UTULIKILO WA MIKANDA HA INTERNET wa Watchtower
Watchtower
UTULIKILO WA MIKANDA HA INTERNET
Chokwe
  • MBIMBILIYA
  • MIKANDA
  • KUKUNGULUKA
  • wp17 Julho ma. 11-12
  • Elias Hutter ni Mbimbiliya Jenyi ja Lufuma mu Limi Lia Hepreu

Kukushi nichimwe chinema.

Lisesa, kwasoloka kapalia ha kwazulula chinema.

  • Elias Hutter ni Mbimbiliya Jenyi ja Lufuma mu Limi Lia Hepreu
  • Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana (Mbunga)—2017
  • Mitwe ya Yikuma
  • Yikuma Yalifwa
  • “UPEME WA MBIMBILIYA YACHO”
  • MBIMBILIYA YA “USENDO WAHA” MU LIMI LIA HEPREU
  • ULEMU WA MBIMBILIYA YA ELIAS HUTTER
  • Yehova, Kali Zambi Yoze Wakuhanjika
    Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana—2015
  • Ulumbunwiso Upema wa Liji lia Zambi
    Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana—2015
Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana (Mbunga)—2017
wp17 Julho ma. 11-12

Elias Hutter ni Mbimbiliya Jenyi ja Lufuma mu Limi Lia Hepreu

SHINA muhasa kutanga Mbimbiliya mu limi lia Hepreu? Kota ka. Hanji ni ye Mbimbiliya mu limi lia Hepreu kanda uchiyimona kama. Chipwe chocho, muhasa kulemesa chinji Mukanda Usandu uze uli nawo ha kunyingika jimwe sango hakutwala kuli Elias Hutter ni Mbimbiliya jenyi jaali jize asonekene ha sekulu 16.

Elias Hutter kasemukine ha mwaka 1553 mu Görlitz, mu yimwe mbonge yikehe hakamwihi ni chifuchi cha Alemanha, musono mutuhasa kwamba ngwetu, hakachi ka chifuchi cha Polónia ni Checa. Hutter kalilongesele malimi aku Médio Oriente ku Shikola Yinene ya Luterana mu Jena. Muze te uchili wika ni miaka 24, yamusa hanga apwe mukwa-kulongesa limi lia Hepreu mu Leipzig. Chocho, yazulula shikola yenyi mu Nurembergue kuze alongi te mahasa kulilongesa limi lia Hepreu, Ngregu, Latin ni Alemão ha miaka yiwana. Chuma chize te kuchishi kulingiwa ku mashikola akwo anene-anene.

“UPEME WA MBIMBILIYA YACHO”

Mafwo a akehe a Mbimbiliya ya Hutter’s mu Hepreu ya 1587

Mbimbiliya ya Hutter mu Hepreu ha mwaka 1587

Ha mwaka 1587, Hutter yasoneka Mbimbiliya mu limi lia Hepreu yize musono akuvuluka ngwo Usendo Ukulu. Mbimbiliya yacho kayivulukile ngwo, Derekh ha-Kodesh, maliji jacho kaachijile mu mukanda wa Izaia 35:8, waze analumbunuka “Tapalo Lisandu.” Ha mukunda wa upeme wa sona jamo, atu yamba ngwo, “yuma yeswe yinasolola upeme wa Mbimbiliya yacho.” Mbimbiliya yacho yapwile yilemu chinji mumu alongi kapwile ni kuyizachisa ngwe mukanda upema wa kulilongesa nawo limi lia Hepreu.

Mba tunyingike mumu liaka Mbimbiliya ya Hutter mu Hepreu yakwashile chinji, tushimutwinenu kapinda mwaali yoze alongi te akupwa nenyi ha kutanga Mbimbiliya mu limi lia Hepreu. Chitangu, sona jalisa nawa kajinyingikine chinji, chamuchaali, maliji waze akuwezela ku uputukilo ni kusongo lia amwe maliji kakupwisa chikalu kunyingika chishina cha maliji. Chakutalilaho, tutalenu liji lia Hepreu נפשׁ (analumbununa ne’phesh), lize linalumbunuka “mwono.” Ha mukanda wa Ezekiele 18:4, muli liji lize ku uputukilo kuli liji litangu ‏) הha(‏ lize linalinunga ni liji likwo hanga lipwe liji הנפשׁ (han·ne’phesh) hanji “mwono.” Kuli atu waze kanyingikine kanawa, liji הנפשׁ (han·ne’phesh) mulihasa kusoloka ngwe lialisa chinji ni liji נפשׁ (ne’phesh).

Ha kukwasa alongi, Elias Hutter kazachishile sona jize japwile mu limi lia Hepreu, jimwe te jilaa pwi kuhiana jikwo. Iye katuhwishile sona jacho kulita ni chishina chawo. Hakutwala ku maliji waze akuwezela ku uputukilo ni kusongo lia limwe liji, iye kazachishile sona jakulinga kulu. Sona jacho jakwashile alongi hanga anyingike chishina cha maliji ja Hepreu, ni kulilongesa limi liacho. Tradução do Novo das Escrituras Sagradas—Com Referencia neyo che yakulinga. Chishina cha liji chili chilaa pwi kuhiana maliji waze akuwezela ku uputukilo ni kusongo. Yilweza yize twamona yinasolola sona jize asele mu Mbimbiliya ya Elias Hutter mu limi lia Hepreu mu mukanda wa Ezekiele 18:4, nawa kanajisa mu Bíblia com Referencia ha versu yoyene.

Ezekiele 18:4 mu Mbimbiliya ya Hutter mu Hepreu, ni nota ya Tradução do Novo das Escrituras Sagradas—Com Referencia

MBIMBILIYA YA “USENDO WAHA” MU LIMI LIA HEPREU

Hutter katuhwishile nawa mukanda uze akuvuluka chinji ngwo, Usendo Waha, mu malimi 12. Mukanda wacho kaufwambwishile mu Nurembergue ha mwaka 1599 nawa kakuuvuluka ngwo, Poliglota Nurembergue. Elias Hutter te kanazange kusa limi lia Hepreu mukachi ka Yisoneko ya Ngregu ya Akwa-Kristu. Alioze iye yamba ngwenyi, chipwe te “mafuta upite unji” hanga alumbunune mukanda wacho mu limi lia Hepreu, te kuhengwola chacho muchipwa chamokomoko.a Kashika, aye yaputuka kulumbununa Usendo Waha wa mu limi lia Ngregu hanga ause mu limi lia Hepreu. Elias Hutter kahwishile kulumbununa mukanda wacho ha mwaka umuwika!

Mumu liaka Mbimbiliya ya Yisoneko ya Akwa-Kristu ya mu Ngregu yize alumbunwine Hutter mu limi lia Hepreu yapwile yipema chinji? ku sekulu 19 Franz Delitzsch longeshi wa Hepreu, kasonekene ngwenyi: “Mbimbiliya ya Elias Hutter ya mu Hepreu yinasolola ngwo iye te kananyingika kanawa limi lize te likalu chinji kunyingika kuli akwa-Kristu, nawa nihindu yichili yilemu kuyihengwola, mumu iye kanji-kanji kazachishile maliji apema nawa alita.”

ULEMU WA MBIMBILIYA YA ELIAS HUTTER

Hutter kakapwile pichi ha kusoneka Mbimbiliya yacho, mumu iye kakayilanjishile chinji. Alioze, chipwe chocho mulimo wenyi uli ni ulemu unji ndo haliapwila. Chakutalilaho, Mbimbiliya yenyi ya Usendo Waha mu Hepreu kayiluliekele ni kuyifwambwisa cheka ha mwaka 1661 kuli William Robertson ni kuyifwambwisa nawa ha mwaka 1798 kuli Richard Caddick. Elias Hutter ha kuchiza maliji mu Ngregu hanga alumbunune mu limi lia Hepreu, ni mana eswe iye yalumbununa yisanyiko Kyʹri·os (Mwene) ni The·osʹ (Zambi) ngwenyi “Yehova” (יהוה, JHVH) mu Yisoneko ya Hepreu haze amwene ngwenyi kanavulukaho Yehova. Chino chili chilemu chinji mumu akwa-kulumbununa Usendo Waha, anji keshi kuzachisa jina lia Zambi, alioze ulumbunwiso wa Hutter unasolola ushindakenyo wa kufunyisa jina lia Zambi ha Yisoneko ya Akwa-Kristu ya mu Ngregu.

Kashika shimbu lieswe muze mumona jina lia Zambi, Yehova ha Yisoneko ya Akwa-Kristu ya mu Ngregu wiwuluka mulimo wa Elias Hutter ni Mbimbiliya Jenyi ja Lufuma mu limi lia Hepreu.

a Akwa-mana akwo no te hanalumbununa mukanda wa Usendo Waha mu Hepreu. Mukanda umwe uli wa Simon Atoumanos, uze avuluka ngwo, monge Bizantino ha miaka ya 1360. Ukwo te wa Oswald Schreckenfuchs, wa mu Alemanha, ha miaka 1565. Alioze mikanda yino kakayifwambwishile nawa hiyinatoko kulu.

ulie cha Dorot Jewish ya ku New York Public Library

    Mikanda ya Chokwe (2008-2025)
    Fwambuka
    Njila
    • Chokwe
    • Tuma
    • Kululieka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Shimbi Yakuyizachisa
    • Shimbi ja Kufunga Sango ja Mutu
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Njila
    Tuma