Pathian Pekmi Laksawng Ṭhitumnak Kha Na Upat Maw?
“Nan pahnih in va inn tangah khuasaknak nan ton khawh nakhnga BAWIPA nih [“laksawng,” NW] in pe ko hna seh!” —RUTH 1:9.
A PHI HI KAWL HMANH:
Hlanlio Pathian salle nih Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak an upat kha zeitindah an langhter?
Ṭhitvat ding ah kan i thimmi cu Jehovah caah a biapi ti kha zeitindah kan hngalh khawh?
Ṭhitumnak he aa tlai in Baibal chimmi zei cawnpiaknak dah zulh naa timh?
1. Adam cu Pathian nih nupi a serpiak tikah zeitindah a um?
“ATU hi pei keimah phun taktak a simi cu a si hi, ka ruh i lakmi ruh, ka sa in lakmi sa. A min ah “Nu” si seh, zeicahtiah amah cu mipa chung in lakmi a si.” (Gen. 2:23) Mah bia hi hmasa bik mipa Adam nih a chimmi a si. Pathian nih Adam cu thu hluahmah in a hngilhter i a hnakruh pakhat a zuh i aa dawhmi nu a serpiak. Cucaah Adam cu aa lawm tuk. A hnuah Evi tiah min a sak. Annih cu Pathian nih a fonh hna. Evi cu Adam ruh in sermi a si caah Edam le Evi cu tuchan zei bantuk nuva nak hmanh in aa naih deuhmi an si.
2. Pa le nu hi zeicah an i duh?
2 Pathian nih minung a ser hna tikah duhnak ngei kho ding in a ser hna. Mah duhnak nih nu le pa kha hmunkhat um duhnak a ngeihter hna. Aa ṭhiummi hna nih kan i duhnak hi a hmun zungzal lai tiah an ruah.
Ṭhitumnak Laksawng kha An Upat
3. Abraham nih a fapa Isak caah zeitindah nupi a kawl?
3 Zumhfekmi Abraham nih ṭhitumnak he aa tlaimi Jehovah phunglam kha a upat. Cucaah a salle lakah upa bik kha Isak ca nupi kawl awkah Mesopotamia ah a thlah. A salpa cu Jehovah sinah thla a cam caah Pathian a ṭihmi nu Rebekah kha a rak hmuh. Rebekah cu Isak nupi a hung si i Abraham tefa um zungzal ding timi Jehovah biakam tlintertu a hung si ve. (Gen. 22:18; 24:12-14, 67) Tuchan ah mi tampi nih ṭhitvat ding kha anmah tein an i thim. A caan ahcun midang nih an kawlpiak hna. Asinain kan kawlpiak tiah an ti lo ahcun kawlpiak ding a si lo. Pathian zong nih aho nih aho ṭhitvat ding a si tiah a thimpiak hna lo. Asinain nupi, va ngeih aa timmi nih Pathian sinah lamhruainak a hal i a thlarau lamhruainak a zulh ahcun Pathian nih mah kong le a dang kong ah a bawmh lai.—Gal. 5:18, 25.
4, 5. Shullam lengnu le tuukhal pa an i duh kha zeitindah na hngalh khawh?
4 Aa dawhmi Shullam lengnu nih a hawile kha Siangpahrang Solomon nupi si ve awkah ka hnek hlah u tiah hitin a ti hna: ‘Maw Jerusalem leng rual hna, duhnak lungthin ka ngeih hlan ah ngeih ding kan in forh lai lo tiah bia i kam u.’ (Sol. 8:4, NW) Shullam lengnu cu tuukhal pa he an i duh cang. Toidor tein mah pa sinah “kei cu Sharon bingbir le maw Nelrawn lili pangpar ngai ka si” tiah a ti. Mah pa zong nih a duh ve i hitin a leh: “Lungthli ka tum a leng hawi lakah, Lili pangpar iang ngei hling lak een.” (Sol. 2:1, 2) An pahnih in lungtak in an i duh.
5 An pahnih in Pathian a daw tukmi an si caah an innchungkhar cu a nuam lai i a fek lai. Shullam lengnu nih a dawtmi tuukhal pate kha hitin a ti: ‘Na lung chungah ca bangin ka khenh ko ai law na baan cung zongah ka khenh ko. Zeicahtiah dawtnak cu ee thihnak tluk in a ṭhawng i lungthin dihlak in duhnak kha thlan bantukin ngol hngal lo in hal a hmang. Dawtnak cu meizik, ‘Jah’ i meizik a si. Dawtnak mei cu ti tampi nih hmit kho ri lo, tilian zong nih phum kho lai lo. Dawtnak can ah zeizong phun kip le, rothil hmanh hei kam sehlaw, a khi hna cu zei ah hen, a hei rel hna hnga.’ (Sol. 8:6, 7, NW) Pathian salle nih an ṭhitvat dingmi sin in cu bantuk duhnak le biakamnak an i ruahchan awk a si ko lo maw?
Naa Thimmi cu Pathian caah a Biapi
6, 7. Ṭhitvat ding ah kan i thimmi cu Pathian caah a biapi ti kha zeitindah kan hngalh khawh?
6 Ṭhitvat ding ah naa thimmi cu Jehovah caah a biapi. Jehovah nih Israel mi kha Kanan rammi hna he aa tlai in hitin ralrin a pek hna: “Annih he nan i ṭhium lai lo, an fapa hna kha nan fanu hna cu nan pe hna lai lo, an fanule zong nan fapa hna caah nan la fawn hna lai lo. Zeitintiah nan fapale hi pathian dang biak awkah keimah zulhnak hin an pialter sual hna hnga; cu tikah BAWIPA thinhunnak cu nan cungah a alh lai i khulrang in an hrawh ko hna lai.” (Deut. 7:3, 4) Kum tampi a rauh hnuah, tlangbawi Ezra nih Isarel mi kha “nan palh cang i ramdang nu kha nan ṭhit hna i cuticun Israel mawhnak kha nan karhter cang” tiah a ti hna. (Ezra 10:10) Lamkaltu Paul nih unau hna sinah hitin a chim: “Minu cu a va a nun chungah cun a luat lo, sihmanhsehlaw a va a thih ahcun a duhmi pa he i ṭhit awk kha a luat, amah belte an i ṭhitnak cu Khrihfa ṭhit-umnak a si awk a si.”—1 Kor. 7:39.
7 Jehovah sinah aa pumpe cangmi cu zumlotu he an i um ahcun Jehovah nawl a ngaih lo a si. Ezra chan ah a nungmi Israel mi nih ramdang nu an ṭhit hnanak thawngin zumhawktlak loin an rak um. Khrihfa a simi nih ahodah ṭhitvat ding a si kha Baibal nih fiangte in a chim. Pathian bia ngaih lonak he aa tlai in silhnalhnak bia chim cu a palh. (Ezra 10:10; 2 Kor. 6:14, 15) Cucaah tipil a ing cangmi nih tipil a ing lomi a ṭhitvat ahcun ṭhitumnak kong Pathian chimmi a ngaih lo a si i Khrihfabu ah a hmuhmi tinvo a sung kho. Mah tikah Jehovah sinah “Jehovah, na bia ka ngai lo nain thluachuah ka pe ko” tiah thlacam cu aa tlak hnga maw?
Jehovah nih a Ṭha Bik a Hngalh
8. Ṭhitumnak he aa tlai in Jehovah lamhruainak zeicah zulh awk a si?
8 Seh sertu pa nih seh kha zeitindah hman ding a si a hngalh i a kan chimh khawh. A kan chimhmi ngaih lo in kan duh paoh in kan hman ahcun zeitindah a um lai? Seh cu a rawk ko lai. Cu bantukin a nuammi chungkhar ngeih kan duh ahcun chungkhar a thawktu, Jehovah lamhruainak zulh a hau.
9. Jehovah nih ṭhitumnak laksawng kha zeicah a kan pek?
9 Jehovah nih minung kong le ṭhitumnak kong kha a dihlak in a hngalh. Minung kha “tefa tampi in ngei” hna seh ti a duh caah nupa umṭi duhnak ngei ding in a ser hna. (Gen. 1:28) Jehovah nih Evi a ser hlan ah hitin a ti: “Mipa amah lawng i a um hi a ṭha lo. Hawi le bawmtu ka serpiak lai.” (Gen. 2:18) Jehovah nih aa ṭhiummi hna kha i nuam hna seh ti a duh.—Phungthlukbia 5:15-18 rel.
10. Nuva hna cu zeitindah Jehovah lung an ton khawh?
10 Mi vialte cu sualnak ro a comi kan si caah mitling lo kan si. Cucaah tlam a tlingmi chungkhar a um lo. Asinain zei kong paoh ah Jehovah Bia kan ngaih ahcun nuamhnak taktak kan hmu ko lai. Tahchunhnak ah, Paul nih nu le pa umṭinak he aa tlai in a fiangmi lamhruainak a rak ṭial. (1 Korin 7:1-5 rel.) Baibal nih nu le pa ihṭinak hi fa ngeihnak ca lawng ah a si tiah a ti lo. Nu le pa ihṭinak nih lungthinlei le pumsalei an herhmi kha a tlinter khawh. Asinain ningcang loin tuah cu Pathian nih a duh lo. Mah kha Khrihfa nuva hna nih nem tein an tuahnak thawng in dawtnak taktak an langhter.
11. Ruth cu Jehovah cungah zumhfek tein a um caah zei thluachuah dah a hmuh?
11 Chungkhar cu lawmhnak le nuamhnak in a khah awk a si. Khrihfa hna inn cu a daimi le um a nuammi hmun a si awk a si. A luancia kum 3,000 hrawng i a cangmi thil pakhat kha ruat hmanh. Kum upa Naomi le a fapale nupi, Orpah le Ruth cu nuhmei an si. Moab ram in Judah ram an kir lioah Naomi nih Orpah le Ruth kha nan miphun sinah kir ṭhan u tiah a ti hna. Asinain Ruth cu Moab ram ah a kir lo. Naomi sinah a um i a hmaanmi Pathian cungah zumhfek tein a um. Jehovah a biami kum upa Boaz nih Ruth kha hitin a ti: “BAWIPA nih na tuah ciami cu in rul sehlaw, BAWIPA, Israel Pathian, a thla tangah i dor awk i na rak fuhmi nih cun tampi in laksawng in pe ko seh!” (Ruth 1:9; 2:12) Ruth nih Pathian pekmi ṭhitumnak laksawng kha a upat caah Boaz kha a vat. Ruth cu vawlei thar ah a thawh ṭhan tikah Jesuh Khrih hringsortu pakhat a si ve a hngalh lai i aa lawm tuk te lai. (Matt. 1:1, 5, 6; Luka 3:23, 32) Anih cu Jehovah cungah zumhfek tein a um caah thluachuah nganpi a hmu.
A Nuammi Chungkhar ca Ruahnak Cheuhnak
12. Ṭhitumnak he aa tlai in khoika ah dah ruahnak ṭha hmuh khawh a si?
12 Pathian nih a nuammi chungkhar si khawh awkah hngalh a herhmi kha a kan chimh. Amah tluk in mah kong a hngalmi an um lo. Baibal chimmi cu a hmaan zungzal i ṭhitumnak kong ah ruahnak ṭha a kan cheuh khawh. Cucaah mi ruahnak a cheutu paoh nih Baibal phunglam an hman awk a si. Tahchunhnak ah, lamkaltu Paul nih hitin a ṭial: “Vale nih nan nupile cu nan pum nan i dawt bantukin nan dawt hna lai i nupile nih nan vale cu nan hmaizah hna lai.” (Efe. 5:33) Khrihfa nutling patling a simi nih mah Baibal cang cu an hngalhthiam ko lai. Asinain an zul lai maw? An zulh ahcun Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak an upat a si lai.a
13. Unaupa nih 1 Piter 3:7 chimmi a zulh lo ahcun zei thil dah a chuak kho?
13 Khrihfa a simi pa nih cun a nupi kha dawtnak in a pehtlaih lai. Lamkaltu Piter nih hitin a ṭial: “Nannih patung hna zong, nan nupile he nan um tikah, annih cu a der deuhmi an si kha philh hlah u. Cucaah bia nan chimh hna tikah hmaizahnak tein nan chimh hna lai i Pathian pekmi laksawng nunnak cu annih zong nih an co khawh ve lai. Hi bantuk hin um u law zeihmanh nih nan thlacamnak kha hna a hnawh kho lai lo.” (1 Pit. 3:7) Unaupa nih Jehovah chimmi a zulh lo ahcun a thlacamnak kha Pathian nih a ngaihpiak lai lo. An nuva in Jehovah he an i pehtlaihnak zong a hnorsuan lai. Cun lungretheihnak, atu le atu i siknak le ruru-hranghrang in i pehtlaihnak zong a chuak lai.
14. Dawtnak a ngeimi nu nih a chungkhar caah zeidah a tuah khawh?
14 Baibal chimmi le thiang thlarau lamhruainak a zulmi nu nih an innchungkhar ah daihnak le nuamhnak a um chin nakhnga a tuah khawh. Unaupa nih a nupi a dawt le a kilven cu a phung a si ko. Unaunu zong nih kan pa nih ka daw seh ti a duh ve caah dawt aa hlawh nakhnga aa zuam ve. Phungthlukbia 14:1 nih “nu fim nih an inn kha an sak, sihmanhsehlaw nu hrut nih anmah kut lila in an ṭheh dih hna” tiah a ti. A fimmi le dawtnak a ngeimi nu nih cun an innchungkhar a nuammi le hlawh a tlingmi a si nakhnga fakpi in aa zuam. Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak a upat taktak zong a langhter.
15. Efesa 5:22-25 ah zei ruahnak cheuhnak dah kan hmuh?
15 Jesuh nih Khrihfabu a pehtlaih ning kha nuva hna nih an i cawn ahcun Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak an upat a si lai. Pakhat le pakhat cungah dawtnak le upatnak an ngei. (Efesa 5:22-25 rel.) Aa daw taktakmi nuva hna cu toidornak an ngei i an i pehtlaihnak a hrawk khomi ziaza ṭhalo le i chawnh duhlo in um kha an hrial. Cu bantuk nuva hna kha Jehovah nih thluachuah a pek hna.
Mi nih an Ṭhen hna awk a Si Lo
16. Khrihfa cheukhat cu zeicah nupi, va ngeih lo in an um?
16 Mi tampi cu ni khatkhat ah nupi, va ngeih an i tim. Asinain unau cheukhat cu Jehovah duhmi le anmah duhmi an hmuh lo caah nupi, va ngeih loin an um. A cheu nih cun nupi, va ngeih a hau lo tiah an ruah. Annih cu Jehovah rian ṭuannak caah caan tam deuh an pek khawh i an sining te ah an lung a tling.—Matt. 19:10-12; 1 Kor. 7:1, 6, 7, 17.
17. (a) Jesuh nih aa ummi hna kong ah zeidah a chim? (b) Unau pakhat nih mi nupi asiloah mi va a duh ahcun zeidah a rannak in a tuah awk a si?
17 Nupi, va kan ngeih zong, ngeih lo zongah kan dihlak in Jesuh chimmi hi bia hi kan i cinken a hau: “A hramthawk in Pathian nih nu le pa in a ser hna, ‘cucaah pa nih a nu le a pa kha a kaltak hna lai i a nupi he an i fon lai i cu hna pahnih cu pum khat an si lai, tiah Sertu nih cun a ti,’ timi Cathiang chung ṭialmi kha nan rel bal lo maw? Cucaah pahnih an si ti lo i pakhat an si cang. Pathian nih a fonhmi hna cu mi nih an ṭhen awk hna a si lo.” (Matt. 19:4-6) Mi nupi asiloah mi va duh cu sual a si. (Deut. 5:21) Unau pakhat nih cu bantuk lungthin a ngeih ahcun mah duhnak ṭhalo kha a lung chung in a hloh zokzok awk a si. A duh tuk hringhran i hloh aa harh tuk hmanh ah hloh aa zuam awk a si. (Matt. 5:27-30) Cu bantuk ruahnak i remh le a ṭhalomi duhnak hlawt cu a biapit tuk.—Jer. 17:9.
18. Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak kha zeitindah kan hmuh awk a si?
18 Jehovah Pathian kong le Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak kong tlawmpal lawng a hngalmi asiloah a hngal lomi hmanh nih ṭhitumnak kha an upat ve ko. Kannih cu ‘aa lawmmi Pathian’ Jehovah sin aa pumpemi kan si caah kan nunning in Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak kan upat taktak kha lunglawm tein kan langhter chinchin awk a si.—Salm 104:31.
[A Tanglei Fianternak]
a Ṭhitumnak kong tam deuh in hngalh awkah “Pathian Dawtnak chungah Hmun U” cauk ṭhen 10 le 11 zoh.
[Cahmai 5nak i hmanthlak]
Ruth nih Pathian pekmi laksawng ṭhitumnak a upat kha a langhter
[Cahmai 6nak i hmanthlak]
Hlawhtlingmi chungkhar nih Jehovah thang a ṭhatter i chungkhar mi dihlak cu an i nuam
[Cahmai 7nak i hmanthlak]
Nang tah Jehovah pekmi laksawng ṭhitumnak na upat kha na langhter maw?