Mavuzo Ankosa Anamengesa

Mulapelo gani wana esusu ya mparha wa Salomau?

Esusu yalabihedhiwa ninga musuwo wa ovolowa mpaddi Wokoddela wa mparha. Mowiwanana na Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada ovuwihiwe mundduni wa yaka ya 2023, osogorho wa mparha wahikala esusu yana egwagwanyi ya 20 côvados, elapi yali ya 120 côvados. (2 Map. 3:4) Malebo menagu anologa wi esusu yana “120 côvados” ya elapi, kuloga meturu 53 ya elapi!

Mbwenyi Tradução do Novo Mundo wa 2023 onologa dhahi mwaha esusu wa mparha wa Salomau: “Elapi yali ya 20 côvados,” waddamela mameturu 9 ya elapi.a Koona mwaha dhinittukuleli okosa matxinjo aba.

Elapi ya esusu kinlogiwa va 1 Amwene 6:3. Va versu eji Jeremiya onloga egwagwanyi, kanloga mulapelo wa esusu. Kapitulu enfwarela iyene ohiloga mowakwana-mwene sabwa ya dhipano dha mparha ninga: Yobo ya safuri, mattuwa kumi a safuri vina matxikwa meli a safuri dhakala epaddi yotakulu ya esusu. (1 Amwe. 7:​15-37) Akala esusuya yahikana mameturu okwaranya 50 vina yali yolapa opitta mparhaya sabwaya jani Jeremiya kalogile elapelo ya esusuya? Anamaloga mapadduwo a Ayuda vyaka mazana musogorho ahileba wi esusu kiyali yolapa opitta mparha wa Salomau.

Anamapepesa anowaganyedha wi virugu dha mparha kadhigawodhile wimela va esusu ya 120 côvados. Nyumba dholapa masaka a wale dhakosiwa na malugu vina maboloku owotxiwa ninga misuwo dha w’o Ejipitu. Mutxiddomwa dhakala dhinddimuwa mbwenyi odhulu dhali dhoyeva. Mbwenyi kiyali dhahene na mparha wa Salomau. Anamapepesa anologa wi virugu dha mparha kadhakwaranya 10 côvados obe mameturu 2.7 a otalama. Namaloga mapadduwo a omaga Theodor Busink ohiloga: “Nitanalelaga otalama wa erugu ya omavolowelo wa mparha, kigawodheyile esusuya okana 120 côvados ya elapi.”

Nlebo na 2 Mapadduwo 3:4 txino kanakopiyariwe na mukalelo wofwanyelela. Masiki malebo mena a wale alogaga “120” va versu eji, malebo mena okuluveleya ninga Códice Alexandrino ya sekulu 5 vina Códice Ambrosiano ya sekulu 6 anloga “20 côvados.” Egawodheyile dhavi namaleba ovonya baleba “120”? Sabwani mazu aba “cem” vina “côvado” anoligana vaddiddi na elogelo ya Ebrayiko. Sabwa ya ejuwene namaleba agahidha oleba “cem” vamburoni va “côvado.”

Masiki vantamelihu ononelamo pama makani aba vina ologa mowakwana-mwene mwaha wa mparha wa Salomau, efunelo yehu ja ofwaseyela ononelamo pama ejile entapulela mparhaya—mparha munddimuwa womuyani. Iyo ninomutamalela venjene Yehova sabwa ya iyene wawoba alabeli aye otene wi amwebedhe mumparhani obu!—Aheb. 9:​11-14; Ovuh. 3:12; 7:​9-17.