Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w25 May p. 14-19
  • Wikkitiwiti ewe Telinimw Epwe Nómoffóchóló

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Wikkitiwiti ewe Telinimw Epwe Nómoffóchóló
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2025
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • LÚKÚLÚK WÓÓN EWE EMÉN ESAP TONGENI LIKITUKOLÓ
  • ÁLLEASOCHISI EKKEWE CHÓNEMMWEN
  • PWÁÁRI ÓM TONGEI PWIIUM KEWE ME AWASÉLAÉCH
  • MET EPWELE FIS LÓN MWACH?
  • Ewe Taropwe Epwe Álisikich le Likiitú Tori Sópwólóón
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2024
  • Kefil mi Pwári Ach Lúkúlúk Wóón Jiowa
    Manawach Chón Kraist me Ach Angangen Afalafal​—Minen Káé fán Iten Mwich—2023
  • Tipetekison Atun A Wor Met Kese Weweiti
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2025
  • Ach Chiechiéch Ngeni Chienach Kewe A Múrinné Ngenikich!
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2025
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2025
w25 May p. 14-19

LESEN 21

KÉL 21 Kútta Akkomw Án Kot we Mwú

Wikkitiwiti ewe Telinimw Epwe Nómoffóchóló

“Sia mwétéres le witiwiti ewe [telinimw] epwe fférútá lón mwachkkan.”—IPRU 13:14.

MENLAPAN

Minne sia káé lón Ipru sópwun 13, a tongeni álisikich iei me pwal lón mwachkkan.

1. Met Jises a apasa an epwe fis ngeni Jerusalem?

FITU rán me mwen án Jises Kraist epwele máló a ereni néún kewe chón káé eú oesini. Ena oesini a akkomw pwénúetá atun Jerusalem me ewe imwenfel lón ra taló. A ereniir pwe eú rán ‘ekkewe mwichen soufiu repwe rokopwálieló’ Jerusalem. (Luk 21:20) Jises a ereni néún kewe chón káé pwe atun chék repwe kúna ekkena soufiu, repwe mwittir sú seni Jutia. Minne Jises a apasa, a pwénúetá. Ewe mwichen soufiun Rom ra rokopwálieló Jerusalem.—Luk 21:​21, 22.

2. Met ewe aposel Paul a áchchema ngeni ekkewe Chón Kraist lón Jutia me Jerusalem?

2 Fitu chék ier me mwen án ewe mwichen soufiun Rom rokopwálieló Jerusalem, ewe aposel Paul a makkeei eché taropwe mi masou ren pwóróus mi aúchea, ewe a iteni puken Ipru. Lón ena taropwe, Paul a ereni ekkewe Chón Kraist lón Jutia me Jerusalem eú kapasen emmwen mi aúchea epwe ammólneeretá ren met epwele fis. Met epwele wesewesen fis? Jerusalem epwele taló. Ekkena Chón Kraist ra chék tongeni kúna manaw iká repwe lúkúsékúrú imwer kewe me ar kewe business. Iei met Paul a apasa ussun ewe telinimw Jerusalem. A erá: “Ese wor rech eú telinimw mi nómoffóch.” A pwal erá: “Nge sia mwétéres le witiwiti ewe eú epwe fférútá lón mwachkkan.”—Ipru 13:14.

3. Met “ewe telinimw mi péchékkúl lóngólóngun,” me pwata sia mwétéresiiti le witiwiti?

3 Ekkewe Chón Kraist mi filaatá le sú seni Jerusalem me Jutia eli ra kúna itengaw me esiit, nge minne ra filaatá a seláni manawer. Lón ei fansoun sia kúna esiit pokiten sise onómu ach lúkúlúk wóón moni are lúkúlúk wóón aramas ar repwe pwákini ach kewe osukosuk. Iwe, pwata sia eáni ena kefil? Pún sia silei pwe ei ótóten fénúfan esap nómoffóch. Sia wikkitiwiti “ewe telinimw mi péchékkúl lóngólóngun,” ina “ewe eú epwe fférútá lón mwachkkan,” ina án Kot we Mwú.a (Ipru 11:10; Mat. 6:33) Lón eú me eú ekkeei itelap kisikis lón ei lesen sipwe káé: (1) ifa ussun án Paul we kapasen éúréúr a álisi ekkewe Chón Kraist le witiwiti “ewe [telinimw] epwe fférútá lón mwachkkan,” (2) ifa ussun Paul a ammólneeretá ngeni met epwele fis, me (3) ifa ussun an kapasen éúréúr a weneitikich lón ei fansoun.

LÚKÚLÚK WÓÓN EWE EMÉN ESAP TONGENI LIKITUKOLÓ

4. Pwata ekkewe Chón Kraist ra fókkun aúcheani Jerusalem?

4 Ekkewe Chón Kraist ra fókkun aúcheani Jerusalem. Ewe áeúin mwichefelin Chón Kraist a fférútá lón ena telinimw lón ewe ier 33, me ewe mwichen soupwúngúpwúng ra pwal nónnóm ikena. Pwal och, chómmóng me lein ekkewe Chón Kraist a wor imwer me chómmóng pisekiir lón ena telinimw. Nge Jises a éúréúra néún kewe chón káé ar repwe sú seni Jerusalem me pwal mwo nge seni Jutia.—Mat. 24:16.

5. Ifa ussun Paul a ammólnatá ekkewe Chón Kraist ngeni met epwele fis?

5 Ren án Paul epwe ammólnatá ekkewe Chón Kraist ngeni met epwele fis, a álisiir le nefótófót wóón meefien Jiowa ren ewe telinimw Jerusalem. Paul a áchchema ngeniir pwe án ekkewe souasor angang lón ewe imwenfel, me ekkewe asor ra eáni me ikena ie, rese chúen ketiw me ren Jiowa. (Ipru 8:13) Lape ngeni chón ena leeni, ra oputa ewe Messaia. Ewe imwenfel lón Jerusalem esap chúen ina iolapen fel mi enlet ngeni Jiowa, me epwele taló.—Luk 13:​34, 35.

6. Pwata a lamot ngeni ekkewe Chón Kraist án Paul we kapasen éúréúr lón Ipru 13:​5, 6?

6 Atun Paul a mak ngeni ekkewe chón Ipru, chómmóng aramas ra sani le nónnóm Jerusalem are etto ikena ie. Emén chón Rom soumak lón ena atun, a eita ngeni Jerusalem “eú telinimw mi fókkun iteféúló lón Éétiw.” Iteiten ier ekkewe chón Jus seni sókkopaten leeni ra sái ngeni ikena ar repwe fiti ewe fetellap, me ina met a efisi lapólóón moni tolong lón ena telinimw. Pokiten ena, ese mwáál a pwal lapóló án ekkóch ekkewe Chón Kraist moni tolong. Neman ina ewe popun Paul a ereniir: “Ousap tongei moni, nge oupwe fen menemenéch ren ekkewe mettóch mi wor remi iei.” Mwirin a pwal aloni án Jiowa we kapasen anúkúnúk mi núkúchar ngeni emén me emén néún kewe chón angang: “Úsapw fókkun likitukoló me úsapw fókkun péútukoló.” (Álleani Ipru 13:​5, 6; Tut. 31:6; Kölf. 118:6) A lamot ngeni ekkewe Chón Kraist mi nóm lón Jerusalem me Jutia ena kapasen éúréúr. Pwata? Pún ekiseló chék mwirin an toriir ena taropwe, a lamot repwe ló seni imwer kewe, ar kewe business, me likitaaló lape ngeni ar kewe pisek. Iwe, repwele poputááni nónnómun manawer lón eú mineféén leeni.

7. Pwata a lamot sipwe apéchékkúlaló ach lúkúlúk wóón Jiowa iei?

7 Lesen fán itach: Met epwele fis ekiseló chék? Epwele poputá ewe “riáfféú mi lapalap” me ei ótót mi ngaw epwele taló. (Mat. 24:21) A lamot sipwe ussun ekkewe Chón Kraist lón Jerusalem, sipwe akkamwéchú ach túppwél iei me mómmólnetá. (Luk 21:​34-36) Atun ewe riáfféú mi lapalap, eli epwe lamot ach sipwe pennúkúóló ekkóch pisekich kewe are meinisin pisekich, me unusen lúkúlúk pwe Jiowa esap fókkun likitikicheló. Pwal mwo nge iei, me mwen fisin ewe riáfféú mi lapalap, sia tongeni pwáári ifa úkúúkún ach lúkúlúk wóón Jiowa. Pwisin eisinuk, ‘Féfférúi me minne úa achocho ngeni ra pwáári pwe úa lúkúlúk wóón ewe Kot mi pwonei pwe epwe túmúnúei, nge esap wóón ewe mettóch moni?’ (1 Tim. 6:17) Ewer, inaamwo iká mi wor met sia tongeni káé seni met a fis ngeni ekkewe Chón Kraist lóóm, nge ewe “riáfféú mi lapalap” epwele fis ese fókkun wor táppin. Iwe, ifa ussun sipwe silei met sipwe féri atun epwe poputá ena riáfféú mi lapalap?

ÁLLEASOCHISI EKKEWE CHÓNEMMWEN

8. Ifa ewe kapasen emmwen Jises a ngeni néún kewe chón káé?

8 Fitu ier mwirin an tori ekkewe chón Ipru Chón Kraist néún Paul we taropwe, ra kúna án ekkewe soufiun Rom rokopwálieló Jerusalem. Ena a esissillatá pwe repwele sú, ewe telinimw Jerusalem epwele taló. (Mat. 24:3; Luk 21:​20, 24) Nge ia repwe sú ngeni ie? Jises a chék apasa: “Chókkewe mi nóm lón Jutia repwele poputá le sútá wóón ekkewe chuuk.” (Luk 21:21) A chómmóng chuuk lón ena leeni. Iwe, ifa ussun repwe silei menni chuuk repwe ló ngeni?

9. Pwata ekkewe Chón Kraist ra tongeni osukosuk ren menni chuuk repwe sú ngeni? (Pwal ppii ewe map.)

9 Ikkeei ekkóch chuuk ekkewe Chón Kraist ra tongeni sú ngeni. Ekkewe chuuk lón Sameria, ekkewe chuuk lón Kalili, ewe Chuuk Hermon me ekkewe chuuk lón Lepanon, me ekkewe chuuk epek ewe chénúpupu Jortan. (Ppii ewe map.) Lón ekkena leeni mi wor chómmóng chuuk ie, a wor ekkóch telinimw aramas ra ekieki pwe mi túmún. Áwewe chék ren ewe telinimw Gamla, a nóm wóón chuuk mi tekia me a fókkun weires án aramas repwe tikeri. Ekkóch ekkewe chón Jus ra ekieki pwe ena telinimw eú leenien túmún mi fókkun múrinné. Nge ekkewe chón Rom ra maunei ena telinimw me ataieló, me chómmóng chón ena telinimw ra máló.b

Eú map mi pwáári ekkóch chukun me telinimwen Israel lón fansoun ekkewe aposel. Ikkeei ekkewe chuuk ra nóm efengin Jerusalem: Chukun Lepanon, Kalili, Sameria, me Kiliat, me pwal ekkewe Chuuk Hermon me Chuuk Tapor. Ikkeei ekkewe telinimw mi nóm efengin Jerusalem: Chukun Gamla, Seseria, me Pella. Ikkeei ekkewe chuuk mi nóm éérún Jerusalem: Chukun Jutia me Aparim, me pwal ewe telinimwen Masada. Ewe map a pwal pwáári ia ekkewe soufiun Rom ra fetál ie me pwal ekkewe leeni ra winneni seni ekkewe chón Jus seni ewe ier 67 ngeni ewe ier 73.

A chómmóng chuuk ekkewe Chón Kraist ra tongeni sú ngeni, nge esap iir meinisin ra túmún (Ppii parakraf 9)


10-11. (a) Eli ifa ussun Jiowa a awora emmwen ngeni ekkewe Chón Kraist? (Ipru 13:​7, 17) (b) Ifa ussun ekkewe Chón Kraist ra feiéch seni ar álleasochisi chókkewe mi wisen emmweniir? (Pwal ppii ewe sasing.)

10 Ese mwáál Jiowa a emmweni ekkewe Chón Kraist ren an néúnéú chókkewe mi wisen emmweni ewe mwichefel. Emén soukáé uruwo itan Eusebius a mak ussun ena fansoun. A erá pwe Kot a pwáár ngeni ekkóch Chón Kraist mwán lón Jerusalem pwe a lamot ekkewe Chón Kraist repwe sú seni Jerusalem me ló ngeni Pella, eú telinimw lón Perea. Ena leeni Pella ina eú leeni mi múrinné án ekkewe Chón Kraist repwe sú ngeni. Ese towaw seni Jerusalem, me ese weires ar repwe tikeri. Pwal och, lap ngeni ekkewe aramas lón Pella esap iir chón Jus, ina popun rese maun ngeni ekkewe chón Rom.—Ppii ewe map.

11 Ekkewe Chón Kraist mi ‘álleasochisi chókkewe mi wisen emmweni’ ewe mwichefel, ra sú ngeni ekkewe chuuk ngeni Pella. (Álleani Ipru 13:​7, 17.) Pokiten ra álleasochis, iwe ra kúna manaw. Pokiten ra witiwiti án Kot we Mwú, “ewe telinimw mi péchékkúl lóngólóngun,” iwe i ese likitiireló.—Ipru 11:10.

Eú kúmiin Chón Kraist lón fansoun ekkewe aposel ra fetáletá lón eú leeni mi chukuchukutá fán pisekiir kewe.

Ekkewe Chón Kraist ra sú ngeni Pella, eú leeni mi kkan ngeniir me túmún (Ppii parakraf 10-11)


12-13. Ifa ussun Jiowa a emmweni néún kewe aramas lón ekkewe fansoun mi fókkun áweires?

12 Lesen fán itach: Jiowa a néúnéú chókkewe mi wisen emmwen le awora ngeni néún kewe aramas kapasen emmwen mi tichik. Ekkewe Taropwe mi Pin, ra masou ren pwóróus mi affata ifa ussun Jiowa a néúnéú ekkewe mwán mi túppwél le emmweni néún aramas lón ekkewe fansoun mi fókkun áweires. (Tut. 31:23; Kölf. 77:20) Lón ach ei fansoun, sia pwal kúnafichi pwe Jiowa a néúnéú chókkewe mi wisen emmwen le emmweni néún kewe aramas.

13 Áwewe chék, atun a fis ewe COVID-19 pandemic, ekkewe mwán mi “wisen emmwen” ra awora kapasen emmwen ngeni ekkewe mwichefel. Ekkewe mwán mi ásimaw ra angei emmwen ren ifa ussun ekkewe mwichefel repwe mwichfengen me sópweeló ar fel ngeni Jiowa. Iwe, ina epwe chék fitu maram mwirin poputáán ewe pandemic, a fis eú ach mwichelap lón lap seni 500 fósun fénúfan, sia katol ena mwichelap wóón Internet, TV, me aúseling wóón reitio. Ena esin mwichelap ese mwo fis fán eú me mwan. Atun ewe pandemic ese kaúló kaworen anach mwéngé lón pekin lúkú. Ina popun sia chék tittipeeúfengen lefilach. Sia tongeni lúkúlúk pwe ese lifilifil met sókkun weires sipwe kúna lón fansoun mwach, nge Jiowa epwe chúen sópweeló le álisi chókkewe mi wisen emmwen pwe repwe eáni kefil mi múrinné. Me lúkún ach lúkúlúk wóón Jiowa me álleasochisi an kewe allúk, ikkefa pwal ekkóch napanap repwe álisikich le mmólnetá ngeni ewe riáfféú mi lapalap me eáni féffér mi múrinné lón ena fansoun mi fókkun áweires?

PWÁÁRI ÓM TONGEI PWIIUM KEWE ME AWASÉLAÉCH

14. Me ren Ipru 13:​1-3, ikkefa ekkewe napanap mi lamot ekkewe Chón Kraist repwe pwáári me mwen talóón Jerusalem?

14 Lupwen epwe poputá ewe riáfféú mi lapalap, a lamot ach sipwe alapaaló ach pwáári tongfengen lefilach. Lón ena atun, a lamot sipwe áppirú ekkewe Chón Kraist mi nóm lón Jerusalem me Jutia. Ra kan pwáppwári ar tongfengen lefiler. (Ipru 10:​32-34) Nge lón ekkewe fitu ier me mwen talóón Jerusalem, a lamot repwe fen alapaaló ar pwáári lefiler ewe “tongen pwipwi,” me ar “awasélai” aramas.c (Álleani Ipru 13:​1-3.) Pwal ina ussun ren kich, atun a akkarapoto sópwólóón ei ótót, a lamot ach sipwe alapaaló ach tongei pwiich kewe.

15. Pwata a lamot án ekkewe chón Ipru repwe pwáári ar tongfengen lefiler me álillisfengen mwirin ar sú?

15 Lupwen ekkewe soufiun Rom ra rokopwálieló Jerusalem nge mwirin mwittir ló seni, ekkewe Chón Kraist ra sú me ra uwei ekkóch chék pisekiir. (Mat. 24:​17, 18) Repwe álillisfengen lón ar sái ngeni ekkewe chuuk, me atun ra tikeri Pella a lamot repwe álillisfengen le kútta ia repwe nóm ie me kút ar angang. Ese mwáál a wor chómmóng “fansoun [ra] osupwang,” nge ena a suuki ngeniir alen ar repwe pwárfengeni ar enletin tongfengeniir, me awasélaéch lefiler ren ar álillisfengen me áeáfengen met mi wor rer.—Tait. 3:14.

16. Ifa ussun sia tongeni pwáári ach tong ngeni chienach kewe iir mi osupwangen ach álillis? (Pwal ppii ewe sasing.)

16 Lesen fán itach: Sia tongei chienach kewe Chón Kraist, ina popun sia awora ngeniir met ra osupwangan. Chómmóng néún Kot aramas ra pwapwa le awora álillis lón pekin ngún me pekin áion ngeni chiener kewe Chón Kraist mi sú seni leenier pokiten maun me feiengaw watte. Emén Chón Kraist fefin seni Ukraine mi ló seni imwan pokiten ewe maun, a erá: “Áúa meefi án Jiowa emmwenikem me álisikem ren an néúnéú chienem kewe Chón Kraist. Ra fókkun awasélaéchúkem me álisikem me lón Ukraine, Hungary, nge iei lón Germany.” Sia angangfengen me Jiowa atun sia awasélaéchú chienach kewe Chón Kraist me awora met ra osupwangan.—SalF. 19:17; 2 Kor. 1:​3, 4.

Eú pean pwúpwúlú chinnap ra awasélaéchú eú famili lón imwer we, iir mi sú seni fénúer. A wor eú án ena famili kiufer me fitu ar pwotou.

Ekkewe Chón Kraist lón ei fansoun mi sú seni leenier pokiten maun are feiengaw watte, ra osupwangen ach álillis (Ppii parakraf 16)


17. Pwata a lamot ach sipwe pwáári ach tongfengen lefilach me awasélaéch iei?

17 Atun ewe riáfféú mi lapalap, epwe fen kon lapóló lamoten ach sipwe álillisfengen lap seni iei. (Ap. 3:​16-18) Iei, Jiowa a kan ákkáiti ngenikich ifa ussun sipwe pwáári ach tongfengen lefilach me awasélaéch, ekkewe napanap repwe fókkun lamot ngeni ena fansoun.

MET EPWELE FIS LÓN MWACH?

18. Ifa ussun sia tongeni áppirú ekkewe Chón Kraist mi sútá wóón ekkewe chuuk?

18 Ekkewe Chón Kraist mi álleasochis me sútá wóón ekkewe chuuk ra kúna manaw atun Jerusalem a taló. Ra likitaaló ena telinimw, nge Jiowa ese fókkun likitiireló. Nge ifa ussun lón ach ei fansoun? Sise silei unusen met epwe fis lón mwach. Nge Jises a éúréúrakich ach sipwe mmólnetá le álleasochis. (Luk 12:40) Sia pwal tongeni apwénúetá met sia káé seni néún Paul we taropwe ngeni ekkewe chón Ipru. Me Jiowa a pwal pwon ngeni emén me emén kich pwe i esap fókkun likitikicheló are péútikicheló. (Ipru 13:​5, 6) Amwo sipwe sópweeló le wikkitiwiti án Kot we Mwú, ewe telinimw epwe nómofocholó, me sipwe kúna ewe feiéch mi amwarar epwe nóm feilfeiló chék.—Mat. 25:34.

IFA USSUN KOPWE PÉLÚWENI?

  • Pwata a lamot ach sipwe alapaaló ach lúkúlúk wóón Jiowa lón ei fansoun?

  • Pwata a fókkun lamot ach sipwe álleasochis atun ewe “riáfféú mi lapalap”?

  • Pwata a fókkun lamot iei ach sipwe pwáári tong ngeni pwiich kewe me awasélaéch?

KÉL 157 Epwe Wor Kinamwe!

a Lón fansoun lóóm, lape ngeni ekkewe telinimw emén king a kan wisen nemeni. Ena esin telinimw a tongeni wewe ngeni eú mwú.—Ken. 14:2.

b A fis ena lón ewe ier 67, ekiseló chék mwirin án ekkewe Chón Kraist sú seni Jutia me Jerusalem.

c Ewe itiitin kapas mi afféú ngeni “tongen pwipwi,” a tongeni weneiti ewe tong lefilen chón eú famili, nge Paul a néúnéú ena kapas pwe epwe áweweei ussun ewe tong mi péchékkúl mi nóm lefilach me chienach kewe lón mwichefel.

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share