‘Tamelá Ogula Ebaribari, Ogamala Kugulihe-wene’
‘Ogule ebaribari, ononelamo, malago na zelu ogamala kugulihe-wene.’—GANO 23:23.
1, 2. (a) Txini elitxi ya ttima mwigumini mwehu? (b) Elobo gani ennikalela ninga nivituleliwe mafumo, vina sabwaya jani? (Koona foto eli omaromo.)
ELOBO gani enetxa ttima mwigumini mwehu? Iyo ninga Anamoona a Yehova, ttima enddimuwa enihu, ku wandana wehu na Mulugu. Txipo kaninatxinje ttima eji enihu na elobo-elobovi. Iyo ninottittimiha-wene ebaribari eli mBibiliani, sabwani jijene emmaga wandana wehu na Yehova.—Kolosi 1:9, 10.
2 Yehova ddi Namasunziha wehu, iyene ononisunziha mafumo ebaribari a Nzu naye, ali mBibiliani. Ononisunziha oziwa ttima ya nzina naye vina ononaddela ejile eliye. Iyene ononikwela, nona anivaha egumi ya nammodha waye wi anikuttele mukutto onttimiha dhottega dhehu. Yehova ohinisunziha mwaha wa Omwene wa Kristu. Ohinikuluveliha egumi yosanzaya enakanihu musogorho; attikitteliwi anadhowe wirimu, ‘mabila meena’ anakale mparaizu velaboni ya vati. (Joau 10:16) Yehova ononilagiha ddila enfwanyelihu ofwara. Oziwa dhotedhene esi enonikalela ninga nivituleliwe mafumo, eji enonaddamiha na Muttanddi wehu, vina dhinoweka ttima egumi yehu.
3. Yehova ononilogosa kobiri wi nisunze ebaribari?
3 Yehova, Mulugu ona murima wovaha. Iyene ohivileva wi anivahe Nammodha waye. Agamonaga muttu atamelaga ebaribari iyene onomulagiha dila y’ofwanyana. Iyene txipo kannikumbirha wi nipitxe kobiri wila nisunze ebaribari. Mulobwana dhahi wakuweliwa Simoni, wahinvaha murumiwi Pedro kobiri, amukumbiraga wi avahemo muya waye wokoddela attu ena. Pedro wahoniha wi mulobwa ole wahivonya, vasogorhova ohimwaddela: “Venyavo, warimele na kobiri dhawo-dhene! Weyo owalamuwele ogula na kobiri mvaho wa Mulugu.” (Merelo 8:20) Kito ‘ogula ebaribari’ entapulela nni?
‘OGULA’ EBARIBARI KULOGA NNI?
4. Elobo gani enasunzihu mmutomani obu eniwanana na ebaribari?
4 Kengesa Gano 23:23. Osunza ebaribari ya mBibiliani onofuna okoseliwa guru. Enofuneya otadha esile dhinnittigirigiha ofwanya ebaribariya. Nigamala ‘ogula ebaribariya,’ kuloga, nigamala osunza, jofuneya okalela pasope ninadhe ‘oguliha’ obe orimeliha. N’ekalelo gani ‘engulehu’ ebaribari ya mBibiliani? Muttengoya oli dhavi? Dhowakula dha mavuzo aba dhinonikamihedha ovaha ttima ebaribariya vina ohirimeliha-wene. Iyo nihinonelamo wila ebaribari ya Yehova elobo ya ttima opitta elobo-txilobo eliwo.
5, 6. (a) Ninawodhe dhavi ogula ebaribari nihipitxaga kobiri? Katagiha. (b) Ebaribari enipuriha dhavi?
5 Akala elobo-elobovi enohipitxeliwa elo, keliwe wi attuya anokaana dhawene n’ekelalo ya mwase. Mazu aba ‘ogula’ ali va nivuruni na Gano 23:23 na elogelo ya Hebreu, kuloga ‘ofwanya.’ Omeli anoniha wi muttuya onofwanyela okosa guru wi akaane elobo-elobovi enoniye wi ja ttima. Wi ninonelemo mwawakwana-mwene mugulelo ongulihuna ebaribari, nubuweleni dhahi, iyo ofiya omusika, wafwanya attu attambirihaga mafigi. Venevo ninojedhela wi mafigiya adhe oka vatakulu vehu? Nne-wene, iyo ninofwanyela odhowa omusika banikosa guru ya ottambirha wi nidhena vatakulu. Masiki akalaga a mahala, iyo ninotabuwela oddunyana na attu wi nivahiwe mafigu ehu, nigakose nttokoso kaninkaana elo. Yakakene jimpadduwa akala ninfuna nifwanye ebaribari, iyo kaninnoga kobiri wi nittidde; mbwenye guru vina mudhidhi dhinofuneya vaddiddi.
6 Kengesa Izaiya 55:1-3. Veneva, Yehova onfuna aninonihedhemo txini entapulela ‘ogula ebaribari.’ Va nleboni ntti, Yehova ohiladdaniha ebaribari ya mazu aye na manje, mukaka na vinyu. Dhahene ninga mumpela nttona manje oridha, ebaribari vina enopa nttona nehu. Moligana na mukaka onimunuwiha vina onimvaddiha mwana, ebaribari ya mBibiliani enovaddiha omarho wehu na Yehova. Nzu na Yehova ninoliganiwa na vinyu. Sabwaya jani? Sabwani Mazu a Mulugu anloga wi vinyu enomusanzayiha muttu. (Masalmo 104:15) Yehova aganipanga wila ‘nigule vinyu’ eji entapulela wila nigaziwa magano vina nivirihamo mwigumini mwehu, ninele wagalala. (Masalmo 19:8) Iyene ologele maladdaniho aba wi aninonihedhemo yopurelamo enkanihu venevo vansunzihu vina vanvirihamo iyo ebaribari. Ovano ninfuna none mikalelo mitanu dhinanikamihedhe ‘ogulana ebaribari.’
TXINI ETTIYILE WEYO WILA OGULE EBARIBARI?
7, 8. (a) Enlogeliwa nni wi enofuneya mudhidhi wila osunze ebaribari? (b) Namasunza dhahi ovilibihedhile dhavi, nanda opurelemo nni?
7 Mudhidhi. Wi muttu avuruwane muselu wa Omwene, enogonela vang’onovi, iyene onofuna mudhidhi wa oroma omwegesa Bibilia na manivuru meena, omusunza Bibilia na Anamoona a Yehova, ovisasanyedhela omatugumanoni wehu vina odhowa omatugumanoniwa. Dhotedhene esi dhinofuna mudhidhi, iyo kaninfuna ononga mudhidhi wehu na dhilobo dhotowa ttima. (Kengesa Éfeso 5:15, 16.) Muttu onkala mudhidhi mungasi wi aziwe niparha na eziwelo ya ebaribari? Eniwanana na muttu-muttu, sabwani attu ahittiyana. Osunza eziwelo ya Yehova kungoma, dhihikalawo dhinjene dhinafunihu osunza; mweddelo waye vamodha na dhotedhenedha dhittanddiliye. (Roma 11:33) Mwang’aneli woroma olebiwa (na egelezi), wahiladdaniha ebaribari na ‘muri otxeyiwe’ vina wahiloga: “Kuwagalale na nruwa nimodha n’ebaribari. Kowiliwa nimodha nanakwana, kagasorile meena. Nona, jofuneya otamelaga maruwa mena.” Ovivuze, dhilobo gani dhinziwemi mwaha wa Yehova? Iyo kaninapulihe osunza dha Yehova, masiki nikalewo okala-nokalawene. Masaka abano eli yamakamakaya olabihedha deretu mudhidhi wehu wila nisunzevi dhilobo. Ndowe none yotagiha ya muttu onkosa ejene.
Jofuneya iyo ovedaga mudhidhi ovanene wila nisunzevi dha Yehova
8 Mariko,a (koona yowenjedhedha) muzombwe wa muyana wakala o Japão, omwaleli elabo ya Estados Unidos wila asunze wenewo. Labo nimodha, pionera dhahi alaleyaga miselu dhapama numba na numba wahinfwanya. Masiki Mariko vaniye relijiau yaye iyene wahirumela omusunza Bibilia na murogorha oddule. Iyene waziveliwa vaddiddi dhasunziye noona wahikumbirha wi asunzege malabo meeli vasumanani. Iyene wankosa guru wi adhowe omatugumanoni, masiki varameyeliwiye mudhidhi sabwa ya masunzo aye vina masaba aye. Iyene kavegetxa mudhidhi mwinjene, dhahene wanwodha osunza ebaribari. Ovilibihedha oku, omukamihedha okana mandano ofiyedheya na Yehova vina yaka modhene wahifiyedha obatiziwa. Muvireli myeri miraru yaka ya 2006, iyene wahiroma olaba ninga pionera, vina onodhowavi bagalaba ninga pionera napanovi.
9, 10. (a) Osunza ebaribari onsaddula dhavi efunelo yehu ya ovuwa mw’ilaboni, n’olodhowelawa dhorela? (b) Txini ettiyile muzombwe dhahi wa muyana, nanda opurelemo nni?
9 Dhofuma dh’elabo. Masaka mena wila nigule ebaribari enofwanyela ottiya mabasa annittambirhiha deretu obe onyanyala masunzo manddimuwa. Motagiha, Pedro na André ali anamattadda, mwawobile Yezu wila akale anamafwara aye awene ahittiya milaba dhawa. (Mateu 4:18-20) Kahiye wi masaka abano muttu agasunza ebaribari onofuniwana ottiya ganyo yaye. Iyo ninofuna olaba wi nisapele murala. (1 Timóteo 5:8) Nigasunza ebaribari, ninela wona wi dh’elabo kadhinfwanyela ozuzumeliwetxa. Ninozinddiyela elitxi ya ttima mwigumini mwehu. Yezu ohiloga: “Muhipigele dhorela mwilaboni mpuno.” Vina ohinilibiha: “ugelaní dhorela odhulu.” (Mateu 6:19, 20) Jijene ekosile muyana dhahi wa muzombwe onkuweliwa Maria.
10 Maria wanziveliwa oponya mpirha onkuweliwa golfu. Asunzaga oskola, iyene amponyavi mpirha vina wanziwa deretu oponyawa. Wahifihedha ottambirha mperhe wa okosana masunzo manddimuwa. Iyene wobuwela oponya mpirha bahi sabwani wanninvaha kobiri gwé. Mbwenye wahiroma osunza Bibilia. Maria wanziveliwa yasunziye nona wahiroma ovirihamo dhasunziye mwigumini mwaye. Iyene ologa, “Mudhidhi wavilibihedha miyo weddana magano a Mulugu ddanagalala vaddiddi.” Maria wahidha ononelamo wi kinwodheya okala mpara-wili, omulabela Yehova na oponya mpirha. (Mateu 6:24) Iyene wahittiya yubuwelo yofuna okala namaponya mpirha wovuwa, sabwani wahimala wona mabasa a ttima. Ddabuno Maria onlaba ninga pionera, iyene ohiloga “miyo ddinowagalala vina egumi yaga ehikana ttima.”
Yezu ohiloga wi masiki nitabuwe sabwa yokala mwibaribarini kaniyelele mundduni sabwani dhinjedhela iyo ofwanya musogorho kadhimpimeya
11. Nigasunza ebaribari, txini enipadduwela na attu a vamuralani vehu vamodha na abaleya aneddihuna?
11 Wedda na amudhihu vamodha na amarhoya. Iyo nigaroma ovirihamo dhinsunzihu, wedda wehu na attu a vamuralani vehu na amarhoya onosadduwa. Nlobelo nakosele Yezu anamafwara aye ninonivaha ononelamo wa makani aba, iyene ohiloga: “Erani wila akale enyu kakamwe, eddagana ebaribari. Nzu nenyu tha ebaribari.” (Joau 17:17) Mazu aba “enyu kakamwe,” kuloga “attu ovapiwa.” Iyo nigaroma weddana magano a Bibilia mwigumini mwehu, venevo ninoroma ovivapa na elabo sabwani yeddelo yehu enoroma osadduwa.’ Mudhidhi mwina iyo ninofuna wandana na attu a vamuralani vehu obe akwihu mbwenye kinwodheya sabwani dhinroromela iyo dhihittiyana na dhinroromelani, nona jijene enniddela awene. Egapadduwa ejene iyo kaninttikina. Yezu ohiloga: “Dhawene amwiddani a muthu andha okala amudhaye-ene.” (Mateu 10:36) Iyene vina ohiloga, masiki nitabuwe sabwa yokala mwibaribarini kaniyelele mundduni sabwani dhinjedhela iyo ofwanya musogorho kadhimpimeya!—Kengesa Marko 10:28-30.
12. Txini empadduweli mulobwana dhahi wa Muyuda musunzeliye ebaribari?
12 Aaron mulobwana dhahi wali Muyuda, iyene wanroromela wila oromola nzina na Mulugu yali yottega. Mbwenye iyene wanfuna vaddiddi omuziwa Mulugu. Labo nimodha, munamoona wa Yehova ohimulagiha maletra manai a Hebrayiko, anlebiwana nzina na Mulugu; ohiloga wila ogataganyiha, entapulela ‘Yehova.’ Iyene wahagalala vaddiddi mwaha woziwa nzina na Mulugu, bafihedha odhowa musinagoga wila awaddele attu nzinana. Obuwelaga wi attuya agahiziveliwa wiwa ebaribari ya nzina na Mulugu, mbwenye pwadda. Ahimuturela mara vina ahimuttamagiha vamuruddaniva wila akalege mpaddi mwina. Amudhaye ahimuzugunuwela. Mbwenye iyene kakumuwile wahidhowavi asunzaga mwaha wa Yehova. Aaron wahifiyedha okala Munamona wa Yehova wororomeleya mwigumini mwaye mwetene. Nona iyo ninofwanyela okala omala nawale sabwani nigaroma osunza ebaribari omarho wehu na attu ena onele osadduwa.
13, 14. Txini enfuniwanihu okosa wi nittidde merelo na dhubuwelo dhinvahana n’ebaribari ensunzihu? Kaloga epadduwile.
13 Mubuwelo na merelo onyakuwa. Iyo nigasunza ebaribari ninoroma weddana magano a mBibiliani vina ninovilibihedha ottukula meddelo na merelo maswa. Murumiwi Pedro ohileba: ‘Kamufwarege monlelo wa nsaka-ntto neddinyu mwipipini kalani aima orumeya.’ Owejedhedha: ‘Mulugu ddokoddela nyuwo vina kalani okoddela.’ (1 Pedro 1:14, 15) Masaka a mundduni kwatti y’oKorinto attu owinjiva ahikaana mweddelo wonyakuwa vaddiddi. Abale afuna omulabela Yehova anfwanyela okosa matxinjo manddimuwa wila akale otxena vamentoni vaye. (1 Korinto 6:9-11) Masaka abano vina attu agasunza ebaribari awene anofwanyela okosa matxinjo menjene. Pedro ohiloga mwaha wa ejene: “Nyuwo wale mwanafwara amalabo, mwiraga dhàzivela awene: vimanya dhabure, mónlelo otakala, olezela, othabwiha oja n’omwa, ofiyedha wawebedha amulugu antota manyazo.”—1 Pedro 4:3.
14 Devynn na Jasmine ammwa vaddiddi mwari mwa vyaka dhinjene. Masiki vaziwa Devynn wengesa deretu, kawodha ofwanya ganyo sabwani mudhidhi wotene wakala wolezelene. Jasmine wahivuwana vaddiddi n’ekalelo ya oziveliwa kani vina okosa dh’opanga. Mumweliye labo dhahi, wahidhowa mudila eddaga dederu-dederu; venevo wahigumana na amisionario dhahi ali Anamoona a Yehova. Awene ahilagana wila arome nsunzo na Bibilia sumana yadhawo. Amisionario mufiyedhani vatakulu vawa, ninga mwalaganilani afanyile oheli ttakatta, monelani dhawene el’owiyela. Devynn na Jasmine obuwela wila awene kagadhile. Sumana yina, veyelani afanyile oheli osisimuwene. Awene anfuna vaddiddi osunza ebaribari ya Bibilia, vina mohigonela ahiroma ovirihamo dhasunzani. Mvirile myeri miraru awene ahittiya omwa vina ahitelana mofanyela-mwene. Attu enjene onile mukalelo otxinjilani egumi yawa ahikubirha omusunza Bibilia.
15. Elobo gani enkala yorutxa ottiya, vina sabwaya jani?
15 Yeddelo na merelo animusilidha Mulugu. Ennirutxetxa osaddulela mwigumini mwehu ku onyanyala dhawira dhanihu wale esuwene dhinziwehu wi dhinomusosa Yehova. Enorutxa vaddiddi ottiyawa, masiki niziwaga wi Yehova onolateya murima na merelo abo. Attu ena anowova enobuwele amudhawa, attu anlabanina vina n’akwawaya; noona anorutxiwa okosa matxinjo ninga aba. Enokala yorutxa vaddiddi otxinja, akala yeddelo yawa ja wakosela mukutto amarafula. (Olibiha 14:1) Txini enanikamihedhe omaga murima wila nikose matxinjo aba? Iyo nisunza mwaha wa attu atxinjile merelo awa wila amwagalalihe Yehova, attuya aba Akristu akala elabo ya Éfeso.
16. Txini ekosile Akristu a elabo ya Éfeso?
16 Elabo ya Éfeso wansibiwawo vaddiddi muniya na masarhapitto. Muttu wafwara meddelo aba, wafwanyela okosa nni wila akale Mukristu? Bibilia onologa: “Aliba makaga na alawula enjene andhana dhilobo dhawa dhawombezana na manivuruyá, anddumeya vathaddo. Muthego wa manivuru na wa dhina dhowombezana dhiddumeyiwe, wali ninga kobiri matxikwi makumatanu dha parata. Dhahene nzu na Mulugu nansapwavi, nonihaga guru dhaye.” (Merelo 19:19, 20) Abali aba ahiddumeya manivuru awa a muttengo munddimuwa, nona Yehova waharuriya.
Txini ettiyile weyo wila osunze ebaribari?
17. (a) Dhilobo gani dhittiyile iyo mwaha wa ebaribari? (b) Mavuzo gani anakuliwe mutoma ondawo?
17 Wila osunze ebaribari, txini enfwanyeliwe otadha? Iyo notene ninofwanyela ovaha mudhidhi wehu. Attu ena ahittiya ganyo yavaha kobiri gwé. Enagu ahivugula wandana wawa na attu a vamuralani vawa. Enaya ahittiya merelo na mubuwelo wonyakuwa. Vina iyo ninorabela merelo na meddelo ahinimuzivela Yehova. Vahobiwihu wila nimusunze Bibilia nahifiyedha ononelamo wila kawo elobo yina ena ttima opitta ejene. Ebaribari ya mBibiliani enoniwodhiha okana mandano ofiyedheya na Yehova elobo eli yattima mwigumini mwehu. Nigawubuwela mareliho anttambirihu sabwa y’osunza ebaribari enonilibiha wila ‘nihigulihe-wene’ ebaribariya. Ekalele nni ngovi enddimuwa vaddiddi oguliha ebaribari? Txini enanikamihedhe ohiguliha ebaribari? Mavuzo aba anele wakuliwa mutoma ondawo.
a Mwari mwa mutoma obu, mazina meena ahitxinjiwa.