Footnote

a ewe Kapas i emén kot: Are “ewe Kapas a eáni sokun Kot [are, “a usun Kot”].” Minne Johannes a erá ikeei a weneiti napanapen “ewe Kapas,” (lón Krik, ho loʹgos; ppii study note wóón ewe Kapas lón ei wokisin), ina i Jesus Kraist. A fich an áwewe pwe ewe Kapas i “emén kot; emén mi usun Kot; sokuni sokun Kot; napanapeni napanapen Kot” pún i Néún Kot mwánichi me a fókkun tekia wisan ren án Kot néúnéú i le fératá mettóch meinisin. Nge, chómmóng chón afféú Paipel ra sani le aléllé ewe Kapas ngeni ewe Kot mi Unusen Manaman ren ar afféú ei itiitin ngeni “ewe Kapas i Kot.” Iwe nge, a wor fitu popun sia tongeni erá pwe makkeien Johannes ese wewe ngeni pwe “ewe Kapas” i ewe Kot mi Unusen Manaman. Áeúin, minne a mak mwan me mwirin a affata pwe “ewe Kapas” a nóm “ren Kot.” Pwal eú, ewe kapasen Krik the·osʹ (weween “Kot” are “kot”) a mak fán úlúngát lón wokisin 1 me 2. Lón ewe áeúin me aúlúngátin, a weneiti ewe Kot mi Unusen Manaman. Nge chómmóng soukáé usun Paipel ra tipeeú pwe ewe itiitin fós lón ewe oruuan a sókko seni ekkewe pwal ruu itiitin, pwe a weneiti eú sókkun napanap me a pwáraatá ika met sókkun napanap “ewe Kapas” a napanapeni. Ina minne, a wor fitu Paipel lón fósun Merika, France, me Tois itiitir a tipeeú ngeni ewe New World Translation. Ekkena Paipel ra erá pwe “ewe Kapas” i “emén kot” are “a sokuni sokun Kot” are “a napanapeni napanapen Kot” are “a usun Kot.” Ekkena afféún Paipel ra pwal tipeeú ngeni met ekkóch afféún Paipel minen lóóm lón fósun Coptic (Sahidic me Bohairic), iir minen lón ina epwe ekkewe ier 201 ngeni 400. Ekkena afféún Paipel ra asokkaalói ar afféúni ewe áeúin seni ewe oruuen atun a pwá ewe kapas the·osʹ lón Jo 1:1. Ekkena Paipel ra affata met sókkun napanap ewe Kapas a napanapeni, pwe i a napanapeni napanapen Kot, nge rese erá pwe i pwal ewe Sam, ewe Kot mi Unusen Manaman. Kol 2:9 a tipeeú ngeni ena, pún a erá pwe “sokun Kot meinisin a nom lon Kraist.” Nge 2Pe 1:4 a erá pwe pwal mwo nge chókkewe repwe fiti Kraist le nemenem repwe “tongeni angei sokun Kot.” Pwal eú, ekkewe chón afféúni ewe Septuagint ra kan afféúni ekkewe kapasen Ipru ʼel me ʼelo·himʹ (“Kot”) ngeni ewe kapasen Krik the·osʹ. Soukáé ra ekieki pwe ekkena kapasen Ipru ra wewe ngeni “Emén mi Manaman; Emén mi Péchékkúl.” Ekkena kapasen Ipru ra tongeni weneiti ewe Kot mi Unusen Manaman, pwal ekkóch kot, me aramas. (Ppii ewe study note wóón Jo 10:34.) Án ewe Kapas iteni “emén kot” are “emén mi manaman” a tipeeú ngeni ewe oesini lón Ais 9:6, ewe a erá pwe ewe Messaia epwe iteni “Kot mi manaman” (esap “Kot mi Unusen Manaman”) me chókkewe mi nóm fán nemenian repwe eita ngeni “Samach mi nom tori feilfeilachök.” Pwisin Seman we, “ewe Samol mi Unusen Manaman” epwe tinikken le apwénúetá ena.​—Ais 9:7.