Kakana Monelo wa Mulugu Sabwa ya Dhomwa Dholezeliha
KANINAGANYEDHA wi onovaha ttima mivaho dhotene dhinuvaha Yehova, mvaho mmodha wuvahiliye ku ofuru wa osakula. Mowiwanana na Bibilia, vinyu onokosa mpaddi wa mivaho esi. Bibilia onloga dhahi: “Oja onowuthabiha, omwa vinyu onuwuthangarhamiha.” (Koh. 10:19; Masal. 104:15) Mbwenyi weyo onowona wi attu ena, anokana makattamiho sabwa ya omwa. Ottiya ejo, mowiwanana na elaboya vina elemelelo ya muruddaya, attu anokana dhubuwelo dhottiyana sabwa ya makani aba. Txini enamukamihedhe Mukristu okosa yogana ya malago sabwa ya omwa dholezeliha?
Kintanala murudda onkalihu vina yeddelo eleliwena iyo, ninofwanyela okuluvela malago a Mulugu, dhahene ninokana egumi yowagalala.
Ninga munonaga weyo attu enjene a mwilabo anomwa vaddiddi se ovumela. Ena anomwa dholezeliha wi aviwemo pama. Oku ena amwa wi avumele wubuwela makattamiho awa. Dhilabo dhina, attu anttabwiha omwa anoniwa ninga attu oliba vina owarala.
Jowagalaliha oziwa wi Akristu anoweddihiwa na malago okwela a Muttanddi wawa. Motagiha, Yehova onologa makattamiho awopiha anagwela abale anttabwiha omwa. Gano 23:29-35 enomuloga mulezeli vina makattamiho ottabwa adhile omugwela vasogorhova.a Daniel, oli munddimuwa wa mulogo onkala elabo ya Europa, onowubuwela ekalelo yali egumi yaye ahinatti osunza ebaribari vina ovirihamo malago a Mulugu. Daniel ohiloga dhahi, “Miyo ddamwa vopitta, sabwa ya ejuwene ddankosa dhogana dhabure vina dhihidha ogweliwa makattamiho ottabwa, ddigatanalela dhotene dhiddipadduweli ddinokubwanya vaddiddi.”
Ninga Akristu, ninawodhe dhavi okosa dhosakula dha malago vina orabela makattamiho aba antoteya na dhomwa dholezeliha? Ninofwanyela orumela weddihiwa na mubuwelo wa Mulugu.
Ndoweni none enloga Bibilia sabwa ya dhomwa dholezeliha vina enattukulela ena omwa.
TXINI ENLOGA BIBILIA SABWA YA DHOMWA DHOLEZELIHA
Bibilia kankoddiha omwa na ovipimelela. Bibilia onologa wi vinyu onottabiha murima. Kohelét 9:7 onloga dhahi: “Dhowa waje n’ofwasa, wamwe vinyu yawo n’othaba.” Mudhidhi mwina Yezu wamwa.—Mt. 26:27-29; Lk. 7:34; 1 Tim. 5:23.
Nzu na Mulugu ninologa wi alabeli ororomeleya a Yehova ammwa, mbwenyi vahikala ottiyana wa omwa vang’onovi na olezela vowi Bibilia onologa: “Kammwe mulezela.” (Ef. 5:18) Bibilia onodhowavi alogaga “Mumwenenimwá . . . Kanvolowamo anamalezela.” (1 Kor. 6:10) Mazu aba anowoniha wi, Yehova onowidda omwa vopitta vina olezela. Ottiya watagiha attu ammuruddani mwehu nikose dhosakula dhinimuzivela Mulugu.
Attu ena anona ninga kavali yabure omwa vaddiddi se olezela. Mbwenyi ejo yubuwelo yowopiha vaddiddi. Malebo kampipiriha anologa wi okala mudhari wa vinyu onomuttukulela mulobwana (obe muyana) okosa dhovonya vaddiddi ofiyedha omuttegela Yehova. (Tito 2:3; Gano 20:1) Yezu ohiloga ejuwene mulogeliye wi “othabwiha olezela” ogahidha omuyeleliha muttu ovolowa mwilaboni eswa ya Mulugu. (Lk. 21:34-36) Txini enamukamihedhe Mukristu, orabela makattamiho antoteya na olezela?
TXINI ENUTTUKULELA OMWA
Egahikala elobo yowopiha okwekwettiwa baniroma ofwara elemelelo ya murudda onkalihu niroma wubuwela ninga enubuwela attu a mmuruddani sabwa ya omwa dholezeliha. Ninga Akristu, ninkosa dhilobo dhinimwagalaliha Mulugu peno akala ninoja obe ninomwa, okosa eji enowoniha wi nili attu a malago. Bibilia ononubutxedha: “Nona mujagá, mumwagá, mwiraga elobo jilobo, tamelani omuthithimihana Mulugu.” (1 Kor. 10:31) Karoma wubuwela mavuzo aba na maganoya a Bibilia:
Ddimwela dholezeliha wi attu ena aziveliwege na miyo? Obudduwa 23:2 onloga: “kuthiddiwe na mobuwelo a anamwinji.” Yehova wela watxenjerhiha ana Izrayel wi anatagihe attu ahamwagalaliha. Nlago nakene ninowakamihedha Akristu masaka abano. Iyo nigakwekwettiwa na dhubuwelo vina dhosakula dha attu ena sabwa ya dhomwa dholezeliha, ninele okala wolapelana na Yehova vina malago aye.—Rom. 12:2.
Ddinomwa dholezeliha wi attu ena aziwe wi ddili muttu wowarala? Dhilabo dhina muhikala dhilemelelo dha omwa vaddiddi vina ottabwiha omwa dholezeliha enoniwa ninga kahiyo yabure. (1 Ped. 4:3) Mbwenyi koona nlago ntti nili va 1 Korinto 16:13: “Mvyañganele, mukalevi ovikomene muroromelani, mumihe murima, muwarale.” Ebaribari wi omwa dholezeliha onomuwaraliha muttu? Kahiye mwenemo. Omwa dholezeliha onomuttukulela muttu ohubuwelaga pama vina ohiwodhaga okosa dhosakula dha malago. Omwa vaddiddi dholezeliha ezinddiyelo ya wobana ottiya owarala. Izaiya 28:7 onologa wi abale amwa vaddiddi dhowawa anovitotela goyi.
Guru dha txibarene dhinda wa Yehova ejo enwodheya sabwa ya oviyang’anela na okalavi ovikomene munroromeloni. (Masal. 18:32) Ninga Akristu ninwodha ejuwene sabwa ya ovyang’anela mudhidhi wotene vina okosa dhosakula dhimbarela mandano ehu na Yehova. Yezu ohoniha guru eji nsaka naliye velaboni ya vati, attu enjene animuriha sabwa ya oliba murima vina okosa dhilobo dhaderetu.
Ddimmwela dholezeliha wi ddittawe makattamiho aga? Munasalmo ohivudheleliwa oleba dhahi: “Vanthabwa miyo odhugudheya, opangarhaza wenyu [Yehova] oddiridhiha murima.” (Masal. 94:19) Nona ogakubanyaga sabwa ya makattamiho omukuluvele Yehova ottiya okuluvela dhomwa. Mukalelo mmodha wa omukuluvela Yehova ja odidela okumbirha nikamihedho naye. Attu enjene ahimukumbirha nikamihedho mbali wa mmulogoni wowarala mpaddi womuyani, eji ehakamihedha vaddiddi. Ebaribariya jiji, omwa na efunelo ya ottawa makattamiho enomuttukulela muttuya ohikana guru ya okosa ejile eli yapama. (Oz. 4:11) Daniel, ologiwe omaromo ohiloga dhahi: “Miyo ddantabuwa venjene na okubanya vina ovipwatteliha muladdu, jijuwene yaddittukulela omwa wi ddiwodhe owanana, mbwenyi makattamihoya elottabwavi, ddihifiyedha wayelela amarho aga vina kaddavyonana ttima.” Elobo gani emukamihedhile Daniel? “Ddihisunza wi elobo modha yafwanyelimi okosa ku omukuluvela Yehova, ottiya okuluvela dhomwa. Omamalelowa ddihiwodha owanana vina okwaranya makattamiho aga.” Yehova oli womala-nawale mudhidhi wetene wi anikamihedhe masiki akala makattamiho ehu ankala ninga kanagome.—Fil. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7.
Akala weyo ohikana elemelelo ya omwa, karoma otanalela wone akala enofuneya okosa matxinjo na mukalelo omwa weyo, karoma ovivuza: ‘Koddi munammudhi waga obe marho wahiromaga oddifiyedha baddaddela mukalelo oniviwamo iyene sabwa ya elemelelo yaga ya omwa?’ Akala pumwenemo eji enodhaga okala ezinddiyelo enoniha wi ohiroma okana makattamiho obe elemelelo ehinatti weyo ozinddiyela. Nivuzo nina ttintti, ‘Koddi miyo ddinomwa vaddiddi mottiyana na nsaka niromile miyo omwa?’ Txino muttu onna elemelelo ejo makattamihoya kanatti omuttabwela mbwenyi vasogorhova eji enodhaga osadduwa bikala ekarho. Omamalelowa karoma ovivuza dhahi ‘Ddinowodha okala malabwene obe sumana ngasi se omwa?’ Akala onona wi eji enowurutxa, eji ezinddiyelo wi mumwelo wawo ohilupa maddile, ddabuno ekarho. Akala jijuwene jofuneya otamela nikamihedho na adotoro wi okamihedhe.
Sabwa ya makattamiho antoteya sabwa ya omwa, Akristu ena ahisakula ohimwa. Oku ena kamwa dhomwa dholezeliha sabwa ya wi kanziveliwa munukelo wa dhomwadha. Egahikala yapama oriha yosakula ya muttu-muttu, modhela ohapambiha abalihu sabwa enkoddelani omwa.
Txino weyo ohimetxa maddile a mumwelo wawo obe onowang’anela dila ngasi dhimmwa weyo. Txino dila modha vasumanani, obe mudhidhi wa oja onomwa vang’onovi. Oku ena ahisakula bebida enfwanyelani omwa. Motagiha omwa vinyu obe serveja n’ovipimelela ehili omwa dhomwa dhowawa vaddiddi obe otaganyiha dhomwa dhottiyana-ttiyana. Weyo ogemetxa maddile aba, enele okala yovevuwa ovirihamo ogafunaga omwa. Mbali wowarala mpaddi womuyani onimetxa maddile ninga aba kanfwanyela okana manyazo sabwa ya ejile egadhile wubuwela attu ena.
Jamakamaka vaddiddi otanalela ejile enubuwela attu ena. Roma 14:21 onloga dhahi: “Japama otadha nama, vinyu, peno elobo yina endha omukwakwathula mbalo.” Weyo onawodhe dhavi ovirihamo nlago ntti? Olagihe okwela. Ogazinddiyela wi mbali onele onyaguleya agawuwoona omwaga, kigakalile oriha mubuwelo waye? Ogakosa dhawene onele woniha wi onotanala vina onoriha dhubuwelo dha attu ena vina onele woniha wi onowazuzumela attu ena ottiya ozuzumela dhawovi.—1 Kor. 10:24.
Txino guverno ohimetxa malamulo aniwanana na dhomwa dholezeliha, kinaganyedheya wi Mukristu onofwanyela wiwelela malamulo aba. Motagiha, txino malamulo abo anotaganyiheya na yimo enrumelihiwa muttu omwa dholezeliha obe wimetxa magano ankoddiha weddiha karo, mota, sikaleta obe makina mena muttu bamalile olezela.—Rom. 13:1-5.
Yehova ohinivaha mivaho dhapama vaddiddi. Mmodhaya ku ofuru wosakula mukalelo onfwanyelihu olabihedha mivaho esi akala ninoja obe ninomwa. Se waganyedha ninotamalela venjene ofuru obu onihu wosakula vina ninfuna nonihe otamalela wehu modhela okosa dhosakula dhinimwagalaliha Yehova.
a Mparha wa egumi wa elabo y’o Estados Unidos, ohiloga dhahi: Omwa vaddiddi dholezeliha, masiki akala muttuya onkosa dila modha bahi, onotota makattamiho animuttukulela muttuya okana efunelo ya wapa attu, ovipa, omuttidda muttu na efunelo y’omugomiha se ofuna, wapuja attu a vamuralani, elemelelo yabure ya ogonihana vina makattamiho a orayila yari se ofuna.