Áwewe fán Iten Manawach me Ach Angangen Afalafal Mwich
May 4-10
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | KENESES 36-37
“Lólówó A Áweiresi Manawen Josef”
w14-E 8/1 12-13
“Oupwe Rongorong Pworausen Ai Ei Tan”
Paipel a apasa: “Lupwen pwin kewe ra küna pwe semer we a echeni Josef lap seniir meinisin, ra oputa Josef, nge resap chüen tongeni wokekei are kapas pwapwa ngeni.” (Keneses 37:4) Sia weweiti án pwiin Josef kewe lólówóiti, nge ra tiparoch ren ar rese túmúnú letiper seni meefier na mi poison. (Än Salomon Fos 14:30; 27:4) Ka fen piin mángaweiti me lólówóiti emén ren án aramas áfánni me asamolu nge esap en? Chechchemeni usun pwiin Josef kewe. Ra féri mettóch ra fókkun niamam ren me mwirin pokiten ar lólówó. Pwóróuseer a álisi Chón Kraist le chechchemeni pwe met a kon fen múrinné, ina ach sipwe “eti chokewe mi pwapwa le pwapwa.”—Rom 12:15.
Ese mwáál Josef mi kúna án pwiin kewe oputa. Iwe met, a kan aopaaló úfan na mi ling atun pwiin kewe ra kan kkanoto? Neman mi ekieki ena. Nge chemeni mwo pwe Jakop a mochen pwe ena úf epwe esissillen an echeni me tongei. Josef a mochen apwapwaai seman na ina popun a kan soun úféúf úfan na. Ena pwóróus a tongeni álisikich. Inaamwo Semach lón láng ese lifilifil aramas, nge mi wor atun a fókkun pwáraatá an chen ngeni néún kewe chón angang mi tuppwél. A pwal mochen pwe iir repwe pwáraaló ar sókkóló seni ei fénúfan mi ngaw. Usun chék úfen Josef we mi aúchea, féfférún Chón Kraist mi enlet a assokereló seni chón órur. Iwe ena a efisi án ekkóch repwe lólówóitiir me songeitiir. (1 Petrus 4:4) Emén Chón Kraist epwe itá opaló pwe i emén néún Kot chón angang? Aapw, usun chék án Josef ese opaló úfan we.—Lukas 11:33.
w14-E 8/1 13 ¶2-4
“Oupwe Rongorong Pworausen Ai Ei Tan”
Ekkewe ttan ra feito seni Jiowa Kot. Iir kapasen oesini, me Kot a mochen pwe Josef epwe esile ngeni aramas ekkewe pwóróus lón. Josef a féri met meinisin ekkewe soufós mwirin ra kan féri atun ra esile ngeni néún Kot kewe aramas mi rikiló án Kot kewe pwóróus me kapasen kapwúng ngeniir.
Josef a kapas pwetete ngeni pwiin kewe, a apasa: “Oupwe rongorong pworausen ai ei tan.” Pwiin kewe ra weweiti met a ttana nge rese fókkun sani. Ra pélúweni: “Ifa usun, ka ekieki pwe en kopwe nemenikem, are ka ekieki pwe kopwe äm samol?” Paipel a pwal apasa: “Iwe, ra chök fokun alapala ar oput pokiten pworausen an we tan.” Atun Josef a apwóróusa an we oruuen ttan ngeni seman we me pwiin kewe, ra pwal song. Paipel a erá: “Saman we a apwüngü o aisini, ‘Met sokun tan en ka eäni? Ifa usun, äm me inom me pwiüm kewe aipwe wesewesen feito o chapetiu lepwül fän mesom?’” Nge, Jakop a chék ekkekieki usun ena pwóróus. Neman a ekieki ika epwe fen Jiowa ewe a ngeni ewe át ekkewe ttan.—Keneses 37:6, 8, 10, 11.
Esap Josef chék Jiowa a ewisa ngeni an epwe esilei an kapasen oesini nge aramas ra songeiti me pwal mwo nge eriáfféwú. Jesus, i ewe chón esilei ewe pwóróus mi lapalap me iei met a ereni néún kewe mi tapweló mwirin: “Are ra ariaföüüei, repwe pwal ariaföüükemi.” (Johannes 15:20) Chón Kraist meinisin ra tongeni káé seni án ewe alúwél Josef lúkú me pwora.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
it-1-E 678
Etom
(Eʹdom) [Par], Chón Etom (Eʹdom·ites).
Oruuen iten Esau Etom, nge i nippween Jakop. (Ken 36:1) A iteni Etom ren an améméló wisan we wisen mwánichi fán iten och mwéngé mi par. (Ken 25:30-34) Nge pwal atun an uputiw, mi wesewesen par únúchan (Ken 25:25), me pwúlún me féún ewe leeni ia i me mwirimwirin kewe ra nónnóm ie mi pwal par.
it-1-E 561-562
Án Emén Pwúúng le Wisen Chón Túmún
Lupwen emén chón masen siip are chón masen man a erá pwe epwe wisen túmúnú eú pwiin man, weween a tipeeú pwe epwe túmúnúúr fán pwúngún allúkún ewe fénú. A alúkúlúkú minne ká néún ekkewe man pwe epwe amwéngééniir me túmúnúúr me esap wor emén epwe soláániir. Nge ika emén a soláániir, iwe epwe liwini ngeni wóón úkúkún met a péútúló. Nge, ika re feiengaw are máló ren emén manmwacho iwe esap wisen ewe chón túmúnúúr an epwe liwini. Nge a lamot epwe ánnetatá pwe esap tipisin ren an wato och pisekin ánnet, áwewe chék ren futuken ewe man mi tatakkis. Mwirin ena, minne néún ekkewe man epwe katol me etittina ewe pisekin ánnet me apwúngaló pwe esap tipisin ewe chón túmún.
Ena sókkun kókkót a pwal weneiti pisek are fénú, pwal mwo famili. Áwewe chék ewe mwánichi lón ewe famili, a wor wisan me ren pwúngún allúk an epwe wisen túmúnú pwiin me fefinan kewe kúkkún. Ina popun sia tongeni weweiti, ren met a mak lón Keneses 37:18-30, pwata Rupen, ewe mwánichi, a lólileniesini manawen Josef atun pwiin kewe ra fósun ar repwe nieló. “A apasa, ‘Ouse mochen sisap niela pwiich. Ousap afeiengaua. . . . ousap niela.’ Rupen a apasa ei, pun a ekiekin amanaua Josef seniir o aliwinala ren saman we.” Nge lupwen Rupen a liwin me a kúna pwe Josef ese chúen nóm a fókkun uren aúrek, “a kamwei üfan” me apasa: “Ese chüen nom ewe ät. Met üpwe föri iei?” A silei pwe epwe tongeni kúna kapwúng pokiten Josef a péút seni. Ren ar resap kúna chappen ar tipis, ekkewe pwipwi ra chofonatá pwe emén manmwacho a nieló Josef. Ra nieló emén kuuch me sooni úfen Josef we lón chchaan. Iwe ra tinaló ewe úf ren Jakop, semer we pwal néúr soukapwúng. Iwe Jakop ese apwúngú are etipisi Rupen pún úfen Josef we mi chcha ina ewe pisekin pwáraatá pwe neman Josef a máló ren emén man.—Ken 37:31-33.
May 11-17
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | KENESES 38-39
“Jiowa Ese Fókkun Likitaló Josef”
w14-E 11/1 12 ¶4-5
“Ifa Usun, Üpwe Föri och Föför mi Fokun Ngau?”
“Ekewe mwirimwirin Ismael ra uwala Josef Isip. Nge eman re Isip itan Potifar, eman nöün Farao nöüwis, pwal i ewe meilapen mwichen sounfiu mi wisen tümwünü imwen Farao, a möni Josef seni ekewe chon Ismael, lupwen ra uwato.” (Keneses 39:1) Lón ekkena fitu pwóróus usun Josef, Paipel a álisikich le anchangei úkúkún án ei alúwél meefi sáw án ekkeei aramas ra pwal améméló. A usun nge i och pisek! Sia tongeni anchangei án Josef feffetál me mwirin néún we minefé masta, emén meilapen Isip, ngeni ewe minefé leeni ia epwe nónnóm ie, nge ra fetál wóón efóch al mi chómmóng aramas ie me ur ren sitowa me market.
Me ren Josef ena leeni ese akkarap ngeni pwúkún leenian! Pún a mááritá lón eú famili mi nónnóm lón imw mangaku me ra soun mwékút fetál me túmúnú néúr kewe pwiin siip. Nge me Isip, ekkewe mi wéúéch usun Potifar ra nóm lón imw mi ling me saram peinitir. Ekkewe soukáéén pisekin chón lóóm ra apasa pwe ekkewe chón Isip lóóm ra kan sani epwe wor irá ppen etipper kewe me konik mi wor irá mi pwúk lón, áwewe chék ren papyrus me lotus. Ekkóch imw ra nóm lukanapen tánipi nge a wor kengkangan pwe repwe akkapatapat ie, asammwacho mi tekia pwe epwe kus ásepwál me chómmóng ruumw, kapachelong eú watteen leenien mwéngé me ekkewe ruumwen chón angang.
w14-E 11/1 14-15
“Ifa Usun, Üpwe Föri och Föför mi Fokun Ngau?”
Ekis chék met sia silei usun án chón Isip kewe leenien kalapus lón ekkewe fansoun. Ekkewe soukáéén pisekin chón lóóm ra kúna lerásen ekkena esin leeni, iir imw mi fókkun watte me péchékkúl, a wor ekkewe kúkkún ruumw lón me ekkóch ruumw fan mi kiroch. Josef a áweweei ewe leeni ngeni eú pwaang pokiten mi kiroch me ese wor ápilúkúlúk ie. (Keneses 40:15, NW) Lón puken Kölfel, sia káé pwe Josef a kúna pwal ekkóch riáfféú pún “pechen ra föfö ren selimächä, nge üan a katolong lon efoch ring seni mächä.” (Kölfel 105:17, 18) Fán ekkóch ekkewe chón Isip ra kan féétfengeni lekupwukupwun péún emén me emén chón kalapus nge ekkóch a fééfétá mechá wóón úwer. A ifaan me watteen riáfféún Josef nge ese wor an mwáál!
Met a fis ngeni esap chék lón ekis fansoun. Paipel a apasa pwe Josef a “nonom lon ewe imwen fötek.” Lón fite ier, a chék nónnóm lón ena leeni mi eriáfféú! Me Josef ese silei ika epwe tongeni musowu. An a feffeiló ekkewe rán ngeni wiik me maram, ifa usun a túmúnú pwe esap kokotiw lón ápilúkúlúkúngaw?
Paipel a alúkúlúkúkich ren an apasa: “Ewe Samol mi Lapalap a eti Josef o eäni kirikiröch ngeni.” (Keneses 39:21) Ese wor titin kalapus, selimechá, are ruumw fan mi kiroch epwe tongeni eppeti án Jiowa tong enlet ngeni néún chón angang. (Rom 8:38, 39) Sia tongeni anchangei án Josef sié lón iótek ngeni Seman mi áchengicheng lón láng me an a angei ewe esin kinamwe “ewe Kot mi echipakich lon mettoch meinisin” chék a tongeni awora. (2 Korint 1:3, 4; Filipi 4:6, 7) Met Jiowa a pwal féri fán iten Josef? Paipel a apasa pwe Jiowa a ngeni Josef “ümöümöch me ren ewe chon nemeni ewe imwen fötek.”
w14-E 11/1 15 ¶2
“Ifa Usun, Üpwe Föri och Föför mi Fokun Ngau?”
Paipel a alúkúlúkúkich ren an apasa: “Ewe Samol mi Lapalap a eti Josef o eäni kirikiröch ngeni.” (Keneses 39:21) Ese wor titin kalapus, selimechá, are ruumw fan mi kiroch epwe tongeni eppeti án Jiowa tong enlet ngeni néún chón angang. (Rom 8:38, 39) Sia tongeni anchangei án Josef sié lón iótek ngeni Seman mi áchengicheng lón láng me an a angei ewe esin kinamwe “ewe Kot mi echipakich lon mettoch meinisin” chék a tongeni awora. (2 Korint 1:3, 4; Filipi 4:6, 7) Met Jiowa a pwal féri fán iten Josef? Paipel a apasa pwe Jiowa a ngeni Josef “ümöümöch me ren ewe chon nemeni ewe imwen fötek.”
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
it-2-E 555
Onan
(Oʹnan) [popun ei it a wewe ngeni “tufichin néúnéú; manaman mi péchékkúl”].
Néún Juta we arúúeménún mwán me wóón ewe fin Kanaan, néún Shua. (Ken 38:2-4; 1Kr 2:3) Mwirin án Er, pwiin Onan we watte ese wor néún, ninniiló ren Jiowa ren an féfféringaw, Juta a ereni Onan pwe epwe pwúlúweni Tamar, pwúlúwen Er we. Ika repwe néúni emén át, néúr na át epwe néún Er nge esap Onan. Weween ewe álemwirien mwánichi epwe ló ngeni ena át nge esap Onan. Nge ika pwe Onan me Tamar rese néúni emén át, iwe ewe álemwir epwe ló ngeni pwisin Onan. Ina popun lupwen Onan a kon ren Tamar “a chök akusätiu chan [ménún mwán are sperm] lepwül.” Ei esap weween pwe Onan a pwisin urumwotei pisekin fán mesan, nge lupwen a kon ren Tamar a chék féri án neminna esap pwopwo. Ese mwáál a wewe ngeni pwe a féri pwe ewe ménún mwán esap tolong lón inisin Tamar. Iwe Jiowa a nieló Onan esap ren an pwisin urumwotei pisekin fán mesan, nge pokiten an álleasolapa seman we Juta, an tipemmóng, me an tipis ngeni ewe kókkótun pwúpwúlú. Onan a máló nge ese pwal wor néún.—Ken 38:6-10; 46:12; Num 26:19.
w04-E 1/15 30 ¶4-5
Kapas Eis Seni Chón Állea
Juta a mwáál an féffér pún ese apwúpwúlúwa Tamar ngeni néún we át Shelah usun met a fen pwonei. A pwal lisowu ngeni emén fefin tittipan nge emén fin lisowu. Ei a ú ngeni letipen Kot, pún emén mwán epwe tongeni chék lisowu lón ewe kókkótun pwúpwúlú. (Keneses 2:24) Nge ren enletin, esap emén fin lisowu ewe Juta a lisowu ngeni. Nge ese silei pwe a fen tolongeei leenien néún we Shelah ren an epwe wisen pwúlúweni Tamar me néúnéú me wóón.
Nge Tamar ese mwáál an féffér. Ese wor án aramas erá pwe néún kewe nippwe át upun pwopwomwáál. Atun Poas ewe re Petleem a wisen pwúlúweni Rut ewe fin Moap, pwúlúwen tettelin pwiin we mi máló, ekkewe souakkomwen Petleem ra fóséch usun néún Tamar we át Peres ren ar apasa ngeni Poas: “Amwo ewe Samol mi Lapalap epwe fang ngonuk mwirimwirum ren ei föpwül, pwe om famili epwe usun chök ewe familien Peres nöün Juta me Tamar.” (Rut 4:12) A pwal mak iten Peres lein án Jesus Kraist kewe lewo.—Mateus 1:1-3; Lukas 3:23-33.
May 18-24
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | KENESES 40-41
“Jiowa A Angasaaló Josef”
w15-E 2/1 14 ¶4-5
“Kot Chök A Tongeni Awewei Tan”
Neman ewe chón ammólnatá únúmen Farao wain a ménúkaaló Josef, nge Jiowa ese fókkun ménúkaaló. Lón eú pwinin, Jiowa a efisi án Farao epwe ttana ruu ttan ese tongeni ménúkaaló. Lón ewe áeúin, ewe king a kúna fúmén kow mi múrinné me kitinnup ra towu seni ewe chénúpupu Nil nge fúmén kow mi ngaw me kichúchú ra tapw. Ekkewe mi kichúchú ra ocheeló ekkewe mi kitinnup. Mwirin, Farao a ttana pwe a kúna efóch wiich nge mi wor fúfóch umwun mi múrinné. Nge fúfóch mi péén me pwás, ra pwúkútá me ocheeló ekkewe mi múrinné. Sorotáán, Farao a neló nge a fókkun osukosuk ren an kewe ttan, iwe a tiiti meinisin néún kewe soutipachem me sourong pwe repwe áweweei an kewe ttan. Esap mwo emén leir a tongeni áweweer. (Keneses 41:1-8) Sise silei ika ra chék mwaar ren ekkewe ttan are a sókkopat sókkofesenin met ra en me apasaatá. Farao a letipengaw me a fen chék lapóló an wesewesen mochen silei weweer.
Iwe, ewe chón ammólnatá únúmen Farao wain a kerán chemeni Josef! A meefi an tipis ngeni Josef, iwe a ereni Farao usun me usun pwúngún an áweweei ar kewe ttan me ewe chón umw pilawa ruu ier a ló. Mwittir chék Farao a tiiti Josef seni ewe imwen kalapus.—Keneses 41:9-13.
w15-E 2/1 14-15
“Kot Chök A Tongeni Awewei Tan”
Jiowa a echeni aramas mi tipetekison me tuppwél, ina pwata sise pwal nenneiruk ren an ngeni Josef pélúwen met ekkewe soutipachem me sourong ra resin kútta pélúwan. Josef a áweweei pwe mi chék léllé weween án Farao kewe ruu ttan. Jiowa a menlapei eú chék pwóróus lón iir me ruu ekkewe ttan pún epwe pwáraatá pwe “a fen amolätä ekewe mettoch,” weween repwe fókkun fis. Ekkewe kow mi kitinnup me ekkewe umwun wiich mi múrinné ra esissillatá fisu ierin ráás lón Isip, nge ekkewe kow mi kichúchú me ekkewe umwun wiich mi pwás ra esissillatá fisu ierin lengita repwe fis mwirin ekkena ierin ráás. Ena lengita epwe unusen arosaló rásin ewe fénú.—Keneses 41:25-32.
w15-E 2/1 15 ¶3
“Kot Chök A Tongeni Awewei Tan”
Farao a apwénúetá meinisin met a apasa. Josef a fen nóm lón foutan mi múrinné. Farao a ngeni efóch mwárin kolt, efóch néún ring, efóch waan woken, me an pwúúng le sáifetál lón unusen ewe fénú me anganga met ewe an kókkót. (Keneses 41:42-44) Lón chék eú rán, nónnómun Josef a siwil seni emén chón kalapus ngeni emén chón lón imwen ewe king. Lón ena sossorun, i emén chón kalapus nge mwen epwe much ewe rán a nampa ruu sounemenem fán Farao. A ffat pwe a pwúng án Josef lúkúlúk wóón Jiowa Kot! Jiowa a kúna meinisin ekkewe pwúngúngaw mi áweiresi néún na chón angang lón chómmóng ier. A ataweer lón ewe fansoun mi fich pwal lón ewe napanap mi pwúng. Jiowa ese ekieki chék an epwe aúkatiw ekkewe pwúngúngaw mi fis ngeni Josef nge a pwal ekieki usun an epwe amanawa chón Israel. Sipwe ppii ifa usun a féri ena.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
w15-E 11/1 9 ¶1-3
En mi Silei?
Pwata Josef a ráisé mwen an epwe feiló ren Farao?
Me ren ewe pwóróus lón Keneses, Farao a ereni néún kewe chón angang pwe repwe mwittir wato ren ewe re Ipru chón kalapus Josef pwe epwe áweweei an kewe ttan mi aosukosuka. Lón ena atun, a fen fitu ier án Josef kalapus. Inaamwo ika mi atapwalapwal án Farao we tiiti i, nge Josef a mwo akkomw ráisé. (Keneses 39:20-23; 41:1, 14) An mak ei pwóróus, inaamwo ika usun ese wor lamotan, a pwári pwe Josef a silefichi eérenien chón Isip.
Eérenien chómmóng chón lóóm, kapachelong chón Ipru, án emén mwán epwe épwúkú enisan. Nge, “ekkewe chón Isip lóóm, iir chék me lein ekkewe fénúen Oriental, ra oput ar repwe enis,” ina met ewe McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature a erá.
Ewe chék enis minne epwe ráiséló? Ewe puk Biblical Archaeology Review a pwári pwe lón ekkóch eérenien Isip án emén mwán feiló ren Farao a usun chék an epwe feiló lón eú imwenfel. Ina minne, ren Josef, a lamot epwe pwal ráisééni mékúran me unusen inisin.
Nöün Kot Chon Angang Ra Pwäratä Fäiro
Ekkewe sam me in mi fel ngeni Kot me loom ra tümünüöchü pwe nöür kewe repwe käeö fäiro lon imwer. Nengeni ifa usun Apraham me Isaak ra pwäratä fäiro lefiler lon ar fosfengen lon Keneses 22:7. A pwal pwälo pwe semen me inen Josef kewe ra fen äkkäitiöchü i. Lupwen a kalapus, a pwäratä fäiro pwal mwo nge ngeni chienan kewe chon kalapus. (Ken. 40:8, 14) Itiitin alon Josef ngeni Farao a pwäratä pwe a fen käeö ifa usun epwe fos ngeni emön mi watte wisan.—Ken. 41:16, 33, 34.
May 25-31
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | KENESES 42-43
“Josef A Pwári An Nemenifichi Pwisin I”
w15-E 5/1 13 ¶5
“Ngang Üa Nom fän Nemenien Kot”
Nge Josef? I a mwittir esilla pwiin kewe! Me atun a kúna ar chapetiw me mwan, a chemeni le átin we. Ewe wokisin a apasa pwe “Josef a chechemeni an kewe tan” me ren Jiowa atun an ewe emén chék át, an kewe ttan mi oesini eú fansoun án pwiin kewe repwe chapetiw me mwan, usun chék lón ei atun! (Keneses 37:2, 5-9; 42:7, 9) Met Josef epwe féri? Epwe foropacher? Epwe liwini ngaw ngeniir?
w15-E 5/1 14 ¶1
“Ngang Üa Nom fän Nemenien Kot”
Neman esap tongeni fis ngonuk met ei Josef a nónnóm lón. Nge, fiu, ánini, me tipefesen a kan fiffis lón ekkewe famili lón ach ei fansoun. Lupwen sia nóm lón ekkena esin osukosuk, neman sipwe fen fitaaló meefien letipach me sisap engiló. Eú alen tipachem ach sipwe áppirú Josef me achocho le ppii met ekiekin Kot usun eú mettóch. (Än Salomon Fos 14:12) Chemeni úkúkún lamoten ach sipwe kinamwe ngeni chón ach famili, nge met a kon lamot seni ena, ina an epwe wor kinamwe lefilach me Jiowa me Néún we.—Mateus 10:37.
w15-E 5/1 14 ¶2
“Ngang Üa Nom fän Nemenien Kot”
Josef a poputááni an sótuni pwiin kewe pwe epwe silei ika ra enletin siwil. A poputá ren an kapas péchékkúl me tipimwáál ngeniir pwe iir spai, nge a wor emén a wisen afféúni alon. Ren ar repwe ánnetatá pwe ese pwúng met a tipimwáál ngeniir, ra apwóróusa ngeni usun ar we famili me usun an wor emén pwiir kúkkún. Josef a achocho le aopa an mwétéres. Fókkun pwe pwiin we kúkkún mi chúen manaw? Iwe iei Josef a silei epwe ifa le sópweló an sótuniir. A erá: “Iei usun üpwe alletätä ämi kapas,” iwe a ereniir pwe a mochen epwe kúna pwiir na kúkkúnúfóch. Mwirin, a tipeeú ngeni ar repwe liwiniti leenier we pwe repwe ló angei ena kúkkúnúfóch, nge emén leir epwe kalapusetiw Isip tori án ekkewe ekkóch repwe liwin nge fán pwiir na.—Keneses 42:9-20.
it-2-E 108 ¶4
Josef
Pokiten met keei a fiffis ngeniir, pwiin Josef kewe ra poputá le ekieki pwe Kot a liwini ngeniir ar we améméló Josef lón ekkewe ier. Nónnómotá Josef nge ra fóffósun ar tipis, pwe lón ena atun resaamwo esilla pwe i ewe. Josef a rong ar kewe kapas mi pwáraatá ar niamam me aier, a chúng letipan iwe a feiló seniir pwe a kechiw. Atun Josef a liwinsefál, a angei Simeon iwe a fééti pwe epwe chék kalapus me witi pwiin kewe ar repwe liwinsefál nge fán pwiir we kúkkúnúfóch.—Ken 42:21-24.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
it-2-E 795
Rupen
A pwáló ekkóch napanapen Rupen kewe mi múrinné atun a etipetipa pwiin kewe tiwemén ar resap nieló Josef nge repwe chék oturalong lón eú ito ese lélé, pún a ekiekin liwinsefál le monomon pwe epwe uwawu Josef seni ena ito. (Ken 37:18-30) A lap seni 20 ier a ló lupwen ekkeei chék pwal pwipwi ra etittina pwe ewe tipimwáál ngeniir pwe iir spai lón Isip liwinin ar we kirikiringaw ngeni Josef, nge Rupen a áchema ngeniir pwe i ese pwal fitiir lón ar we rawangawei Josef. (Ken 42:9-14, 21, 22) Lón pwal eú atun, lupwen Jakop esap mochen Peniamin epwe fiti pwiin kewe lón ar oruuen sái ngeni Isip, Rupen a pwon ngeni semer na pwe epwe fókkun túmúnú Peniamin ren an erá: “Kopwe niela nei kewe ruoman ät, ika ngang üsap aliwinato Peniamin reöm.”—Ken 42:37.
Menlapen Poraus Seni ewe Puken Keneses—II
43:32—Pwata chon Isip ra nnouesini ar repwe mongofengen me chon Ipru? Eli ra apap pokiten ar lamalam are pokiten an a sokkofesen ar lewo. Chon Isip ra pwal oput chon ffoleni siip. (Keneses 46:34) Met popun? Eli chon ffoleni siip ir aramas tekisosson lein ekkewe tettelin aramas lon Isip. Are eli chon Isip ra oput ekkewe mi kut masies ren noun kewe pwin man pun ese lien wor fonu fan iten leenien atake.