Watchtower BIBILIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBILIOTEKA ONLINE
Etxuwabo
  • BIBILIA
  • MANIVURU
  • MATUGUMANO
  • cf epaddi 3 pp. 25-34
  • ‘Ddili Wa Murima Wokurumuwa’

Epaddi eji kunfwanyeya mavidiyu

Onilevelele, kiwodheyile otomola vidiyuya

  • ‘Ddili Wa Murima Wokurumuwa’
  • Kadhawuno Okale Namafara Waga
  • Mwana Musorho
  • Makani Oladdana
  • Mapadduwo A Wale Anlagiha Oviyeviha
  • Oviyeviha Wa Yezu Ninga Muthu Wa Omaningoni
  • Wanasunziha Anamafara Aye Oviyeviha
  • Onela Ofara Nigano Nimetxile Yezu?
  • Yehova Onowavaha Ttima Adhari Aye Oviyeviha
    Mwang’aneli Onvuwiha Omwene wa Yehova (Wosunzana)—2019
  • Kenjedhedha Merelo Ottittimiheya—Oviyeviha
    Mabasa na Yeddelo Yehu ya Okristu—Nivuru Na Mabasa a Matugumano—2017
Kadhawuno Okale Namafara Waga
cf epaddi 3 pp. 25-34

KAPITULU 3

‘Ddili Wa Murima Wokurumuwa’

Foto vanikukuni 27

‘Kañgana: mwene wawo onodha vali weyo!’

1-3. Yezu ovolowile na mukalelo gani mu Jeruzalemi nanda sabwa yani athu ena txino atikina?

SIDADI ya Jeruzalemi ehidhaala zumbi na ohagalala. Mulobwana munddimuwa onodha! Otakulu wa sidadiya, athu ahigumana mu rampani. Ahirumaruma wila ammoyele mulobwana oddu, sabwani athu ena anloga wila ddi iyene ohabile mpaddo wa Mwene Davidi vina ddinfanyeela okala Mulamuleli wa Izrayel. Athu ena anodhana makubari a mwinddu wila amulejelena; ena anthanddika mikumidhawa vina dhirasi mu dila wila dilaya ekoddele vina efewe. (Mateu 21:7, 8; Joau 12:12, 13) Athu ena vina anzuzumela mukalelo ogavolowile Yezu mu sidadimwa.

2 Athu ena txino anjeedhela olagihiwa wa makakathimwa. Txibarene awene anowaziwa alobwana a thima abene avolowile na ethomo vaddiddi. Motagiha, mwana Davidi Abisalau mudhidhi wavikosiliye mwene; iyene wahikaana alobwana 50 athamaga osogorho wa mukukutha waye. (2 Samuwel 15:1, 10) Mulamuleli wa Roma Julius Sézari wahikosa makakathimwa oopithiha; mudhidhi dhahi iyene wahisogorhela muddonddo wa opemberha mpaka sidadi enddimuwaya ya Roma, barijiwe na athebo 40 bana sakarhi dha motho mpaddi wemara na mpaddi wa mono woja! Ovano txibarene, athu a mu Jeruzalemi amujikira mulobwana munddimuwa vaddiddi. Peno akala muthithiya wa athu wannonelamo eji obe kuwanonelamo, oddu ddi Mesiya, mulobwana munddimuwa okalilewo. Mwene oddu wa musogorho agavolowa mu sidadi, txibarene athu ena anela otikina.

3 Awene kanoona mukukutha, nne anamathamaga, nne akavalo​—nanda vina txibarene kanawoona athebo. Mbwenye, Yezu omuwelile mwana buru ejene eli enama yovevuwa vaddiddi enthukula mithorho.a Nne namawela enamaya nne buruya kana guwo dha thima. Va mutanani va enamaya kavali musagwe wa kobiri gwe, mbwenye anamafara a Yezu ekilevo mikumi. Ngani Yezu osakuleli eni ovolowa mu Jeruzalemi na mukalelo obu wovevuwa vaddiddi, oku alobwana akooddiletxe okala elo avolowa na ethomo vina makakathimwa vaddiddi?

4. Bibilia wabazile ologa eni mwaha wa mukalelo ogavolowile Mwene Mesiya mu Jeruzalemi?

4 Yezu onosoriha nivuhulo ninloga dhahi: ‘Othabe . . . Koba thungulu ya nthithimiho, weyo Jeruzalemi! Kañgana: mwene wawo onodha vali weyo! Iyene ddokweliwa na Mulugu, ddopemberha; onodha wokurumuwene, bagilatile vadhulu va buru eñgono.’ (Zakariya 9:9) Nivuhulo nthi nalagiha wila Muthikitheliwi wa Mulugu, Mesiya, agahivithwanyutxa wa athu a mu Jeruzalemi ninga Mwene wathomiwe na Mulugu. Vina, mukalelo wavilagihiliye,vamodha na osakula waye mukalelo wovolowana ogahilagiha ekalelo yaderetu ya murima waye: oviyeviha.

5. Ekaleli eni yaderetu otanaalela oviyeviha wa Yezu, nanda sabwa yani egafuneya ovilibihedha osunza omutagiha Yezu?

5 Oviyeviha wa Yezu oli mwari mwa mikalelo dhaye dhinniweteletxa wa iyene, bu mukaleloya waderetu vaddiddi. Bu mukalelo ontanaaleliha vaddiddi opepesawa. Ninga musekeserhilehu mu kapituluni evirile, Yezu yeka ddili ‘dila ddili ebaribari, ddili egumi.’ (Joau 14:6) Ninga munooneyelani deretu, mwari mwa mabiliau a athu abene eeddile velaboni ya vati apano kavo wali wa thima onfiyedha Mwana Mulugu. Masiki dhaene, Yezu txipo kalagihile ovithukula nne ngafuna vañgonovi, okwene onnyoonya muthengo mwinji wa athu oohakwana. Wila nikale anamafara a Kristu, ninofanyeela owanana emanya ya ovithukulaga. (Tiago 4:6) Kobuwela wila Yehova onowidda ovithukula. Noona ja makamaka osunza otagiha oviyeviha wa Yezu.

Mapadduwo A Wale Anlagiha Oviyeviha

6. Oviyeviha txini, nanda Yehova waziwile dhavi wila Mesiya agahiviyeviha?

6 Oviyeviha wa mubuwelo, otuwa ovithukula. Obu mukalelo onroma mmirimani nanda onlagihiwa mmalogeloni a muthu, mmweddeloni, vina agakosaga dhilobo na athu ena. Yehova waziwile dhavi wila Mesiya agahikala woviyeviha? Iyene wahiziwa wila Mwanaye walagiha yotagiha yaye yowakwana ya oviyeviha. (Joau 10:15) Iyene vina wahoona oviyeviha wa Mwanaya bagakosa dhilobo. Dhavi?

7-9. (a) Migeli olagihile dhavi oviyeviha bagawana na Satana? (b) Akristu anfanyeela omutagiha dhavi Migeli molagiha oviyeviha?

7 Nivuru na Juda ninolagiha yotagiha yaderetu vaddiddi: “Arkanju Migeli vina kerile ninga awene. Iyene, awanelaga na satana othukula mwili wa Mizé, kamwakulile na mazu onyemula, ogwaddilé dhahi: ‘Nabuya aukone!’” (Juda 9) Migeli thi nzina ninlabihedhiwa wa Yezu​—ahinakala vina mukaleliye velaboni ya vati—​mu nibasani naye ninga arkanju obe musogorheli wa nikuru na anyakoddo na Yehova na odhulu.b (1 Tesalónika 4:16) Koona vina mukalelo wawanile Migeli na Satana.

8 Muselu wa Juda kunnimpanga yafuna Satana okosana muruthu wa Mizé mbwenye iyo podi okaana ebaribari yawila Ddiabo wahikaana efunelo yabure. Txino wafuna alabihedhe maningo a mulobwana oddule wororomeleya Mizé mu webedhani wa othambi. Venevo vawana Migeli na marhe abure a Satana, iyene vina wahilagiha oviwañganela onddimuwa vaddiddi. Txibarene Satana wanfanyeela osumuleliwa, mbwenye Migeli oddwene wawana mudhidhi obule na Satana wali ahinathi okaana “othongawá wetene” wavahiwiye anonelagamo wila othonga oku wanfanyeela odha wa Yehova Mulugu bahi. (Joau 5:22) Ninga arkanju, Migeli wahikaana mpaddo munddimuwa vaddiddi. Masiki dhaene, iyene wamwika vasogorho Yehova othiya owanyedha mpaddo mwina. Na dhaene iyene wahilagiha oviyeviha, obe oziwa ogomeliwa waye.

9 Wahikala mwaha wobuwelihedhiwe Juda oleba nipadduwo nthi. Mokubanyeya, Akristu ena mu nsakani na Juda kaviyeviha. Awene annivithukula ‘ansutha dhahaziwani.’ (Juda 10) Wa iyo athu oohakwana kaninrutxa othukuleya na ekalelo ya ovithukula! Nigahinonelemo elobo ekosiwe mmulogoni wa Okristu​—txino bili elobo eganile anddimuwa a mmulogoni—​ninkosa dhavi? Nigakosela guru osumulela, obe ofanya dhojomba banigaloga masiki vankooddehu oziwa dhilobodha dhotene dhisakuleliwe okosiwa dhaene, kaninolagiha otuwa oviyeviha? Othiya eji ndoweni nimutagihe Migeli, obe Yezu, banigakoodda osumulela dhilobo esene dhihinfanyeelihu osumulela.

10, 11. (a) Txini elitxi enddimuwa mwaha wa efunelo ya Mwana Mulugu orumeela othomeliwa odha velaboni ya vati? (b) Niwodhe dhavi otagiha oviyeviha wa Yezu?

10 Mwana Mulugu vina wahilagiha oviyeviha modheela orumeela orumiwa velaboni ya vati. Katanaalela esile dhafanyeeliye othiya. Iyene wali arkanju. Vina iyene wali “Nzu”​—Munamukathi wa mwinyene Yehova. (Joau 1:1-3) Iyene wakala odhulu, ‘mmusanani mokoddela’ mwa Yehova. (Izaiya 63:15) Na ejene, Mwana “órula yaliye, othukula yeddelo ya mwimeleli; obaaliwa n’ekalelo ya muthu.” (Filipi 2:7) Katanaalela ejile yatapulela mabasa aye velaboni ya vati! Egumi yaye yahimwalihedhiwa mbani mwa Muyuda wahamuziwile mulobwana, wila oonuwemo mpaka myeri mitanu na minai nanda akale nyenye wa omuthu. Iyene wabaaliwe na oima wohikaana nikamihedho va muralani wa namasema bakala nyenye onsunza weedda, mima vina muzombwe. Masiki vakalileye wowakwana, oromana ohima waye wanawiwelelavi amambali aye oohakwana. (Luka 2:40, 51, 52) Oku wali oviyeviha onddimuwa vaddiddi!

11 Iyo podi otagiha oviyeviha wa Yezu banigarumeela na murima wotene mabasa ankala ninga bovevuwa vaddiddi? Motagiha, mabasa ehu a olaleya bili yaderetu ya Omwene wa Mulugu txino podi wooneyaga ninga ovevuwa athuya agahitanaalege, agabeddaga, obe aganikoselaga obure. (Mateu 28:19, 20) Nigavilela na mabasa aba, txibarene podi okamiha ovuna dhigumi. Nigakosa dhaene, ninela okaana nsunzo nddimuwa vaddiddi mwaha wa oviyeviha, vina ninela olodda tharho dha Nabuya wehu, Yezu Kristu.

Oviyeviha Wa Yezu Ninga Muthu Wa Omaningoni

12-14. (a) Yezu olagihile dhavi oviyeviha mudhidhi wamutamaala athu? (b) Yezu weeddile na mukalelo gani na athu ena? (c) Txini enlagiha wila oviyeviha wa Yezu kuwali wa dhawene bure-bure obe ekalelovi ya oderetu?

12 Ovenya omaromo mpaka omagomo, orumiwi wa Yezu velaboni ya vati waziwiwetxena oviyeviha. Iyene walagihile oviyeviha waye modheela omutamaalaga vina omuthithimihaga Babi waye. Midhidhi dhiina athu annimutamaala Yezu sabwa ya zelu ya mazu aye, guru ya matikiniho aye, masiki vina oderetu wa omuthu waye. Wili wili, Yezu wankaana nthithimiho ninga nthi venevo wanninvaha Yehova.​—Marko 10:17, 18; Joau 7:15, 16.

13 Yezu wahilagiha oviyeviha na mukalelo wafiyedhiye athu. Txibarene, iyene wahilagiha deretu wila kadhile velaboni ya vati wila alabiwege, mbwenye wila aalabege athu ena. (Mateu 20:28) Iyene wahilagiha modheela okurumuwa wa mubuwelo ageeddaga na athu. Anamafara aye vamunyimulani, iyene kaasumulela na wanyanyuwela; wantamelavi ofiyedha mirima dhawa. (Mateu 26:39-41) Muthithi wa athu vagwaddilani ofwasa waye, ovuma waye, vina okala yeka, iyene kaathamagihile; iyene wannivilibihedhavi, bagaasunziha “dhinjidhene.” (Marko 6:30-34) Mudhidhi wadideli muyana dhahi wohikala Muizrayeli omukumbirha wila anvulumutxe mwanaye wa muyana, omaromowa wahilagiha wila kafuna okosa ejilene. Noona, iyene kakooddile na mukalelo woludduwa; iyene wahirumeela ejile yakumbirha muyana oddule sabwa ya nroromelo naye ninddimuwa, ninga munfunelihu osekeserha mu Kapitulu 14.​—Mateu 15:22-28.

14 Dila dhohengeseya, Yezu wansoriha mazu aye: “Ddinna murima wofwasa, wokurumuwa.” (Mateu 11:29) Oviyeviha waye kuwali wa vamulomonivi, wa dhawene bure-bure obe wa makalelo aderetu. Oviyevihawa wadha mmirimani, ejile yaliye mwari. Kintikiniha wila Yezu wahika vamburoni voroma wasunziha anamafara aye oviyeviha!

Wanasunziha Anamafara Aye Oviyeviha

15, 16. Yezu woonile othiyana gani wa ekalelo ya alamuleli a mwilaboni na ekalelo yafanyeela okaana anamafara aye?

15 Arumiwi a Yezu kamaguvela oviyeviha. Yezu wammageleliwa otamela wili wili wasunziha oviyeviha. Motagiha, mudhidhi dhahi Tiago na Joau modheela mai wawa aahimukumbirha Yezu wila aaroromelihe wavaha mpaddo mu Omweneni wa Mulugu. Na mukalelo woviyeviha, Yezu wahakula: “Vano ouvahani mipaddodhá, kilí na miyo, elí na Babaga.” Arumiwi ena kumi “asilidhiwana” na Tiago vina Joau. (Mateu 20:20-24) Yezu wakosile dhavi na mwaha obu?

16 Na mukalelo waderetu iyene wahasumulela awene otene bagaloga dhahi: “Nyuwo munona pama wi anamathonga a mwilaboni anawira athu ninga bawa; anddimuwa anowalamula n’ekalelo y’omwinya. Nyuwo porhe-porhe! Kamweddena dhawene. Mmodhavo wenyu onfuna okala munddimuwa, avikose mwimeleli wa akwaye. Onunlela okala musongorheli, avikose mudhari wa akwaye.” (Mateu 20:25-27) Arumiwiya aahimala wawoona “anamathonga a mwilaboni,”mukalelo wavithukulani, wafunetxani owela va mpaddoni vina womilani murima. Yezu wahilagiha wila anamafara aye anofanyeela othiyana na alamuleli ananyigala athu. Yanfuneya awene oviyeviha. Arumiwiya aahinonelamo nsunzona?

17-19. (a) Waddamana na okwa waye, Yezu wasunzihile dhavi nsunzo nohidduwaleya na oviyeviha? (b) Nsunzo na guru vaddiddi na oviyeviha nthene nasunzihile Yezu bali muthu thivi?

17 Wa awene eji yanrutxa. Eji nne kayali dila yoroma nne dila yomariha Yezu osunziha nsunzo ninga nthene. Mudhidhi wakulanilani mwaha wa munddimuwaya wali ani, iyene wahimwimetxa mwana muñgono vari vawa venevo baapanga wila akalege ninga aima, abene ahinivithukula, ahinsilila vina ahinzuzumela mpaddo ninga munkoseletxa athu anddimuwa. (Mateu 18:1-4) Masiki na ejene, omathiyuya ahinathi okwa, iyene wahoona wila arumiwi aye annivithukulavi. Venevo iyene wahasunziha nsunzo nohidduwaleya. Wahivipothelana tuwalia bakosa mabasa ovevuwa vaddiddi, wale, mabasa aba, adhari aakoseletxa aleddo. Yezu wahisuwa manyalo a arumiwi aye otene​—vina manyalo a Juda, oddwene agadhile omuguliha!​—Joau 13:1-11.

18 Yezu wahakamiha ononelamo mutomaya wa oviyeviha mwapangeliye dhahi: “Ddirele outonyedhani dila.” (Joau 13:15) Nsunzo nthi nahifiyedha mirima dhawa? Koona yapadduwile musogorhomwa omathiyuwene obule, awene aahakulana wili awenevi mwaha wa munddimuwaya wali ani! (Luka 22:24-27) Masiki dhaene, Yezu wela wakurumuwelavi vina wahasunziha na oviyeviha. Venevo iyene wahidhowavi bagavaha awene otene nsunzo niina na guru vaddiddi: ‘Wahiviyeviya nanda bakala wowiwelela mpaka okwa, indde, okwa va pingirizini ya goi.’ (Filipi 2:8, NM) Na ovileva Yezu wahifiyedha okwa wohelutxeya vaddiddi, wahikoniwa na mukalelo wabure ninga panga vina ninga namaruwana. Dhaene Mwana Mulugu wahilagiha mwinya okala wa vawoka sabwani mwari mwa dhothanddiwa dhotene dha Yehova, Yezu wahilagiha oviyeviha ohimpithiwa.

19 Txino nthi nali nsunziho nogomihedha na oviyeviha nthene nasunzihile Yezu ninga muthu, nsunziho nthi nahipida ekalelo ya oviyeviha kakamwe mmirimani mwa arumiwi aye oororomeleya. Bibilia onnipanga wila alobwana aba ahilaba na oviyeviha kakamwe mpaka vyaka mazana menjene musogorhomwa. Ki iyo?

Onela Ofara Nigano Nimetxile Yezu?

20. Niwodhe dhavi oziwa akala ninoviyeviha mmirimani?

20 Paulo ohinilaga iyo notene: “Kalanina mobuwelo akene, àna Yezu Kristu.” (Filipi 2:5) Ninga mwakaleli Yezu, ninofanyeela oviyeviha mmirimani. Niwodhe dhavi oziwa akala oviyeviha oli mmirimani mwehu? Katanaalela eji, Paulo ononubutxedha wila kaninfanyeela ‘wiraga elo-ene na murima wa mavurhano, wovithithimiha; muthu-muthu na ovyeviha onddimuwa awonegena akwaye thima empitha yaye.’ (Filipi 2:3) Noona, yowakula ya nivuzo nthi engayela mukalelo onawoonehu athu ena moladdaniha na iyo. Ninfuna nawoonege awene ninga anddimuwa, vina ninga a makamaka vaddiddi opitha iyo. Onela othiddihedha mabasa nlago nthi?

21, 22. (a) Anddimuwa a Okristu anfanyeelela eni oviyeviha? (b) Niwodhe dhavi olagiha yawila ninoviwabaliha oviyeviha?

21 Vyaka dhinjidhene Yezu bamalile okwa, murumiwi Pedru wannubuwelavi mwaha wa ofuneya wa oviyeviha. Pedru wahasunziha anddimuwa a Okristu wila akosege mabasa awa na oviyeviha, othiya olemelihaga muthorho nikuru na Yehova. (1 Pedro 5:2, 3) Mabasa a osogorhela mmulogoni kayo dukumento ya ovithukulana. Othiya eji, mabasa aba anowenjedha ofuneya wa oviyeviha wa txibarene. (Luka 12:48) Txibarene, mukalelo obu bwaderetu kayo wa anddimuwavi a Okristu mbwenye wa Akristu otene.

22 Txibarene Pedru txipo kadduwalile viina omathiyu obule mudhidhi wasuwile Yezu manyalo aye​—masiki Pedru vatameliye okoodda! (Joau 13:6-10) Pedru wahalebela Akristu: “Nyuo motene muviwabalihe n’okurumua wi mwimelelane.” (1 Pedro 5:5, Nipagano Nipya) Mazu aba anloga “muviwabalihe” anlagiha merelo a mudhari oddwene ahigabali avintal wila akose mabasa oovevuwa. Vina mazu aba podi onubutxedha deretu mudhidhi wavipothelina Yezu tuwalia ahinathi okokora wila akose mabasa aye a osuwa manyalo. Niganfaraga Yezu, mabasa gani agafanyeelihu okosa abene agoonilehu ninga bovevuwa ahinnivaha ethomo? Oviyeviha wa murima wehu onofanyeela wooneya vamentoni va athu otene ninga nabalile oviyevihawa.

23, 24. (a) Ninfanyeelela eni owanana yubuwelo yubuwelovi mwaha wa ovithukula? (b) Kapitulu endawo enanikamihe wogola yubuwelo gani ya othambi mwaha wa oviyeviha?

23 Ovithukula onkala ninga nddibwi. Dhodhavodha podi okala dhabure vaddiddi. Eji ekalelo entota okoodda ofanyeela onddimuwa wa muthu vamentoni va Mulugu. Oku, oviyeviha, podi omukosiha muthu wohikala elobo ofiyedha okala waderetu vaddiddi vamentoni va Yehova. Nigakaana ekalelo eji yoñganimela kadda siku modheela okosela guru weedda mu tharhoni dha Kristu, nlivona thotikiniha vaddiddi otanaalelawa. Pedru ohileba: “Woramaní vamentoni va Mulugu wowodha-wodha, wi authukuwiheni nsaka nithomileye.” (1 Pedro 5:6) Txibarene Yehova ohimuthukulela vadhulu Yezu sabwa ya oviyeviha kakamwe. Na mukalelo wakakene Mulugu wehu onela oziveliwa wuliva sabwa ya oviyeviha wawo.

24 Mokubanyeya, athu ena anoona ninga oviyeviha eji ezinddiyelo ya wobana. Yotagiha ya Yezu enonikamiha woonaga othambi wa yubuwelo eji, sabwani oviyeviha wa athu wali vina oliba murima onddimuwa vaddiddi. Aba anakale makani a kapitulu endawo.

a Banigasekeserha yowireya eji, nivuru dhahi ninloga wila dhinama esi “dhothanddiwa dhovevuwa vaddiddi,” banigenjedha dhahi: “Dhinama esi sowaala, sonyindda, esi dhinama dhinlabihedhetxa ayelegi, nanda kadhikoddeliletxe.”

b Wila woonetxe yawila Migeli ddi Yezu, koona makuku 218-19 a nivuru Txini Ensunziha Bibilia Txibarene? nilebiwe na Anamoona a Yehova.

Owodhe Dhavi Onfara Yezu?

  • Oganyengetheliwa ovithukula sabwa ya dhowira dhawo, yotagiha ya Yezu enusogorhela dhavi?​—Mateu 12:15-19; Marko 7:35-37.

  • Owodhe dhavi oladda yotagiha ya Yezu mwaha wa wakoselaga mabasa oovevuwa abali na arogori ehu a omuyani?​—Joau 21:1-13.

  • Onapuremo dhavi yotagiha ya Yezu oganyengetheliwaga otamela mpaddo vina weeddeleya deretu mwilaboni mpuno?​—Joau 6:14, 15.

    Manivuru a Etxuwabo (1987-2025)
    Obudduwa
    Ovolowa
    • Etxuwabo
    • Ovahedha
    • Dhosakula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nlamulo na Olabihedhana
    • Mukalelo wa Ovolowana
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovahedha