‘Mudhidhi Wa Othonga’ Ohifiya
OVUHULELA, nivuru nomariha na Bibilia, ninonilaga yawila mungelo onvava vari va odhulu ohikaana “bili yaderetu ya mukalakala wila alaleye ninga miselu dhaderetu.” Iyene onologa na lizu nowiweya: “Kamoveni Mulugu vina kanvaheni nthithimiho, sabwani mudhidhi wa othonga waye ohifiya.” (Ovuhulela 14:6, 7) ‘Mudhidhi [obule] wa othonga’ onotaganyiheya na oromoliwa ninga vina okosiwa wa othonga wa Mulugu. Okosiwa wa othonga onda ninga mutompi wa “masiku oomariha” abene ankalihuwo ovanene.—2 Timoteo 3:1.
‘Mudhidhi wa othonga’ eji bili yaderetu wa anamakwela oligana. Obu bu mudhidhi onfuna Mulugu wadheelana nifuruleyo adhari aye, abene oonile goi mmadani mwa elabo eji ya otimbwini, ya otuwa okwela.
Ovanene, ‘mudhidhi wa othonga’ ohinathi ogoma na otolotxiwa wa elabo eji ya ovanene ya ovuta, ninowaralihiwa: “Kamoveni Mulugu vina kanvaheni nthithimiho.” Weyo onokosa ejene? Eji enotaganyiheya na opitha okalela ologavi yawila, “miyo dinomurumeela Mulugu.” (Mateus 7:21-23; Tiago 2:19, 20) Omova Mulugu wofanyeelela, onofanyeela onikosiha iyo omulagihedha nlemezo. Oku onofanyeela onikosiha iyo orabela obure. (Vimarya 8:13) Oku onofanyeela onikamiha okwela ejile eli yaderetu nanda widda ejile eli yabure. (Amós 5:14, 15) Akala ninomuthithimiha Mulugu, ninela onvuruwana iyene na ofwaseya. Kaninazuzume vaddiddi na dhilobo dhiina nanda banipwaza wengesa na ohivumela Nzu naye, Bibilia. Ninela omukuluvela iyene mmidhidhini dhotene vina na murima wehu wotene. (Salmo 62:8; Vimarya 3:5, 6) Abale animuthithimiha iyene txibarene, anozinddiyela yawila ninga Muthanddi wa odhulu na elabo ya vati, iyene ddi Mulamuleli wa elabo yotene, nanda na okwela awene anomwiwelela iyene ninga oddule onfanyeela olamula egumi yawa. Akala ninozinddiyela yawila ninofanyeela ofwaseyela vaddiddi dhilobo esi, dhaene ndoweni nikose s’ohigoneela.
Mudhidhi wa okosiwa othonga walogile mungelo vina onoziwiwa ninga “siku na Yehova.” “Siku” ninga nthile nahimudheela Yeruzalemi wa wale yaka ya 607 A.E.C. sabwani anamakalamoya kavuruwanile malago a Yehova modheela anamavuhula aye. Modheela ojombiha siku na Yehova mmubuweloni mwawa, ahika egumi yawa mu ngovini vaddiddi. Yehova wahalaga dhahi: “Nihaddamela nanda ninomaguva vaddiddi.” (Sofoniya 1:14) “Siku [niina] na Yehova” nahimudheela Babilonia wa wale yaka ya 539 A.E.C. (Izaia 13:1, 6) Na okuluvela dhobarela dhawa vina amilugu awa, akudda Babilonia aahipwaza malago aavahiwani modheela anamavuhula a Yehova. Mbwenye na omathiyu omodha, Babilonia munddimuwa wahithukuliwa na akudda Medo vina Persia.
Engumana na iyo ovanene txini? “Siku [niina] na Yehova” nanda nofiyedha dhipaddi dholapela. (2 Peduru 3:11-14) Othonga wa Mulugu onolaleyeliwaga “Babilonia Munddimuwa.” Mowiwanana na Ovuhulela 14:8, mungelo ohiloga: “Babilonia Munddimuwa ohigwa.” Eji ehimala okoseya. Iyene kanwodha viina wakathamiha anamebedha a Yehova. Ovudda waye vina ovolowa waye mu koddoni onokoniwaga mpaddi wotene. Ovanene otolotxiwa waye womariha oli vakukuvi. Sabwa ya ejene, Bibilia onowawaraliha athu mpaddi wotene: “Kabudduwanimo mwa iyene [Babilonia Munddimuwa] . . . akala kamunfuna ogawana na iyene dhothega dhaye vina akala kamunfuna wakela epaddi ya milili dhaye. Sabwa yawila dhothega dhaye dhihipigeleya mpaka odhulu, nanda Mulugu ohubuwela merelo aye oohiligana.”—Ovuhulela 18:4, 5.
Babilonia Munddimuwa txini? Thi nikuru na elabo yotene na relijiau ena dholigana na Babilonia wa wale. (Ovuhulela, makapitulu 17, 18) Koona dholiganadha dhiñgonovi:
• Anamakutha a Babilonia wa wale aahivolowa kakamwe mu dhilabo dha politika ya elabo. Eji ebaribari ya relijiau dhinjidhene dha nsaka na ovanene.
• Anamakutha a Babilonia dila dhinjidhene ankwekwethela koddo ya elabo. Relijiau dha nsaka na ovanene dila dhinjidhene dhinkaletxa osogorho mwa wareeliha anyakoddo malogo agadhowaga oraba koddo.
• Masunziho na merelo a Babilonia wa wale aahithukulela elaboya ovolowa mu ogonihana wonyakuwa vaddiddi. Ovanene asogorheli a relijiau agapwaza mpimo wa Bibilia wa mweddelo waderetu, ogonihana wotakala onowakwaneliwa mwari mwa nikuru na anamakutha vina anyakapela. Yoziweya vina ji sabwa yawila sabwani Babilonia Munddimuwa onojeberuwa na elabo vamodha na mparhaya wa politika, Ovuhulela onomutapulela iyene ninga jeberuwa.
• Bibilia vina onologa wila Babilonia Munddimuwa onkalawo “na onyabi wotuwa manyazo.” Mu Babilonia wa wale, mutugumano wa mparha wahigumela mindda dhinddimuwa vaddiddi, nanda anamakuthaya aahidha okala afumu na mabasa a mpinddu. Nsaka na ovanene, mwa wenjedhedha mimburo dha webedhamo, Babilonia Munddimuwa ohikaana mpinddu vina dhofuma dhiina gwe. Masunziho aye vina maferiado aye anoranjuliha dhoreela dhinddimuwa wa iyene ninga vina athu ena ali mu mpindduni wa elabo.
• Walabihedha amilugu oosemiwa, masalapitho, vina meera, wahakwaneliwa Mbabilonia wa wale, ninga mukalelani mu mburoni dhinjidhene ovanene. Okwa wooniwa ninga omwalela mukalelo mwina wa okalawo. Babilonia wahidhaala mparha vina makapela mwa wathithimiha amilugu aye, mbwenye akudda Babilonia annapambiha anamebedha a Yehova. Dhorumeela vina merelo akakene bana Babilonia Munddimuwa.
Mmasakani a wale, Yehova wahilabihedha na marhe owodha wa dhilabo dha politika vina anyakoddo wila aasothothe abale aakaleli ntidi ompwaza iyene vina opwaza efunelo yaye. Dhaene Samaria wahitolotxiwa na akudda Asiria yaka ya 740 A.E.C. Yeruzalemi wahinongiwa na akudda Babilonia yaka ya 607 A.E.C. vina na akudda Roma yaka ya 70 E.C. Vasogorhova, Babilonia wahithukuliwa na akudda Medo vina Persia yaka ya 539 A.E.C. Wa masiku ehu, Bibilia onothaga ologa yawila malamulelo a politika, ninga enama ya mwini, anela omusadduwela “jeberuwa” nanda amurule bakala yovi, bagatonyihedha txibarene ejile eliye. Awene anela omutolotxa kakamwe.—Ovuhulela 17:16.
Malamulelo a elabo anela wene okosa elobo ninga ejene? Bibilia onologa wila ‘Mulugu onela wika eji mmirimani mwawa.’ (Ovuhulela 17:17) Eji enakale rurumutxa, yohipaganya, ya wumiha milomo, yohithaga ologiwa obe ya okoseya vañgono vañgono.
Elobo gani enfanyeela weyo okosa? Kavivuze: ‘Ddihithiddeelavi nikuru na relijiau nthene nithapurhihiwe na mukalelo wabure wa masunziho vina merelo anooniwa ninga epaddi ya Babilonia Munddimuwa?’ Masiki akala weyo kuli mmodha mwa awene, onofanyeela ovivuza: ‘Ddihithiya ekalelo yaye oddipakela?’ Mukalelo gani wa ekalelo? Ekalelo ya orumeela otuwa meddelo aderetu, okwela dhilobo dha omaningoni vina dhoziva othiya omukwela Mulugu, obe opwaza wofuna (masiki mwa esile dhinooneya ninga dhilobo dhiñgono) wa Nzu na Yehova. Kapima deretu wakula wawo.
Wila iyo nikaane mahala a Yehova, jofuneya mmereloni ehu ninga vina mwa dhofuna dha murima wehu, nivahe onamoona wawila txibarene kaninkosa epaddi ya Babilonia Munddimuwa. Kuli mudhidhi wa ogoneela. Baganipanga yawila magomo anela odha na rurumutxa, Bibilia onloga dhahi: “Na ovoka womaguva, Babilonia sidadi enddimuwa, enela ovokedhiwa vati, nanda iyene txipo kanda afanyiwaga wili.”—Ovuhulela 18:21.
Mbwenye ohikala dhowireya dhiina dhinfuna opadduwa. Mpaddi mwina wa ‘mudhidhi [obule] wa othonga,’ Yehova Mulugu onela othonga mparha wa politika wa elabo yotene, alamuleliya vina wotene oddule ompwaza ofanyeela waye wa olamula modheela Omwene waye wa odhulu mmadani mwa Yezu Kristu. (Ovuhulela 13:1, 2; 19:19-21) Yowoona ya nivuhulo elebiwe va Danieli 2:20-45 enotapulela olamula wa politika ovenya mudhidhi wa Babilonia wa wale mpaka nsaka na ovanene ninga nladdaniho nddimuwa nakosiwe na nddarhama, parata, safurhi, mujila, vina ologo. Mowaddana nsaka nehu, nivuhulona nahithaga ologa: “Mulugu wa odhulu onela wimetxa omwene txipo ohinadhe otolotxiwaga.” Nanda mwaha wa ejile enfuna okosa Omwene obule va ‘mudhidhi wa othonga’ wa Yehova, Bibilia onologa dhahi: “Onela watxila, vina wagomiha amwene aba otene [akosiwe na muthu], nanda omwene obu onela wimela na mudhidhi wohimala.”—Danieli 2:44.
Bibilia onowalaga anamebedha a ebaribari wila ahikwele “dhilobo dha mwilaboni”—mukalelo wa egumi onvuwihiwa na elabo eji emusugulile Mulugu wa ebaribari. (1 Joau 2:15-17) Dhogana dhawo weka vina merelo awo anolagiha wila weyo oli kakamwe mpaddi wa Omwene wa Mulugu? Weyo txibarene onowika Omwene obu vamburoni woroma mwigumini yawo?—Mateus 6:33; Joau 17:16, 17.
[Kasha vanikukuni 14]
Omagomo Onadhe Mudhidhi Gani?
“Mudhidhi onkooddinyu wubuwela wila bu obwene, Mwana muthu onodha.”—Mateus 24:44.
“Kakalanivi txenjewa . . . sabwani kamunziwa nne siku nne mudhidhiya.”—Mateus 25:13.
“Nthi kaninagoneele.”—Habakuk 2:3.
[Kasha vanikukuni 14]
Weyo Koziwa, Akala Egasadduliliwe?
Weyo koziwa txibarene yawila waddamela wa othonga wa Mulugu kugadhile mwari mwa vyaka dhiñgonovi, ogahisaddula mukalelo onlabihedhiwe egumi yawo? Akala omagomo wa elabo eji ya wuluvala onogoneela opitha mpule mwajeedheliwe, weyo ohithiya eji wuwobaniha mmabasani a Yehova?—Aebreo 10:36-38.
Okoodda iyo oziwa mudhidhiya txibarene, ononivaha mudhidhi wa olagiha yawila ninimulaba Mulugu na sabwa dhaderetu. Abale animuziwa Yehova anozinddiyela yawila olagiha guru mudhidhi womariha oku kunampele malago Mulugu, oddwene onoona mukalelo oli murima.—Jeremia 17:10; Aebreo 4:13.
Mwa abale animukwela Yehova txibarene, dila dhotene iyene onda vamburoni woroma. Ninga athu ena, Akristu a ebaribari txino anolaba mabasa a mwilaboni. Mwa dhaene, yofanya yawa, kayo okala areeli, mbwenye okaana dhilobo dha omaningoni dhowakwanela, vina dhilobo dhiina dhiñgonovi dha ogawana na athu ena. (Efeso 4:28; 1 Timoteo 6:7-12) Awene vina anojavo ovega waderetu vina osaddula dhokosa dha siku na siku, mbwenye ofuna wawa kwa oridhiha murima, othiya okalela okosavi esile dhinkosa athu otene. (Markos 6:31; Roma 12:2) Ninga Yezu Kristu, awene anoziveliwa okosa efunelo ya Mulugu.—Salmo 37:4; 40:8.
Akristu a ebaribari anofuna okalawo vina omulaba Yehova na mukalakala. Njeedhelo nthi na musogorho kayo nohikaletxa sabwani awene anofanyeela ojeedhela vañgonovi mareeliho opitha mpule mujeedheli athu ena.
[Kasha/Foto vanikukuni 15]
Mwaha Wa Olamula Onddimuwa
Wila ninonelemo sabwa enrumeelela Mulugu goi yinjene, ninofanyeela ononelamo mwaha wa olamula onddimuwa.
Sabwa yawila Yehova ddi Muthanddi, iyene onofanyeela olamula elabo ya vati vamodha na otene abale ankalavo. Mwa dhaene, Bibilia onotapulela wila mohigoneela mumaleli othanddiwa athu, olamula onddimuwa wa Yehova wahivaaneliwa. Satana Ddiabo wahiloga wila Yehova wela obarela bure, yawila Iyene wahalogela othambi amambali ehu ooroma mwaha wa txini egapadduwile awene kopwaza malamulo a Mulugu nanda bakosa dhilobo ninga munfunelani, nanda yawila egahikala wene deretu awene kovilamulaga anya s’ohikala Mulugu.—Wita, makapitulu 2, 3.
Mulugu kowatolotxa avanyi abale mudhidhene obule, eji egahilagiha owodha waye, mbwenye eji kigathongile mwahadha dhatatamuliwe. Othiya watolotxa avanyi abale mudhidhene obule, Yehova onothiyaga dhothanddiwa dhotene dha zelu woona dhodhavo dha ovanya. Masiki eji vataganyiheyani na woona goi, eji vina ehivaha mudhidhi wa iyo obaaliwa.
Mowenjedhedha, na muthengo munddimuwa vaddiddi wa iyene mwinya, Yehova ohikosa mvaho na okwela wawila athu abuwene animwiwelela vina anroromela mukutho wa yobolo ya Mwana waye afuruleye mwa yothega vina esile dhintotani vina akalewo mParaizu. Egafuneya, eji enela okoseya modheela ovenya mu okwani.
Ovaha mudhidhi wa othonga mwahaya ohavaha vina adhari a Mulugu mudhidhi wa olagiha yawila awene anowodha wakulela okwela wa Mulugu vina wooniha wimela wawa wa Yehova mutxiddo mwa mikalelo dhotene. Othongiwa wa mwaha wa olamula onddimuwa wa Mulugu, vamodha na mwaha wiwananile na ejene wa wimela wa athu, jofuneya wila okale nriho nofanyeela wa malamulo a elabo yotene. Kohikalawo nriho nthi, murenddele wa ebaribari txipo kugawodheyile.a
[Yowenjedhedha mutxiddo]
a Mwaha esi vina dhotene esile dhili mwari mwa esene dhinologiwa mowakwanela vaddiddi mu nivuruni Achegue-se a Jeová, nikosiwe na Anamona a Yehova.
[Foto]
Mparha wa elabo yotene ya olamula wa politika onela ofiya omagomelowa