YOWENJEDHA
Nivuhulo Na Daniyel Nattagile Dhavi Ologa Ofiya Wa Mesiya
NAMAVUHULA Daniyel wakalilewo okwaranya vyaka 500 Yezu ahinatti obaaliwa. Masiki dhahene, Yehova wahinvuhulela Daniyel miselu esene dhigawodhihile ozinddiyeliwa mudhidhi ogattikitteliwe Yezu, obe mudhidhi ogattomiwiye ninga Mesiya, obe Kristu. Daniyel wahipangiwa wila: ‘Onofanyeela oziwa vina ozinddiyela yawila oromana obudduwa wa nzu wila Yeruzalemi avenyihedhiwe vina amagiwe wili mpaka Mesiya Musogorheli, onela okala sumana tanu na biili, vina sumana makumi matanu na nimodha na biili.’—Daniyel 9:25.
Wila niziwe mudhidhi wa ofiya wa Mesiya, voroma ninofanyeela oziwa maromoya a nsaka ninttukulela wa Mesiya. Mowiwanana na nivuhulona, nsaka ntti tta ‘oromana obudduwa wa nzu wila Yeruzalemi avenyihedhiwe vina amagiwe wili.’ ‘Oromana obudduwa wa nzu’ okoseyile nsaka gani? Mowiwanana na namaleba wa Bibilia Nehemiya, nzu nabudduwile wila avenyihedhiwe marhinga a Yeruzalemi ‘badhigakwana vyaka makumi meeli dha olamula wa Aritaserse, mulamuleli.’ (Nehemiya 2:1, 5-8) Anamaleba dhopadduwa anorumeela yawila yaka ya 474 A.E.C. yali yaka yoroma yantero yalamula Aritaserse ninga mwene. Noona, yaka 20 ya olamula waye yali 455 A.E.C. Dhahene nihikaana maromoya a nivuhulo na Daniyel mwaha wa Mesiya, yaka ya 455 A.E.C.
Daniyel onotonya mudhidhi ogagoneeli nsaka nigattukuleli ofiya wa ‘Mesiya Musogorheli.’ Nivuhulona ninorormola ‘sumana tanu na biili, vina sumana makumi matanu na nimodha na biili’—dhotene dhinkala sumana 69. Nsaka ntti ningoneela mudhidhi mungasi? Mabibilia menjene anloga wila esi kayo sumana dha masiku matanu na meeli, mbwenye esi sumana dha vyaka. Kuloga dhahi, kadda sumana entapulela vyaka tanu na biili. Mubuwelo obu wa sumana dha vyaka, obe nikuru na sumana tanu na biili, wanziwiwa deretu na Ayuda a masaka a wale. Motagiha, kadda yaka ya notanu na biili awene ankosa mattanga a yaka ya Sabuddu. (Obudduwa 23:10, 11) Mwa dhahene, sumana 69 dha nivuhulo, dhinoligana na makuru 69 a vyaka, kadda nikuru nina vyaka 7, obe dhotene dhigagumanyedhiwa dhinkala vyaka 483.
Ovanene, enfanyeelihu okosa ku wengesela bahi. Nigengesela ovenya 455 A.E.C., vyaka 483 dhinnittukulela yaka ya 29 E.C. Eji yali yaka ebatiziwe Yezu txibarene nanda bakala Mesiya!a (Luka 3:1, 2, 21, 22) Oku kayo osoriheya onddimuwa vaddiddi wa nivuhulo na Bibilia?
a Ovenya yaka ya 455 A.E.C. mpaka yaka ya 1 A.E.C. dhinowakwana vyaka 454. Ovenya yaka ya 1 A.E.C. mpaka yaka ya 1 E.C. eji yaka modha (nsaka nttile kawali yaka zero). Nanda ovenya yaka ya 1 E.C. mpaka yaka ya 29 E.C. dhinakwana vyaka 28. Nigagumaniha mittengo esi miraru ninokaana muttengo wa vyaka 483. Yezu ‘wahigwaddiwa’ na okwa yaka ya 33 E.C., mwari mwa sumana ya vyaka 70. (Daniyel 9:24, 26) Koona Preste Atenção à Profecia de Daniel! kapitulu 11, vina Estudo Perspicaz das Escrituras, Volume 3, makuku 582-585. Manivuru aba oomeeli alebiwe na Anamoona a Yehova.