nge, iká sipwe chék lúkúlúk wóón ekkena mettóch atun sipwe féri kefil mi chou, iwe eli epwe torikich osukosuk. Pwata? Pún fán ekkóch, met sia kúna me rong ra tongeni otupukich. Pwal och, iká sipwe chék alónga ach kefil wóón met sia kúna, rong, me meefi iteitan, ló, ló, ló, sipwe tunaaló án Kot emmwen. (SalAf. 11:9; Mat. 24:37-39) Iwe nge, iká sipwe alónga ach kefil wóón met Jiowa a mochen ach sipwe féri, iwe sipwe féri kefil “mi fich me ren ewe Samol.” (Efi. 5:10) Ach fiti án Kot emmwen, epwe ekinamwei letipach me atoto ngenikich enletin pwapwa. (Kölf. 16:8, 9; Ais. 48:17, 18) Me iká sipwe sópweeló le féri ach kefil mi lóngólóng wóón lúkú, sipwe kúna manaw tori feilfeiló.—Álleani 2 Korint 4:18.
4. Ifa ussun emén epwe silei iká a alónga an kefil wóón an lúkú are wóón met a kúna?
4 A lamot kich meinisin sipwe pwisin eisinikich ekkeei kapas eis: Met úa lúkúlúk wóón atun úa féri kefil? Úa kan lúkúlúkú chék ekkewe mettóch úa tongeni kúna, are úa fiti án Jiowa emmwen? Sipwele ppii ifa ussun sia tongeni sópweeló ach lúkúlúk wóón án Jiowa emmwen lón ekkeei úlúngát mettóch: atun kefilin ach angangen moni, atun sipwe filaatá ié sipwe pwúlúweni, me atun epwe torikich emmwen seni ach mwicheich. Ren eú me eú ekkena mettóch, sipwe ppii ikkefa ekkewe mettóch mi lamot sipwe ekieki pwe sipwe tongeni féri kefil mi múrinné.
ATUN KEFILIN ACH ANGANGEN MONI
5. Met a lamot sipwe ekieki ussun lupwen sipwe fili eú angangen moni sipwe eáni?
5 Kich meinisin sia kan mochen awora met kich me chón ach famili sia osupwangan. (SalAf. 7:12; 1 Tim. 5:8) Ekkóch angangen moni, a watte peioffun. Iwe, chókkewe mi eáni ekkena sókkun angang, a tongeni naf peioffur le mééni met ar kewe famili ra osupwangan me pwal mwo nge áimuoló och fán iten lón ekkan rán mwer. Nge ren ekkóch angang, a chék aúkúk peioffun. Iwe, chókkewe mi eáni ekkena esin angang ra chék tongeni mééni ekkewe mettóch mi kon lamot ngeni ar famili. Lupwen sia féri kefil wóón eú sókkun angangen moni sipwe eáni, sia kan ekieki fite úkúúkún peioffun. Nge iká ina chék met sia ekieki ussun, iwe sia alónga ach kefil wóón met sia kúna.
6. Ifa ussun sia tongeni alónga ach kefil wóón lúkú atun sipwe fili menni angang sipwe eáni? (Ipru 13:5)
6 Iká sipwe lónguni ach kefil wóón lúkú, sipwe pwal ekieki ifa ussun ewe angang sipwe filaatá epwe kkúú ach chiechi ngeni Jiowa. Sia tongeni eisini pwisin kich: ‘Ei angang a álisaatá ekkewe mettóch Jiowa a oput?’ (SalF. 6:16-19) ‘Kulókun ei angang epwe áweiresi ái fiti mwiich, ewe angangen afalafal, me ái káé ewe Paipel? Epwe atowawaeiló seni chón ái we famili ren fansoun langattam?’ (Fil. 1:10) Iká pélúwen ekkena kapas eis “ewer,” iwe, epwe eú alen tipáchem iká kosap etiwa ena angang, inaamwo iká mi weires óm kopwe kúnékún óm angang. Pokiten sia alónga ach kefil wóón lúkú, sia féri kefil mi pwáári ach lúkúlúk pwe Jiowa epwe awora met ekkewe sia osupwangan lón pekin áion.—Mat. 6:33; álleani Ipru 13:5.
7-8. Ifa ussun emén chienach itan Javier a alónga an kefil wóón lúkú? (Pwal ppii ewe sasing.)
7 Emén Chón Kraist mwán lón South America itan Javiera a silei úkúúkún lamoten an epwe alónga an kefil wóón lúkú. A erá: “Úa apply ngeni eú angang mi watte peioffun seni ewe angang úa eáni me mwan me epwe eú angang mi apwapwa.” Iwe nge, Javier a fókkun mochen fiti angangen pioneer. A pwal erá: “Úa akkóta ái úpwe interview fán iten ewe angang. Nge me mwen ewe interview, úa iótek me tingor álillis pún úa lúkúlúk pwe Jiowa a silei met mi múrinné fán itei. Úa mochen eáni och sókkun angang mi múrinné, iwe nge úse mochen eáni ena angang iká esap álisiei le tikeri met úa achocho ngeni lón pekin ngún.”
8 Javier a erá: “Atun ewe interview, ewe manager a ereniei pwe úpwe kan soun angang overtime. Fán súfél, úa áweweei ngeni pwe úse tongeni féri ena pokiten ái angangen afalafal.” Ewer, Javier ese etiwa ewe angang. Ruu wiik mwirin, a poputá pioneer. Nge lón chék pwal ena ier, a kúnékún an angang part-time. Iei met a erá: “Jiowa a rongorong ái iótek me a awora ngeniei eú ái angang mi fichiiti ái schedule fán iten pioneer. Úa wesewesen pwapwa le eáni ei angang mi álisiei ái úpwe áeá watteen fansoun le angang ngeni Jiowa me chienei kewe Chón Kraist.”
Iká ka ketiw óm kopwe eáni eú angang mi watte peioffun, óm kefil a pwáári pwe ka lúkúlúk pwe Jiowa a silei met a échituk? (Ppii parakraf 7-8)
9. Met ka káé seni pwóróusen Trésor?
9 Met sipwe féri iká sia mirititi pwe ewe angang sia eáni lón ei fansoun a áweiresi ach sipwe ririéch ngeni Jiowa? Iei pwóróusen Trésor, seni Congo. A erá: “Ái ei mineféén angang, iei eú angang úa fókkun mochen eáni. Peioffui a lapóló fán úlúngát seni peioffui lón ái we angang akkomw, me aramas ra súfélitiei.” Iwe nge, Trésor a kan soun etiwaaló ekkewe mwiich pokiten a kan angang overtime. Pwal och, fán ekkóch chienan kewe chón angang ra echchimwa an epwe chofona ngeni aramas pún resap silei och mettóch mi pworoingaw ar we business a féri. Trésor a mochen towu seni ewe angang, nge a pwal lólilen iká esap chúen wor an angang. Met a álisi? A erá: “Apakuk 3:17-19 a álisiei le weweiti pwe inaamwo iká ese chúen wor ái moni tolong, nge Jiowa epwe álisiei. Ina popun, úa towu seni ái we angang.” A pwal erá: “Chómmóng chón angang ra ekieki pwe iká emén a eáni eú angang mi watte peioffun, i epwe pennúkúóló mettóch meinisin, kapachelong an fansoun ngeni an famili me an fansoun fán iten fel. Úa fókkun pwapwa ren ái túmúnú ái riri ngeni Jiowa me chón ái famili. Eú ier mwirin, Jiowa a álisiei le kúna eú angang mi múrinné mi álisiei le mééni met úa osupwangan me alapaaló ái fansoun lón ái angang ngeni Jiowa. Lupwen sia akkomwa Jiowa, eli ren och fansoun a tongeni áweires nónnómuch lón pekin áion, nge Jiowa epwe túmúnúkich.” Ewer, iká sipwe lúkúlúk wóón án Jiowa kapasen emmwen me an kewe pwon, iwe sipwe kan féri kefil mi pwáári pwe mi wor ach lúkú me i epwe efeiéchúkich.
ATUN SIPWE FILAATÁ IÉ SIPWE PWÚLÚWENI
10. Atun sia féri kefil wóón ié sipwe pwúlúweni, met a tongeni efisi ach sipwe alónga ach kefil wóón met sia kúna?
10 Pwúpwúlú ina eú liffang me ren Jiowa, me a kan pwúkún nóm ren aramas ewe memmeefin mochen pwúpwúlú. Lupwen emén Chón Kraist fefin a ekiekin kútta emén pwúlúwan mi fich ngeni, eli epwe ekieki ussun mesemesan, féfférún, met ekiekin ekkewe ekkóch ussun, ifa ussun an néúnéú moni, iká a kan wisen atufichi chón an we famili, me iká átena a kan apwapwaai.b Ekkena mettóch ra mmen lamot. Iwe nge, iká neminna a chék ekieki ekkena mettóch, iwe a alónga an kefil wóón met a kúna.
11. Atun sipwe filaatá ié sipwe pwúlúweni, ifa ussun sia tongeni alónga ach kefil wóón minne sia lúkú? (1 Korint 7:39)
11 A ifa me pwapwaan Jiowa atun ekkewe Chón Kraist mwán me fefin ra fiti an emmwen atun ra filaatá ié repwe pwúlúweni! Áwewe chék, ra apwénúetá án Paipel emmwen me ra witiwit tori ar ra ásimaw me mwen ar repwe ekiekin pwúpwúlú. (1 Kor. 7:36) Ra ákkáeúin túmúnú pwe epwe wor ren ewe emén ra mochen pwúlúweni ekkewe napanap Jiowa a apasa epwe nóm ren ekkewe mi pwúpwúlú. (SalF. 31:10-13, 26-28; Efi. 5:33; 1 Tim. 5:8) Iká emén esap Chón Kraist a pwáár ngeniir pwe a saniir, iir rese poputá le kammwet ngeni ena emén, nge ra fen álleasochisi ewe emmwen ar repwe pwúpwúlú “lón chék ewe Samol,” ewe mi mak lón 1 Korint 7:39. (Álleani.) Ra sópweeló le alónga ar kefil wóón lúkú, me ra lúkúlúk pwe Jiowa a tongeni ekinamwei letiper.—Kölf. 55:22.
12. Met ka káé seni pwóróusen Rosa?
12 Ekieki pwóróusen Rosa, emén pioneer lón Colombia. Emén mwán lón an we leenien angang esap i emén Chón Pwáraatá, a poputá le sani neminna. Rosa a pwal sani átena. Iei met a erá: “Ussun i emén mwán mi fókkun múrinné. A kan álisi chón leenian we me ese úkkún suupwa, angei drugs, are únnúmmóng sakaw. A kirekiréch ngeniei. A nóm ren meinisin ekkewe napanap úa mochen kúna seni emén mwán pwúpwúlú, me lúkún chék an esap emén Chón Pwáraatá.” A pwal erá: “A mmen weires ái úpwe ereni pwe úsapw kammwet ngeni pokiten ina met úa mochen. Lón ena atun, úa meefi tipitipingaw me úa mochen pwúpwúlú, nge ese wor emén lón ewe enlet úa mochen pwúlúweni.” Iwe nge, Rosa ese chék nefótófót wóón met a tongeni kúna. A ekkekieki met a tongeni fis ngeni an chiechi ngeni Jiowa iká epwe filaatá le kammwet ngeni ewe mwán lón an we leenien angang. Ina minne, a unusen aúkatiw an fóffós ngeni átena me a alapaaló an angang fán iten Jiowa. Ekiseló mwirin, a ketiw an epwe fiti ewe Sukulen Chón Afalafala ewe Mwú me iei a emén special pioneer. Rosa a apasa: “Jiowa a fang ngeniei chómmóng feiéch mi atoto ái watteen pwapwa.” Inaamwo iká eli esap mecheres ngenikich le féri kefil mi lóngólóng wóón lúkú, ákkáeúin wóón och mettóch mi péchékkúl ach memmeef wóón, nge fansoun meinisin sipwe kúna feiéchún.
ATUN EPWE TORIKICH EMMWEN SENI ACH MWICHEICH
13. Eli epwe met meefiach atun a torikich emmwen seni ach mwicheich?
13 Ekkewe mwán mi ásimaw, ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál, ewe keangen ofesilap, me ewe Mwichen Soupwúngúpwúng ra kan ngenikich emmwen mi álisikich lón ach angang ngeni Jiowa. Nge epwe ifa ussun iká sise weweiti ewe popun a torikich ekkóch emmwen? Eli sia chék nefótófót wóón ekkewe weires sipwe kúna pokiten ekkena emmwen. Eli sipwe pwal mwo nge poputá le nefótófót wóón apwangapwangen chókkewe mi wisen awora ngenikich ekkena emmwen.
14. Met epwe álisikich le álleasochisi ekkewe emmwen mi kawor seni ach mwicheich? (Ipru 13:17)
14 Sia lúkú pwe Jiowa a ekkemmweni an we mwicheich me a silei nónnómuch. Iwe pokiten ena, sia mwittir álleasochis, me sia féri ena fán pwapwa. (Álleani Ipru 13:17.) Sia silei pwe ach álleasochis a álisaatá ewe tipeeú lón ach mwichefel. (Efi. 4:2, 3) Sia pwal lúkúlúk pwe inaamwo iká ekkewe mwán mi wisen emmwenikich rese unuséch, nge Jiowa epwe efeiéchú ach álleasochis. (1 Sam. 15:22) Sia pwal lúkú pwe iká mi wor eú emmwen mi lamot epwe siwil, Jiowa epwap ataweei.—Mik. 7:7.
15-16. Met a álisi Kevin an epwe eáni lúkú inaamwo iká a tipemwárámwáreiti ewe emmwen mi kawor? (Pwal ppii ewe sasing.)
15 Ekieki ei pwóróus mi menlapei eú feiéch sipwe kúna ren ach álleasochisi emmwen seni ach we mwicheich pokiten ach lúkú. Lón Peru, inaamwo iká a kon chéú án aramas fós lón fósun Spein, nge chómmóng chón ena leeni ra fós lón ekkewe fós chón wiliposun ena fénú ra kan eáni. Eú me lein ekkena fós, ina fósun Quechua. Ren fite fite ier, pwiich kewe mi eáni fósun Quechua ra kúkkútta chókkewe mi eáni fósun Quechua lón ar we territory. Iwe nge, ren án ach we mwicheich epwe álleasochisi allúkún ewe mwú, a ereni ekkena chón afalafal ar resap chúen kútta aramas lón ewe napanap ra eáni me mwan. (Rom 13:1) Iwe, ekkóch me leir ra lólilen iká epwe fen kon weiresiló ar repwe kúna chókkewe mi eáni fósun Quechua lón ar we territory. Pokiten pwiich kana ra álleasochisi ena emmwen, Jiowa a efeiéchú ar achocho le kútta aramas mi eáni fósun Quechua.
16 Emén mwán mi ásimaw itan Kevin, mi fiti eú mwichefel mi eáni fósun Quechua, i emén me lein chókkana mi tipemwárámwár. Iei met a erá: “Lupwen úa silei ewe mineféén emmwen, úa ekieki, ‘Ifa ussun sipwele kúna ekkewe aramas mi eáni fósun Quechua?’” Met Kevin a féri? A erá: “A cheme ngeniei Än Salomon Fos 3:5. Me úa ekieki ussun Moses. A wisen emmwenawu ekkewe chón Israel seni Isip ngeni eú leeni ussun itá epwe mecheres ngeni chón Isip ar repwe liapeniir me ie. Iwe nge, a chúen álleasochis, me Jiowa a efeiéchú an álleasochis lón eú napanap mi amwarar.” (Eks. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin a tipemecheres le fiti ewe siwil lón an angangen afalafal. Met mwirilóón? A erá: “Úa mwaar ren ifa ussun Jiowa a efeiéchúkem. Me mwan, áúa kan fetálettam lón ewe angangen afalafal nge lón ekkóch atun áúa chék kúna emén are rúúemén aramas mi eáni fósun Quechua. Iei áúa nefótófót wóón ekkewe leenien afalafal mi chómmóng aramas mi eáni fósun Quechua ra nóm ie. Iwe, a wor chómmóng aramas áúa fós ngeniir, chuursefáliir, me káé ngeniir Paipel. A chómmóngoló chón fiffiti mwiich.” Ewer, lupwen sia lúkúlúk wóón Jiowa, i epwe chék efeiéchúkich.
Chómmóng aramas ra áiti ngeni pwiich kewe ia ra tongeni kúna me ie chókkewe mi eáni fósun Quechua lón leenier we (Ppii parakraf 15-16)
17. Met ka káé seni ei lesen?
17 Sia fen káé ussun úlúngát mettóch mi fókkun lamot ach sipwe féri ach kefil wóór mi lóngólóng wóón met Jiowa a mochen ach sipwe féri. Nge a lamot ach sipwe sópweeló le féri ena lón meinisin met sia féri lón manawach, áwewe chék atun sia filaatá ach minen apwapwa me kunou, ach kefil wóón sukul tekia, me ifa ussun sipwe ámááraatá néúch kewe. Ese lifilifil met kefil sipwe féri, sisap chék ekieki met sia tongeni kúna, nge sipwe pwal ekieki ach riri ngeni Jiowa, an emmwen, me an pwon pwe epwe túmúnúkich. Iká sia féri ena, sia tongeni “fel o aleasochis ngeni ewe Samol mi Lapalap ach we Kot tori feilfeilachök.”—Mik. 4:5.
KÉL 156 Ren Ai Lúkú
a Ekkóch ekkeei it ra siwil.
b Ei parakraf a fósun emén Chón Kraist fefin mi mochen pwúpwúlú. Nge ei emmwen a pwal weneiti Chón Kraist mwán mi mochen pwúpwúlú.