Pwata A Lamot Sipwe Kútta Kapasen Éúréúr?

1. Ifa ussun sia tongeni eáni kefil mi múrinné me sópwéch? (Än Salomon Fos 13:10; 15:22)

KICH meinisin sia mochen eáni kefil mi múrinné. Me oukich meinisin sia mochen an epwe sópwéch ach kókkót. Án Kot we Kapas a áiti ngenikich pwe ren an epwe fis ena mettóch, a lamot ach sipwe kútta kapasen emmwen.—Álleani Än Salomon Fos 13:10; 15:22.

2. Met Jiowa a pwonei an epwe féri fán itach?

² Ewer, Semach we Jiowa, i ewe Emén a tongeni awora ngenikich kapasen emmwen mi fókkun múrinné. A pwonei an epwe álisikich ren an erá: “Mesei epwe nonnom wom lupwen ua afalafalok.” (Kölf. 32:​8, Testament mi Fö) Ei wokisin a áiti ngenikich pwe Jiowa a pwonei pwe epwe awora ngenikich ewe kapasen emmwen mi fich ngenikich, me epwe álisikich le apwénúetá.

3. Met sipwele káé lón ei lesen?

³ Lón ei lesen, sipwe néúnéú án Kot we Kapas le pélúweni ekkeei rúáánú kapas eis: (1) Ifa ewe napanap a lamot úpwe napanapeni iká úa mochen feiéch seni kapasen emmwen? (2) Ié a tongeni awora ngeniei kapasen emmwen mi múrinné? (3) Ifa ussun úa tongeni pwáári pwe úa enletin mochen angei kapasen emmwen? (4) Pwata a lamot ái úpwe túmúnú ái úsapw ereni ekkewe ekkóch ar repwe féri kefil fán itei?

IFA EWE NAPANAP A LAMOT ÚPWE NAPANAPENI?

4. Ifa ewe napanap a lamot sipwe napanapeni ren ach sipwe kúna feiéch seni kapasen emmwen?

⁴ A lamot ach sipwe tipetekison ren ach sipwe kúna feiéch seni kapasen emmwen. A lamot sipwe mirititi pwe a lamot ngenikich án ekkewe ekkóch álillis ren ach sipwe eáni kefil mi múrinné lón eú mettóch mi minefé ngenikich. Pwal och, a lamot ach sipwe mirititi pwe sise silei mettóch meinisin. Iká sise tipetekison, Jiowa esap tongeni álisikich. Ina minne, atun sia álleani an we Kapas, sisap tongeni kúna pwe a lamot ngenikich ekkewe kapasen emmwen a awora ngenikich. (Mik. 6:8; 1 Pit. 5:5) Iwe nge, iká sia tipetekison, sipwe fókkun mochen aúseling me apwénúetá ekkewe kapasen emmwen mi feito seni Paipel.

5. Ikkefa ekkewe mettóch King Tafit a féri mi tongeni efisi an epwe lamalamtekia?

⁵ Ekieki met sia tongeni káé seni pwóróusen King Tafit. Inaamwo iká a chómmóng met a féri, nge ese lamalamtekia. Fitu ier me mwen an wiliiti king, aramas ra silei pwe i emén soukél mi fókkun lipwákéch. A pwal mwo nge kewis an epwe wisen ettik nikáttik ngeni ewe king. (1 Sam. 16:​18, 19) Mwirin án Jiowa epiti Tafit pwe epwe king, a apéchékkúla i ren an fang ngeni ewe ngún mi fel. (1 Sam. 16:​11-13) Aramas ra ingeiti Tafit ren an nieló chón oputer kewe, kapachelong Koliat, ewe re Filistia mi mwánemmong. (1 Sam. 17:​37, 50; 18:7) Emén mwán mi lamalamtekia me féri ekkena esin mettóch mi amwarar, a tongeni ekieki pwe ese pwal lamot ngeni an epwe aúseling ngeni án ekkewe ekkóch kapasen emmwen, nge Tafit ese ina ussun.

6. Pwata sia silei pwe Tafit a aúseling ngeni kapasen emmwen? (Pwal ppii ewe sasing.)

⁶ Mwirin án Tafit wiliiti king, a kan chiechi ngeni ekkewe mwán mi awora ngeni kapasen emmwen. (1 Kron. 27:​32-34) Pwal mwo nge me mwen an wiliiti king, a kan aúseling án ekkewe ekkóch kapasen emmwen. Ese chék aúseling kapasen emmwen seni ekkewe mwán, nge pwal seni emén fefin itan Apikael. I pwúlúwen ewe mwán itan Napal, ewe mi ésúfélúngaw, ese sile kilisou, me mi lamalamtekia. Tafit a aúseling ngeni án neminna kapasen emmwen, iwe an féri ena a álisi an esap féri och mettóch mi ngaw.—1 Sam. 25:​2, 3, 21-25, 32-34.

7. Ikkefa ekkewe lesen sia tongeni káé seni Tafit? (Än Salomon Afalafal 4:13) (Pwal ppii ekkewe sasing.)

⁷ Sia tongeni káé ekkóch lesen seni Tafit. Áwewe chék, eli sia lipwákéch le féri ekkóch mettóch are a wor ach nemenem wóón ekkóch. Ikáámwo ina, nge sisap fókkun ekieki pwe sia silei mettóch meinisin me ese lamot ngenikich kapasen emmwen. Sipwe ussun Tafit le tipemecheres le aúseling ngeni kapasen emmwen ese lifilifil iká ié a awora. (Álleani Än Salomon Afalafal 4:13.) Iká sia féri ena, eli epwe túmúnúkich ach sisap féri minne ese pwúng, ekkewe mi tongeni efisi ach me án ekkewe ekkóch osukosuk.

IÉ A TONGENI AWORA NGENIEI KAPASEN EMMWEN MI MÚRINNÉ?

8. Pwata Jonatan a tongeni awora ngeni Tafit kapasen emmwen?

⁸ Pwal iei eú lesen sia tongeni káé seni Tafit. A aúseling ngeni án aramas kapasen emmwen, iir kewe mi ririéch ngeni Jiowa me wewefichiti met a fis ngeni. Áwewe chék, atun Tafit a mochen silei iká a tongeni chiechisefál ngeni King Saul, a aúseling ngeni án Jonatan kapasen emmwen, néún Saul we. Pwata Jonatan a tongeni awora ngeni Tafit kapasen emmwen mi múrinné? Pokiten Jonatan ese chék ririéch ngeni Jiowa nge a pwal fókkun silefichi Saul. (1 Sam. 20:​9-13) Met ena pwóróus a áiti ngenikich?

9. Ié sipwe angei kapasen emmwen seni? Áweweei. (Än Salomon Fos 13:20)

⁹ Atun a lamot ngenikich kapasen emmwen, a lamot ach sipwe kútta álillis seni emén mi ririéch ngeni Jiowa me wor an sile ussun ewe mettóch sia need álillis wóón.a (Álleani Än Salomon Fos 13:20.) Áwewe chék, emén alúwél Chón Kraist a mochen kút pwúlúwan. Ié a tongeni awora ngeni kapasen emmwen mi múrinné? Eli emén chiechian mi lipich a tongeni awora álillis iká a alónga an kapasen fén wóón án Paipel kapasen emmwen. Iwe nge, eli epwe fen kon álilliséch án ena alúwél epwe angei kapasen emmwen seni eú pean pwúpwúlú mi ásimaw lón pekin ngún, silefichi i, me ra fen pwúpwúlú ren fitu fansoun. Ra tongeni ereni ifa ussun epwe apwénúetá ekkewe kapasen emmwen seni Paipel me ereni met ra káé seni ar pwúpwúlú.

10. Met sipwele káé iei?

¹⁰ Sia fen káé ussun ewe napanap mi lamot ach sipwe napanapeni me ié kewe a fich ngeniir ar repwe awora ngenikich kapasen emmwen mi múrinné. Iei, sipwele káé ifa ussun sia tongeni pwáári pwe sia enletin mochen angei kapasen emmwen, me iká mi fich ach sipwe ereni ekkewe ekkóch ar repwe féri kefil fán itach.

IFA USSUN ÚA TONGENI PWÁÁRI PWE ÚA ENLETIN MOCHEN ANGEI KAPASEN EMMWEN?

11-12. (a) Fán ekkóch, eli met mi lamot ach sipwe féri? (b) Met King Reopoam a féri atun epwele féri eú kefil mi lamot?

¹¹ Fán ekkóch, eli emén epwe kútta kapasen emmwen seni ekkewe ekkóch, nge ren enletin a chék mochen silei iká ra tipeeú ngeni met a fen filaatá iká apwúngaló. Iwe, weween pwe ena esin aramas ese fókkun mochen angei kapasen emmwen. Itá i epwe káé seni met a fis ngeni King Reopoam.

¹² Reopoam a wiliiti kingen Israel mwirin málóón Salomon, seman we. Lupwen Reopoam a wiliiti king, aramas ra wéúéch, nge ra meefi pwe Salomon a fókkun kaúkúngaw ngeniir. Ina popun ekkena aramas ra ló ren Reopoam me tingorei an epwe áppena oser. Reopoam a ereniir pwe epwe mwo ekieki ussun met epwe féri. Akkomw, a angei meefien ekkewe mwán mi mwukóló, iir kewe mi álisi Salomon. (1 King 12:​2-7) Iwe nge, ese etiwa án ekkena mwán kapasen emmwen. Epwe pwata? Eli Reopoam a fen apwúngaló met epwe féri, nge a chék mochen silei iká ra tipeeú ngeni an kefil. Ina minne, atun a angei meefien chienan kewe alúwél me ra tipeeú ngeni, a sani met chienan kena ra eáni éúréúr ngeni. (1 King 12:​8-14) Reopoam a fiti éúréúran seni chienan kewe alúwél, iwe ina met a ereni ekkewe aramas. Ina minne, ewe mwú a kinikinfesen, me seni ena atun a chék tottori Reopoam osukosuk.—1 King 12:​16-19.

13. Ifa ussun sipwe silei iká sia enletin mochen kútta emmwen seni ekkewe ekkóch?

¹³ Met sia tongeni káé seni pwóróusen Reopoam? Atun sia kútta emmwen seni ekkewe ekkóch, mi lamot sisap fen akkomw apwúngaló ach kefil. Sipwe tipemecheres le aúseling ngeni ar kapasen emmwen. Sia tongeni pwisin eisinikich, ‘Úa kútta kapasen emmwen me mwirin chék mwittir tunaaló pokiten esap ina met úa mochen rong?’ Sipwe ppii eú pwóróus.

14. Met a lamot sipwe chemeni atun a torikich kapasen emmwen? Áweweei. (Pwal ppii ewe sasing.)

¹⁴ Anchangei pwe emén Chón Kraist mwán a ketiw an epwe eáni eú angang mi watte peioffun. Me mwen an epwe etiwa ena angang, a kútta emmwen seni emén mwán mi ásimaw. Ena mwán a erá pwe iká epwe eáni ena angang, iwe a wewe ngeni pwe epwe ló seni an we famili ren fansoun langattam. Ena mwán mi ásimaw a áchchema ngeni án Paipel kapasen emmwen pwe an awora met mi lamot ngeni an we famili lón pekin ngún, ina wisan we mi kon aúchea seni meinisin. (Efi. 6:4; 1 Tim. 5:8) Ena mwán ese tipeeú ngeni met ena mwán mi ásimaw a ereni, ina popun a kan eisini ekkewe pwal ekkóch lón ewe mwichefel meefier ussun tori án emén leir a ereni pwe a tongeni eáni ewe angang. Itá ena mwán a enletin kútta kapasen emmwen, are a fen apwúngaló met epwe féri me a chék kútta emén epwe tipeeú ngeni wóón? A lamot sipwe chemeni pwe letipach a otuputup. (Jer. 17:9) Eli epwe torikich kapasen emmwen sise sani, nge fán ekkóch, fen ina ewe emmwen mi lamot ngenikich.

ÚPWE ERENI EKKEWE EKKÓCH AR REPWE FÉRI KEFIL FÁN ITEI?

15. Met ewe a lamot sipwe túmúnú pwe sisap féri, me pwata?

¹⁵ Pwisin wisen emén me emén kich ach sipwe féri ach kefil. (Kal. 6:​4, 5) Ussun met sia fen pwóróusfengen wóón, emén mi tipáchem epwe kútta emmwen seni án Kot Kapas me seni ekkewe Chón Kraist mi ásimaw me mwen an féri an kefil. Iwe nge, a lamot sipwe túmúnú pwe sisap ereni ekkewe ekkóch ar repwe féri kefil fán itach. Ekkóch eli repwe féri ena ren ar ereni emén ra lúkúlúk wóón, “Met kopwe féri iká a pwal fis ngonuk ei esin osukosuk mi fis ngeniei?” Nge ekkóch eli repwe chék kapiini met emén a féri nge rese fen pwisin ekieki ussun.

16. Ifa ewe kefil chón ewe mwichefel lón Korint repwe féri ussun ekkewe futuk mi piin asor ngeni uluulun? (1 Korint 8:7; 10:​25, 26)

¹⁶ Ekieki ewe osukosuk mi fis lein ekkewe Chón Kraist lón ewe mwichefelin Korint fán iten ekkewe futuk eli aramas ra piin eáni asor ngeni uluulun. Iei met Paul a ereniir: “Kich sia silei pwe ese wor lamoten emén uluulun wóón fénúfan me mi wor emén chék Kot.” (1 Kor. 8:4) Pokiten met Paul a apasa, ekkóch chón ewe mwichefel ra apwúngaló pwe ra tongeni ochooch ekkewe futuk ra kamé lón ekkewe market inaamwo iká eli aramas ra piin eáni asor ngeni ekkewe uluulun. Nge ekkóch, ra filaatá ar resap ochooch ekkena esin futuk pún ete osukosuka mwelien letiper. (Álleani 1 Korint 8:7; 10:​25, 26.) Ena, pwisin án emén me emén kefil. Paul ese fókkun ereni ekkewe chón Korint ar repwe féri kefil fán iten ekkewe ekkóch are kapiini met ekkewe ekkóch ra féri. Emén me emén iir, ‘Kot epwe apwúngúúr . . . me ren ar féffér.’—Rom 14:​10-12.

17. Met a tongeni fis iká sia chék kapiini met ekkewe ekkóch ra filaatá le féri? Eáni eú kapas áwewe. (Pwal ppii ekkewe sasing.)

¹⁷ Ifa ussun a pwal tongeni fis ena esin mettóch lón ei fansoun? Ekieki ussun ewe mettóch kinikisitiwen chcha. A lamot án emén me emén Chón Kraist epwe pwisin filaatá iká epwe etiwa are esap etiwa ekkewe kinikisitiwen chcha.b Eli epwe weires ngenikich ach sipwe unusen weweiti ena mettóch, nge ach féri ekkena esin kefil, ina kinikinin án emén me emén kich en me uwei osan. (Rom 14:4) Iká sia chék kapiini met ekkóch ra filaatá, iwe sisap fókkun tipáchemeló. Sia chék tongeni tipáchemeló iká sia féri pwisin ach kefil mi lóngólóng wóón ewe Paipel. (Ipru 5:14) Iwe, ineet sipwe tingorei emén Chón Kraist mi ásimaw an emmwen? Mwirin ach pwisin féri ach research nge a chúen lamot ngenikich álillis ren ach sipwe weweiti ifa ussun án Paipel kewe kapasen emmwen ra riri ngeni ach we osukosuk.

SÓPWEELÓ LE KÚKKÚTTA KAPASEN EMMWEN

18. Met Jiowa a fen féri fán itach?

¹⁸ Jiowa a fókkun lúkúlúk wóóch ren an mut ngenikich ach sipwe pwisin féri ach kefil. A awora ngenikich an we Kapas ewe Paipel, me a fang ngenikich chienach kewe mi lipwákéch iir mi tongeni álisikich le weweiti ifa ussun sipwe apwénúetá án Paipel kewe kapasen emmwen. Ena mettóch, a pwáári pwe Jiowa a chúngúkich ussun emén Sam mi tong. (SalF. 3:​21-23) Iwe, met sipwe féri ren ach sipwe pwáári ach kilisou ngeni?

19. Ifa ussun sia tongeni sópweeló le apwapwaai Jiowa?

¹⁹ Ekieki ei mettóch: Sam me in ra kan pwapwa le kúna án néúr kewe mámmááritá me wiliiti néún Jiowa chón angang mi mirit me álilliséch ngeni ekkewe ekkóch. Pwal ina chék ussun ren Jiowa, a pwapwa atun a kúna ach ásimawóló lón pekin ngún, kútta emmwen seni ekkewe ekkóch, me féri ekkewe kefil mi ellingaaló i.