Yehova Ohiruriha Yosakula Yaga

DDINOTAMALELA VADDIDDI sabwa yobaliwa na anamudhi a akristu. Vabaliwe miyo yaka ya 1934. Amambali aga, Fred na Edna Molohan, ana vyaka 20 ninga anamasunza a Bibilia oliba (Anamoona a Yehova). Nakala o Parsons sidade eng’no ya Kansas, Milogo dhetene dhahikaana abali ottikitteliwa alibiha. Anamudhi ehu kayelela matugumano, nanziveliwa walaleya attu ena miselu dhapama dha Mulugu. Masabuddu otene nalaba murampani nivahaga onamoona wa gari. Dila dhina yali elobo yottemiha maningo, nigamala olaleya, nandowa omwa solveti na amambali aga.

Mulogo wehu wali mung’ono, mbwenye murudda wehu wolaleya wali munddimuwa nanda wankosa epaddi ya dhilabo dhotakulu vina mwahikala mindda dhinjene. Mudhidhi wedda iyo mminddani nawonagamo anyaya, ottiya onivaha kobiri, anamudhiya anivaha milima dhoja, mazayi na anaku wi awodhe okana manivuru ehu. Babaga wahimala opitxela manivuruya namutanene. Noona dhoja esile dhavahiwehu dhannikamihedha vamuralani vehu.

OLALEYA WORIGANELA

Ababaga ahimugula radiyo wamulabihedha iyo mmabasani a olaleya. Miyo ddali mwana, kaddawodha omurumiha, mbwenye ddanziveliwa wakamihedha Amambali aga agarumihiga diskursu dhogaravariwa dha mbali Rutherford mwari mwa mabasa a wawaredhela anamurala vina okosa masunzo a Bibilia.

Yaka ya 1936, babaga wahisaddula mukukutta wehu bukala mukukutta wa epano yoruma yana atifalanti vadhuluva. Yali elobo yofwanyelela ovavihana miselu dha omwene. Vamaromo iyo narumiha musika wi niwodhe oddiginya mirima dha attu. Nigamala, nanihikavo diskursu dha Bibilia. Yovuruwanaya egagoma nanagawela manivuru attu anrumela.

O Cherryvale, sidadi eng’ono ya Kansas, Babaga wahimetxa mukukutta wehu wa epano ya oruma mwego mwadhowa attu ovuma siku na Ddimingu. Mbwenye vahidha asupayi amwaddele wi abudduwenamo mukukutta waye mwego mpule. Babaga kaapambihile, wahivenyihamo mukukuttaye basusela murampani, attu ali mwari anwodha ovuruwana dhogaravariwa. Yanddizivela vaddiddi wedda na babaga vina mbalaga munddimuwaya Jerry.

Omagomelo wa yaka 1930, iyo nanddowa olaleya mmiruddani mwafwarafwariwehu. Navenya n’ebumbu (ninga yakosehu o Joplin, Missouri) nandowa porhe-porhe weka mafolheto obe malivretu mutxiddo mwa misuwo. Nigamala nanbudduwela otakula wa sidadi wi nengesane akala wahikalavo muttu ottiddiwe na asupayi.

Mukalelo mwina wolaleya wozivela vaddiddi wali wa okosa muddonddonddo. Nanabala makartaz neddaga sidadi yotene nilaleyaga Omwene wa Mulugu. Miyo ddinowubuwela wi abali anabala makartaz aloga wi “Relijiau Murega Wokwakwattutxa.” Awene ahedda okwaranya kilometro 1,5 musidadi, mmalelani ahiyelela vatakulu vehu. Muhagalaliha-mwene kavo muttu wanikoddihile, mbwenye yaddiginya mirima dha attu enjene.

MATUGUMANO A TTATTAMWA BADDILI MUZOMBWE

Anamudhi ehu dila dhinjene ankosa oleddo ovenyana o Kansas mpaka o Texas wi onne matugumano a ttattamwa. Babaga walaba mujanjini, noona nigakosaga oleddo kanapagari, nanwodha odhowa wawona anamudhi akala wolapela vina woona matugumano a ttattamwa. Arogorha a mamayaga anddimuwaya Fred Wismar, na mwadhiye Eulalie, akala o Temple, Texas. Titiyu Fred osunzile ebaribari omaromo wa vyaka dha 1900, agali muzombwe iyene wahibatiziwa nanda wahalaleya abale otene ofiyedha mamayaga. Iyene wanziveliwa vaddiddi na abali o Texas, sabwa yawi wahilabaga elabo ejile ninga nameddelela milogo (nsaka nttile wakuweliwa mudhari wa murudda). Titiyu Fred wali muttu woderetu, wohagalala vina woteyiha iyene wamkwela vaddiddi ebaribari, noona oddikamihedha vaddiddi vali miyo muzombwe.

Yaka ya 1914, anamudhi ehu ahikosa oleddo na kumboyi adhowaga o Saint Louis. Azombwe otene ahobiwa wi agilati vamodhavi osogorho wa palku. Ali azombwe enjene okwaranya muttengo wa 15.000! Mbali Rutherford okosa diskursu yaloga “Mwana wa Mwene.” Omamalelo wa diskursuya azombwe ahittambirha nvaho wa nivuru niswa: Aima. Mbali Rutherford na abali ena ahinigawela nivuru nimodha-nimodha.

Mweri wa Abrili yaka ya 1943, nahoona matugumano a murudda, mutomaya wali “Nikokomezo na Mabasa” sidadi ya Coffeyville, Kansas. Vamatugumanoniva vahivuwihiwa oroma wa Eskola ya Mabasa a Omwene. Vahiburitxiwa vina livretu na masunziho 52 nalabihedhiwa eskolaya. Yakene ejile ddahikosa diskursu yoroma ya anamasunza. Matugumano abale a ttattamwa kaddindduwala sabwani miyo na anamalaleya eena eli nibatiziwe venevale vattaddani voridha vaddiddi.

MABASA AFUNETXA MIYO ALI A O’BETELI

Ddigomihile osunza yaka ya 1951, ddanfwanyela otanalela deretu mukalelo ogalabihedhe miyo egumi yaga. Yafunetxemi yali ya okamihedha oʼBeteli, wenewale walabaga Jerry wale. Mohigonela ddahileba petisau baddivahedha kambirinya ya o Brooklyn. Eji yali yosakula yaderetu vaddiddi, sabwani yahiddikamihedha wunuwa mpaddi womuyani. Mohigonela petição yaga yahirumeliwa baddiroma olaba oʼBeteli labo 10 na Marsu yaka 1952.

Miyo ddanfunetxa wi ddalabege mpaddi wopidda manivuru na marevista. Mbwenye dditomeliwe olaba okuzinya. Kaddinfwanyele vina gari ya opida manivuru. Mbwenye ddahiziveliwa vaddiddi na mabasa aga, vina ddahisunza dhilobo dhinjene. Vowi mabasa a okuzinya ahikaana mudhidhiya, ddankaana mudhidhi wottugareya wa okosa nsunzo na omwinya mbibilioteka ya Beteli. Ejo yahiddikamihedha vaddiddi mpaddi womuyani vina yahilibiha nroromelo naga. Yahilibiha vina nroromelo na olaba oʼBeteli ninga mwawodhela miyo. Jerry wattiyile olaba o’Beteli yaka ya 1949 nanda wahimutela Patrícia, awene akala waddamela o Brooklyn. Awene ahiddilibiha vaddiddi vyaka esile dhoroma okamihedha o Betel.

Mwafiyedhe miyo oʼBeteli, ddahivahiwa mabigiho wi enjedhedhiwe anamakosa diskursu. Anamakosa diskursu aba anrumiwa milogo dholapela ofiyedha makilometro 320 o’Brooklyn. Awene ankosa madiskursu a vattaddo vina andowa mmabasani a olaleya vamodha na Mulogo. Miyo ddifanya gari yokosa mpaddi yovolowa mulistani na abali aba asakuliwe. Labo noroma okosa diskursu yaga, ddangurumela vaddiddi, nsaka nttile diskursu yakosiwa wora yantero. Dila dhinjene omatugumanoni ddadhowa na kumboyi. Ddinowubuwela labo dhahi na ddimingo naliwo eridho vaddiddi yaka ya 1954. Ddahimuwela kumboyi ddiyelelaga o Nova York. Miyo ddobuwela wi ddigafiyile egudduguddu. Mbwenye yahidha woba pevo yowali otaganyiha na jelu, kumboyi wotene wahimaala, iyo nadhile ofiya magwananimwa mudhidhi wa 5 wora dha membesi. Ddahitita mukumboyini baddiwodha owela karera yadhowa o’Brooklyn, vafiyedhemi ddittamagela okuzinya walaba miyo. Ddahiyeluwa vina ddahilema vaddiddi sabwani kaddagoni. Mbwenye okamihedha milogo vina waziwa abali ena yanddikamihedha okosa guru.

Vyaka dhoroma dhalaba miyo oʼBeteli, ddahobiwa okosa epaddi ya ovaviha miselu na radiyo wa WBBR. Kambirinyaya yakala numba yanawili yamudhulu numero 124 dha Columbia Heights. Porograma modha ya radiyoya yali ya masunzo a Bibilia, yakosiwa sumana dhotene. Miyo ddali mmodhaya wa abali akosa dhipaddi. Mbali Alexander Macmillan, wamalile vyaka dhinjene dha olaba oʼBeteli wakosa epaddi yakene, iyene wali muttu wokwela vaddiddi, wakuweliwetxa na nzina na Mac, yali yotagiha yaderetu ya iyo wali azombwe a oʼBeteli.

Yaka ya 1958, ddahittomiwa wi ddikamihedhege mabasa meena a Eskola ya Gilead. Miyo ddanakamihedha anyaskola osasanya majangarha awa a okosa oleddo wi awodhe ofiya elabo yarumiwani. Nsaka nttile owela mbalawuni mwampitxeliwa kobiri dhinjene. Adhowa na balawu ali ang’onovi, owinjivaya arumiwa elabo ya Afrika adhowa na mapaporo wa mittorho. Varomile okalawo balawu dha aliba okosa marhondda muttengoya wahivuguwa amisionariyu enjene adhowa nabalawu dhilabo dhattomiwani.

OLEDDO WA ODHOWA OMATUGUMANONI A TTATTAMWA

Yaka ya 1960, mabasa aga ali opitxa kobiri dha owelana mbalauni ovenyana wa Amerika ofiyedha elabo ya Europa ttangwi ya matugumano a ttattamwa a dhilabo dhotene yaka ya 1961. Miyo ddahikaana gari yodhowa omatugumanoni a ttattamwa elabo ya Hamburgo, Alemanya. Mudhidhi omalile matugumano a ttattamwa; miyo na abali araru a o’Beteli niboleya mukukutta o Alemanya banikosa oleddo wa odhowa w’Itália, woona oʼBeteli ya Roma. Nahibudduwa wenewale banidhowa o França, nivira o mwango Pireneus banivolowa elabo ya Espanya, elabo ejile, Anamoona a Yehova aniddiwawo. Iyo nahafanya abali dhahi wo Barcelona banihavaha manivuru mbwenye nifunaga wavaha nahipopottela deretu wila asupayi anahone-wene. Yali elobo yowagalala vaddiddi! Vina nidhowa elabo ya Amsterdã baniwela balawu banidhowa vina o Nova York.

Yaka ya 1962 ddittomeliwa osasanyedha oleddo wa abali na arogorha owakwana 583 attomeliwe woona mattugumano a ttattamwa a vawoka a dhilabo dhinjene. Ali matugumano a murudda mutomaya waloga “Boas Novas Eternas” 1963. Asakuliwe abali a 583 wi adhowe omatugumanoni a ttattamwa elabo ya Europa, Aziya, Pacífico Sul vina banigomelamo muttete wa Honolulu, Havai, vina Pasadena na Califórnia. Noleddo obu nivirawo w’oLíbano vina w’oJordão mwenemo nahikana gari ya wasunziha attu ena Bibilia. Iyo vina nankosa mabasa ena ninga osasanya madokumento wa ovolowana elabo ina mwenemwale mugavirilemo abali ena.

OLEDDO WOROMA NA MWADHAGA

Yaka ya 1963 yali yaka ya ttima vaddiddi mwa miyo. Sabwani Labo na 29 wa Junyu ya yakene eji, ddi ddimutela Lila Rogers iyene wakala o’ Missouri, vina wankamihedha o’Beteli yaka ya 1960. Bivirile sumana mmodha miyo na Lila nahikosa oleddo muttette dhottiyana-ttiyana ninga motagiha o Grécia, Ejipito vina o’Líbano. Niwela balau banidhowa oJerusalemi. Mabasa ehu ahikoddihiwa, asupayi aloga wila kaninavaha madukumentu woleddo. Kanaziwa yafuna onipadduwela kofiya obalauni. Mohijedhela nihawona abalihu wego ontita balau akana kartau yalebiwe dhahi: “Munomweliwa Anamoona a Yehova”! Yali yowagalala vaddiddi okoosa oleddo elabo wakala Abramu, Izaki na Jakobi, vina walaleyaga Yezu na anamafwara aye okulene oromile anamafwara a Yezu okuweliwa Akristu vina oromile olaleya mpaka “ofiyana mwilaboni mwetemwene.”—Merelo 13:47.

Lila ddi mukamihedhi waga wa mabasa mwari mwa vyaka 55. Nsaka nttile nakoddihiwa mabasa ehu o’Espanya vina o’Portugal. Nahikaana gari ya odhowa dhilabo esi dila dhinjene, wi nalibihe abali, nadhowelagana manivuru na dhilobo dhina dhajombela. Iyo nahiwodha wawona abali afugeliwe na asupayi elabo ya Cádiz, Espanya. Ddahiziveliwa vaddiddi sabwa yokosa diskursu ya Bibilia yo walibihana.

Oromana vyaka ya 1963 ddahikaana gari ya osasanyedha oleddo wa matugumano a elabo ya Afrika, Amerika, Australia, Europa, Nova Zelândia na Porto Rico. Miyo na Lila nahikaana gari ya woona matugumano menjene a ttattamwa, ofiyedha elabo ya Varsóvia, Polônia, yaka ya 1989. Abali enjene a elabo ya Rússia ahiwodha woona matugumano aba manddimuwa nanda awene ali ahinoonaga-yali dila yoroma! Nahaziwa abali enjene afugeliwe vyaka dhinjene na uniao soviética sabwa ya nroromelo nawa.

Ddakana gari enddimuwa ya oziwa Beteli dha dhilabo dhinjene nalibihaga anamudhiya vamodha na amisionario akamihedha mwenemwale. Oleddo wehu womariha o kwatti ya Coreia do Sul, nahiwodha otugumana na abalihu owakwana 50 ali mukambura elabo ya Suwon. Etene ahikaana monelo waderetu, anunlela omulabela Yehova na ofuru ottiya okalaga mukambura. Mwebaribari, iyo ddilibihiwe vaddiddi na matugumano ana iyo na awene!​—Roma 1:11, 12.

WUNUWA WA MABASA ONODHANA OHAGALALA

Mwari mwa vyaka esi Yehova wanruriha vaddiddi nlogo naye. Vabatiziwe miyo yaka ya 1943, ahikalawo anamalaleya muttengo 100.000 ovano nili okwaranya amiliau atanu na araru mwari mwa dhilabo 240. Wunuwa oku woneya sabwa ya mabasa a olaleya wasogoreliwa na abali akosile Eskola ya Gilead. Ddihagalala vaddiddi olaba vamodha na abali aba a amisionario vina wakamihedha ofiya dhilabo dhattomeliwani!

Ddinotamalela vaddiddi ottikitta petisau ya odhowa okamihedha oʼBeteli ddigali muzombwe. Yehova wahiddireliha vaddiddi mpaddi wotene wa egumi yaga ottiya ohagalala wa olaba oʼBeteli Lila na miyo nihagalala vaddiddi olaba mabasa a olaleya na milogo dha elabo ya Brooklyn okwaranya vyaka 50 nihikaana akwehu gwé a ebaribari.

Mpaka ovanene ddinlabavi o’Beteli na mukamihedhi waga Lila. Masiki vakwanihile miyo vyaka 84 dhobaliwa ddinohagalala vaddiddi na mabasa ankosa miyo, ovano ddili mukamihedhe wa majangarha a kwatti.

Okosa epaddi ya nikuru na Yehova elobo enddivaha ohagalala iyo nihiwodha woona ottiyana wa abale animulabela Yehova na abale ahinimulabela kahiyo elobo ya waganyedha na dhologa dha Malakiya 3:18 onloga: “Venevo panone nyuwo othiyana onna muthu wapama na mvuti, ole onimwimelela Mulugu na ole onimukodda.” Labo na labo ninvira ninowona elabo ya Satana enongeyaga, attu enjene kana njedhelo vina ohagalala mwigumini mwawa. Mbwenye abale animulabela Yehova anowodha ohagalala masiki na masaka aba orutxa. Nihikaana njedhelo na musogorho noona miyo ddinoona ninga gari olaleya miselu dhapama dha Omwene. (Mateu 24:14) Mohigonela, Omwene wa Mulugu onele otxinja elabo ejino yawale nanda odhena paraizu. Ninele okaana egumi yawakwana vina nikalegewo na mukala-kala. Ninojeedha na murima wotene mudhidhi onakelihu mareliho a egumi yohagalala velaboni yavati!