Eski ou apresye lavi parey Bondye?

1, 2. Ki kado ki Bondye in donn nou ki vreman annan valer pour nou ozordi e akoz?

NOU Papa dan lesyel in donn nou en kado presye ki nou pa kapab aste pour okenn pri. Sa i lavi konman bann imen entelizan ki kapab imit son bann kalite. (Zenez 1:27) Akoz sa kado presye ki nou’n gannyen, nou kapab reflesir lo bann prensip Labib. Kan nou aplik zot, nou kapab vin bann dimoun ki pli matir spirityelman ki kontan Zeova e ki par leksperyans nou “konn fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal.”​—Ebre 5:14.

² I vreman enportan ki nou annan sa abilite pour reflesir lo bann prensip Labib, akoz lavi konmela in vin telman konplike ki menm si i ti a kapab annan en ta lalwa, sa pa ti pou ase pour aplik dan tou sitiasyon ki nou kapab trouv nou ladan. Par egzanp, nou vwar sa tre byen dan domenn medikal, sirtou konsernan bann prodwi ek tretman an rapor avek disan. Sa i en domenn ki enteres e konsern tou sa bann ki oule obeir Zeova. Kantmenm sa, si nou konpran bann prensip Labib ki al byen avek nenport sitiasyon ki nou rankontre, nou pou kapab fer bann bon desizyon ki pou permet nou annan en bon konsyans e ki pou ed nou reste dan lanmour Bondye. (Proverb 2:6-11) Ansanm annou vwar detrwa sa bann prensip.

LAVI EK DISAN I SAKRE

3, 4. Kan ki Bondye ti fer resorti pour premye fwa dan Lekritir ki disan i sakre e ki prensip ki montre sa?

³ Apre ki Kaen ti’n touy Abel, pour premye fwa Zeova ti fer resorti sa gran konneksyon ki annan ant lavi ek disan e osi ki zot sakre. I ti dir Kaen: “Ekoute! Disan ou frer laba ater pe kriy mwan.” (Zenez 4:10) Dan lizye Zeova, disan Abel ti reprezant son lavi, sa lavi ki ti’n ganny akoursi dan en fason vyolan. Alors, dan en sans disan Abel ti pe kriy Bondye pour revanze.​—Ebre 12:24.

⁴ Apre deliz dan letan Noe, Bondye ti donn imen permisyon pour manz lavyann zannimo, me pa son disan. I ti dir: “Zis laser avek son lavi, savedir son disan, zot pa devret manze. Deplis, mon pou redemann zot disan avek zot.” (Zenez 9:4, 5) Sa komannman i aplik pour tou desandans Noe, ki enkli nou osi ozordi. Sa i konfirm sa ki Bondye ti dir Kaen, ki disan i reprezant lavi tou sa ki vivan. Sa komannman i osi fer nou konpran ki Zeova, sours lavi, pou fer tou sa bann ki pa respekte lavi ek disan rann li kont.​—Psonm 36:9.

5, 6. Ki mannyer sa Lalwa ki ti ganny donnen avek Moiz i montre ki disan i sakre e presye? (Vwar bwat “Annan respe pour lavi zannimo.”)

⁵ Sa de laverite fondamantal ti evidan dan Lalwa ki Bondye ti donn Moiz. Levitik 17:10, 11 i dir: “Me okenn zonm . . . ki manz nenport ki kalite disan, sirman mon pou vir mon figir kont sa enn ki pe manz disan, e mon pou vreman detrir li parmi son pep. Lavi i dan disan e mwan mon’n met li lo lotel pour zot kouver zot pese avek, akoz disan i kouver pese par sa lavi dan li.”a​—Vwar sa bwat “Pouvwar ki disan i annan pour kouver pese.”

⁶ Apre ki zot ti’n touy en zannimo, si zot pa ti vers sa disan lo lotel, zot ti pou bezwen vers li ater. Par sa aksyon, dan en sans senbolik, sa lavi ti retourn kot sa Enn ki’n donn li. (Deterononm 12:16; Ezekyel 18:4) Me remarke ki bann Izraelit pa ti ganny demande pour fer sir ki napa ni en pti tras disan ki reste dan sa lavyann ki zot ti pe al manze. Osi lontan ki zot ti’n touy e byen fer sennyen en zannimo, en Izraelit ti pou kapab manz lavyann sa zannimo avek en konsyans kler, akoz ler zot ti fer sa zot ti pe montre respe anver sa enn ki Sours lavi.

7. Ki mannyer David ti montre respe anver disan ki sakre?

⁷ David ‘en zonm selon leker [Bondye]’ ti konpran bann prensip par deryer lalwa Bondye lo disan. (Akt 13:22) En fwa kan i ti pe mor laswaf, trwa zonm dan son larme ti rod fason pour antre dan kan zot lennmi, zot ti tir delo dan en pwi e anmenn kot li. Konman David ti reazir? I ti demande: “Eski mon devret bwar disan sa bann zonm ki pe met zot lavi an risk?” Pour David, i ti vwar sa delo konmsi i ti disan sa bann zonm ki ti’n met zot lavi an risk. Alors, menm si i ti swaf, i ti “vid li pour Zeova.”​—2 Samyel 23:15-17.

8, 9. Eski Bondye ti sanz son pwennvi lo lavi ek disan ler kongregasyon Kretyen ti ganny formen? Eksplike.

⁸ Apepre 2,400-z-an apre ki Bondye ti’n donn Noe son lalwa lo disan e apepre 1,500-z-an apre ki lalyans Lalwa ti ganny fer, Zeova ti enspir konsey direkter ki ti diriz bann premye kongregasyon Kretyen pour ekrir: “Sent-Espri ek nou menm i’n vwar bon ki nou pa devre enpoz okenn fardo an plis lo zot, an deor bann devwar neseser, setadir, ki zot pa manz lavyann ki’n ganny ofer konman sakrifis avek Zidol, ki zot pa manz disan [oubyen “pa servi . . . disan,” NW], ki zot pa manz zannimo toufe, e ki zot evit tou limoralite.”​—Akt 15:28, 29.

⁹ I kler ki konsey direkter dan premye syek ti konpran ki disan ti sakre e si dimoun i mal servi li, i mal zis parey ador zidol e limoralite seksyel. Bann vre Kretyen ozordi i aksepte sa lalwa. Deplis, vi ki zot reflesir lo bann prensip Labib e aplik zot, zot arive fer plezir Zeova kan zot pe fer bann desizyon an rapor avek disan.

DISAN DAN DOMENN MEDIKAL

10, 11. (a) Ki mannyer Temwen Zeova i konsider transfizyon disan ek sa bann konponan prensipal dan disan? (b) Kan ki bann Kretyen i kapab annan en pwennvi diferan konsernan lafason ki disan i ganny servi?

¹⁰ Temwen Zeova i konsyan ki ler Labib i dir “pa manz disan [oubyen “pa servi . . . disan,” NW]” sa i vedir pa aksepte transfizyon disan, fer donasyon disan oubyen tir zot prop disan, stok li apre pour zot servi. Akoz respe ki zot annan pour lalwa Bondye, zot osi pa aksepte sa kat konponan prensipal dan disan, setadir globil rouz, globil blan, plaket ek plasma.

¹¹ Ozordi, vi ki i annan lezot prosedir oubyen tretman, sa bann konponan i ganny divize dan bann pti fraksyon ki ganny servi dan plizyer fason. Eski en Kretyen i kapab aksepte sa bann fraksyon? Eski i vwar sa bann fraksyon konman “disan”? Sak Kretyen i bezwen fer son prop desizyon. Sa i osi aplik pour lezot tretman medikal parey dyaliz, hemodilution ek cell salvage ki enplik nou prop disan, me ki pa’n ganny stoke.​—Vwar Lezot lenformasyon “Fraksyon disan ek serten prosedir medikal.”

12. Ki mannyer nou devret vwar e azir dan bann sitiasyon ki enplik nou konsyans?

¹² Eski bann domenn kot nou bezwen fer en desizyon personnel pa sitan enportan pour Zeova? Sa i pa leka, akoz i vreman enterese avek nou pwennvi ek motivasyon. (Proverb 17:3; 21:2; 24:12) Alors, apre ki nou’n priy Zeova e fer resers lo en prodwi oubyen tretman medikal, nou devret swiv nou konsyans ki’n ganny antrennen par Labib. (Romen 14:2, 22, 23) Byensir, lezot pa devret fors nou pour fer sa ki zot zot krwar i byen dapre zot konsyans, oubyen nou pa devret demann personn: “Ki ou ti pou fer si ou ti dan mon plas?” Dan en tel sitiasyon, sak Kretyen i devret “anmenn son prop fardo” oubyen responsabilite.b​—Galat 6:5; Romen 14:12; vwar sa bwat “Eski mon vwar disan sakre?”

NOU VWAR LANMOUR ZEOVA KONMAN EN PAPA ATRAVER SON LALWA

13. Ki bann lalwa ek prensip dan Labib i montre nou lo Zeova? Eksplike.

¹³ Kan nou lir bann lalwa ek prensip dan Labib, nou vwar ki Zeova i toultan donn bann lalwa ki saz e ki i en Papa ranpli avek lanmour ki vreman enterese avek byennet son zanfan. (Psonm 19:7-11) I vre ki sa komannman pour “pa servi . . . disan” pa ti ganny donnen konman en lareg dan lasante, me kantmenm sa, i fer nou evit diferan konplikasyon ki egziste akoz transfizyon disan. (Akt 15:20, NW) Anfet, bokou ki travay dan lasante i konsider bann loperasyon san disan konman “sa pli bon standar” dan swen medikal ozordi. Pour bann vre Kretyen, sa bann devlopman ki’n arive i zis konfirmen ki nou pa kapab fini konpran lasazes ek lanmour Zeova.​—Izai 55:9; Zan 14:21, 23.

14, 15. (a) Dan ki lalwa nou kapab vwar lanmour ki Bondye ti annan pour son pep? (b) Ki mannyer ou kapab aplik sa bann prensip par deryer sa bann lalwa konsernan sekirite?

¹⁴ Dan plizyer lalwa ki Bondye ti donnen, nou kapab vwar ki i ti enterese avek byennet son pep Izrael. Par egzanp, i ti demann bann Izraelit pour met balistrad toultour lo twa zot lakaz akoz twa lakaz ti plat, pour anpes annan okenn aksidan, vi ki ti annan en kantite aktivite ki ti deroule anler lo twa. (Deterononm 22:8; 1 Samyel 9:25, 26; Neemya 8:16; Akt 10:9) Bondye ti osi donn zot en lalwa ki ti demann zot pour vey bann toro ki ti danzere. (Egzod 21:28, 29) Si zot pa ti swiv sa bann lalwa, sa ti pou en gro mank respe anver byennet lezot e zot ti menm kapab koupab pour versman disan.

¹⁵ Ki mannyer ou kapab aplik sa bann prensip par deryer sa bann lalwa? Akoz ou pa reflesir en kou lo ou transpor, lafason ki ou dray, ou zannimo, ou lakaz, landrwa kot ou travay ek kalite divertisman ki ou swazir? Dan serten pei, bokou zenn i mor dan aksidan, souvan akoz zot pran bann risk ki ti’n kapab ganny evite. Me bann zenn ki anvi reste dan lanmour Bondye i apresye lavi e zot pa pou fer bann keksoz danzere zis pour fer zot lekor plezir. Zot pa krwar ki ler zot zenn napa nanryen move ki kapab arive avek zot. Plito, zot rezwir dan zot zenntan, me zot evit okenn keksoz ki kapab anmenn maler pour zot.​—Eklezyast 11:9, 10.

16. Ki prensip Labib ki aplik pour lavortman? (Vwar osi not anba lo paz.)

¹⁶ Menm en zanfan ki ankor dan vant son manman i presye dan lizye Bondye. Dan letan lontan Izrael, si en dimoun ti fer dimal en madanm ansent e si sa madanm oubyen son piti ti mor, Bondye ti pou vwar sa enn koupab konman en kriminel e i ti pou bezwen rann “en lavi pour en lavi.”c (Egzod 21:22, 23) Alors, esey mazinen ki mannyer Zeova i santi kan i vwar sa kantite lavortman ki ganny fer par ekspre tou le-z-an, sa bann zanfan pe perdi zot lavi zis akoz lentere personnel ek move kondwit seksyel.

17. Konman ou ti pou rekonfort en dimoun ki’n fer lavortman avan ki i konn standar Bondye?

¹⁷ Me ki nou kapab dir konsernan en madanm ki’n fer lavortman avan ki i konn laverite? Eski sa i vedir ki Bondye pa pou pardonn li? Non, i pa vedir sa! Anfet, lefet ki disan Zezi in ganny verse, Zeova pou pardonn en dimoun ki vreman repantir. (Psonm 103:8-14; Efezyen 1:7) Annefe, Zezi li menm ti dir: “Mon pa’n vini pour apel bann zis, me bann peser, pour ki zot sanz zot lavi.”​—Lik 5:32.

EVITE MAZIN FER DITOR LEZOT!

18. Konman Labib i montre sa rezon prensipal akoz ki bokou krim i arive?

¹⁸ An plis ki zis pa fer ditor lezot, Zeova i anvi ki nou retir dan nou leker sa santiman ki pous dimoun pour fer krim. Sa i laenn. Zapot Zan ti ekrir: “Dimoun ki ay son frer i en kriminel [oubyen mertriye].” (1 Zan 3:15) En dimoun koumsa i pa zis pa kontan son frer me i ti a kontan si son frer i mor. Ou kapab vwar ki i annan laenn pour son kanmarad kan i konmans fer kalonmni oubyen fer fo lakizasyon e si sa bann lakizasyon ti vre sa enn ki pe ganny akize ti pou ganny en move zizman devan Bondye. (Levitik 19:16; Deterononm 19:18-21; Matye 5:22) Pa i enportan alors ki nou fer zefor pour retir dan nou leker sa lanvi pour vwar lezot soufer!​—Zak 1:14, 15; 4:1-3.

19. Ki mannyer en dimoun ki les li ganny gide par bann prensip Labib i vwar sa bann verse dan Psonm 11:5 ek Filipyen 4:8, 9?

¹⁹ Sa bann ki apresye lavi parey Zeova i apresye e ki anvi reste dan lanmour Bondye i osi evit tou sort kalite vyolans. Psonm 11:5 i dir: “[Zeova] i vreman ay nenport ki ki kontan vyolans.” Sa verse pa pe zis dir nou en keksoz lo personnalite Bondye, i osi en prensip ki devret gid nou dan lafason ki nou viv. Sa verse i pous sa bann ki kontan Bondye pour rezet okenn kalite divertisman ki kapab fer zot konmans kontan vyolans. Pareyman sa verse kot i dir ‘Bondye ki donn nou son lape,’ i motiv son bann serviter pour met dan zot lespri ek leker sa ki bon, sa ki ekselan e tou sa ki merit felisitasyon, akoz tou sa i promot lape.​—Filipyen 4:8, 9.

REZET BANN LORGANIZASYON KI KOUPAB POUR VERS DISAN

20-22. Ki pozisyon bann Kretyen vizavi sa lemonn e akoz?

²⁰ Bondye i vwar sa lemonn dan lanmen Satan responsab pour versman disan. Son sistenm politik ki ganny reprezante konman bann bebet feros dan Labib, in touy plizyer milyon dimoun, enkli en kantite serviter Zeova. (Danyel 8:3, 4, 20-22; Revelasyon 13:1, 2, 7, 8) Bann pouvwar politik, sistenm komersyal ek lasyans in travay ansanm pour kree bann zarm pli destriktif ki ou kapab mazinen e zot in fer en gro profi tou. Pa i vre ki “lemonn antye i dan pouvwar dyab”!​—1 Zan 5:19.

²¹ Lefet ki bann disip Zezi “pa fer parti lemonn” e zot fer sir ki zot pa pran okenn kote dan bann zafer politik ek lager, alor zot menm zot pa pou touy en dimoun e zot pa pou osi siport okenn lorganizasyon ki koupab pour touy lezot.d (Zan 15:19; 17:16) Akoz zot imit Zezi, ler lezot i persekit zot, zot pa servi vyolans an retour. Plito, zot montre ki zot kontan zot lennmi e menm priy pour zot.​—Matye 5:44; Romen 12:17-21.

²² Pli enportan ankor, bann vre Kretyen i evite annan okenn keksoz pour fer avek “Gran Babilonn,” ki reprezant tou bann fo larelizyon dan lemonn e ki pli koupab pour bann versman disan. Labib i dir ki ‘disan bann profet, tou bann sen, ek disan tou sa ki’n ganny touye lo later, in ganny trouve kot li.’ Anfet Labib i donn nou sa lavertisman: “Sorti dan sa lavil mon pep.”​—Revelasyon 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Ki savedir sorti dan Gran Babilonn?

²³ Kan en dimoun i sorti dan Gran Babilonn, i enplik plis ki zis tir son non lo lalis sa larelizyon ki i ti asosye avek. I osi enplik annan laenn pour sa bann pratik ki fo larelizyon i aksepte oubyen ki zot pa kanmi pour promote, tel parey limoralite, mel dan politik e tay deryer larises zis pour satisfer zot dezir egois. (Psonm 97:10; Revelasyon 18:7, 9, 11-17) E souvan tousala in fer annan versman disan!

24, 25. (a) Lo ki baz Bondye i kapab montre mizerikord anver en dimoun ki’n vers disan en lot me ki’n repantir? (b) Ki laranzman sa i fer nou mazinen dan Labib?

²⁴ Avan ki nou ti aksepte vre ladorasyon, nou tou, dan en fason ou lot, ti siport sistenm Satan e alors a en serten degre nou ti responsab pour versman disan ki’n ganny fer. Me vi ki nou’n sanz nou kondwit, devlop lafwa dan sakrifis Kris e dedye nou lavi avek Bondye, nou annan laprouvasyon Bondye e i protez nou spirityelman. (Akt 3:19) Sa kalite proteksyon i fer nou mazin bann lavil refiz dan Labib.​—Nonm 35:11-15; Deterononm 21:1-9.

²⁵ Ki mannyer sa laranzman ti marse? Si par aksidan en Izraelit ti touy enn son kanmarad, i ti pou bezwen tay dan enn sa bann lavil refiz. Apre ki bann ziz kalifye ti’n pran en desizyon lo sa ki ti’n arive, sa dimoun ki ti’n touy en lot par aksidan, ti bezwen reste dan sa lavil refiz ziska lanmor gran pret. Apre i ti pou lib pour viv nenport landrwa kot i ti oule. Pa sa i en zoli legzanp mizerikord delapar Bondye e ki montre ki i vreman apresye lavi! En keksoz ozordi ki parey sa bann lavil refiz i sa provizyon ki Bondye in fer baze lo sakrifis Kris. Sa provizyon pou anpes nou mor pour touzour akoz nou’n envolonterman dezobeir lalwa Bondye lo lavi ek disan ki sakre. Eski ou apresye sa provizyon? Ki mannyer ou kapab montre ou lapresyasyon? En fason pour fer sa i kan ou envit lezot pour aksepte proteksyon Bondye, sirtou la ki sa “gran ladetres” pe aprose byen vit.​—Matye 24:21, NW; 2 Korentyen 6:1, 2.

PRES SA MESAZ RWAYONM POUR MONTRE KI OU APRESYE LAVI

26-28. Dan ki sans nou trouv nou dan menm sitiasyon avek profet Ezekyel e ki mannyer nou kapab reste dan lanmour Bondye?

²⁶ Sitiasyon ki pep Bondye i ladan ozordi i fer nou mazin profet Ezekyel ki Zeova ti demann li pour vin konman en gardyen pour bann Izraelit dan en sans spirityel. Bondye ti dir: “Ou devret ekout mon parol e averti zot pour mwan.” Si Ezekyel pa ti pran son travay oserye, i ti pou responsab pour disan oubyen lanmor bann dimoun, kan Zerizalenm ti bezwen rann kont. (Ezekyel 33:7-9) Me Ezekyel ti obeisan e i pa ti responsab pour versman disan personn.

²⁷ Ozordi nou pros avek lafen sa lemonn ki dan pouvwar Satan. Alors, bann Temwen Zeova i vwar li en lobligasyon e osi en privilez pour anons “zour vanzans” Bondye ansanm avek sa mesaz Rwayonm. (Izai 61:2; Matye 24:14) Eski ou pe partisip plennman dan sa travay tre enportan? Zapot Pol ti pran son travay predikasyon tre o serye. An rezilta i ti kapab dir: “Si okenn ant zot i arive perdi, mon pa responsab. Parski mon pa’n negliz nanryen pour anons zot plan Bondye an antye.” (Akt 20:26, 27) Pa sa i en bon legzanp pour nou imite!

²⁸ Byensir, pour ki nou kontinyen santi sa lanmour ranpli avek lafeksyon sorti kot nou papa, nou bezwen fer plis ki zis vwar lavi ek disan parey Zeova i vwar. Nou osi bezwen reste prop, oubyen sen devan li, zis parey nou pou vwar dan lot sapit.